ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
26/09/2025 | 18:22
Νέους δασμούς ανακοίνωσε ο Τραμπ σε φάρμακα, έπιπλα και βαρέα φορτηγά * Κομισιόν: «Η εμπορική συμφωνία προστατεύει τις ευρωπαϊκές φαρμακευτικές
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Πέμπτη ένα νέο πακέτο εκτεταμένων δασμών στις εισαγωγές, που περιλαμβάνει δασμούς 100% στα επώνυμα φάρμακα και 25% στα βαρέα φορτηγά, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ την επόμενη εβδομάδα.
Ο Τραμπ είπε ότι το νέο αυτό μέτρο αποσκοπεί στην προστασία της αμερικανικής βιομηχανίας και της εθνικής ασφάλειας, ακολουθώντας προηγούμενους εκτεταμένους δασμούς έως και 50% σε εμπορικούς εταίρους και στοχευμένα μέτρα σε εισαγόμενα προϊόντα όπως ο χάλυβας.
Πρόκειται για το πιο πρόσφατο πλήγμα στις παγκόσμιες επιχειρήσεις που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αυξημένο κόστος και αβεβαιότητα καταναλωτών λόγω του εμπορικού πολέμου του Τραμπ.
Η επίθεση αυτή έχει σκιάσει τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει δηλώσει ότι συμβάλλει επίσης στην αύξηση των τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ.
Τα νέα μέτρα θεωρούνται μέρος της στροφής της κυβέρνησης Τραμπ σε πιο στέρεες νομικές βάσεις για τις εμπορικές της ενέργειες, καθώς υπάρχει υπόθεση ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου για τη νομιμότητα των παγκόσμιων δασμών του.
Η βροχή ανακοινώσεων έρχεται μετά από μια περίοδο σχετικής ηρεμίας, αφού ο Τραμπ είχε συνάψει εμπορικές συμφωνίες με βασικούς εταίρους το καλοκαίρι. Ωστόσο, μπορεί να επαναφέρει την αβεβαιότητα που σκίαζε το επιχειρηματικό κλίμα την άνοιξη, όταν σχεδόν κάθε εβδομάδα ανακοινώνονταν νέοι δασμοί.
«Ασφαλιστική δικλείδα κατά των υψηλότερων δασμών»
Η ανακοίνωση του Τραμπ στο Truth Social δεν διευκρίνισε εάν οι νέοι δασμοί θα προστεθούν στους υπάρχοντες. Πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες με Ιαπωνία, ΕΕ και Βρετανία περιλαμβάνουν ανώτατα όρια για δασμούς σε συγκεκριμένα προϊόντα όπως τα φάρμακα.
Μια μη δεσμευτική προκαταρκτική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ περιορίζει τους δασμούς στο 15%. Ο Τραμπ δεν έχει υπογράψει ακόμη εκτελεστικό διάταγμα που να επικυρώνει τη συμφωνία.
Οι νέοι δασμοί στα εισαγόμενα φαρμακευτικά προϊόντα που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δεν θα ισχύσουν για τις χώρες εκείνες που έχουν ήδη διαπραγματευτεί εμπορικές συμφωνίες με την Ουάσινγκτον, ανέφερε αργότερα ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Όταν ρωτήθηκε από το πρακτορείο Reuters αν οι δασμοί ύψους 100% στα φάρμακα θα ισχύσουν για εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία, ο αξιωματούχος απάντησε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα τηρήσει το ανώτατο όριο του 15% που προβλέπεται από τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί.
Να κατευνάσει τους φόβους που προκλήθηκαν μετά την ανακοίνωση του Προέδρου των ΗΠΑ, επιχειρεί η Κομισιόν, υπογραμμίζοντας ότι η υφιστάμενη εμπορική συμφωνία μεταξύ ΕΕ – ΗΠΑ προστατεύει τις ευρωπαϊκές φαρμακευτικές εταιρείες από τους υψηλότερους δασμούς.
Όπως τόνισε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος της Κομισιόν και υπεύθυνος για θέματα Εμπορίου στις Βρυξέλλες, Όλοφ Γκιλ, η Ευρώπη καλύπτεται από τη διμερή συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Ιούλιο, η οποία ορίζει ανώτατο όριο δασμών στο 15% για μια σειρά προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών.
