ΚΟΣΜΟΣ
20/06/2025 | 21:35
Μετά τις συνομιλίες στη Γενεύη με το Ιράν οι Ευρωπαίοι δηλώνουν έτοιμοι για περαιτέρω διάλογο * Η Ευρώπη δεν μπορεί να βοηθήσει, λέει ο Τραμπ – Με εμάς θέλει διάλογο η Τεχεράνη
Η πρώτη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, με δυτικούς ομολόγους του, μία εβδομάδα μετά την έναρξη της σύρραξης με το Ισραήλ, ολοκληρώθηκε στη Γενεύη.
Μετά τη συνάντηση του Ιρανού ΥΠΕΞ με τους εταίρους του από τη Γερμανία, τη Βρετανία και τη Γαλλία, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας δήλωσε πως οι συνομιλίες και η επικοινωνία με το Ιράν πρέπει να παραμείνουν ανοικτές.
Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, εμφανίστηκε να “αδειάζει” τους Ευρωπαίους και την προσπάθειά τους, λέγονταςότι η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να βοηθήσει πολύ στον πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
- “Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να βοηθήσει σε αυτόν”, δήλωσε ο Τραμπ τονίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι δεν θα είναι χρήσιμοι στην επίλυση της κρίσης του πολέμου μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, μετά τη συνάντηση στη Γενεύη μεταξύ Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών και του Ιρανού ομολόγου τους.
“Το Ιράν δεν θέλει να μιλήσει με την Ευρώπη. Θέλουν να μιλήσουν με εμάς. Η Ευρώπη δεν θα μπορεί να βοηθήσει σε αυτό το θέμα”, δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά την άφιξή του στο Μόρισταουν του Νιου Τζέρσεϊ.
- Ο Ντόναλντ Τραμπ πρόσθεσε ότι η προθεσμία των δύο εβδομάδων για να λάβει μια απόφαση σε σχέση με την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράν είναι η “μέγιστη”.
Έτοιμοι για περαιτέρω συνομιλίες – σαφές ότι δεν μπορεί να έχει πυρηνικό πρόγραμμα το Ιράν
Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν μία διπλωματική οδό με επίκεντρο το πυρηνικό πρόγραμμά του Ιράν, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών δήλωσαν πως είναι έτοιμοι για περαιτέρω συνομιλίες με την Ισλαμική Δημοκρατία.
Έπειτα από συνομιλίες διάρκειας 3 ωρών, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκαναν σύντομες δηλώσεις, όμως δεν δήλωσαν εάν καταγράφηκε κάποια ξεκάθαρη πρόοδος.
Οι ΥΠΕΞ των τριών ευρωπαϊκών χωρών προέτρεψαν το Ιράν να «συνεχίσει τις συνομιλίες του με τις ΗΠΑ» με επίκεντρο το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
«Το πυρηνικό ζήτημα του Ιράν δεν μπορεί να λυθεί με στρατιωτικά μέσα», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, εκφράζοντας ελπίδα ότι οι συνομιλίες τη Γενεύης θα ανοίξουν δρόμο σε διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο Γερμανός ομόλογός του Γιόχαν Βάντεφουλ εκτίμησε πως η Τεχεράνη μοιάζει «ουσιαστικά έτοιμη να συνεχίσει τις συνομιλίες». Ωστόσο, χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντικό «οι ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε περαιτέρω συνομιλίες και στην εξεύρεση λύσης».
Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε ότι «υπάρχει πλέον ένα παράθυρο εντός των επόμενων δύο εβδομάδων για την επίτευξη διπλωματικής λύσης».
Ταξίδεψε στη Γενεύη μετά τη συνάντηση στην Ουάσινγκτον με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο και τον απεσταλμένο του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ.
Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επανειλημμένα απειλήσει να επαναφέρουν τις κυρώσεις που είχαν αρθεί βάσει της συμφωνίας, εάν το Ιράν δεν βελτιώσει τη συνεργασία του με τον εποπτικό φορέα του ΟΗΕ για τα πυρηνικά, τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.
