ΠΟΛΙΤΙΚΗ
09/07/2025 | 11:42
Η Ελλάδα αλλάζει ρότα στο μεταναστευτικό: Η απάντηση Μητσοτάκη στη Βουλή μετά την πρόκληση Χαφτάρ – Αναστολή αιτημάτων ασύλου για εισερχόμενους από τη Λιβύη
Η προκλητική στάση του πολέμαρχου Χαλίφα Χάφταρ στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης που είχε ως αποτέλεσμα να μην γίνει ποτέ η επίσκεψη του Ευρωπαίου Επιτρόπου Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ μαζί με τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης, Θάνο Πλεύρη, και τους υπουργούς Εσωτερικών Ιταλίας και Μάλτας, οδηγεί την κυβέρνηση στη λήψη σκληρών αποφάσεων για τις αυξανόμενες ροές από μέρους της Λιβύης.
Το μεσημέρι ο Θάνος Πλεύρης θα περάσει εκτάκτως το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου, ενώ χθες συνομίλησε με τον πρωθυπουργό μετά την επιστροφή του στην Αθήνα από τη Βεγγάζη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βλέποντας τις «καραβιές» μεταναστών που φτάνουν στην Κρήτη εκτιμά ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον.
Ο κ. Μητσοτάκης μετά τη συνάντηση με τον Θάνο Πλεύρη αναμένεται να τοποθετηθεί για το μεταναστευτικό και τις ροές από τη Λιβύη στη Βουλή, μιλώντας επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών: «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας: Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης».
«Τα περιθώρια έχουν στενέψει σε αυτές τις οριακές περιπτώσεις η κυβέρνηση εξετάζει όλο και πιο αυστηρά και αποδοτικά μέτρα», ανέφερε χθες (Action 24) ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, αναγνωρίζοντας ότι οι ροές εδώ και μερικές εβδομάδες είναι πολύ μεγάλες.
Στο Μέγαρο Μαξίμου είχε προγραμματιστεί σύσκεψη για τη Δευτέρα με την ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης, ενώ για την Παρασκευή έχει προγραμματιστεί συνάντηση στο υπουργείο με τη συμμετοχή του περιφερειάρχη Κρήτης, του δημάρχου Ρεθύμνου Γιώργη Μαρινάκη, του δημάρχου Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινού, του Γιάννη Κεφαλογιάννη κ.ο.κ. Πλην όμως οι χθεσινές εξελίξεις επιταχύνουν την κατάσταση και ενδεχομένως τις αποφάσεις.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες στο τραπέζι της κυβέρνησης βρίσκονται δύο σημαντικά όπλα:
- η αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου-πλην ενδεχομένως ελαχίστων εξαιρέσεων-από όσους έρχονται από τα παράλια της Λιβύης και φτάνουν στην Κρήτη και
- ο εγκλεισμός αυτών σε κλειστά κέντρα, με καθεστώς διοικητικής κράτησης.
Αυτό σημαίνει ότι ποιος έρχεται από τη Λιβύη -κυρίως νεαροί άνδρες- δεν θα μπορεί να υποβάλλει αίτημα ασύλου και θα μπαίνει αυτομάτως σε καθεστώς κράτησης. Στόχος αυτού του μέτρου είναι να σταλεί ένα αυστηρό μήνυμα στα παράλια του Τομπρούκ ότι η προσπάθεια να διασχίσουν οι μετανάστες το Λιβυκό Πέλαγος θα είναι δώρον άδωρον, καθώς απλά θα καταλήξουν σε καθεστώς κράτησης στην Ελλάδα, χωρίς καμία προοπτική να συνεχίσουν την πορεία τους για την Ευρώπη.
Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι το μήνυμα θα φτάσει πολύ γρήγορα απέναντι, σε περίπτωση που ληφθεί σχετική απόφαση. Υπενθυμίζεται ότι την προοπτική παγώματος των αιτημάτων ασύλου, συνδυαστικά με το νομοσχέδιο για την αυστηροποίηση του πλαισίου διοικητικής κράτησης, είχε επεξεργαστεί και ο Μάκης Βορίδης πριν την αποχώρησή του από τον υπουργικό θώκο.