«Όπως προκύπτει ξεκάθαρα από την Κοινή Δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ, “οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να διασφαλίσουν άμεσα ότι ο συνολικός δασμός—ο οποίος αποτελείται από τον δασμό MFN και τον δασμό που επιβάλλεται βάσει του Άρθρου 232 του Νόμου για την Επεκτατική Εμπορική Πολιτική του 1962—σε προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπόκεινται σε μέτρα του Άρθρου 232 (φαρμακευτικά, ημιαγωγοί, ξυλεία) δεν θα υπερβαίνει το 15%».
Σύμφωνα με τον Γκιλ, «αυτό το σαφές, ολιστικό ανώτατο όριο δασμών 15% για τις εξαγωγές της ΕΕ αποτελεί μια ασφαλιστική δικλείδα που εγγυάται πως δεν θα επιβληθούν υψηλότεροι δασμοί στους Ευρωπαίους οικονομικούς φορείς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μοναδικός εμπορικός εταίρος που έχει επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες,» συμπλήρωσε. «Η ΕΕ και οι ΗΠΑ συνεχίζουν να συνεργάζονται για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της Κοινής Δήλωσης, ενώ ταυτόχρονα εξετάζουν περαιτέρω τομείς για εξαιρέσεις από δασμούς, καθώς και ευρύτερη συνεργασία,» κατέληξε στη δήλωση του ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Ο Γκιλ επιβεβαίωσε ακόμη ότι ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, έχει ήδη συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζέιμισον Γκριρ, για να συζητήσουν το θέμα, υπογραμμίζοντας έτσι την αποφασιστικότητα των Βρυξελλών να διασφαλίσουν ότι η συμφωνία θα τηρηθεί και ότι ο ευρωπαϊκός φαρμακευτικός κλάδος θα παραμείνει προστατευμένος από τυχόν δασμολογικά σοκ.
Η αντίδραση φαρμακευτικών και αγορών
Οι ασιατικές μετοχές υποχώρησαν, με επικεφαλής τις φαρμακευτικές εταιρείες, ενώ οι ευρωπαϊκές ανέκαμψαν από τις αρχικές απώλειες εν μέσω αβεβαιότητας για το πόσο ευρέως θα ισχύσουν οι δασμοί.
Οι μικτές ενδείξεις στα αμερικανικά χρηματιστηριακά συμβόλαια έδειξαν ότι οι επενδυτές σε γενικές γραμμές προσπέρασαν την ανακοίνωση Τραμπ.
Η Ιαπωνία έχει επίσης συμφωνία ώστε οι δασμοί της να μην υπερβαίνουν αυτούς της ΕΕ, δήλωσε ο διαπραγματευτής Ριόσεϊ Ακαζάβα.
Ο Τραμπ είπε ότι ο δασμός 100% στα επώνυμα φάρμακα θα ισχύει μόνο για παραγωγούς που δεν έχουν ήδη ξεκινήσει κατασκευή εργοστασίου στις ΗΠΑ.
Πολλές φαρμακευτικές έχουν ανακοινώσει επενδύσεις δισεκατομμυρίων στις ΗΠΑ. Η ελβετική Roche υπογράμμισε την Παρασκευή ότι μία θυγατρική της έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή νέας μονάδας.
Η Novartis, που έχει δεσμευθεί επίσης για μεγάλες επενδύσεις στις ΗΠΑ, δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Τραμπ απειλούσε καιρό με υψηλότερους δασμούς τις φαρμακευτικές και την Ιρλανδία, όπου κυρίως αμερικανικά εργοστάσια απασχολούν περίπου το 2% του εργατικού δυναμικού. Η χώρα έχει προωθήσει εκ των προτέρων μεγάλο μέρος των εξαγωγών της στις ΗΠΑ ενόψει της κίνησης.
Οι εξαγωγές χημικών και συναφών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακευτικών, εκτινάχθηκαν κατά 536% σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 23,9 δισ. ευρώ τους πρώτους επτά μήνες του 2025, σύμφωνα με την Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία Ιρλανδίας.
Έπιπλα και φορτηγά
Ο Τραμπ τήρησε επίσης την υπόσχεσή του να «επαναφέρει» την αμερικανική βιομηχανία επίπλων, λέγοντας ότι θα επιβάλει 50% δασμό σε εισαγόμενα ντουλάπια κουζίνας και έπιπλα μπάνιου, καθώς και 30% σε ταπετσαρισμένα έπιπλα.