Τι προηγήθηκε της συνάντησης
Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν πολλαπλασιάσει τις εκκλήσεις τους για αποκλιμάκωση και πρόκειται ίσως για μία «συνάντηση ύστατης ευκαιρίας».
Ο Αραγτσί έφτασε στη Γενεύη για τις συνομιλίες με Ευρωπαίους ομολόγους του, ωστόσο προηγήθηκε η ομιλία του στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν χαρακτήρισε τις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων στη χώρα του σοβαρά εγκλήματα πολέμου και απευθυνόμενος στη διεθνή κοινότητα, μίλησε για προδοσία της διπλωματίας.
«Είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε την εδαφική ακεραιότητά μας και κυριαρχία με όλη μας την ισχύ», είπε επίσης ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας.
Όπως επισήμανε, οι Ιρανοί υποτίθεται πως θα είχαν συνάντηση με Αμερικανούς την 15η Ιουνίου για να διαμορφώσουν μια πολλά υποσχόμενη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αλλά η επίθεση του Ισραήλ ήταν μια προδοσία της διπλωματίας».
Ο Αμπάς Αραγτσί δήλωσε νωρίτερα στην ιρανική κρατική τηλεόραση ότι η Τεχεράνη δεν θα διεξάγει συνομιλίες «με κανένα μέρος» μέχρι το Ισραήλ να σταματήσει να πλήττει την Ισλαμική Δημοκρατία».
Τι θέλει το Ισραήλ από τους Ευρωπαίους
Από την πλευρά, του ο πρεσβευτής του Ισραήλ στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη είπε ότι οι Ευρωπαίοι Υπουργοί Εξωτερικών θα πρέπει να υιοθετήσουν “σθεναρή θέση” απέναντι στο Ιράν κατά τις σημερινές συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα.
Το Ισραήλ αναμένει από τους Ευρωπαίους να “απαιτήσουν πλήρη διάλυση του πυρηνικού προγράμματος, καθώς και του προγράμματος και του οπλοστασίου βαλλιστικών πυραύλων, και να θέσουν τέλος στις περιφερειακές τρομοκρατικές δραστηριότητες του Ιράν”, δήλωσε ο Ντανιέλ Μερόν.
Το Ισραήλ επιδιώκει γνήσιες προσπάθειες αναφορικά με τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν από τη συνάντηση που βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα μεταξύ Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών και του Ιρανού ΥΠΕΞ, όχι απλώς έναν ακόμη γύρο συνομιλιών, δήλωσε ο πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ.
«Έχουμε δει διπλωματικές συνομιλίες τις τελευταίες δεκαετίες και εξετάζουμε τα αποτελέσματα», δήλωσε ο Ντάνι Ντάνον σε δημοσιογράφους στα Ηνωμένα Έθνη.
«Αν υπάρξει γνήσια προσπάθεια για τη διάλυση των δυνατοτήτων του Ιράν, τότε αυτό είναι κάτι που μπορούμε να εξετάσουμε, αλλά αν πρόκειται να είναι σαν μια ακόμη συνεδρίαση και συζητήσεις, αυτό δεν πρόκειται να πετύχει (…) Αν πρόκειται να είναι απλώς ένας ακόμη γύρος συνομιλιών, αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να δεχτούμε», συμπλήρωσε ο Ισραηλινός διπλωμάτης.
Έκκληση από τον γ.γ του ΟΗΕ για μία ευκαιρία στην ειρήνη
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε εκτάκτως, καθώς οι εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζονται αμείωτες, απειλώντας να αποσταθεροποιήσουν τη Μέση Ανατολή και να υπονομεύσουν τις παγκόσμιες προσπάθειες μη διάδοσης.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε σήμερα όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στον πόλεμο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ και τα «πιθανά εμπλεκόμενα μέρη» να δώσουν «μία ευκαιρία στην ειρήνη».
