ΓΝΩΜΕΣ
08/06/2025 | 06:30
Η Μέση Ανατολή αλλάζει και η Τουρκία δεν θα είναι η ίδια: Ας μην ξεχνάμε ότι ο Πρόεδρος Τράμπ λύγισε την Τουρκία μέσα σε δεκαπέντε μέρες κατά την πρώτη του θητεία μέσα από ένα tweet…
Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Θ. ΔΡΙΒΑ* – Αθήνα
Είναι μια πραγματικότητα: Ο ελληνικός δημόσιος διάλογος περί τα διεθνή νοσεί από την κατάδειξη της επικαιρότητας. Με εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον παραπάνω κανόνα, οι περισσότεροι «αναλυτές» όπως έχουμε αναφέρει ξανά στη φιλόξενη ιστοσελίδα Hellas Journal, μιλούν σαν μετεωρολόγοι οι οποίοι για να καλύψουν τα ενδεχόμενα, λένε «μπορεί να βρέξει, μπορεί και όχι».
Οι διαπιστώσεις, η υπερανάλυση της φαινομενολογίας, οι ταυτολογίες και η -σε κάθε περίπτωση- ελλιπής ανάλυση από άποψη Θεωρίας και Μεθοδολογίας Διεθνών Σχέσεων, δίνουν και παίρνουν και έτσι η στρατηγική κουλτούρα, σε κοινωνία και κράτος παραμένουν σε εμβρυακό στάδιο.
- Για την Τουρκία, αρκεί κάποιος να παρακολουθήσει ένα άγονο debate μεταξύ δύο παρηκμασμένων και εν πολλοίς αφελών «σχολών σκέψης» οι οποίες ερίζουν για το αν η Τουρκία είναι υπερδύναμη και πρέπει να τα βρούμε με την «όποια λύση» ή για το πότε η Ελλάδα πρέπει να έχει ένα Αιγαίο στο οποίο αλλού θα έχει 9ν.μ., αλλού 10ν.μ, αλλού 6ν.μ., προκειμένου να καταστεί η πατρίδα μας ένα ανέκδοτο του Διεθνούς Δικαίου.
Αντ’ αυτού, θα μπορούσαμε να κοιτάμε την μεγάλη εικόνα έτσι ώστε να διαμορφώνουμε τις τακτικές μας εναντίον μιας μόνο κατ’ όνομα δημοκρατίας που στην πραγματικότητα είναι μια ανερχόμενη δικτατορία όπως έγραφε το εξώφυλλο του Economist λίγα χρόνια πριν.
Τα πράγματα για την Τουρκία είναι μαύρα καθώς στο εγγύς εξωτερικό της, τίποτε δεν πρόκειται να είναι ίδιο γι’ αυτήν τα επόμενα χρόνια.
Ο νέος Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία και ο Ralph Peters
Μια υπερδύναμη όπως είναι οι ΗΠΑ και φάρος της δημοκρατίας για όλον τον κόσμο, έχει εχθρό μόνο τον εαυτό της. Για να κερδίσει τον Ψυχρό Πόλεμο εναντίον τη ΕΣΣΔ, η Αμερική έθρεψε άθελά της «κέρβερους» τους οποίους σήμερα τους βρίσκει απέναντί της. Ένας από αυτούς είναι η Τουρκία.
Η ψύχωση που θέλει την Τουρκία να είναι «γεωστρατηγικός μονόδρομος» για τα αμερικανικά συμφέροντα, παραμένει σε αρκετούς ακόμη (ευτυχώς πλέον μειοψηφούν). Σε μια υπέροχη ανάλυση που δημοσιεύτηκε από το RAND πριν ακριβώς 5 έτη, αναλυτές κανονικοί και εξέχοντες μέτρησαν τις πάγιες αμερικανοτουρκικές διαφορές άνω των 10 ενώ τα πεδία σύγκλισης των δύο χωρών, πολύ λίγα, κάτω από 5.
Με αυτόν τον τρόπο, κατέληξαν σε σενάρια για το μέλλον της Τουρκίας:
- Το πρώτο σενάριο είναι το λιγότερο πιθανό και έτσι συνιστά το ευκταίο: Να γίνει η Τουρκία δημοκρατία και να υπάρξει μια άνοιξη των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
- Το δεύτερο σενάριο, θέλει την Τουρκία να γίνεται μια χώρα που θα επιλέξει την έξοδό της από το ΝΑΤΟ.