«Η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την κατάσταση με αποφασιστικότητα, σεβόμενη τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες για τη μετανάστευση αλλά και χωρίς καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι», ανέφερε χθες στο ERTNEWS o αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, προσθέτοντας παράλληλα ότι ο δρόμος της οικονομικής ενίσχυσης της Λιβύης περνά μέσα από την Ελλάδα.
Δομή κράτησης στην Κρήτη;
Ένα ακόμα ερώτημα που τίθεται επί τάπητος είναι αν θα πρέπει να δημιουργηθεί και ένα Προαναχωρησιακό Κέντρο στην Κρήτη, σενάριο που έχει ανά καιρούς προκαλέσει αντιδράσεις στις τοπικές κοινωνίες. Τον περασμένο Μάιο ο κ. Βορίδης είχε επισκεφθεί το Ηράκλειο και είχαν συζητηθεί αρκετά σενάρια για την πιθανή χωροθέτηση ενός κέντρου μεταναστών, πλην όμως η έρευνα δεν προχώρησε, ενώ και ο δήμος Ηρακλείου ανέφερε ότι δεν έχει έκταση για να παραχωρήσει.
Η αποχώρηση του κ. Βορίδη από το υπουργείο εκ νέου πάγωσε τις αποφάσεις, οι οποίες όμως επανέρχονται ως αδήριτη ανάγκη με δεδομένη την τραγική εικόνα σε πρόχειρες δομές που στήνονται ad hoc σε Χανιά και Ρέθυμνο, προκειμένου να διαχειριστούν το Λιμενικό και οι τοπικές αρχές το βάρος των μεταναστών που έρχονται. Το πρόβλημα μάλιστα είναι οξύ αυτή την περίοδο, καθώς οι μετανάστες αναχωρούν για την ενδοχώρα με καράβια της γραμμής, συνεπώς δεν βρίσκονται πολλά εισιτήρια και «ξεμένουν» στην Κρήτη. Σε όσους «ξεμένουν» έρχονται να προστεθούν και οι νέες αφίξεις.
Κυβερνητικές πηγές αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας νέας δομής, αν και εκκρεμούν αρκετές τεχνικές λεπτομέρειες. «Εμείς συμφωνούμε να γίνουν κλειστές δομές, οπού θα μένουν οι μετανάστες για τρεις ήμερες σε στεγασμένους χώρους και σε ανθρώπινες συνθήκες», τόνισε με τη σειρά του χθες ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης (ΣΚΑΪ 100,3), τονίζοντας ότι στη σύσκεψη της Παρασκευής θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις.
Μαρινάκης: Τα περιθώρια έχουν στενέψει, την κυβέρνηση την ενδιαφέρει το συμφέρον των πολιτών
Στην προαναγγελία λήψης αυστηρότερων και ως εκ τούτου αποδοτικότερων μέτρων για τη διαχείριση των ολοένα και πιο αυξημένων μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη «πάντοτε με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και στα ανθρώπινα δικαιώματα» προέβη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, που χαρακτήρισε πρωτοφανή την εκδίωξη κατ’ ουσίαν της Ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας από τη Βεγγάζη, σε συνέντευξη, που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24.