«Υπάρχουν στιγμές όπου οι επιλογές που μας παρουσιάζονται δεν είναι μονάχα σημαντικές, είναι καθοριστικής σημασίας. Στιγμές όπου η κατεύθυνση που θα πάρουμε δεν θα καθορίσει μονάχα τη μοίρα των Εθνών, όμως ενδεχομένως το συλλογικό μας μέλλον.
Βρισκόμαστε σε μια τέτοια στιγμή», δήλωσε ο Γκουτέρες κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Προς τα εμπλεκόμενα στη σύρραξη μέρη, τις πιθανές εμπλεκόμενες στη σύγκρουση πλευρές και το Συμβούλιο Ασφαλείας, που εκπροσωπεί τη διεθνή κοινότητα, έχω ένα απλό και σαφές μήνυμα: δώστε μία ευκαιρία στην ειρήνη», συμπλήρωσε.
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε επίσης πως η εξάπλωση του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν θα μπορούσε να ανάψει μια φωτιά, που δεν θα μπορούσε κανείς να ελέγξει. «Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε αυτό να συμβεί», υπογράμμισε.
«Δεν ωθούμαστε προς την κρίση, ορμάμε προς αυτήν. Δεν είμαστε μάρτυρες μεμονωμένων περιστατικών, οδεύουμε προς ένα ενδεχόμενο χάος», προειδοποίησε, ενώ απηύθυνε εκ νέου έκκληση για «το τέλος των εχθροπραξιών και την επιστροφή σε σοβαρές διαπραγματεύσεις».
Ο Γενικός Γραμματέας υπογράμμισε ότι το «κεντρικό ζήτημα αυτής της σύγκρουσης είναι το πυρηνικό ζήτημα», τονίζοντας ότι η Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (NPT) αποτελεί «θεμέλιο λίθο της διεθνούς ασφάλειας» και ότι το Ιράν «οφείλει να την σεβαστεί».
Αν και το Ιράν «έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων», ο κ. Γκουτέρες αναγνώρισε ένα «έλλειμμα εμπιστοσύνης» που μπορεί να γεφυρωθεί μόνο μέσω «διπλωματίας για την επίτευξη αξιόπιστης, συνολικής και επαληθεύσιμης λύσης». Απηύθυνε έκκληση για άμεση παύση των εχθροπραξιών και επιστροφή σε σοβαρές διαπραγματεύσεις.
Σοβαρές συνέπειες για τους αμάχους και στις δύο χώρες
Παρουσιάζοντας μια ζοφερή εικόνα της κατάστασης επί του πεδίου, η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας για Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, δήλωσε ότι «η έκταση και η ένταση των επιθέσεων σε Ιράν και Ισραήλ συνεχίζουν να διευρύνονται, με σοβαρές συνέπειες για τους αμάχους και στις δύο χώρες».
Η κα. ΝτιΚάρλο ανέφερε ότι το Ισραήλ έχει πλήξει «πάνω από 100 στρατιωτικούς στόχους και πυρηνικές εγκαταστάσεις», συμπεριλαμβανομένων της βάσης πυραύλων στο Κερμανσάχ, των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Νατάνζ και το Ισφαχάν, καθώς και του αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Χοντάμπ.
Παράλληλα, οι ιρανικές αεροπορικές επιδρομές έχουν πλήξει πολλαπλούς πολιτικούς στόχους στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων του Ινστιτούτου Έρευνας Weizmann, του πετροχημικού συγκροτήματος Bazan και του Ιατρικού Κέντρου Soroka.
Η κ. ΝτιΚάρλο ανέφερε ότι σύμφωνα με το ιρανικό υπουργείο Υγείας, έως τις 19 Ιουνίου «224 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί και πάνω από 2.500 είχαν τραυματιστεί από ισραηλινά πλήγματα», με το 90% των θυμάτων να είναι άμαχοι.
Με πληροφορίες από Reuters-AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ
Γενεύη, Ελβετία