- Το τρίτο σενάριο οτι θα παραμείνει ένας δύσκολος εταίρος.
- Το τέταρτο σενάριο, οτι η Τουρκία θα έχει μεγαλύτερη συνεργασία με ανατολικές δυνάμεις και λιγότερο με δυτικές, και σε κάθε περίπτωση δε θα μπορεί να λέγεται «σύμμαχος» των ΗΠΑ.
Ο νέος πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, φαίνεται πως είναι ανέτοιμος να αναλάβει το διπλωματικό χαρτοφυλάκιο των ΗΠΑ στην Τουρκία. Η πρώτη του δήλωση ήταν «πάω σε μια χώρα με αρχαίο πολιτισμό».
Ανήκουστα πράγματα, προκλητικά για την ίδια την επιστήμη της Ιστορίας. Είναι οι σφαγές απόδειξη πολιτισμού; Για ποιόν αρχαίο πολιτισμό;
Αυτή η λαγνεία στον οριενταλισμό η οποία σαφώς έχει τις ρίζες της σε woke αναλυτές οι οποίοι βρίσκουν ακόμη και στη βαρβαρότητα «μια άλλη οπτική, ένα διαφορετικό πολιτισμικό πρόταγμα» συνιστά μια μάστιγα για τα αμερικανικά συμφέροντα και ορθώς ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει στοχοποιήσει αυτήν την ψευδοκουλτούρα.
- Aυτός είναι και ο λόγος που ένας τόσο σημαντικός οργανισμός σαν τον ΟΗΕ έχει εδώ και καιρό ξεφύγει από την αποστολή του και έχει δείξει «συμπάθεια» σε οτιδήποτε ακραίο συμβαίνει στον πλανήτη.
Ο νέος Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία δεν έχει σίγουρα μελετήσει όσα θα έπρεπε για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της Τουρκίας, γιατί δεν είναι μόνο οι Flanangan, Larrabee κ.α, που στο RAND βλέπουν όχι τόσο αισιόδοξο μέλλον για την Τουρκία.
Ένα λαμπρό μυαλό περί το 2006, ο Ralph Peters δημιούργησε έναν χάρτη για το πώς θα έπρεπε κατά τη γνώμη του, να αντιμετωπιστεί η διαρκής αστάθεια της Μέσης Ανατολής. Ο χάρτης αυτός είναι ο περίφημος «Blood Borders».
Πηγή Χάρτη: The Arab Weekly
Ο νέος Αμερικανός πρέσβης αγνοεί ή έστω περιφρονεί ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους που αφορούν τον «αρχαίο πολιτισμό της Τουρκίας» ο οποίος εκδηλώνεται τις περισσότερες φορές με γενοκτονίες, σφαγές, εισβολές, παράνομες κατοχές κτλ.
- Μια από τις βασικές παραμέτρους είναι οτι ο αντιαμερικανισμός στην Τουρκία έχει πάρει διακομματικές διαστάσεις και ο μέσος Τούρκος ψηφοφόρος (άνω του 80%) δεν θέλει να ακούει για Αμερική.
Μια ακόμη σημαντική παράμετρος, θέλει τον «αρχαίο αυτόν πολιτισμό» να συντηρείται δημογραφικά μέσω αυξητικής τάσης λόγω Κούρδων οι οποίοι στην ευρύτερη περιοχή (Ιράν, Ιράκ, Τουρκία, Αρμενία, Συρία, κτλ) θα αγγίξουν τα 40 με 45 εκατομμύρια πληθυσμού. Αν δεν είναι αυτή πραγματική συνθήκη αυτοδιάθεσης των λαών, τότε ποιά είναι;
Η Τουρκία πολεμάει το Ισραήλ στη Συρία. Το Ισραήλ είναι η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία είναι απέναντι και εναντίον σε κάθε αμερικανική θέση στη Μέση Ανατολή, στην Ευρασία και στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Η Τουρκία θέλει να χρησιμοποιεί την συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ για να εκβιάζει τις ΗΠΑ, και αναλυτές μέχρι και από το CFR, με πρώτο και καλύτερο τον τέως πρόεδρό του (και τότε εν ενεργεία) έχουν προειδοποιήσει για τα δεινά που θα υποστεί η αμερικανική εξωτερική πολιτική αν δεν αντιμετωπιστεί η Τουρκία ως πρόβλημα.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία συνιστά ένα νέο Ανατολικό Ζήτημα και θα πρέπει να πάμε πίσω στους καιρούς της διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να βρούμε τις βασικές αιτίες για τις οποίες αυτός ο «αρχαίος μεγάλος πολιτισμός», έχει την τάση να γίνεται μονίμως ένα κράτος ταραξίας που συνεργάζεται με τη Χαμάς και με κάθε ακραία τζιχαντιστική οργάνωση.
