ΠΟΛΙΤΙΚΗ
03/07/2025 | 19:40
Μεγάλη απόκάλυψη από το έγκυρο Nordic Monitor: Σε εξέλιξη μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της κατοχικής Τουρκίας και της τζιχαντιστικής Συρίας για τα θαλάσσια σύνορα…
Μια επιστολή που υπογράφει ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, επιβεβαιώνει για πρώτη φορά ότι βρίσκονται σε εξέλιξη μυστικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας, αποκαλύπτει ο Abdullah Bozkurt στον ιστότοπο Nordic Monitor με έδρα την Στοκχόλμη.
Μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, η Συρία διοικείται από τζιχαντιστικές ομάδες που υποστηρίζονται από την κατοχικη δύναμη Τουρκία.
Η επιστολή, την οποία έχει στην κατοχή της η γνωστή και έγκυρη ιστοσελίδα, αποκαλύπτει ότι πολλά τουρκικά θεσμικά όργανα έχουν λάβει εντολή να συντάξουν μια συμφωνία Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με τη Συρία.
Στόχος είναι η διασφάλιση των συμφερόντων τόσο της Τουρκίας όσο και της παράνομης “τδβκ”, ενός αποσχισθέντος παράνομου “κρατιδίου” στο νησί της Μεσογείου που αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.
- «Με την ανατροπή του καθεστώτος Μπάαθ και τη μεταβίβαση της εξουσίας σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες σε συντονισμό με τα αρμόδια θεσμικά μας όργανα για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων με τη Συρία και την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας πέραν των χωρικών υδάτων, με τρόπο που να προστατεύει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας», έγραψε ο Φιντάν στην επιστολή, με ημερομηνία 16 Ιουνίου.
Η επιστολή απευθύνεται στο Γραφείο του Προέδρου της Βουλής στο Τουρκικό Κοινοβούλιο.
Ο Φιντάν τόνισε επίσης ότι η Τουρκία έχει δεσμευτεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της παράνομης “τδβκ” σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων περιοχών με τη Δαμασκό.
Η επιστολή αποτελεί την πρώτη επίσημη επιβεβαίωση ότι οι προετοιμασίες για μια τέτοια συμφωνία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη — παρά τις προηγούμενες δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Μεταφορών της Τουρκίας που υποδείκνυαν ότι η Άγκυρα εξέταζε μια τέτοια συμφωνία μόνο ως μελλοντική πιθανότητα.
Μια τουρκοσυριακή συμφωνία για θαλάσσια σύνορα θα μπορούσε να μεταβάλει σημαντικά τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε εστία περιφερειακών εντάσεων.
- Ο Φιντάν απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι η Τουρκία είχε δεσμευτεί να μην επιδιώξει συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με τη Συρία κατά τη συνάντησή του στις 12 Ιανουαρίου 2025 στο Ριάντ με την Κάγια Κάλαςs, την ύπατη εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Θα ήταν χρήσιμο να ληφθούν υπόψη οι επίσημες δηλώσεις και ανακοινώσεις του υπουργείου μας επί του θέματος», αναφέρει στην επιστολή ο Φιντάν, προσθέτοντας: «Η ΕΕ δεν έχει κανένα δικαίωμα να σχολιάζει μια πιθανή συμφωνία μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών σχετικά με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους.»
Η ανακάλυψη πλούσιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων κάτω από τον βυθό της θάλασσας έχει οδηγήσει σε αλληλεπικαλυπτόμενες διεκδικήσεις από πολλά παράκτια κράτη, με την Τουρκία να βρίσκεται στο επίκεντρο των διαφορών που αφορούν την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο.
- Δεδομένης της περίπλοκης ιστορίας της περιοχής και των αλληλεπικαλυπτόμενων διεκδικήσεων ΑΟΖ, οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Συρίας θα μπορούσε να κλιμακώσει περαιτέρω τις εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και των κρατών μελών της Ε.Ε., της Ελλάδας και της Κύπρου, οδηγώντας τις Βρυξέλλες σε μια ακόμη αντιπαράθεση με την εδώ και καιρό προβληματική υποψήφια χώρα της, την Τουρκία.
Η Τουρκία φαίνεται να εκμεταλλεύεται μια στρατηγική ευκαιρία στη Συρία μετά την κατάρρευση του Άσαντ, η οποία πλέον κυβερνάται από τον τζιχαντιστή Πρόεδρο Ahmad al-Sharaaj, με τον οποίο οι Τούρκοι αξιωματούχοι διατηρούν μακροχρόνιες, αν και μυστικές, επαφές. Από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011, η Τουρκία υποστήριξε και εξόπλισε διάφορες τζιχαντιστικές ομάδες με στόχο την ανατροπή του Άσαντ.
Η Άγκυρα είχε στο παρελθόν προσπαθήσει να επιτύχει συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση του Άσαντ, αλλά οι προσπάθειες αυτές εκτροχιάστηκαν λόγω της έκρηξης του συριακού πολέμου το 2011.
Αυτή τη φορά, μια επιτυχής συμφωνία δεν θα όριζε μόνο επισήμως τα θαλάσσια σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, αλλά θα ενίσχυε επίσης τα νομικά ερείσματα της Άγκυρας στην περιοχή, θα παρείχε ντε φάκτο αναγνώριση στην παράνομη “τδβκ” και ενδεχομένως θα άνοιγε νέες περιοχές για έρευνες υδρογονανθράκων.
Η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να ανοίξει τον δρόμο για κοινή εκμετάλλευση διασυνοριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων από την Τουρκία και τη Συρία.
- Δεδομένου ότι η Δαμασκός σήμερα δεν διαθέτει δυνατότητα διεξαγωγής υπεράκτιων γεωτρήσεων, η Άγκυρα πιθανότατα θα αναλάβει την τεχνική και επιχειρησιακή ηγεσία μιας τέτοιας συνεργασίας.
Ωστόσο, η προτεινόμενη συμφωνία αναμένεται να περιπλέξει περαιτέρω τις σχέσεις της Τουρκίας με τρίτες χώρες, όπως η Κύπρος, το Ισραήλ και ο Λίβανος — χώρες που έχουν τα δικά τους συμφέροντα στα αμφισβητούμενα ύδατα της Μεσογείου και ανησυχούν για κάθε κίνηση που θα μπορούσε να μεταβάλει τις ισορροπίες στις θαλάσσιες διεκδικήσεις.
Η Τουρκία εδώ και χρόνια αντιτίθεται στις συμφωνίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών που υπέγραψε η Κύπρος με την Αίγυπτο το 2003, τον Λίβανο το 2007 και το Ισραήλ το 2010, υποστηρίζοντας ότι οι συμφωνίες αυτές παραβιάζουν τα δικαιώματα της παράνομης “τδβκ”.
Η Άγκυρα και η παράνομη “τδβκ” έχουν επίσης επικρίνει την απόφαση της Λευκωσίας να παραχωρήσει άδειες έρευνας για υπεράκτια οικόπεδα υδρογονανθράκων.
- Η Τουρκία φαίνεται να ακολουθεί ένα παρόμοιο μοντέλο με εκείνο που εφάρμοσε με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης, το οποίο κατέληξε στη διαβόητη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης του 2019. Η συμφωνία αυτή κλιμάκωσε απότομα τις εντάσεις με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε απάντηση στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωσε στις 12 Δεκεμβρίου 2019 ότι η συμφωνία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη.
