LIFE
09/06/2025 | 11:56
Η ηφαιστειακή -καυστική λίμνη Νάτρον στην Τανζανία που μετατρέπει τα ζώα σε μούμιες: Πηγή αναπαραγωγής και προτασίας των φλαμίνγκο [videos]
Η λίμνη Νάτρον είναι μια λίμνη… σόδας στη βόρεια Τανζανία με ηφαιστειακή γεωλογία που διατηρεί το pH του νερού γύρω στο 10,5. Κι αυτό το κάνει σχεδόν τόσο καυστικό όσο η αμμωνία. Ωστόσο, ορισμένες μορφές ζωής ευδοκιμούν εκεί.
Η λίμνη Νάτρον έχει τόσο σκληρή χημική σύνθεση που είναι ακατοίκητη για τα περισσότερα πλάσματα. Είναι μια λίμνη με «σόδα», που σημαίνει ότι έχει υψηλά επίπεδα διαλυμένου νατρίου και ανθρακικού άλατος.
Λόγω αυτής της υψηλής συγκέντρωσης αλάτων και μετάλλων, το pH της λίμνης μπορεί να φτάσει το 10,5, το οποίο είναι σχεδόν τόσο καυστικό όσο ένα διάλυμα αμμωνίας – και ως αποτέλεσμα, τα ζώα που πεθαίνουν στις όχθες της λίμνης Νάτρον διατηρούνται ως ασβεστοποιημένες μούμιες .
Η λίμνη Νάτρον βρίσκεται κατά μήκος του Συστήματος Ρήγματος της Ανατολικής Αφρικής, ενός αποκλίνοντος ορίου τεκτονικών πλακών που διασπά την Αφρικανική Πλάκα.
Αυτή η γεωλογία σημαίνει ότι η λίμνη Νάτρον διαμορφώνεται από ηφαιστειακές διεργασίες, οι οποίες παράγουν μεγάλες ποσότητες ανθρακικού νατρίου και ανθρακικού ασβεστίου. Αυτά τα άλατα και άλλα ορυκτά εισέρχονται στη λίμνη από τους γύρω λόφους και εισέρχονται στο νερό από κάτω μέσω θερμών πηγών. Η λίμνη δεν επικοινωνεί με κανένα ποτάμι ή θάλασσα, επομένως η χημική συγκέντρωση παραμένει υψηλή όλο το χρόνο.
Λίγα ζώα μπορούν να επιβιώσουν σε τόσο υψηλό επίπεδο αλατιού και pH όσο της λίμνης Νάτρον, και το νερό μπορεί να κάψει σοβαρά το δέρμα και τα μάτια των πλασμάτων που προσπαθούν να πιουν μια γουλιά ή να βουτήξουν. Ωστόσο, ζώα που έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων φλαμίνγκο ( Phoeniconaias minor ) και των τιλάπιων, ευδοκιμούν μέσα και γύρω από τη λίμνη.
Η δύσκολη επιβίωση
Στην πραγματικότητα, η λίμνη Νάτρον είναι η παγκοσμίως σημαντικότερη περιοχή αναπαραγωγής για τα μικρότερα φλαμίνγκο. Σε αυτήν εκκολάπτονται κάθε χρόνο, σύμφωνα με την Αρχή Διαχείρισης Άγριας Ζωής της Τανζανίας, περισσότερα από τα 1,5 έως 2,5 εκατομμύρια μικρότερα φλαμίνγκο της Ανατολικής Αφρικής – που αντιπροσωπεύουν περίπου το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους.
Τα πόδια των μικρότερων φλαμίνγκο έχουν σκληρό δέρμα και λέπια που αποτρέπουν τα εγκαύματα από το νερό. Αυτά τα πουλιά χτίζουν φωλιές σε νησιά που σχηματίζονται στη λίμνη κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου και τα μικρά τους είναι ασφαλή από τους περισσότερους θηρευτές χάρη στις θανατηφόρες συνθήκες που επικρατούν.
«Βράζει» το νερό
Εκτός του ότι είναι εξαιρετικά αλκαλική, η λίμνη Νάτρον είναι τόσο ρηχή που η θερμοκρασία του νερού της μπορεί να φτάσει τους 60 βαθμούς Κελσίου κατά τις πιο ζεστές περιόδους του χρόνου, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της Γης της NASA.
Η λίμνη έχει βάθος 0,5 μέτρα και πλάτος 15 χιλιόμετρα, αλλά συρρικνώνεται και διαστέλλεται ανάλογα με τον καιρό, με λιγότερες βροχοπτώσεις και εισροές ποταμών κατά την περίοδο της ξηρασίας να την οδηγούν σε συρρίκνωση (και αντίστροφα).
Όταν η λίμνη συρρικνώνεται, οι μικροοργανισμοί που τρέφονται με τα άλατά της πολλαπλασιάζονται. Τα Haloarchaea (αλοαρχαία ή υδαλόφιλα αρχαιοβακτήρια – οργανισμοί που αγαπούν το αλάτι και δεν έχουν πυρήνα) και τα κυανοβακτήρια (μπλε-πράσινα φύκια) μπορούν να χρωματίσουν τη λίμνη με διαφορετικές αποχρώσεις του κόκκινου χάρη στις χρωστικές ουσίες στα κύτταρά τους.
Οι ίδιες χρωστικές ουσίες δίνουν στα μικρότερα φλαμίνγκο τη ροζ απόχρωση τους, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο της Γης της NASA , επειδή αυτά τα φλαμίνγκο τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με μπλε-πράσινα φύκια.
Τα… πέτρινα ζώα
Η λίμνη Νάτρον έγινε πρωτοσέλιδο το 2013, όταν οι φωτογραφίες του φωτογράφου Νικ Μπραντ με «πέτρινα» ζώα στις όχθες της λίμνης δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο «Across the Ravaged Land» (Abrams Books, 2013).
Οι φωτογραφίες έδειχναν κουφάρια πουλιών και νυχτερίδων που είχαν πεθάνει στις όχθες της λίμνης και είχαν διατηρηθεί χάρη στο ανθρακικό νάτριό της. Ο Μπραντ τα τοποθέτησε σε κλαδιά και στο νερό για να φαίνονται «ξανα ζωντανά, στον θάνατο», έγραψε στο βιβλίο.
«Βρήκα απροσδόκητα τα πλάσματα -κάθε είδους πουλιά και νυχτερίδες- να ξεβράζονται κατά μήκος της ακτογραμμής της λίμνης Νάτρον», έγραψε ο Μπραντ. «Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα πώς ακριβώς πεθαίνουν».
Μεταξύ των πουλιών που απεικονίζονται στο βιβλίο περιλαμβάνονται ένα περιστέρι και ένας ιχθυαετός. Αυτά τα πουλιά δεν τρέφονται και δεν αναπαράγονται στη λίμνη Νάτρον, αλλά ζουν στους αλμυρούς βάλτους και τους υγροτόπους γλυκού νερού που αποτελούν το γύρω τοπίο.
Αυτά τα οικοσυστήματα φιλοξενούν επίσης μεγαλύτερα φλαμίνγκο, πελεκάνους, στρουθοκάμηλους, βουβάλια, γκνου και πολλά άλλα πλάσματα, σύμφωνα με την Αρχή Διαχείρισης Άγριας Ζωής της Τανζανίας.
