ΚΥΠΡΟΣ
02/09/2025 | 22:28
Καταλάβαμε καλά; Ο κ. Γεραπετρίτης απειλεί την “φίλη και σύμμαχο” Τουρκία; Αν τρίτη χώρα παρεμποδίσει το καλώδιο, θα έχει συνέπειες, δήλωσε ο υπουργός…
Την άποψη ότι αν υπάρξει παρεμπόδιση από τρίτη χώρα στην πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέσει την Ελλάδα και την Κύπρο, «θα υπάρξουν συνέπειες», εξέφρασε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Δήλωσε συγκεκριμένα για το καλώδιο:
“Η έρευνα και πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου θα συνεχισθεί το επόμενο διάστημα. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει η πιθανότητα – εμείς πάντοτε είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα δυνατά σενάρια και αυτό κάνουμε ως Υπουργείο Εξωτερικών, είναι υποχρέωσή μας – εάν υπάρξει διάθεση παρεμπόδισης από οποιαδήποτε τρίτη χώρα, είναι προφανές ότι θα υπάρξουν συνέπειες. Η δε Ελλάδα δεν πρόκειται να σταματήσει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πεδίο. Έχουμε αποδείξει ότι δεν φοβόμαστε όταν πρόκειται να υποστηρίξουμε την πατρίδα στο πεδίο”.
Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24, ο κ. Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι η πόντιση «δεν σταμάτησε λόγω της τουρκικής αντίδρασης, αλλά επειδή ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τον προγραμματισμό»
Σχετικά με το χρονοδιάγραμμα των εργασιών, ο Έλληνας Υπουργός ανέφερε, ότι:
- «Δεν έχει ακόμη καθοριστεί η ακριβής ημερομηνία, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με την εταιρεία, η έκτασή του είναι απείρως μεγαλύτερη σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο έργο, καλύπτει μία πολύ μεγάλη έκταση στον θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Ευρώπης, πρέπει να εκδοθούν Navtex οι οποίες να είναι τμηματικές, έχει λοιπόν μία σειρά από ζητήματα τα οποία πρέπει να διευθετηθούν, θα είναι μία επιλογή η οποία θα υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα».
Επιπλέον, ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι θα υπάρξει συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη μεταξύ 22 και 26 Σεπτεμβρίου, η οποία όπως είπε «δεν θα είναι τυπική» εκφράζοντας την προσδοκία «να αμβλυνθούν οι διαφορές που υπάρχουν».
Συγκεκριμένα, με αφορμή τις δηλώσεις του Τούρκου ομολόγου του, ο κ. Γεραπετρίτης δήλωσε ότι «δουλέψαμε το τελευταίο διάστημα για να εμπεδώσουμε μια λειτουργική σχέση με στοιχειώδη εμπιστοσύνη με την Τουρκία, ωστόσο έχουμε διαφορετικές θέσεις».
«Μέσα σε ένα νέο γεωστρατηγικό σκηνικό, η Ελλάδα ελέγχει τα θέματα στη γειτονιά της, δεν ετεροκαθοριζόμαστε και δεν προσδιοριζόμαστε από την Τουρκία, αλλά και δεν δεχόμαστε συμβουλές από τη γειτονιά μας. Η πρωτοβουλία ανήκει σε εμάς με στόχο να ενισχύσουμε την πατρίδα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας.
ΚΥΠΕ – Αδάμος Ζαχαριάδης
ΚΥΠΕ/ΑΖΑ/ΕΓ
Αθήνα, Ελλάδα
Παρακάτω, δημοσιεύουμε μέρος της συνέντευξης του υπουργού Εξωτερικών, στην τηλεοπτική εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 «Πίσω από τις γραμμές» με τους δημοσιογράφους Γιώργο Πιέρρο, Ελένη Καλογεροπούλου και Δημήτρη Τάκη:
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υποδεχόμαστε στην πρεμιέρα μας τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κύριο Γιώργο Γεραπετρίτη. Καλησπέρα Υπουργέ, ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε μαζί μας στην πρεμιέρα της εκπομπής.