Σε αυτό το πλαίσιο, μάλιστα, ο κ. Μαρινάκης δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο της χρήσης κλειστών κέντρων φιλοξενίας και επανέλαβε πως σε «οριακές καταστάσεις», όπως η σημερινή, «χρειάζεται η ευρωπαϊκή στήριξη» ως προς το ενδεχόμενο επιπρόσθετης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Για το μεταναστευτικό και την άρνηση Χαφτάρ να δεχθεί αντιπροσωπεία της ΕΕ, ο κ. Μαρινάκης δήλωσε: «Είναι πρωτοφανές αυτό το οποίο συνέβη, δηλαδή να μη δεχτεί η “επίσημη” τέλος πάντων και “ανεπίσημη” ταυτόχρονα, γιατί δεν είναι αναγνωρισμένη η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, τον αρμόδιο επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ζητήματα μετανάστευσης, ο οποίος συνοδευόταν και από τρεις υπουργούς της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας. Είναι κάτι το οποίο δεν μπορούμε να το θυμηθούμε στο παρελθόν και είναι σε αντίθεση με αυτό το οποίο συνέβη λίγες ημέρες πριν, όταν και πάλι ο κύριος Χαφτάρ δέχτηκε τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών σε μία διμερή ουσιαστικά συνάντηση. Κοιτάξτε, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι πλέον τα περιθώρια έχουν στενέψει και αυτή τη στιγμή την κυβέρνηση την ενδιαφέρει το συμφέρον των πολιτών. Πάντοτε με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Και έχει δείξει ότι σε αυτές τις οριακές περιπτώσεις, όταν οι πιέσεις αυξάνονται και τα περιθώρια στενεύουν, εξετάζει όλο και πιο αυστηρά και αποδοτικά μέτρα. Είναι κάτι το οποίο σίγουρα θα συζητηθεί και στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Θάνο Πλεύρη, τον αρμόδιο υπουργό για ζητήματα Μετανάστευσης, μεταναστευτικής πολιτικής. Όλα τα πιθανά σενάρια πρέπει να πέσουν στο τραπέζι. Οι ροές είναι πάρα πολλές δηλαδή, αν σκεφτεί κανείς ότι από τον Ιανουάριο ξεπερνούν τις 7.000 στην Κρήτη.
Η Ελλάδα έχει καταφέρει υποδειγματικά να αντιμετωπίσει τη μεταναστευτική κρίση στο Αιγαίο και στον Έβρο τα προηγούμενα χρόνια. Υπήρχαν και πάλι οριακές καταστάσεις, τις οποίες αντιμετώπιζε κλιμακωτά. Φτάσαμε και άλλες φορές σε τέτοιο σημείο με άλλα χαρακτηριστικά. Η υβριδική απειλή στον Έβρο είχε άλλα χαρακτηριστικά, για να μην τα συγχέουμε. Εδώ μιλάμε για μία αυξανόμενη και συνεχιζόμενη μεγάλη ροή μεταναστών, η οποία είναι νότιά μας. Τα δίκτυα των λαθροδιακινητών φαίνεται ότι δεν υποκύπτουν. Από την άλλη πλευρά, είχαμε μια διαφορετικού τύπου συνάντηση, με διαφορετική φιλοσοφία από τη δυτική Λιβύη, πολύ πιο συνεργάσιμη».
Σχετικά με τη λήψη μέτρων και τη χρήση κλειστών κέντρων φιλοξενίας, ο κ. Μαρινάκης ανέφερε: «Αυτή τη στιγμή εγώ δεν έχω εικόνα του τι θα προτείνει ακριβώς ο υπουργός. Θα σας πω όμως ότι η κοινή λογική λέει ότι δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε σε καμία περίπτωση. Δηλαδή αυτό το υπαγορεύει η λογική. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τους ανθρώπους αυτούς οι οποίοι βλέπουν τις περιοχές τους να δέχονται τέτοιες πιέσεις, χωρίς ποτέ να παραγνωρίζουμε την υποχρέωσή μας ως κράτος να σεβαστούμε όσα πρέπει να σέβεται κάθε δημοκρατικό κράτος. Πάντοτε λοιπόν, στο πλαίσιο του νόμου, δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε σε καμία περίπτωση».
Σχετικά με τις ανάγκες χρηματοδότησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για το μεταναστευτικό, ο κ. Μαρινάκης σημείωσε: «Νομίζω ότι η σημερινή πρωτοφανής κατάσταση και πρωτοφανής αντιμετώπιση του Ευρωπαίου Επιτρόπου, γιατί ουσιαστικά αυτό ήταν μια απάντηση της Λιβύης δια της μη συνάντησης, όχι σε μια χώρα ή σε τρεις χώρες, στην Ευρώπη συνολικά. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να κάνει την Ευρώπη να καταλάβει ακόμη περισσότερο τη σοβαρότητα και το οριακόν της κατάστασης. Και προφανώς σε περίπτωση που χρειαστεί χρηματοδότηση παραπάνω ή τέλος πάντων μια περαιτέρω ενίσχυση και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα, η οποία φυλάσσει τα σύνορα της Ευρώπης, όπως έχουμε πει και το έχουμε αποδείξει, θα το κάνει. Η αλήθεια είναι ότι όταν η Ελλάδα και τεκμηριωμένα και με τη σωστή διπλωματική πίεση έπρεπε να περάσει αυτές τις θέσεις την τελευταία φορά, τότε που συζητήθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, τις πέρασε τις θέσεις αυτές. Τώρα είναι πάλι μια οριακή κατάσταση με πολλές πιέσεις που σίγουρα δεν πρόκειται η Ελλάδα να δεχτεί, στο όνομα συνολικά της φύλαξης των συνόρων της Ευρώπης αυτό να το υποστεί και να το σηκώσει μόνη της. Θα το κάνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αλλά χρειάζεται και η ευρωπαϊκή στήριξη.
