ΓΝΩΜΕΣ
22/06/2025 | 17:15
Ποιος μπορεί να τον σταματήσει τώρα που γλυκάθηκε; Το ραντεβού του Ντόναλντ Τράμπ με την Ιστορία και η τολμηρή απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ ενάντια στο πυρηνικό Ιράν
Του ΔΗΜΗΤΡΗ Γ. ΑΠΟΚΗ* – Αθήνα
Η κλιμακούμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν δεν είναι απλώς μια περιφερειακή διαμάχη. Είναι μια παγκόσμια αναμέτρηση με ένα καθεστώς που απειλεί τη σταθερότητα της Μέσης Ανατολής και πέρα από αυτήν.
Επί χρόνια, οι θεοκρατικοί μουλάδες του Ιράν υποδαυλίζουν την τρομοκρατία, αποσταθεροποιούν έθνη και επιδιώκουν την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Ενώ ο κόσμος συζητούσε για κυρώσεις και διπλωματία, το Ισραήλ ανέλαβε το δύσκολο καθήκον να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή κατά μέτωπο.
Όπως εύστοχα δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μέρτς, το Ισραήλ έκανε τη «βρώμικη δουλειά» από την οποία όλοι επωφελούνται, περιορίζοντας ένα καθεστώς που θέτει σε κίνδυνο την παγκόσμια ειρήνη.
- Τώρα, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, με μια ιστορική απόφαση, έθεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλευρό του Ισραήλ, εξαπολύοντας στοχευμένες επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – Fordow, Natanz και Isfahan – σε μια επιχείρηση που ο ίδιος χαρακτήρισε «θεαματική στρατιωτική επιτυχία».
Αυτή η τολμηρή κίνηση, που περιλάμβανε τη χρήση των μοναδικών αμερικανικών «bunker-buster» βομβών GBU-57 από stealth βομβαρδιστικά B-2, σηματοδοτεί μια καμπή στη μάχη κατά των πυρηνικών φιλοδοξιών της Τεχεράνης.
Δεν πρόκειται για έναν δαπανηρό πόλεμο αλλαγής καθεστώτος, όπως στο Ιράκ, αλλά για μια ακριβή χειρουργική επέμβαση που αποσκοπεί στην αποδόμηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και την ενδυνάμωση του ιρανικού λαού να εξεγερθεί κατά των καταπιεστών του.
Η βάση του κινήματος MAGA, παρά τις επιφυλάξεις μιας μικρής αλλά ηχηρής μειοψηφίας, χειροκροτεί αυτή την αποφασιστική δράση. Η συντριπτική πλειοψηφία των υποστηρικτών του Τραμπ αναγνωρίζει ότι ένα πυρηνικό Ιράν αποτελεί υπαρξιακή απειλή όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για την Αμερική και την παγκόσμια σταθερότητα.
Ο αγώνας του Ισραήλ, που πλέον ενισχύεται από την αμερικανική ισχύ, εκφράζει την κρυφή ευχή του πολιτισμένου κόσμου: την εξουδετέρωση ενός καθεστώτος που χρηματοδοτεί την τρομοκρατία και απειλεί την ειρήνη.
- Η επιρροή της Τεχεράνης εκτείνεται πέρα από τα σύνορά της, εξοπλίζοντας και χρηματοδοτώντας τρομοκρατικές ομάδες όπως η Χαμάς, η Χεζμπολάχ και οι Χούθι. Από τις ρουκέτες στο Τελ Αβίβ μέχρι τις επιθέσεις με drones σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας, τα αποτυπώματα τρομοκρατίας και αποσταθεροποίησης του Ιράν, βρίσκονται παντού.
Οι συριακές βάσεις του και οι μεταφορές πυραύλων στους πληρεξουσίους του απειλούν το Ισραήλ, την Ιορδανία, το Ιράκ και τα κράτη του Κόλπου. Το Ισραήλ, με αεροπορικές επιδρομές σε ιρανικές νηοπομπές όπλων στη Συρία, στοχεύοντας διοικητές της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και διακόπτοντας τις γραμμές ανεφοδιασμού, προστάτευσε τη σταθερότητα μιας περιοχής κρίσιμης για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και το εμπόριο.
Η απόφαση του Τραμπ να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν ενισχύει αυτές τις προσπάθειες. Οι επιθέσεις, που επικεντρώθηκαν στο βαθιά θαμμένο Fordow – ένα φρούριο που μόνο η αμερικανική στρατιωτική τεχνολογία μπορούσε να καταστρέψει – έχουν, σύμφωνα με τον Τραμπ, «ολοκληρωτικά εξαλείψει» την ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν.
Αν και η πλήρης έκταση της ζημιάς παραμένει υπό αξιολόγηση, η επιχείρηση έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στην Τεχεράνη να κρατήσει τον κόσμο όμηρο με πυρηνικές απειλές.
- Ένα Ιράν με πυρηνικά όπλα θα ήταν καταστροφικό, ενθαρρύνοντας τους τρομοκρατικούς πληρεξουσίους του και πυροδοτώντας έναν περιφερειακό αγώνα εξοπλισμών. Η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία πιθανότατα θα επιδίωκαν τα δικά τους πυρηνικά οπλοστάσια, αποσταθεροποιώντας μια ήδη ευμετάβλητη περιοχή.