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι μεγάλη χαρά και τιμή. Εύχομαι να σας κάνω καλό ποδαρικό και να τα πάμε πρίμα αυτή τη χρονιά.
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ. Και σε σας, καλή δύναμη σε όλα, γιατί είναι πραγματικά κρίσιμη η θέση σας. Και θα ξεκινήσω από την άμεση επικαιρότητα. Είναι ακόμα νωπές οι δηλώσεις του Τούρκου ομολόγου σας, του κυρίου Fidan. Και με βάση αυτές τις δηλώσεις, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν θεωρείτε ότι ανάβει ξανά το φιτίλι της έντασης ή αν διατηρούνται τα ήρεμα νερά στο Αιγαίο και αν υπάρχει και ένα θέμα εμπιστοσύνης, τελικά, μεταξύ των δύο πλευρών.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δουλέψαμε πολύ, τα τελευταία δύο χρόνια, για να μπορέσουμε να εμπεδώσουμε ένα κλίμα σχέσης, την οποία εγώ χαρακτηρίζω λειτουργική. Είναι μία σχέση, η οποία στηρίζεται σε μία στοιχειώδη εμπιστοσύνη. Από την άλλη πλευρά, αντιλαμβανόμαστε ότι οι υποκείμενες θέσεις των δύο χωρών δεν αλλάζουν και δεν είμαστε τόσο αφελείς να πιστεύουμε ότι θα αλλάξουν. Από την άλλη πλευρά, σήμερα, δύο χρόνια μετά, αφότου ξεκινήσαμε την προσπάθεια αυτή, πλέον ο κόσμος ολόκληρος φαίνεται ότι αλλάζει. Φαίνεται ότι πηγαίνουμε σε μία πολύ πιο ασύμμετρη διπλωματία, σε έναν κόσμο, ο οποίος επηρεάζεται πάρα πολύ από τα πολιτικά φαινόμενα, σε γεωπολιτικές εξελίξεις πολύ δυνατές, σε ένα νέο γεωστρατηγικό σκηνικό, όπου το ο,τιδήποτε μπορεί να συμβεί. Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να έχουμε κλείσει τα ανοικτά θέματα, τα οποία έχουμε στη γειτονιά μας. Δεν καταφέρνουμε να τα κλείσουμε, αλλά καταφέρνουμε να τα ελέγξουμε. Και νομίζω ότι ο ελληνικός λαός, τον οποίο κοιτώ έντιμα, αναγνωρίζει το γεγονός της προσπάθειας, να μπορούμε σε δύσκολους καιρούς να μην έχουμε μεγάλες αναταράξεις.
ΤΙ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ ΦΙΛΟ ΤΟΥ ΤΟΝ ΦΙΝΤΑΝ;
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπουργέ, ο κύριος Fidan είναι πολιτικός. Έχετε μια θεσμική θέση, είναι η εξωτερική πολιτική σκηνή. Προφανώς, όμως, όλες οι κυβερνήσεις κοιτούν στο εσωτερικό. Μας κατηγόρησε, σας κατηγόρησε ως ελληνική κυβέρνηση, ότι όταν έχετε προβλήματα, αυτά τα προβλήματα τα παίρνετε, τα φέρνετε στο εσωτερικό και βάζετε τον κίνδυνο της Τουρκίας. Δηλαδή, ότι χρησιμοποιείτε μικροπολιτικά τη σχέση μας με τη γείτονα. Και θέλω να σας ρωτήσω: τι του απαντάτε σε αυτό, δηλαδή τι απαντάτε στον Τούρκο ομόλογό σας;
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι πάρα πολύ σαφές. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ετεροκαθοριστεί ποτέ. Εκείνο, το οποίο έχουμε καταφέρει, ιδιαίτερα την τελευταία διετία, είναι να μπορούμε να πορευόμαστε με ένα πολύ ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα. Να μην κοιτάμε τη γειτονιά μας για εκείνα, τα οποία πράττουμε. Σας διαβεβαιώ λοιπόν, ότι όταν καθορίζουμε την ελληνική εξωτερική πολιτική, έχουμε πλέον τέτοιου τύπου ισχύ, ώστε να μην προσδιοριζόμαστε από την Τουρκία. Και δεν θα το πράξουμε ποτέ. Και δεν ανεχόμαστε και την οποιαδήποτε συμβουλή.