Όλοι οι νέοι δασμοί τίθενται σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου.
Πάνω από το μισό των 85,6 δισ. δολαρίων σε φαρμακευτικά συστατικά που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ παράγονται εγχώρια, με τα υπόλοιπα να προέρχονται από την Ευρώπη και άλλους συμμάχους, ανέφερε νωρίτερα φέτος η αμερικανική ένωση φαρμακευτικών επιχειρήσεων.
Οι εισαγωγές επίπλων στις ΗΠΑ έφτασαν τα 25,5 δισ. δολάρια το 2024, αυξημένες κατά 7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Περίπου το 60% προήλθε από Βιετνάμ και Κίνα, σύμφωνα με το περιοδικό Furniture Today.
Η απασχόληση στη βιομηχανία επίπλων και ξυλείας στις ΗΠΑ έχει μειωθεί στο μισό από το 2000, φτάνοντας περίπου τους 340.000 εργαζομένους σήμερα, σύμφωνα με τα κυβερνητικά στοιχεία.
Η Inter IKEA, που προμηθεύει τα καταστήματα με προϊόντα της εταιρείας, έχει δηλώσει ότι περίπου το 10% των προϊόντων IKEA που πωλούνται στις ΗΠΑ κατασκευάζονται στην Αμερική.
Οι υψηλότεροι δασμοί στα επαγγελματικά οχήματα ενδέχεται να αυξήσουν το κόστος μεταφορών, τη στιγμή που ο Τραμπ έχει υποσχεθεί μείωση του πληθωρισμού, ειδικά σε αγαθά όπως τα τρόφιμα.
Οι μετοχές των γερμανικών κατασκευαστών Daimler Truck και Traton υποχώρησαν μετά την ανακοίνωση.
Το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ είχε προειδοποιήσει κατά της επιβολής νέων δασμών στα φορτηγά, σημειώνοντας ότι οι πέντε κορυφαίοι προμηθευτές είναι το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Γερμανία και η Φινλανδία, που «δεν αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ».
Μείωση δασμών στο 15% σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και ανταλλακτικά
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν τελικά στην υλοποίηση της συμφωνίας που είχε συναφθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούλιο, μειώνοντας τους δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους στο 15%, σύμφωνα με το βασικό δασμό «MFN» (Most Favored Nation).
Η απόφαση, που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου από τις αμερικανικές αρχές, σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για την αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Η μείωση των δασμών, που εφαρμόζεται αναδρομικά από την 1η Αυγούστου 2025, καλύπτει τόσο τα οχήματα όσο και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τα οποία πλέον υπόκεινται σε μέγιστο σωρευτικό δασμό 15%.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου, Μάρος Σέφτσοβιτς, συναντήθηκε την Πέμπτη με τον Αμερικανό εκπρόσωπο Εμπορίου, Τζέϊμσον Γκρηρ, για να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, το θέμα του χάλυβα και του αλουμινίου. Σε ανάρτησή του στο κοινωνικό δίκτυο X, o Επίτροπος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την τήρηση των δεσμεύσεων από τις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας για την ενίσχυση των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων.
Η μείωση των δασμών αναμένεται να δώσει ώθηση στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η Volkswagen, η BMW και η Stellantis, που είχαν πληγεί από τους υψηλούς δασμούς τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βιομηχανιών Αυτοκινήτου (ACEA), η μείωση των δασμών θα μπορούσε να ενισχύσει τις εξαγωγές αυτοκινήτων προς τις ΗΠΑ κατά 10-15% ετησίως, προσφέροντας σημαντική ώθηση στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Παρά την πρόοδο, η ΕΕ παραμένει επιφυλακτική, καθώς η οριστική επίλυση του ζητήματος του χάλυβα και του αλουμινίου θα κρίνει το μέλλον της εμπορικής συνεργασίας. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες, καθώς οι δύο πλευρές καλούνται να βρουν κοινό έδαφος για να αποφευχθούν νέες εμπορικές τριβές. Μέχρι τότε, η μείωση των δασμών στα αυτοκίνητα αποτελεί μια αισιόδοξη εξέλιξη, που ενισχύει την ελπίδα για μια πιο αρμονική διατλαντική συνεργασία.
Με πληροφορίες από Reuters, ΚΥΠΕ – Ειρήνη Κωστάκη