Η Συνολική Κοινή Δράση του 2015 (JCPOA) ήταν μια ελαττωματική συμφωνία που απλώς καθυστέρησε το πρόγραμμα του Ιράν, διοχετεύοντας δισεκατομμύρια στα ταμεία του. Η επιχείρηση της Μοσάντ το 2018, που εξήγαγε τα πυρηνικά αρχεία του Ιράν, αποκάλυψε την εξαπάτηση του καθεστώτος.
Πρόσφατες αναφορές του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) επιβεβαίωσαν ότι το Ιράν εμπλούτιζε ουράνιο σε επίπεδα σχεδόν κατάλληλα για όπλα, με αρκετό υλικό για πολλαπλές κεφαλές.
- Οι προληπτικές επιθέσεις του Ισραήλ σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, που ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου 2025, έθεσαν τις βάσεις για την αμερικανική επέμβαση. Η απόφαση του Τραμπ να δράσει, μετά την αποτυχία διπλωματικών προσπαθειών—συμπεριλαμβανομένης μιας τελευταίας προσπάθειας για διαπραγματεύσεις μέσω Τουρκίας—αποδεικνύει την αποφασιστικότητά του να αντιμετωπίσει την απειλή.
Η πρώτη του θητεία έδειξε την προθυμία του να αντιμετωπίσει το Ιράν: αποχώρησε από τη JCPOA, επέβαλε κυρώσεις που έπληξαν την οικονομία του Ιράν και εξουδετέρωσε τον Σολεϊμανί το 2020. Τώρα, με τις επιθέσεις της 21ης Ιουνίου 2025, ο Τραμπ σφραγίζει την κληρονομιά του ως ηγέτης που έδρασε αποφασιστικά ενάντια σε μια από τις μεγαλύτερες απειλές της εποχής μας.
Ο στόχος δεν είναι η κατοχή, αλλά η αποδυνάμωση του καθεστώτος, δίνοντας στον ιρανικό λαό την ευκαιρία να ανατρέψει τους μουλάδες. Το Πράσινο Κίνημα του 2009 και οι διαδηλώσεις του 2022 μετά τον θάνατο της Μάχσα Αμινί αποκάλυψαν την ευθραυστότητα του καθεστώτος.
Οι Ιρανοί, θύματα ενός καθεστώτος που ξοδεύει δισεκατομμύρια για τρομοκρατία ενώ οι πολίτες του ζουν στη φτώχεια, είναι έτοιμοι για αλλαγή. Οι πρόσφατες επιθέσεις, που περιορίστηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και όχι σε ευρύτερους στόχους, στέλνουν ένα μήνυμα ότι οι ΗΠΑ στοχεύουν το καθεστώς, όχι τον λαό. Με συντονισμένες κυρώσεις, κυβερνοεπιθέσεις και υποστήριξη στους διαφωνούντες μέσω μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ασφαλών επικοινωνιών, ο Τραμπ μπορεί να ενισχύσει την εσωτερική αντίσταση.
- Εντός του κινήματος MAGA, μια μικρή μειοψηφία, επηρεασμένη από τις αποτυχίες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, εκφράζει επιφυλάξεις για την εμπλοκή.
- Ωστόσο, η πλειοψηφία υποστηρίζει τη δράση, με δημοσκόπηση του Rasmussen Reports το 2023 να δείχνει ότι το 68% των Ρεπουμπλικάνων ευνοεί στρατιωτική δράση για την αποτροπή πυρηνικών όπλων του Ιράν.
Οι υποστηρικτές του Τραμπ βλέπουν το καθεστώς ως απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα, χρηματοδοτώντας επιθέσεις κατά Αμερικανών στρατιωτών. Εμπιστεύονται τον Τραμπ να δράσει χωρίς να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε ατέλειωτους πολέμους, όπως έκανε κατά του ISIS.
Η πορεία είναι ξεκάθαρη, αλλά απαιτεί συνέχεια. Οι επιθέσεις πέτυχαν ένα κρίσιμο πλήγμα, αλλά το καθεστώς μπορεί να προσπαθήσει να ανασυνταχθεί. Ο Τραμπ πρέπει να συσπειρώσει συμμάχους—Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ—σε ένα ενιαίο μέτωπο.
- Οι κυρώσεις μπορούν να πνίξουν το καθεστώς, ενώ κυβερνοεπιθέσεις, όπως ο Stuxnet, μπορούν να διακόψουν περαιτέρω την πρόοδο. Η υποστήριξη στους Ιρανούς διαφωνούντες μπορεί να ενισχύσει την εσωτερική πίεση.
Το Ισραήλ δεν έπρεπε ποτέ να φέρει μόνο του αυτό το βάρος. Οι ενέργειές του κέρδισαν χρόνο, αλλά ο Τραμπ, με την τολμηρή απόφασή του, ανέλαβε την ευθύνη. Τερματίζοντας την πυρηνική απειλή του Ιράν και ενδυναμώνοντας τον λαό του, ο Τραμπ μπορεί να εξασφαλίσει μια κληρονομιά ως ειρηνοποιός που αντιμετώπισε έναν κίνδυνο γενεών.
Η πλειοψηφία του MAGA τον υποστηρίζει, αναγνωρίζοντας ότι η ασφάλεια της Αμερικής συνδέεται με την παγκόσμια σταθερότητα. Τα ραντεβού με την ιστορία είναι σπάνια. Ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν στην ώρα του.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