Εγώ θέλω να είμαι απολύτως ειλικρινής. Προσπάθησα να χτίσω μια ελληνική διπλωματία, η οποία δεν θα προσδιορίζεται από το τι κάνει η Τουρκία. Νομίζω ότι το έχουμε καταφέρει. Έχουμε αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες, οι οποίες ακριβώς αναδεικνύουν τη σημασία του να έχεις εσύ τον πρώτο λόγο. Σήμερα η Ελλάδα είναι μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ολόκληρη η διεθνής αρχιτεκτονική ασφαλείας περνάει μέσα από την Ελλάδα. Έχουμε έναν ισχυρότατο λόγο στη διαμόρφωση των ισορροπιών. Πήραμε εμείς τον πρώτο λόγο στη σκακιέρα της πολιτικής. Έχουμε κάνει στο πεδίο πράγματα στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν κοιτάμε τη γειτονιά μας, κοιτάμε πρώτα απ’ όλα πώς θα ενισχύσουμε την πατρίδα μας. Άρα, για να συνοψίσω, ενδεχομένως η Τουρκία να θεωρεί ότι είναι τόσο ισχυρή δύναμη, ώστε να καθορίζει τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι η πρωτοβουλία ανήκει στην πατρίδα μας.
ΟΧΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟ ΚΑΛΩΔΙΟ
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό, ωστόσο, έρχεται σε αναντιστοιχία με τη στάση που έχουμε κρατήσει μέχρι στιγμής στο θέμα του καλωδίου. Θυμόμαστε όλοι ότι ξεκίνησαν να γίνονται οι εργασίες για το περιβόητο καλώδιο. Αντέδρασε η Τουρκία, υποχώρησαν οι Ιταλοί και τη συγκεκριμένη στιγμή βλέπουμε πως ό,τι και να λένε οι άμεσα ενδιαφερόμενες χώρες – πρώτα απ’ όλα εμείς, δεύτερον οι Ιταλοί ή κάποιοι άλλοι – η Τουρκία συνεχίζει, με το «όχι» που λέει, να καθορίζει τις εξελίξεις. Αυτό δεν δείχνει ότι τελικά η Τουρκία, με τον τρόπο που έχει επιλέξει, καθορίζει τις εξελίξεις στην περιοχή;
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Με κάθε σεβασμό, θεωρώ ότι ισχύει το ακριβώς αντίστροφο. Καταρχάς, για να θέσουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση. Το τι συνέβη στην πρώτη φάση της ανάπτυξης της έρευνας για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου είναι γνωστό. Δεν σταμάτησε η έρευνα. Η έρευνα ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τον προγραμματισμό της. Πράγματι, η Τουρκία επιχείρησε να ασκήσει μία πολιτική παρεμπόδισης του ευρωπαϊκού αυτού έργου. Αυτό δεν αναχαίτισε την ελληνική προσπάθεια. Ολοκληρώθηκαν οι έρευνες. Και οι έρευνες αυτές θα συνεχιστούν. Η πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου Ελλάδος-Κύπρου είναι ένα σημαντικό έργο, το οποίο κυρίως αφορά την Κύπρο, επειδή αίρει την ενεργειακή της απομόνωση. Θα συνεχιστεί και είναι, αν θέλετε, ένα κομμάτι από το γεωστρατηγικό παζλ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θέλω να σας θυμίσω ότι εκτός από αυτό υπάρχει ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, υπάρχουν τα θαλάσσια πάρκα και, κυρίως και πάνω από όλα, υπάρχει η προκήρυξη των οικοπέδων προς εκμετάλλευση, στα οποία εκτιμούμε ότι θα έχουμε ένα μεγάλο ενδιαφέρον από αμερικανικούς κολοσσούς. Άρα, εάν δούμε συνολικά το τι έχει συμβεί την τελευταία διετία, η αίσθησή μου – και νομίζω ότι αυτό είναι μία δίκαιη αίσθηση – είναι ότι έχουμε αποκτήσει πολύ μεγαλύτερα ερείσματα στο πεδίο. Η έρευνα και πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου θα συνεχισθεί το επόμενο διάστημα. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει η πιθανότητα – εμείς πάντοτε είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα δυνατά σενάρια και αυτό κάνουμε ως Υπουργείο Εξωτερικών, είναι υποχρέωσή μας – εάν υπάρξει διάθεση παρεμπόδισης από οποιαδήποτε τρίτη χώρα, είναι προφανές ότι θα υπάρξουν συνέπειες. Η δε Ελλάδα δεν πρόκειται να σταματήσει να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πεδίο. Έχουμε αποδείξει ότι δεν φοβόμαστε όταν πρόκειται να υποστηρίξουμε την πατρίδα στο πεδίο.
