ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
10/07/2025 | 05:30
Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα (του Προέδρου Τραμπ): Είχε τάξει 200 εμπορικές συμφωνίες στις πρώτες του 100 ημέρες στον Λευκό Οίκο, αλλά έχει ανακοινώσει μόλις… τρεις – Τι συνέβη;
Στα τέλη Απριλίου, κλείνοντας τις πρώτες 100 ημέρες του στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε πως είχε ολοκληρώσει εμπορικές συμφωνίες με 200 χώρες. Ωστόσο, περισσότερο από δύο μήνες μετά, έχουν ανακοινωθεί επισήμως μόνο τρεις -με Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Βιετνάμ.
Αυτή την εβδομάδα έληγε η αρχική προθεσμία που είχε θέσει ο ίδιος για την ολοκλήρωση όλων των διαπραγματεύσεων, αλλιώς οι χώρες θα αντιμετώπιζαν αυξημένους «ανταποδοτικούς» δασμούς. Όμως, ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι η αναβολή της «Ημέρας Απελευθέρωσης» των δασμών μέχρι τις 9 Ιουλίου άφησε πολύ λίγο χρόνο για συνομιλίες με όλο τον πλανήτη, μετέδωσε το δίκτυο CNN (ρεπορτάζ Phil Mattingly και David Goldman).
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το CNN, ο Τραμπ πείστηκε ότι δεν θα προλάβει περισσότερες συμφωνίες μέχρι την προθεσμία και σχεδιάζει να πιέσει με επιστολές που ανακοινώνουν νέους δασμούς στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, ώστε να υπάρξουν απτά αποτελέσματα, όσο συνεχίζονται οι συζητήσεις. Γι’ αυτόν τον λόγο η προθεσμία μετατέθηκε για την 1η Αυγούστου, δίνοντας ανάσα κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία-πλαίσιο με την Ουάσινγκτον.
Διαπραγματευτές της ΕΕ και των ΗΠΑ φέρονται να ετοιμάζουν συμφωνία που θα προβλέπει δασμούς 10% και θα ανοίγει τον δρόμο για ευρύτερες συνομιλίες. Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, επισήμανε ότι οι συνομιλίες με την ΕΕ, αλλά και άλλες κρίσιμες διαπραγματεύσεις που φτάνουν στο τέλος τους, δικαιολογούν την παράταση.
Η πρόοδος με την ΕΕ συνιστά εντυπωσιακή στροφή από την επί χρόνια σκληρή ρητορική του Τραμπ κατά των Βρυξελλών. Πριν από μερικές εβδομάδες, η αιφνιδιαστική απειλή του για δασμούς 50% στην ΕΕ πυροδότησε κινητικότητα και δημιούργησε πίεση να επιτευχθεί συμφωνία, πριν ξεκινήσουν οι «ανταποδοτικοί» δασμοί.
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, οι διαπραγματεύσεις παρουσιάζονται στα κράτη-μέλη ως η καλύτερη -ίσως η μόνη- επιλογή για να αποφευχθεί κλιμάκωση την 1η Αυγούστου. Παρά τις αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της Ένωσης, το πλαίσιο θεωρείται ρεαλιστικό.
Ωστόσο, οι Αμερικανοί διατηρούν σκληρή στάση απέναντι σε αιτήματα εξαιρέσεων, όπως στη μείωση του 25% δασμού στα αυτοκίνητα ή την επιβάρυνση 50% στον χάλυβα. Οι ΗΠΑ δείχνουν κάποια διάθεση να μειώσουν δασμούς σε επιλεγμένα ευρωπαϊκά προϊόντα (π.χ. αεροσκάφη, ποτά, γεωργικά), αλλά η τελική υπογραφή ανήκει αποκλειστικά στον Τραμπ.
Η ΕΕ από την πλευρά της δεσμεύεται για αύξηση αγορών αμερικανικής ενέργειας και αμυντικού εξοπλισμού, ενώ σε περίπτωση αδιεξόδου, ετοιμάζει αντίμετρα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία θα τεθούν σε ισχύ από τις 14 Ιουλίου -εκτός αν μετατεθούν λόγω της νέας παράτασης.
Πέρα από την ΕΕ, η πρόοδος είναι περιορισμένη. Ο Τραμπ εξέφρασε ανοιχτά την ενόχλησή του, λέγοντας πως άλλες χώρες υπόσχονται πλήρη πρόσβαση στις αγορές τους χωρίς δασμούς, αλλά απαιτούν να μην πληρώνουν και οι ίδιες. «Δεν είμαστε αδιάλλακτοι, αλλά ήρθε η ώρα να σταματήσουν να μας κοροϊδεύουν» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Ινδία παραμένει ο πιο πιθανός μεγάλος εταίρος για συμφωνία, αλλά οι θέσεις της έχουν σκληρύνει -ενώ το γεγονός ότι ανήκει στους BRICS περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματ, μετά την πρόσφατη απειλή Τραμπ για δασμούς 10% στις χώρες του μπλοκ.
Η Νότια Κορέα ήταν κοντά σε συμφωνία, όμως οι δασμοί στα αυτοκίνητα παραμένουν μεγάλο αγκάθι. Η Ιαπωνία, που μέχρι πρόσφατα πίεζε για συμφωνία στη σύνοδο της G7, απομακρύνεται, ενώ ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σιγκερού Ισίμπα δήλωσε ανοιχτά την απογοήτευσή του για τις επιπλέον επιβαρύνσεις.
Πιο αισιόδοξες είναι οι συνομιλίες με Ινδονησία, Καμπότζη και Ταϊλάνδη, που έχουν υποβάλει βελτιωμένες προτάσεις τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ η Βραζιλία προσπαθεί να «τρέξει» διμερείς συνομιλίες, με στόχο μεγάλες μειώσεις δασμών σε αμερικανικά προϊόντα.
Παρ’ όλα αυτά, το μεγαλύτερο εμπόδιο για πολλές χώρες παραμένουν οι τομεακοί δασμοί που ήδη επιβλήθηκαν ή απειλούνται -ειδικά στα αυτοκίνητα, τον χάλυβα και τα φάρμακα.