Σίγουρα, δεν πρόκειται να αφήσουμε, ειδικά σε περίπτωση λήψης άλλων αποφάσεων, -δεν θέλω να προδικάσω…- την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δημάρχους, τους αυτοδιοικητικούς απροστάτευτους. Σίγουρα δηλαδή δεν θα αφήσουμε τους δήμους των περιοχών, που θα χρειαστεί να επωμισθούν ένα βάρος κάποιων αποφάσεων, εφόσον αυτές ληφθούν και εφόσον κριθούν αναγκαίες από τον Πρωθυπουργό και τους συναρμόδιους και εν προκειμένω τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, χωρίς την αντίστοιχη κάλυψη. Αυτό όμως καλύτερα να πάρουμε τα βήματα ένα- ένα. Τώρα είμαστε σε μια φάση όπου λίγες ώρες μένουν για μια κρίσιμη σύσκεψη. Να δούμε τι θα προταθεί από τον Υπουργό, να εξεταστούν όλα τα μέτρα, να ληφθούν οι αποφάσεις και στη συνέχεια θα τις επεξηγήσουμε».
Τι σηματοδοτεί η στάση Χαφτάρ απέναντι στην Ελλάδα και την ΕΕ
Ο κ. Μαρινάκης ανέφερε: «Δεν μπορώ να ερμηνεύσω έναν ξένο ηγέτη μιας διαιρεμένης χώρας. Εγώ αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι η αντίφαση των δύο διαφορετικών αντιμετωπίσεων του Χαφτάρ μεταξύ της συνάντησης που έκανε σε ένα καλό κλίμα, με τις διαφορές οι οποίες υπάρχουν, με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών και της μη συνάντησης με τον αρμόδιο Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ζητήματα μετανάστευσης, δείχνει και κάτι ακόμη: ότι τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής δεν χρήζουν απλοϊκών αναλύσεων. Αυτοί που μιλούν για απομονωμένη Ελλάδα, τη στιγμή που βλέπουμε αυτή την αντίφαση, νομίζω ότι είναι καλό να έχουν ένα πιο ήπιο λόγο, ότι η Ελλάδα σίγουρα έχει ένα πολύ μεγάλο διπλωματικό κεφάλαιο, ότι οι θέσεις της Ελλάδας για μια σκληρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική πρέπει να γίνουν καθ’ ολοκληρία θέσεις της Ευρώπης και σίγουρα είναι μονόδρομος για την Ευρώπη, με βάση τη δυνατότητα που έχει η Ελλάδα και το διπλωματικό κεφάλαιο που έχει, όπως η δυνατότητα που έχει να μιλάει με όλες τις χώρες, η αντίδραση της Αιγύπτου για το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, να πρωταγωνιστήσει.
Η εξωτερική πολιτική είναι μια πολύ σύνθετη άσκηση. Σημασία έχει σε κάθε βήμα που κάνεις να μην απομειώνεται η ισχύς της χώρας σου. Αυτά τα έξι χρόνια η Ελλάδα έχει καταφέρει και έχει πετύχει νίκες στην πιο δύσκολη γεωπολιτικά συγκυρία των τελευταίων δεκαετιών, που δεν πέτυχε ολόκληρες δεκαετίες και αμυντικά και διπλωματικά. Έχει μεγαλώσει προς το Ιόνιο, έχει υπογράψει ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, έχει εξοπλιστεί όσο ποτέ, έχει πλέον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό με τη σφραγίδα της Ευρώπης και πολλές άλλες κινήσεις που για πάρα πολλά χρόνια ήταν ζητούμενο για την Ελλάδα. Τώρα είναι όμως μια πρωτοφανής παγκόσμια κατάσταση με ειδήσεις που δεν φανταζόμασταν».