ΣΤΟ ΠΡΟΣΕΧΕΣ …ΜΕΛΛΟΝ!!!
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν μπορείτε να μου πείτε συγκεκριμένα πότε θα συνεχιστούν οι εργασίες;
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό θα γίνει στο προσεχές μέλλον. Δεν έχει ακόμη καθοριστεί η ακριβής ημερομηνία. Είναι κάτι, το οποίο θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με την εταιρεία. Ξέρετε, είναι και μία άσκηση, η οποία δεν είναι απλή. Πρόκειται για ένα έργο, του οποίου η έκταση είναι απείρως μεγαλύτερη σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο έργο. Καλύπτει μία πολύ μεγάλη έκταση στον θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Πρέπει να εκδοθούν NAVTEX, οι οποίες να είναι τμηματικές. Έχει λοιπόν μία σειρά από ζητήματα, τα οποία πρέπει να διευθετηθούν. Θα είναι μία επιλογή, η οποία θα υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Και εδώ θα είμαστε για να τα συζητάμε και να αναλύουμε την πρόοδό του.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θέλω να ρωτήσω το εξής. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δελτίου μας, είναι στα σκαριά μία συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, τον κύριο Erdogan. Θέλω να μου πείτε αν ισχύει αυτό. Και αν ισχύει, σε ποια ατμόσφαιρα θα γίνει αυτή η συνάντηση. Και γιατί το ρωτώ; Διότι η Τουρκία έχει πάνω στο τραπέζι το casus belli, έχει τη «γαλάζια πατρίδα» και σήμερα, μετά από δύο χρόνια, από το 2023, είχαμε για πρώτη φορά παραβίαση του FIR από οπλισμένα τουρκικά F-16. Θα γίνει σε ένα περιβάλλον αλληλοκατανόησης ή σε ένα περιβάλλον συνεχών φορτίσεων και προκλήσεων από την τουρκική πλευρά;
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Κατ’ αρχάς να θέσουμε τα δεδομένα όπως είναι στην πραγματικότητα. Το πρώτο είναι ότι την τελευταία διετία έχουμε μία ελαχιστοποίηση έως μηδενισμό των παραβιάσεων. Στο όχι μακρινό παρελθόν είχαμε 7.000 παραβιάσεις ετησίως.
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλήθεια είναι και γι’ αυτό σας είπα ότι για πρώτη φορά από το 2023 έχουμε οπλισμένα τουρκικά F-16.
