ΠΟΛΙΤΙΚΗ
10/07/2025 | 23:04
«Μην παρεκκλίνετε από το διεθνές δίκαιο»: Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες και Συμβούλιο της Ευρώπης κατά της αναστολής του δικαιώματος ασύλου
“Σοβαρή ανησυχία” εκφράζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για τη νομοθετική τροπολογία που κατατέθηκε προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και προβλέπει την αναστολή, για τρεις μήνες, της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου για όσους φτάνουν με πλοιάρια από τη Βόρεια Αφρική και την επιστροφή τους χωρίς καταγραφή της αίτησής τους.
Σε ανακοίνωσή της, η Ύπατη Αρμοστεία αναφέρει ότι “αναγνωρίζει” την πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις στη Γαύδο και την Κρήτη. Τα κράτη, αναφέρει, έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και να αντιμετωπίζουν τη μη νόμιμη μετανάστευση.
“Ο έλεγχος των συνόρων ενός κράτους, ωστόσο, πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στην παροχή προστασίας σε ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Αυτή η παράδοση πρέπει να διατηρηθεί”, προσθέτει.
Η Ύπατη Αρμοστεία εκφράζει “σοβαρή ανησυχία για τη νομοθετική τροπολογία που κατατέθηκε προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και προβλέπει την αναστολή, για τρεις μήνες, της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου για όσους φτάνουν με πλοιάρια από τη Βόρεια Αφρική και την επιστροφή τους χωρίς καταγραφή της αίτησής τους”.
Θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα
Το δικαίωμα στο άσυλο αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο, και ισχύει για όλους ανεξαρτήτως του τρόπου ή του σημείου εισόδου σε μία χώρα, σημειώνει.
Αναφέρει ότι, ακόμη και σε περιόδους μεταναστευτικής πίεσης, “τα κράτη οφείλουν να εξασφαλίζουν την πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στις σχετικές διαδικασίες”.
Η επιστροφή ανθρώπων σε τόπους όπου κινδυνεύουν η ζωή ή η ελευθερία τους παραβιάζει την αρχή της μη επαναπροώθησης, σημειώνει, προσθέτοντας ότι τα κράτη δεν μπορούν να παρεκκλίνουν από αυτή τη θεμελιώδη αρχή του διεθνούς δικαίου.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζει, το διεθνές δίκαιο επιτρέπει την επιστροφή όσων οι αιτήσεις ασύλου έχουν απορριφθεί μετά από εξέταση, ως βασικό στοιχείο ενός εύρυθμου συστήματος ασύλου.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία, πολλοί από όσους επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι από τη Λιβύη προς την Ελλάδα είναι μετανάστες, “αλλά άλλοι είναι πρόσφυγες-άνθρωποι που φεύγουν από συγκρούσεις, βία και διώξεις, ιδιαίτερα υπήκοοι Σουδάν”.
Οι αιτούντες άσυλο που εισέρχονται στο έδαφος ενός κράτους με μη κανονικό τρόπο δεν θα πρέπει να τιμωρούνται εφόσον παρουσιαστούν άμεσα στις αρχές, αναφέρει ακόμη.
Η Ύπατη Αρμοστεία λέει επίσης ότι στηρίζει διαχρονικά το Λιμενικό Σώμα και τις τοπικές αρχές στην αντιμετώπιση της πίεσης που δημιουργείται από τις αφίξεις στα σύνορα της χώρας και είναι έτοιμη να συνδράμει τις αρχές στην ανάπτυξη βιώσιμων και ανθρωπιστικών λύσεων για τις σημερινές προκλήσεις.
“Αυτό περιλαμβάνει την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να εντοπίζονται άμεσα όσοι είναι πράγματι πρόσφυγες. Η Ελλάδα και άλλα κράτη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μόνες τους την πίεση”, αναφέρει.
Τέλος, δηλώνει ότι θα συνεχίσει να προωθεί την ανάγκη για ισχυρή ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και επιμερισμό ευθυνών προς υποστήριξη των χωρών πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα.
Μην την ψηφίσετε
Προτρέπω τα μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου να απορρίψουν την τροπολογία που προβλέπει την αναστολή της καταγραφής αιτήσεων ασύλου από άτομα που φθάνουν διά θαλάσσης από τη Βόρεια Αφρική, καθώς και τον εξαναγκαστικό επαναπατρισμό τους, χωρίς καταγραφή, στη χώρα καταγωγής ή προέλευσης τους».
Αυτό δήλωσε την Πέμπτη ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Μάικλ Ο’ Φλάχερτι, σχολιάζοντας τη νομοθετική ρύθμιση που υποβλήθηκε το βράδυ της Τετάρτης από την ελληνική κυβέρνηση για την αναστολή εξέτασης αιτήσεων ασύλου αρχικά για 3 μήνες, για όσους φτάνουν από βόρεια Αφρική με πλωτά μέσα.
«Η πρόταση αυτή θα νομιμοποιούσε την επιστροφή ανθρώπων σε καταστάσεις όπου κινδυνεύουν να υποστούν βασανιστήρια και άλλες σοβαρές παραβιάσεις, κατά παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τη Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, καθώς και από άλλες νομικές διατάξεις όπως το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ», ανέφερε ο κ. Ο’ Φλαχέρτι.
I urge the Greek parliament to refrain from suspending the registration of asylum applicationshttps://t.co/4tMXopB8ul
— Commissioner for Human Rights (@CommissionerHR) July 10, 2025
Τα μέτρα να σέβονται τα διεθνή νομικά μέσα
«Είμαι επίσης ενήμερος για πρόσθετα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες στη Βουλή από τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη, μεταξύ των οποίων η σύλληψη και κράτηση όλων των προσώπων, που αφορά η τροπολογία αυτή, τα οποία, εάν εφαρμοστούν, θα δημιουργούσαν περαιτέρω ζητήματα συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων», προσέθεσε ο Επίτροπος.
«Αναγνωρίζω ότι η αυξανόμενη ροή αφίξεων στη Γαύδο και την Κρήτη τους τελευταίους έξι μήνες, έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις για τις ελληνικές αρχές. Ωστόσο, όπως τόνισα κατά την επίσκεψή μου στην Ελλάδα τον περασμένο Φεβρουάριο, η ανθρωπιστική κατάσταση θα ήταν διαχειρίσιμη εάν οι αρχές είχαν αντιμετωπίσει έγκαιρα την έλλειψη δομών υποδοχής.
Σε κάθε περίπτωση, όλα τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων πρέπει να σέβονται τα ισχύοντα διεθνή νομικά μέσα. Με άλλα λόγια, οι αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα των ενδιαφερομένων προσώπων γίνονται σεβαστά, ότι οι ανάγκες τους για προστασία αξιολογούνται μεμονωμένα και αποτελεσματικά, και ότι όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις για διεθνή προστασία αποκτούν πρόσβαση σε ουσιαστικά μέτρα προστασίας», κατέληξε.
Με πληροφορίες από skai.gr, ΚΥΠΕ-Γεωργία Γαραντζιώτη