Σχετικά με τα μέτρα αντιμετώπισης του μεταναστατευτικού και την εξειδίκευσή τους, ο κ. Μαρινάκης τόνισε: «Δεν θα χρειαστεί να ανακαλύψουμε τον τροχό. Τα μέτρα σίγουρα, τα οποία πρέπει να πάρεις όταν η κατάσταση είναι σε αυτό το σημείο, πρέπει να αντιστρέφουν τη λογική του pull factor, δηλαδή της λογικής προσέλκυσης. Οτιδήποτε αντιστρέφει τη λογική του ότι εδώ πέρα, ας πούμε, αυτό που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα και επί των ημερών μας δεν υπάρχει, «ανοίξαμε και σας περιμένουμε».
Δεν θέλω να το εξειδικεύσω, γιατί δεν είναι αρμοδιότητά μου και δεν θέλω να λέω κάτι το οποίο δεν είναι βέβαιο. Επειδή αυτή τη στιγμή κάθε λέξη μετράει. Θέλουμε να αφήσουμε την πρωτοβουλία στον αρμόδιο υπουργό. Η λογική πάντως του νομοσχεδίου που εισήχθη από τον κύριο Βορίδη και ενεκρίθη από το τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, είναι η λογική της χώρας μας στη μετανάστευση, η οποία δεν είναι ούτε τιμωρητική ούτε εκδικητική. Είναι όμως ρεαλιστική. Ποια είναι η λογική; Παράδειγμα: μέχρι πρότινος, στα 7 χρόνια, ένας παράνομος, νομιμοποιούνταν. Αυτό τελειώνει. Δεύτερον, στην Ελλάδα πλέον θα υπάρχουν δύο δρόμοι για έναν παράνομο μετανάστη: Ή η φυλακή, η φυλάκιση δηλαδή, η κράτηση χωρίς αστερίσκους ή η επιστροφή στη χώρα προέλευσής του. Όλα αυτά δεν γίνονται γιατί ξαφνικά η Ελλάδα έγινε μια αυστηρή, μόνο και μόνο για να είναι αυστηρή χώρα. Είναι μονόδρομος για την Ελλάδα, είναι μονόδρομος για την Ευρώπη και είναι πράγματα τα οποία έχουν περάσει από το υπουργικό συμβούλιο σε συνέχεια άλλων που κάναμε. Παράδειγμα το άσυλο. Δινόταν σε τρία χρόνια. Στοιβάζοντας δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις. Πλέον δίνεται σε δύο και τρεις μήνες ή δεν δίνεται. Ο φράχτης στον Έβρο είναι κάτι που επεκτάθηκε επί των ημερών μας και ήταν αποτελεσματικό. Η υβριδική απειλή στον Έβρο, όπως σας είπα, και θα το ξαναπώ, έχει κλείσει. Αυτή τη στιγμή η πληγή που ανοίγει είναι νότια μας και δεν μπορούμε να μείνουμε με τα χέρια σταυρωμένα».
Για το αν η Τουρκία είναι πίσω από τη σκληρή στάση Χαφτάρ απέναντι στη χώρα μας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι: «Δεν είναι ο δικός μου ρόλος ούτε της Κυβέρνησης να κάνουμε αναλύσεις σε αυτό το επίπεδο. Θα σας πω ότι σίγουρα η αντίδραση συνολικά της Ευρώπης στο ανυπόστατο και παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, γιατί πριν και πάνω από όλα είναι ανυπόστατο, είναι άκυρο, δικαιώνει τις θέσεις και τις διεκδικήσεις της Ελλάδας και ακυρώνει τους καθ’ έξιν ανησυχούντες στο πολιτικό σύστημα- δεν αναφέρομαι στους πολίτες – οι οποίοι συνεχώς μιλάνε για μια απομονωμένη Ελλάδα και όπως είδαμε και η Ευρώπη και η Αίγυπτος «έριξαν άκυρο» σε κάτι που είναι εντελώς άκυρο και ανυπόστατο».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αθήνα, Ελλάδα