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η πραγματικότητα, λοιπόν, είναι ότι υπάρχει μία πολύ μεγάλη ύφεση, όπως μεγάλη ύφεση υπάρχει και σε όλα τα υπόλοιπα μέτωπα του Αιγαίου. Να μην ξεχνάμε ότι μέχρι πριν από 2-3 χρόνια, εκείνο, το οποίο συνέβαινε στο Αιγαίο είναι ότι είχαμε δεκάδες χιλιάδες παράτυπους μετανάστες, οι οποίοι περνούσαν από τις μικρασιατικές ακτές και έφταναν στα νησιά του Αιγαίου. Σήμερα αντ’ αυτού έχουμε, βάσει της πρωτοβουλίας που έχουμε αναλάβει για τη γρήγορη θεώρηση, τουρισμό, ο οποίος έρχεται από την Τουρκία και ενισχύει την τοπική οικονομία πολλών νησιών του Αιγαίου μας. Από την άλλη πλευρά, εκείνο, το οποίο ισχύει είναι ότι πράγματι υπάρχει μια σχετική αναβάθμιση σε επίπεδο ρητορικής. Εμείς εκείνο, στο οποίο προσβλέπουμε, είναι να εξακολουθήσουμε να έχουμε έναν δομημένο διάλογο. Ποια είναι η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν; Γιατί όλες οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης – όλες, μηδεμίας εξαιρουμένης – επιχείρησαν να κάνουν διάλογο με την Τουρκία. Σήμερα έχουμε μία διαφορετική κατάσταση για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι έχουμε έναν διάλογο, ο οποίος δομείται πάνω σε συγκεκριμένους πυλώνες. Έχουμε διαδικασία, έχουμε ιδιοκτήτες, έχουμε παραδοτέα. Άρα, είναι πολύ πιο δομημένος ο διάλογος. Και το δεύτερο είναι ότι έχουμε αποτελέσματα στο πεδίο. Μπορεί πράγματι να μην προχωρήσαμε στο να συζητήσουμε τη μεγάλη μας διαφορά, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Θα ήταν κάτι που θα το προσδοκούσαμε. Δεν έχει καταστεί ακόμη δυνατό, διότι διαφωνούμε σε ό,τι αφορά το εύρος της συζήτησης. Από την άλλη όμως πλευρά, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι έχουμε μια κατάσταση σχετικής ηρεμίας. Θα υπάρξει η συζήτηση μεταξύ των δύο ηγετών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα γίνει το ραντεβού; Πότε; Το ρεπορτάζ του δελτίου μας λέει τέλη Σεπτεμβρίου – 23, συγκεκριμένα.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Όχι, ημερομηνία, ακόμη δεν έχει καθοριστεί, έχει όμως ήδη συζητηθεί ως βάσιμο ενδεχόμενο το να υπάρξει μια συνάντηση των δύο ηγετών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η οποία θα γίνει την εβδομάδα από 22 έως 26 Σεπτεμβρίου. Άρα κινείστε προς τη σωστή κατεύθυνση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα είναι συνάντηση ουσιαστική; Όχι «εθιμοτυπική», εντός εισαγωγικών. Θα είναι ουσιαστική συνάντηση;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν υπάρχει – και αυτή είναι η δική μου εμπειρία μετά από τα δύο χρόνια τιμητικής υπηρεσίας στο Υπουργείο Εξωτερικών – καμία συνάντηση μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου που να είναι μόνο εθιμοτυπική.
Μακάρι να μπορούσαμε να φτάσουμε σε ένα επίπεδο – και νομίζω έχουν γίνει βήματα – έτσι ώστε να κανονικοποιηθεί αυτή η σχέση. Να μην αποτελεί είδηση πρώτου μεγέθους ότι δύο ηγέτες γειτονικών χωρών βρίσκονται και συζητούν. Ακόμη όμως είμαστε στη φάση, κατά την οποία αποτελεί πράγματι ένα ζήτημα μείζονος ενδιαφέροντος. Σας λέω λοιπόν ότι πράγματι θα υπάρξει η συνάντηση αυτή, θα είναι ουσιαστική συνάντηση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επιβεβαιώνετε το ρεπορτάζ του δελτίου.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν θα μπορούσα να κάνω και διαφορετικά. Αλλά θέλω να πω κάτι, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Δεν περιμέναμε ότι από τη μία στιγμή στην άλλη, σε έναν πολύ σύντομο πολιτικό χρόνο, θα μπορούσαν να αναιρεθούν οι αξιώσεις της Τουρκίας, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί εδώ και 30 με 40 χρόνια. Η θεωρία της «γαλάζιας πατρίδας» ανατρέχει στη δεκαετία του 1990, όπως και οι φερόμενες αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες στο Αιγαίο, όπως επίσης και οι «γκρίζες ζώνες». Το τουρκολιβυκό μνημόνιο ανατρέχει στο 2019. Άρα, όλες οι αξιώσεις της Τουρκίας προϋπήρχαν. Δεν θεωρούσαμε ότι θα μπορούσαν να αναιρεθούν. Όπως εξάλλου και η Ελλάδα εμμένει απαρέγκλιτα στις δικές της θέσεις, οι οποίες ερείδονται στο Διεθνές Δίκαιο. Εκείνο το οποίο είπαμε είναι ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε έτσι ώστε, αναγνωρίζοντας τις διαφορές μας, να μπορούμε, αν μη τι άλλο, να συζητούμε για να αποσυμπιέζονται εντάσεις και να μην καθίστανται κρίσεις.
