ΓΝΩΜΕΣ
15/09/2025 | 06:00
Η φανταστική Ένωση της Φον ντερ Λάιεν: Μια ομιλία αποκομμένη από τη σκληρή πραγματικότητα της Ευρώπης, μια παρέλαση κοινοτοπιών που δείχνει κατάσταση αυταπάτης
Του ΔΗΜΗΤΡΗ Γ. ΑΠΟΚΗ *
Στην ετήσια ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διακήρυξε ότι αυτή είναι η «Στιγμή Ανεξαρτησίας» της Ευρώπης—μια τολμηρή έκκληση για ελευθερία, αυτοδιάθεση και αγώνα για το μέλλον της Ηπείρου.
Μόνο ως κακόγουστη φάρσα μπορεί να εκληφθεί αυτός ο ισχυρισμός. Την ώρα που οι δρόμοι πόλεων της Γαλλίας φλέγονται και οι οικονομικές φιλοδοξίες της ΕΕ αποτελούν αποκύημα φαντασίας, η ομιλία της Φον ντερ Λάιεν ήταν λιγότερο χάρτης για την ευημερία και περισσότερο μάθημα άρνησης.
- Ενώ μιλούσε ποιητικά για ανταγωνιστικότητα, καθαρή τεχνολογία και παγκόσμιες συνεργασίες, η πραγματική κατάσταση της Ένωσης, κυριαρχείται από ταραχές, ύφεση, χάος μετανάστευσης, ταπεινωτικές εμπορικές υποχωρήσεις και αποτυχίες εξωτερικής πολιτικής, που έχουν αφήσει την Ευρώπη πιο αδύναμη από ποτέ.
- Αυτό δεν ήταν έμπνευση, ήταν απομόνωση από τις διαδοχικές αποτυχίες.
Ας ξεκινήσουμε με τον ελέφαντα στο δωμάτιο ή μάλλον, τα οδοφράγματα στους δρόμους. Καθώς η Φον ντερ Λάιεν μιλούσε στο Στρασβούργο, η Γαλλία βρισκόταν σε έκρηξη με πανεθνικές διαδηλώσεις, με διαδηλωτές να μπλοκάρουν δρόμους, να βάζουν φωτιές και να συγκρούονται με την αστυνομία σε ένα κίνημα «Μπλοκάρετε τα Πάντα» ενάντια στις περικοπές του προϋπολογισμού και τα μέτρα λιτότητας του νέου πρωθυπουργού. Σχεδόν 300 συλλήψεις, 80.000 αστυνομικοί αναπτυγμένοι και εκτεταμένες διαταραχές.
Ωστόσο, η ομιλία της μόλις που αναγνώρισε την κοινωνική αναταραχή που ξεσπά στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ. Αυτό δεν είναι απλώς μια ιδιαιτερότητα της Γαλλίας, είναι σύμπτωμα της ευρύτερης οικονομικής κακουχίας της ΕΕ.
Η Φον ντερ Λάιεν διαφήμισε μια «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» και μια Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας για την ενίσχυση της ανάπτυξης, αλλά οι αριθμοί λένε διαφορετική ιστορία.
Η αλήθεια των αριθμών
Το ΑΕΠ της ευρωζώνης κινήθηκε με μια πενιχρή αύξηση 0,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, με προβλέψεις για το έτος σε ένα αξιολύπητο 0,9%—πολύ κάτω από την τάση και μακριά από την ισχυρή ανάκαμψη που υποσχέθηκε. Η ανεργία παραμένει, ο πληθωρισμός δαγκώνει και οι πολίτες πληρώνουν το τίμημα για τις αποτυχημένες πολιτικές της Επιτροπής.
Στέγαση; Αναφέρθηκε στην κρίση, αλλά οι αόριστες δεσμεύσεις της για προσιτότητα αγνοούν πώς τα εκτοξευμένα κόστη έχουν τροφοδοτήσει την ανισότητα και την αναταραχή σε όλο το μπλοκ.
Και μετά υπάρχει η ωρολογιακή βόμβα της μετανάστευσης. Η Φον ντερ Λάιεν κατέταξε τη μετανάστευση ως προτεραιότητα, αλλά η ομιλία της δεν προσέφερε πραγματικές λύσεις στην κλιμακούμενη κρίση που διασπά τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Οι παράτυπες αφίξεις μπορεί να έχουν μειωθεί από το αποκορύφωμα του 2015, αλλά οι νέοι κανόνες της ΕΕ—που καθιστούν το άσυλο πιο δύσκολο, αυξάνουν τις κρατήσεις και πιέζουν για απελάσεις και εξωτερίκευση—μυρίζουν απελπισία αντί για στρατηγική.
- Τα πατριωτικά – συντηρητικά κόμματα, κερδίζουν έδαφος με φόντο αυτό το χάος, σωστά αντιλαμβανόμενα την απειλή από τις ανεξέλεγκτες εισροές. Οι κοινοτυπίες περί ενότητας, δεν αποτελούν στρατηγική. Απαιτείται μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση με προστασία των συνόρων και μαζικές απελάσεις.
