ΑΜΕΡΙΚΗ
30/09/2025 | 17:00
Ο “Τραμπισμός” είναι στιλ διακυβέρνησης και όχι ιδεολογία: Γιατί εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο και γιατί αντιστέκεται η Ευρώπη στον Πρόεδρο Τράμπ
Ο όρος «τραμπισμός» είναι ένας νεολογισμός που αναφέρεται περισσότερο στο στιλ του Ντόναλντ Τραμπ παρά στην πολιτική ιδεολογία του, σύμφωνα με την καθηγήτρια πολιτικών επιστημών Ελίζα Σελ.
«Δεν διατηρεί σταθερές απόψεις σε πολλά ζητήματα, όπως για παράδειγμα στην άμβλωση, όπου εξέφρασε διαφορετικές θέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας».
Πάνω απ’ όλα, πρόκειται για ένα στιλ: “Ένα δημοφιλές, μαχητικό στυλ. Χρησιμοποιεί μια γλώσσα που όλοι καταλαβαίνουν”. Πρόκειται για ένα στυλ και όχι για μια φιλοσοφία. Είναι ένα θηρίο των μέσων ενημέρωσης που παρακολουθούν και θαυμάζουν λαϊκιστές σε όλο τον κόσμο. Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί, λοιπόν, ότι αυτό το αμερικανικό προϊόν θα είχε απήχηση και θα μπορούσε εύκολα να εξαχθεί σε όλο τον κόσμο. Αλλά αντίθετα με τα φαινόμενα, η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Εξάγεται ο τραμπισμός;
Ο τραμπισμός δεν εξάγεται εύκολα στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από το σημερινό πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο. Πρώτα απ’ όλα, έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εποχή που τα λαϊκιστικά κινήματα σε όλο τον κόσμο ήταν ήδη καλά ανεπτυγμένα”, υπενθυμίζει η Ελίζα Σελ.
Το λαϊκιστικό κύμα άρχισε να εξαπλώνεται στην Ευρώπη τη δεκαετία του 2000. Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 ήρθε τελικά σχεδόν καθυστερημένα. Είχε προσπαθήσει να θέσει υποψηφιότητα το 2012, αλλά δεν κατάφερε να περάσει από τη φάση επιλογής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος” προσθέτει.
Αλλά ενώ το στυλ του Τραμπ είναι μοναδικό, επηρεάζει την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, η οποία μπορεί να προσπαθήσει να τον αντιγράψει. “Αντιπροσωπεύει τον επιτυχημένο λαϊκισμό που έχει φτάσει στα υψηλότερα κλιμάκια της εξουσίας, οπότε αποτελεί μεγάλο πειρασμό για την ευρωπαϊκή ακροδεξιά, η οποία τον παρακολουθεί με ενδιαφέρον”, εξηγεί η Ελίζα Σελ.
- Επιπλέον, ο Τραμπ και οι ακροδεξιοί στην Ευρώπη εκμεταλλεύονται το ίδιο θέμα για να προσελκύσουν υποστήριξη: τη μετανάστευση. “Ο εξωτερικός εχθρός είναι ο εγκληματίας μετανάστης που έρχεται να ληστέψει τους υπηκόους, που έρχεται να φέρει κοινωνικές μάστιγες: εγκληματικότητα, εμπορία παιδιών κ.λπ.
Για τον Τραμπ, αυτό είναι ένα από τα υπ’ αριθμόν ένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές χώρες” εξηγεί η Σελ. Πρόκειται για μια πάγια τακτική που ο Αμερικανός πρόεδρος επαναλαμβάνει συχνά στις ομιλίες του.
Ωστόσο, ο τραμπισμός δεν είναι απλώς μια συνταγή που μπορεί να μεταφερθεί και να εφαρμοστεί στην Ευρώπη.
Ο τραμπισμός δεν είναι απολύτως συμβατός στην Ευρώπη
Η Ελίζα Σελ επισημαίνει τουλάχιστον τρία σημεία που καθιστούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο λιγότερο πορώδες στις ιδέες του Τραμπ απ’ ό,τι θα μπορούσε κανείς να φανταστεί.
Ο Τραμπ δεν είναι τόσο δημοφιλής στην Ευρώπη, οπότε η συγγένεια δεν μπορεί να είναι πολύ άμεση: “Ο Τραμπ είναι μια πολύ αντίθετη, πολύ διχαστική φιγούρα για τους ψηφοφόρους μας. Είναι δύσκολο να ισχυριστείς ότι είσαι ο Ντόναλντ Τραμπ και να κερδίσεις μόνο τη σύμφωνη γνώμη.” Για παράδειγμα, η σχέση του με τη θρησκεία δεν είναι τόσο δημοφιλής.
“Αυτή η μόνιμη θρησκευτική αναφορά σε κοινωνίες που είναι πολύ πιο εκκοσμικευμένες δεν λειτουργεί τόσο καλά. Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά δεν μπορεί να βασιστεί τόσο πολύ σε αυτή τη ρητορική” υπογραμμίζει η καθηγήτρια.
Πιο διαφοροποιημένα συστήματα ψηφοφορίας: “Το αμερικανικό σύστημα ψηφοφορίας έφερε τον Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία. Στην Ευρώπη, ανάλογα με το εκλογικό σύστημα, οι λαϊκιστικές δυνάμεις δεν έρχονται τόσο εύκολα στην εξουσία” καταλήγει η καθηγήτρια.
► Ακούστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο podcast Le Monde en direct.