ΤΟΥΡΚΙΑ, ΛΙΒΥΗ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΜΑΖΙ;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μήπως σε αυτή τη φάση υπάρχει πλέον μία διαφοροποίηση; Δηλαδή, βλέπουμε ότι υπάρχει ένα καινούργιο τρίγωνο Τουρκία-Λιβύη-Αίγυπτος και ίσως θα έπρεπε να μας απασχολήσει, γιατί βλέπουμε ότι σε όλα τα θέματα, τα οποία έχουν να κάνουν με τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, τους βρίσκουμε απέναντι.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Χαίρομαι για την ευκαιρία που μου δίνετε να αναφερθώ στο ζήτημα της Λιβύης και της Αιγύπτου. Καταρχάς, να σας πω για την Αίγυπτο ότι έχουμε μια σχέση όχι απλά γειτονική, αλλά μία σχέση στρατηγική, θα μου επιτρέψετε να πω μία σχέση αδελφική. Τα συμφέροντά μας με την Αίγυπτο είναι απολύτως κοινά. Έχουμε στηρίξει την Αίγυπτο σε όλα τα επίπεδα, και διμερώς και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο επίπεδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και θα συνεχίσουμε να το πράττουμε.
Από την άλλη πλευρά, η Λιβύη είναι μία ιδιαίτερη κατάσταση. Γνωρίζετε ότι στη Λιβύη επικρατεί ένας de facto διχασμός, υπάρχει μία διχασμένη εξουσία. Υπάρχει μία πολιτική διαδικασία προς την κατεύθυνση της εύρεσης μιας βιώσιμης λύσης για την Λιβύη. Από την άλλη πλευρά, η πραγματικότητα είναι ότι όταν έχεις δύο κυβερνήσεις σε μία χώρα, είναι πάντοτε δύσκολη η συνεννόηση. Κάναμε μία προσπάθεια ως ελληνική κυβέρνηση, έτσι ώστε να προσεγγίσουμε τουλάχιστον την de facto κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης. Η δυτική Λιβύη ήταν εκείνη που υπέγραψε το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Τι έχουμε καταφέρει σήμερα; Σήμερα έχουμε καταφέρει, πρώτον, να μην έχει κυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο από τη Βουλή της Λιβύης, μολονότι φερόταν ως δεδομένο ότι θα συμβεί αυτό. Δεύτερον, καταφέραμε να ελέγξουμε τις μεταναστευτικές ροές. Δεν είναι μικρό πράγμα, ιδιαιτέρως μετά από την επίσκεψη, την οποία είχα και στην ανατολική και στη δυτική Λιβύη. Τρίτον, έχουμε καταφέρει να είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία να συνομιλεί στο ανώτατο επίπεδο και με τις δύο κυβερνήσεις. Να έχει τη δυνατότητα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών να μπορεί να συνομιλεί, τόσο με την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό στη δυτική Λιβύη, όσο και με τον στρατάρχη Haftar και τους γιους του, στους οποίους κατανέμεται η εξουσία.
ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ …ΦΙΛΟΣ ΧΑΦΤΑΡ!!!
