Η ζοφερή ανάλυση των Financial Times για την οικονομία της Τουρκίας: Ξανά σε τέλμα, πλήττει την εικόνα του Ερντογάν και φέρνει αστάθεια

Η οικονομία της Τουρκίας, η οποία κάποτε έδειχνε ικανή να επαναλάβει την επιτυχία του μετασχηματισμού της Νότιας Κορέας, βρίσκεται σε τέλμα. Ο άμεσος λόγος είναι ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης που τέθηκε σε εφαρμογή πριν από σχεδόν δύο χρόνια από τον υπουργό Οικονομικών Mehmet Şimşek.

Η αποστολή του ήταν να επαναφέρει την οικονομία της Τουρκίας, ύψους 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, από το χείλος του υπερπληθωρισμού και μιας κρίσης ισοζυγίου πληρωμών, η οποία προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων που προτιμούσε προηγουμένως ο Πρόεδρος Erdogan.

Μόλις τον Φεβρουάριο, η νέα προσέγγιση φαινόταν να λειτουργεί. Ακόμη και ο Erdogan φαινόταν να είναι πλήρως αφοσιωμένος στο ορθόδοξο μείγμα του σχεδίου, που περιλαμβάνει εξαιρετικά υψηλά επιτόκια και αυστηρότερες κρατικές δαπάνες, παρά το κόστος που είχε στη δημοτικότητά του. Ο πληθωρισμός είχε σχεδόν μειωθεί στο μισό, στο 40% από 75% πριν από ένα χρόνο. Αν και εξακολουθεί να είναι δυσάρεστα υψηλός, αυτή η πτώση επέτρεψε στην κεντρική τράπεζα να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια.

Το διεθνές κύρος του Erdogan ανακάμπτει, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump τον κολακεύει και η Ευρώπη τον φλερτάρει για τη στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας, η οποία περιλαμβάνει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, ως προπύργιο ενάντια στον ρωσικό ρεβανσισμό και την αστάθεια στη Μέση Ανατολή.

Αλλά στη συνέχεια παρενέβη η εσωτερική πολιτική. Στις 19 Μαρτίου, η σύλληψη για κατηγορίες διαφθοράς του μεγαλύτερου πολιτικού αντιπάλου του Erdogan, δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και υποψηφίου της αντιπολίτευσης για την προεδρία, Imamoglu πυροδότησε μαζικές διαμαρτυρίες στους δρόμους και έναν οικονομικό πανικό που ανάγκασε την κεντρική τράπεζα να αυξήσει ξανά τα επιτόκια και να καταναλώσει συναλλαγματικά αποθέματα για να σταθεροποιήσει το νόμισμα.

Η χώρα αγωνίζεται τώρα με τις πικρές συνέπειες αυτού του επεισοδίου. Οι ξένες εταιρείες έχουν επανεξετάσει τα επενδυτικά τους σχέδια. Οι επενδυτές χαρτοφυλακίου οδεύουν προς την έξοδο. Τα σκληρά μέτρα που απαιτούνται για τη σταθεροποίηση των αγορών και τη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα – τα εμπορικά επιτόκια δανεισμού έχουν αυξηθεί στο ιστορικό υψηλό του 60% – έχουν καθυστερήσει την οικονομική ανάκαμψη, παρατείνοντας την κρίση κόστους ζωής στην Τουρκία.

Ο 12ήμερος πόλεμος του Ισραήλ στο Ιράν, ο οποίος προκάλεσε φόβους για μαζική εισροή προσφύγων από τη γειτονική χώρα της Τουρκίας, ήταν απλώς η τελευταία υπενθύμιση της ευθραυστότητας της περιοχής.

• Η οικονομική ύφεση της Τουρκίας έχει αποστραγγίσει τη λαϊκή υποστήριξη του Erdogan, θέτοντας σε κίνδυνο τα σχέδιά του να παραμείνει στην εξουσία, τις γεωπολιτικές του φιλοδοξίες για τη χώρα και τις συνεχιζόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους μαχητές που βρίσκονταν σε πόλεμο με το τουρκικό κράτος για πάνω από 40 χρόνια.

Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, ο Erdogan θα έχανε εύκολα από τον Imamoglu εάν αύριο διεξάγονταν εκλογές – οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το 2028.

Στη χειρότερη περίπτωση, ο Erdogan μπορεί να εγκαταλείψει τις μεταρρυθμίσεις για να μειώσει ξανά τα επιτόκια -ακόμη και να απολύσει την οικονομική του ομάδα, έχοντας ήδη αντικαταστήσει τέσσερις διοικητές κεντρικών τραπεζών τα τελευταία πέντε χρόνια, και τρεις υπουργούς Οικονομικών. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να ωθήσει τους Τούρκους αποταμιευτές να εγκαταλείψουν τη λίρα και να στραφούν στο δολάριο, επισπεύδοντας μια νομισματική κρίση που θα μπορούσε να επαναφέρει το πρόγραμμα σταθεροποίησης στην αρχή.

Με περίπου το 40% των τουρκικών καταθέσεων να τηρούνται σήμερα σε δολάρια, σχεδόν το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 ετών, αποτελεί επίσης πραγματικό κίνδυνο που πρέπει να παρακολουθείται, προειδοποιούν οι οικονομολόγοι. Εν τω μεταξύ, οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο Erdogan αυξάνονται.

Οι δύσκολες οικονομικές στιγμές στο εσωτερικό περιπλέκουν τις ήδη δύσκολες πολιτικές συμμαχίες που χρειάζεται σε περίπτωση που θέσει υποψηφιότητα, όπως πολλοί αναμένουν, για μια τρίτη προεδρική εκλογή πέραν των δύο θητειών στην εξουσία που επιτρέπονται σήμερα από το σύνταγμα. Διεκπεραιώνει ειρηνευτικές συνομιλίες με το ΡΚΚ, αλλά αυτές έχουν υπονομευτεί από την καταστολή του κατά της αντιπολίτευσης, καθώς έχει σπείρει δυσπιστία μεταξύ των πιθανών Κούρδων ψηφοφόρων που θα χρειαζόταν για να επανεκλεγεί.

Η αντιπολίτευση εξακολουθεί να διοργανώνει με επιτυχία μαζικές συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, ενώ οι νέοι ψηφοφόροι είναι ολοένα και πιο απογοητευμένοι από την κυβέρνηση.

Σε συνδυασμό με την πτώση της κυβέρνησης στις δημοσκοπήσεις, αυτό καθιστά πολύ πιθανή μια ακόμη περίοδο αστάθειας στην αγορά φέτος, λένε οι αναλυτές.

Financial Times  [How Turkey’s struggling economy is hurting Erdoğan]