ΚΟΣΜΟΣ
20/08/2025 | 06:14
Άλλο εκεχειρία, άλλο μόνιμη συμφωνία ειρήνης: Το CNN εξηγεί γιατί το «deal» που προσφέρουν Τραμπ και Πούτιν στην Ουκρανία είναι παράνομο και νομικά ανυπόστατο
Η πρόταση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, την οποία στήριξε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, για μόνιμη συμφωνία ειρήνης στην Ουκρανία, έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το διεθνές δίκαιο.
Ειδικοί τονίζουν ότι οποιαδήποτε συμφωνία που θα οδηγούσε σε απώλεια εδαφών κατόπιν βίαιης στρατιωτικής ενέργειας, είναι παράνομη και νομικά άκυρη.
Η συζήτηση για το μέλλον της Ουκρανίας επανήλθε στο προσκήνιο μετά τις δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ότι προτιμά μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία, αντί μιας προσωρινής εκεχειρίας. Ωστόσο, νομικοί εμπειρογνώμονες, τους οποίους επικαλείται το CNN, προειδοποιούν ότι μια τέτοια επιλογή θα αποτελούσε παραβίαση θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου.
Ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ, ο οποίος υιοθετήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθιστά σαφές ότι η χρήση στρατιωτικής βίας για την απόκτηση εδαφών απαγορεύεται απολύτως. «Κάθε συνθήκη που προκύπτει από τη χρήση βίας είναι παράνομη και εκ των πραγμάτων άκυρη» εξηγεί ο διεθνολόγος Τζέρεμι Πίτσι, σύμβουλος της οργάνωσης Global Rights Compliance.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Πούτιν δεν έχει εγκαταλείψει τις μέγιστες απαιτήσεις του, όπως την παραχώρηση ολόκληρων των περιοχών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ και την απαγόρευση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Μια τέτοια συμφωνία θα ήταν «διπλά παράνομη»: αφενός λόγω του τρόπου επίτευξης -δια της βίας- και αφετέρου λόγω του περιεχομένου της.
Το ουκρανικό Σύνταγμα προσθέτει ακόμη ένα εμπόδιο, καθώς οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων απαιτεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Όμως, ακόμη κι αν οι πολίτες άλλαζαν στάση -κάτι που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν απίθανο- η διεθνής νομιμότητα δεν θα επέτρεπε μια τέτοια παραχώρηση. «Ανεξάρτητα από το τι θα αποφασίσει η Ουκρανία εσωτερικά, κανείς δεν μπορεί να παραχωρήσει έδαφος που κατελήφθη με στρατιωτική βία. Η απαγόρευση είναι απόλυτη» τονίζει ο Πίτσι.
Εκτός από τα νομικά επιχειρήματα, υπάρχει και η στρατηγική διάσταση. Η Ρωσία ελέγχει ήδη σχεδόν όλη την περιοχή του Λουχάνσκ και μεγάλο τμήμα του Ντονέτσκ, ωστόσο οι πόλεις που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο αποτελούν κομβικά σημεία άμυνας. Η απώλειά τους θα έθετε σε κίνδυνο το σύνολο της χώρας.
Για τον λόγο αυτό, Ευρωπαίοι ηγέτες επιμένουν ότι η μόνη νόμιμη και πολιτικά βιώσιμη λύση είναι μια προσωρινή εκεχειρία, που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για διαπραγματεύσεις, χωρίς να αναγνωρίζεται μόνιμη απώλεια εδαφών. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς τόνισε χαρακτηριστικά ότι δεν μπορεί να φανταστεί την επόμενη συνάντηση χωρίς μια εκεχειρία.
Αναλυτές σημειώνουν ότι, ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία για πάγωμα των συγκρούσεων κατά μήκος των τρεχουσών γραμμών, αυτό δεν συνεπάγεται αναγνώριση των ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων. Το Κίεβο διατηρεί ως στρατηγικό στόχο την ανάκτηση όλων των εδαφών του στο μέλλον.
Η ουσία, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ότι το διεθνές δίκαιο καθιστά σχεδόν αδύνατη την κατάρτιση μιας μόνιμης ειρηνευτικής συνθήκης υπέρ της Ρωσίας, όσο συνεχίζεται η κατοχή ουκρανικών εδαφών. «Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του δικαίου: να αποτρέψει τη νομιμοποίηση στρατιωτικών κατακτήσεων» καταλήγει ο Πίτσι.