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με τον Haftar, συνομιλούμε μαζί του, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που περιμένατε κύριε Υπουργέ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα μου επιτρέψετε να πω ότι το αποτέλεσμα είναι ακριβώς εκείνο, το οποίο περίμενα. Και το αποτέλεσμα αυτό είναι – επαναλαμβάνω: δεν υπήρξε κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, έχουν μειωθεί, σχεδόν ελαχιστοποιηθεί, οι μεταναστευτικές ροές, οι οποίες είχαν πράγματι μια μεγάλη πίεση, και το αμέσως επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις των τεχνικών επιτροπών για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης, κάτι το οποίο εκκρεμεί από το 2010. Μετά λοιπόν από 15 χρόνια θα επανεκκινήσουν οι συζητήσεις αυτές. Νομίζω ότι είναι μια σημαντική στιγμή για τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης. Θέλω να σας πω ότι αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία στις σχέσεις αυτές. Η Ελλάδα με την Λιβύη είναι γνήσια γειτονικά κράτη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο Haftar έδωσε την άδεια στην Τουρκία να κάνει έρευνες…
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Να πούμε και δυο κουβέντες για τις έρευνες, χαίρομαι που το αναφέρατε. Γιατί σημασία δεν έχουν μόνο οι αξιώσεις, οι οποίες προβάλλονται, οι οποίες μπορεί να είναι μαξιμαλιστικές, αλλά το τι πράττει στο πεδίο. Η Λιβύη, λοιπόν, σεβάστηκε την ελληνική μέση γραμμή. Όταν, λοιπόν, παραχώρησε οικόπεδα προς εκμετάλλευση, το έκανε νοτίως της γραμμής εκείνης που η ελληνική πλευρά θεωρεί ως μέση γραμμή. Άρα, μολονότι υπάρχει ένα ζήτημα σε σχέση με το ότι η Λιβύη θεωρείται ότι υπερκέρασε τη γραμμή της Αιγύπτου, της Ιταλίας, της Μάλτας, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τη σεβάστηκε. Και κάτι σημαντικό. Στις 11 Σεπτεμβρίου λήγει η προθεσμία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα ελληνικά οικόπεδα που προκηρύχθηκαν νοτίως της Κρήτης. Είναι πολύ σημαντικό. Θεωρώ ότι θα πρόκειται για μια σπουδαία επιτυχία της ελληνικής κυβέρνησης, της ελληνικής διπλωματίας, ένας αμερικανικός κολοσσός, η Chevron, να βρεθεί εδώ. Γιατί, στο τέλος της ημέρας, εκεί που κρινόμαστε όλοι είναι στο πεδίο. Και στο πεδίο, είναι εκεί που τα κυριαρχικά δικαιώματα βρίσκουν την εφαρμογή τους.
Η ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣΙΝΑ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, επειδή αναφέρατε και την Αίγυπτο, θέλω να έρθω σε ένα θέμα επίσης της επικαιρότητας, για τη Μονή Σινά. Είχαμε και έκκληση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου για ενότητα μεταξύ των μοναχών. Θα θέλαμε να μας πείτε τι εικόνα έχετε, αν θα έχουμε εξομάλυνση και θετικές εξελίξεις συνολικά για την Μονή.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι δύο οι διαστάσεις. Είναι η διάσταση η εκκλησιαστική και είναι και η διάσταση η διμερής, που αφορά την υπόσταση της Μονής. Σε ό,τι αφορά στα εκκλησιαστικά, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να έχει όσο το δυνατόν μικρότερη συμμετοχή. Πρόκειται για ζητήματα, τα οποία είναι εκκλησιαστικά, κανονικού δικαίου, τα οποία θα πρέπει να τα επιλύει η Εκκλησία, η Μονή από μόνη της. Και εκείνο το οποίο εμείς πράττουμε είναι να δίνουμε τα «όπλα» εκείνα, για να μπορούν να επιλύονται τα ζητήματα.
