ΣΧΟΛΙΑ-ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
25/07/2025 | 16:20
Η αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή του Σαχέλ: Κάλυψε μέρος από το κενό που άφησε η αποχώρηση των ΗΠΑ και τώρα αυτό το… νοικιάζει
Στην αυξανόμενη παρουσία και επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή του Σαχέλ στην Αφρική αναφέρεται άρθρο στο Atlantic Council στο οποίο αναλύεται πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν επιλεκτικά αυτή τη δυναμική, με γνώμονα τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Τουρκία έχει ενισχύσει σημαντικά την οικονομική και στρατιωτική της παρουσία στο Σαχέλ, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εντυπωσιακή αύξηση του εμπορίου με το Μάλι κατά 32.000%.
Παράλληλα, τουρκικές εταιρείες ανέλαβαν μεγάλα έργα υποδομών όπως αεροδρόμια και ξενοδοχεία, ενώ η στρατιωτική συνεργασία εδραιώθηκε ιδιαίτερα μετά τα πραξικοπήματα σε Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο και Νίγηρα, που οδήγησαν σε αποχώρηση της αμερικανικής αμυντικής βοήθειας.
- Η Άγκυρα έχει καλύψει το κενό που άφησε η αποχώρηση των ΗΠΑ και άλλων δυτικών δυνάμεων από την περιοχή, κυρίως μέσω της πώλησης drones (Bayraktar TB2, Akıncı), τεθωρακισμένων και αεροσκαφών, αλλά και μέσω έργων υποδομής και ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών, όπως η SADAT.
Η τουρκική ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία SADAT φέρεται να έχει αναπτύξει προσωπικό στον Νίγηρα για την προστασία τουρκικών συμφερόντων, ενώ άλλη πηγή αναφέρει ότι εκπαιδεύει επίλεκτες μονάδες στο Μάλι με στόχο την αποτροπή πραξικοπημάτων. Αν και αυτές οι πληροφορίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, υποδηλώνουν μια διεύρυνση του τουρκικού στρατηγικού ρόλου μέσω μη κρατικών μέσων. Όπως φαίνεται η στρατιωτική βοήθεια της Τουρκίας έχει προσφέρει άμεσες λύσεις σε κράτη του Σαχέλ που αντιμετωπίζουν τρομοκρατικές απειλές και εσωτερική αστάθεια.
Παράλληλα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία εδραιώνει και επίσημη στρατιωτική παρουσία. Τον Φεβρουάριο του 2025 αναφέρθηκε ότι το Τσαντ παραχώρησε στην Άγκυρα τον έλεγχο στρατιωτικής βάσης στην πόλη Abéché. Αν επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για την πρώτη τουρκική βάση στην περιοχή του Σαχέλ και ένα ακόμη βήμα προς τη μετάβαση από την ιδιωτική στρατιωτική εμπλοκή σε κρατική στρατιωτική παρουσία.
Η συνεργασία αυτή έχει ενισχύσει την εικόνα της Τουρκίας ως εναλλακτικού εταίρου σε σχέση με τη Δύση και της έχει επιτρέψει να ανταγωνιστεί χώρες όπως η Γαλλία, τα ΗΑΕ και η Ρωσία. Παράλληλα, η Άγκυρα έχει επωφεληθεί γεωπολιτικά, περιορίζοντας τη δράση του κινήματος Γκιουλέν και ενισχύοντας τους δεσμούς της με φιλοτουρκικά καθεστώτα.
Η συνεργασία με την Τουρκία στο Σαχέλ μπορεί υπό προϋποθέσεις να εξυπηρετήσει τους στόχους των ΗΠΑ, καθώς τα κράτη της περιοχής χρειάζονται άμεση στρατιωτική υποστήριξη για να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη τρομοκρατική απειλή. Η Τουρκία προσφέρει ευέλικτη και φθηνότερη στρατιωτική βοήθεια σε σύγκριση με τη Δύση, ενώ η παρουσία της ιδιωτικής εταιρείας SADAT θα μπορούσε να περιορίσει την επιρροή της Ρωσίας.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι: η Τουρκία δεν εφαρμόζει αυστηρούς μηχανισμούς ελέγχου χρήσης όπλων, οι ιδιωτικοί στρατοί λειτουργούν με αδιαφάνεια, και η τουρκική εξωτερική πολιτική συχνά συγκρούεται με δυτικές προτεραιότητες. Η επιλεκτική συνεργασία με την Άγκυρα πρέπει να είναι αυστηρά ελεγχόμενη και δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση για τη μείωση της τρομοκρατίας ή την αποκατάσταση της δυτικής επιρροής στο Σαχέλ.
Οι ΗΠΑ οφείλουν να διατηρούν την αυτονομία τους και να ενεργούν με βάση τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα.
Atlantic Council [The Sahel is pivoting toward Turkey. Here’s what that means for Washington]