Η πιο κατάφωρη συγκάλυψη ήταν στο εμπόριο, ιδιαίτερα στη λεγόμενη «συμφωνία» με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Η Φον ντερ Λάιεν την εξήρε ως συμφωνία «σταθερότητας και προβλεψιμότητας», αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αποτελεί μια ταπεινωτική παράδοση.
Η συμφωνία βλέπει την ΕΕ να καταργεί δασμούς σε αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα και να διευκολύνει την πρόσβαση για αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, ενώ δέχεται έναν δασμό 15% από τις ΗΠΑ στις εξαγωγές της ΕΕ—μια άνιση συμφωνία που έχει χαρακτηριστεί ως «πολύ κακή εμπορική συμφωνία» που διαιωνίζει ανισορροπίες και πλήττει τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
- Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων τη θεωρεί «ταπείνωση», με τις εκκλήσεις για παραίτησή της να αυξάνονται. Αυτό δεν είναι συνεργασία, είναι υποτέλεια, που επιδεινώνει τα οικονομικά δεινά της ΕΕ και υπογραμμίζει την ανικανότητα της Φον ντερ Λάιεν να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος.
Η εξωτερική πολιτική
Ο τομέας εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αποτελεί μια ζώνη καταστροφής. Για το Ισραήλ και τη Γάζα, η Φον ντερ Λάιεν έδειξε επικίνδυνη αδυναμία και προκατάληψη, προτείνοντας κυρώσεις σε Ισραηλινούς υπουργούς και εποίκους που χαρακτηρίζει «εξτρεμιστές», μερική αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ και παύση πληρωμών προς το Ισραήλ, ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτεί την «κοινωνία των πολιτών»—μια κίνηση που ουσιαστικά επιβραβεύει την τρομοκρατία και τη Χαμάς.
- Κατήγγειλε την «καταστροφική» κατάσταση στη Γάζα και πίεσε για μια διεθνή ομάδα δωρητών για την ανοικοδόμηση, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από μια πολιτική που τιμωρεί το Ισραήλ για την αυτοάμυνά του ενάντια σε τρομοκρατικές απειλές, ενώ ενισχύει έμμεσα τους υπεύθυνους για τις βιαιότητες.
Όλο αυτό αποτελεί πράσινο φως στη Χαμάς και πολιτική που επιβραβεύει την τρομοκρατία, αγνοώντας τις πραγματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από παλαιστινιακές ομάδες στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Η αναστολή οικονομικής υποστήριξης προς το Ισραήλ λόγω Γάζας είναι μια καταστροφική επιλογή, που τιμωρεί έναν σύμμαχο ενώ η Ευρώπη συνεχίζει να πληρώνει ανθρωπιστικούς λογαριασμούς—πάνω από 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ δεσμευμένα φέτος μόνο, μέρος των οποίων καταλήγει σε τρομοκρατικές δομές.
- Αντ’ αυτού, η Επιτροπή έχει υποκύψει σε πιέσεις, επιτρέποντας στη σύγκρουση να κλιμακωθεί ενώ η Ευρώπη θυσιάζει την ασφάλειά της για να ικανοποιήσει ριζοσπαστικά αφηγήματα. Αυτή η ασυνέπεια διαβρώνει την ηθική αξιοπιστία της ΕΕ και εκθέτει την εξωτερική της πολιτική ως υποταγμένη σε τρομοκρατικές ατζέντες.
Οι ευρύτερες αποτυχίες αφθονούν. Η ακλόνητη υποστήριξη της Φον ντερ Λάιεν για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου ενός «δανείου αποζημίωσης» από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και ενός 19ου πακέτου κυρώσεων, είναι αξιέπαινη, αλλά υπονομεύεται από την παρατεταμένη εξάρτηση από την ενέργεια—υπόσχεται πλήρη κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων μέχρι το 2027, αλλά η Ευρώπη εξακολουθεί να παλεύει με τις συνέπειες.
- Οι ενισχύσεις στην άμυνα και οι πρωτοβουλίες για την τεχνητή νοημοσύνη ακούγονται εντυπωσιακές, αλλά κρύβουν βαθύτερα ρήγματα: εντάσεις με την Κίνα, απραξία εν μέσω αυξανόμενων δαπανών και έναν προτεινόμενο προϋπολογισμό 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ που είναι περισσότερο ευσεβής πόθος παρά δημοσιονομική δύναμη.
Η ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν ήταν Κατάσταση της Ένωσης· ήταν κατάσταση αυταπάτης. Καθώς η Γαλλία καίγεται, οι οικονομίες παραπαίουν, η παράνομη μετανάστευση ανθεί διαβρώνοντας τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και οι παγκόσμιες δυνάμεις εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες της Ευρώπης, η Επιτροπή παίζει με λέξεις-κλειδιά.
Αν αυτή είναι η «Στιγμή Ανεξαρτησίας» μας, είναι καιρός για πραγματική ανεξαρτησία—από την αποτυχημένη ηγεσία. Η Ευρώπη αξίζει καλύτερα από αυτή την παρέλαση κοινοτοπιών. Είναι καιρός για λογοδοσία, όχι χειροκρότημα.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