Αν ο αφελής οριενταλισμός που θυμίζει την υιοθέτηση αφελών απόψεων περιηγητών του 18ου και 19ου αιώνα συνεχίζει να συνιστά την αντιμετώπιση της Τουρκίας ως μιας σημαντικής χώρας, τότε μια τεράστια περιοχή που εκτείνεται από το Γιβραλτάρ μέχρι και την Κεντρική Ασία, μπορεί να επιφέρει τεράστιες και πάντα αρνητικές επιπτώσεις στα αμερικανικά συμφέροντα.
Το θέμα των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας.
Στο δημόσιο διάλογο της Ελλάδας και της Κύπρου, οι γνωστοί-άγνωστοι έχουν βρει αποκούμπι στις σκέψεις του νέου Αμερικανού πρέσβη στην Τουρκία, που θυμίζουν αρκετά σκέψεις του κ. Μπραϊζα. Οι οπαδοί της όποιας λύσης, έχουν αρχίσει να θεωρούν περίπου δεδομένο οτι η Τουρκία δε θα βρίσκεται υπό των καθεστών κυρώσεων.
Η συζήτηση για τις κυρώσεις εναντίον μιας χώρας που εχθρεύεται τα αμερικανικά συμφέροντα και θεωρεί τις ΗΠΑ όχι σύμμαχο αλλά εχθρό στη Μέση Ανατολή (γι’ αυτό και δεν επιθυμεί αμερικανική παρουσία στην περιοχή) οφείλει να είναι όχι για αναστολή των υφιστάμενων κυρώσεων, αλλά για την αναβάθμισή τους.
- Ευτυχώς, ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα που οι προβλέψιμοι του Κολωνακίου Αθηνών δεν αποδέχονται. Το απρόβλεπτο. Ο Αμερικανός Πρόεδρος λύγισε την Τουρκία μέσα σε δεκαπέντε μέρες κατά την πρώτη του θητεία μέσα από ένα tweet.
Η κατηγορία στην οποία ανήκει ο Αμερικανός Πρόεδρος, δεν είναι αυτή στην οποία ανήκουν πολλοί πολιτικοί της παρηκμασμένης Δύσης όπου υιοθετούν αμάσητες απόψεις και συμβουλές από συμβουλάτορες οι οποίοι απλώς επιθυμούν μια εύκολη ρουτίνα χωρίς αλλαγές.
Ως Ελλάδα και Κύπρος, οφείλουμε να στηριζόμαστε στη μεγάλη εικόνα. Απόδειξη: Η διορατικότητα του Τάσσου Παπαδόπουλου ο οποίος όταν όλοι οι Ελλαδίτες, Κύπριοι και διεθνείς wokesters του Κυπριακού, αλυχτούσαν να πει ένα «ΝΑΙ» το οποίο θα οδηγούσε στην κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Ενώ οι απειλές τότε έλεγαν οτι η Κύπρος θα αφανιστεί αν δε δεχτεί την εξίσωση εποίκων με γηγενείς, την εξίσωση του εισβολέα με το θύμα, το «ΟΧΙ» του Τάσσου Παπαδόπουλου οδήγησε την Κύπρο στην Ε.Ε. και στο να συνιστά δυτικό στρατηγικό πνεύμονα του Ισραήλ.
Οι σημερινές σχέσεις ΗΠΑ-Κύπρου είναι καλύτερες από ποτέ. Ελλάδα και Κύπρος οφείλουν να αναβαθμίζουν διαρκώς την αποτρεπτική τους ικανότητα απέναντι σε μια Τουρκία η οποία έχει πολιτικό προσωπικό του επιπέδου Καλίν, Φιντάν, Ερντογάν και άλλων αυταρχικών και αιμοσταγών προσωπικοτήτων που έχουν οδηγήσει εκατομμύρια μορφωμένους Τούρκους πολίτες στους δρόμους για να αντιμετωπιστεί δημοκρατικά η δικτατορία του Ερντογάν.
* Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων Παντείου Πανεπιστημίου
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