Η αλήθεια είναι ότι θεωρούμε ότι το αμέσως επόμενο διάστημα η κατάσταση που διαμορφώθηκε, μια κατάσταση, η οποία δεν ήταν μία κανονική κατάσταση, θα εξομαλυνθεί. Θα έχουμε δηλαδή μια ενιαία ηγεσία στη Μονή. Γιατί η πραγματικότητα είναι, για να είμαστε δίκαιοι, ότι η μεγάλη προσπάθεια που γίνεται αυτή τη στιγμή για τη ρύθμιση των θεμάτων της Μονής μπορεί να βρει απέναντί της την πραγματικότητα την εκκλησιαστική. Άρα, προσβλέπουμε και βοηθάμε στο να επιλυθεί αυτή η κατάσταση διχασμού που προέκυψε. Τώρα, σε ό,τι αφορά τη συζήτηση για τα ρυθμιστικά. Είναι μια πολύ δύσκολη συζήτηση. Θέλω να ενημερώσω τους ακροατές σας, είναι πολύ δύσκολα τα θέματα αυτά.
Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά είναι η μακροβιότερη εν λειτουργία Μονή του Ορθόδοξου κόσμου. Είναι εν λειτουργία δεκαπέντε αιώνες. Μολονότι πρόκειται για μία Μονή δεκαπέντε αιώνων, δεν υπήρξε ποτέ μία ρύθμιση, η οποία να προβλέπει το ειδικό νομικό της καθεστώς. Το αποτέλεσμα είναι ότι υπήρχε μία σοβαρότατη αμφιβολία και για την ιδιοκτησία της Μονής, αλλά και για τη νομική της υπόσταση. Εθεωρείτο μία κοινή αρχαιότητα. Επ’ ευκαιρία της έντασης που δημιουργήθηκε με την έκδοση της απόφασης του Εφετείου της Ισμαηλίας στην Αίγυπτο, ξεκίνησε μια συζήτηση μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, της Αιγύπτου και της Ελλάδας, για να βρεθεί ένας νέος τρόπος, έτσι ώστε η Μονή να αποκτήσει την οντότητα εκείνη, η οποία είναι αναγκαία για να συνεχίσει τον χαρακτήρα της ως ελληνορθόδοξης Μονής.
Και νομίζω ότι θα υπάρξει μια ευκαιρία, για πρώτη φορά σε δεκαπέντε αιώνες, να έχουμε μια ρύθμιση του αιγυπτιακού δημοσίου, με την οποία, πρώτον, θα αναγνωρίζονται δικαιώματα στη Μονή, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, θα διασφαλίζεται εις το διηνεκές ο ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής και, επιπλέον, θα διασφαλίζεται η συνέχεια της Μονής. Διότι ξέρετε, σήμερα που μιλάμε, εκείνοι οι οποίοι βρίσκονται εντός της Μονής, οι μοναχοί, βρίσκονται με άδειες παραμονής μικρής διάρκειας, μηνιαίες και τριμηνιαίες. Εκείνο, το οποίο είναι αναγκαίο, είναι όσοι βρίσκονται εντός της Μονής να βρίσκονται επί μακρόν…
- ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει χρονοδιάγραμμα για αυτή τη συμφωνία που μας περιγράψατε;
ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Βρισκόμαστε σε μια διαρκή συνεννόηση με την αιγυπτιακή κυβέρνηση. Υπάρχει μια σχέση αμοιβαίας κατανόησης. Θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να εξασφαλιστεί εκείνο, το οποίο ανέφερα, δηλαδή ο διαρκής, αέναος ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής και ευελπιστώ ότι στις επόμενες εβδομάδες θα έχουμε νεότερα σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση. Θέλω να επισημάνω – γιατί αυτό έχει την αξία του και να το αναδείξουμε – ότι το γεγονός ότι η ελληνική Πολιτεία συμμετέχει στις συζητήσεις για το μέλλον και την υπόσταση της Μονής είναι από μόνο του ένα επίτευγμα. Διότι δεν ήταν καθόλου αυτονόητο ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ήταν καίριος παράγοντας στις συζητήσεις, οι οποίες γίνονται. Χάρη στη στρατηγική διμερή σχέση που έχουμε με την Αίγυπτο και χάρη στην ισχυρή θέση που απολαύει η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή είμαστε σε θέση να είμαστε κρίσιμοι παράγοντες.
