ΑΜΕΡΙΚΗ
30/05/2025 | 09:50
Έλον Μασκ: Πέντε τρόποι που ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο άλλαξε τον Λευκό Οίκο και την πολιτική* Με κοινή συνέντευξη τύπου η επίσημη αναχώρηση
Η παρουσία του Ίλον Μασκ στην κυβέρνηση Τραμπ —έστω και για 129 ημέρες— ήταν αρκετή για να πυροδοτήσει μια άνευ προηγουμένου αναστάτωση στο εσωτερικό της ομοσπονδιακής διοίκησης των ΗΠΑ αλλά και στην ευρύτερη πολιτική κουλτούρα της Ουάσινγκτον.
Από τις φιλόδοξες περικοπές δαπανών μέχρι τις θεωρίες συνωμοσίας που βρέθηκαν ξαφνικά εντός του Οβάλ Γραφείου, ο Μασκ άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα σε μια ήδη πολωμένη πολιτική σκηνή. Το BBC σταχυολογεί πώς το κατάφερε:
1. Ο Μασκ ως «γκιλοτίνα» του δημοσίου: Η νέα εποχή του DOGE
Αναλαμβάνοντας επικεφαλής του νεοσύστατου Υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE), ο Μασκ ξεκίνησε με μια εξωφρενική υπόσχεση: εξοικονόμηση 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το τελικό νούμερο που ανακοίνωσε λίγο πριν αποχωρήσει ήταν 160-175 δισ., μέσω μαζικών απολύσεων, ακυρώσεων συμβάσεων, περικοπών επιχορηγήσεων και «εξάλειψης σπατάλης».
Ωστόσο, ανεξάρτητοι αναλυτές όπως το BBC επισήμαναν πως μεγάλο μέρος των υπολογισμών είναι αμφισβητήσιμο, με διπλές εγγραφές ή ήδη προϋπάρχουσες περικοπές. Το χάος που προκάλεσαν οι μαζικές απολύσεις είχε και πρακτικές συνέπειες: ομοσπονδιακοί δικαστές ανέστειλαν απολύσεις σε κρίσιμους οργανισμούς, όπως η Εθνική Υπηρεσία Πυρηνικής Ασφάλειας.
2. Η θολή γραμμή επιχειρηματικότητας και διακυβέρνησης
Η παρουσία ενός δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία στο επίκεντρο της αμερικανικής εξουσίας δημιούργησε ανησυχίες για σύγκρουση συμφερόντων. Ο Μασκ, χωρίς να είναι αιρετός, διαχειρίστηκε κρατικά κονδύλια και επηρέασε συμβάσεις, ενώ την ίδια στιγμή οι εταιρείες του (Tesla, SpaceX, Starlink) εξασφάλιζαν κρατικά συμβόλαια ή προβολή.
Οι Δημοκρατικοί τον κατηγόρησαν ότι προωθούσε την επέκταση της Starlink στο εξωτερικό με πολιτική υποστήριξη. Την ίδια στιγμή, το Λευκό Οίκο φιλοξενούσε Tesla στην αυλή του, δίνοντας δημόσιο βήμα σε μια εταιρεία που αντιμετωπίζει πτώση πωλήσεων, πιθανώς και λόγω της πολιτικοποίησης του CEO της.
3. Ο Μασκ και η νέα «απομονωτική» Αμερική
Το πιο ριζικό πλήγμα στον διεθνή ρόλο των ΗΠΑ ήρθε με τις παρεμβάσεις του Μασκ στο USAID. Πάνω από το 80% των προγραμμάτων της αμερικανικής υπηρεσίας αναπτυξιακής βοήθειας ακυρώθηκε. Προγράμματα για λιμούς, προσφυγές, εκπαίδευση και ΛΟΑΤΚΙ+ υγεία διακόπηκαν απότομα, από το Σουδάν ως το Αφγανιστάν και την Ινδία.
Αυτό το πλήγμα στο «ήπιο πρόσωπο» της Αμερικής παγκοσμίως δεν ήταν μόνο θέμα εξοικονόμησης. Ήταν ιδεολογική πράξη, πλήρως ευθυγραμμισμένη με το δόγμα «America First». Οι διεθνείς συνέπειες είναι ακόμα υπό αξιολόγηση.
FILE PHOTO: US President Donald J. Trump (R) gives remarks to the media in the Oval Office of the White House, as he meets with US entrepreneur and U.S. special government employee Elon Musk (L), in Washington, DC, USA. EPA, Aaron Schwartz POOL
4. Η είσοδος των θεωριών συνωμοσίας στο Οβάλ Γραφείο
Η εξάπλωση της παραπληροφόρησης έφτασε σε νέα ύψη. Ο Μασκ, μέσω της πλατφόρμας Χ (πρώην Twitter), υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ έχουν χάσει τα αποθέματα χρυσού από το Fort Knox, ενώ κατηγόρησε —χωρίς τεκμηρίωση— τη Νότια Αφρική για γενοκτονία κατά των Αφρικάνερ.
Οι ατεκμηρίωτοι ισχυρισμοί του εισήλθαν και στην επίσημη διπλωματία: ο Τραμπ παρουσίασε στον πρόεδρο Ραμαφόσα “αποδείξεις” εγκλημάτων κατά λευκών Νοτιοαφρικανών σε μια διπλωματική συνάντηση, με σοβαρές συνέπειες στις διμερείς σχέσεις.
5. Ρήγματα στην ενότητα της κυβέρνησης Τραμπ
Παρά τη δημόσια υποστήριξη του προέδρου, το έργο του Μασκ δημιούργησε εσωτερικές τριβές στο υπουργικό συμβούλιο. Ορισμένοι υπουργοί ένιωθαν ότι οι περικοπές του DOGE παρέλυσαν τις υπηρεσίες τους. Ο ίδιος ο Τραμπ το παραδέχθηκε σε συνεδρίαση του υπουργικού: «Αν διαφωνούν, να το πουν».
Η αποχώρηση Μασκ συνέπεσε με τη δημοσίευση συνέντευξής του στο CBS, όπου δήλωσε απογοητευμένος από τον νέο προϋπολογισμό του Τραμπ, χαρακτηρίζοντάς τον «τεράστιο και αντιφατικό». Αυτή η δυσαρέσκεια αντικατοπτρίζει μια βαθύτερη διαίρεση στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα: ανάμεσα στο παραδοσιακό κράτος και το όραμα απορρύθμισης τύπου Μασκ.
Με κοινή συνέντευξη τύπου ο επίσημος αποχαιρετισμός
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα αποχαιρετήσει τον αμφιλεγόμενο δισεκατομμυριούχο σύμβουλό του Ίλον Μασκ με μια κοινή συνέντευξη Τύπου που θα δώσουν σήμερα στο Λευκό Οίκο, ανακοίνωσε χθες, Πέμπτη, ο αμερικανός πρόεδρος.
FILE PHOTO US entrepreneur and U.S. special government employee Elon Musk (L), with his son X, and US President Donald J. Trump (R) talk to media in the Oval Office of the White House in Washington, DC, USA, 11 February 2025. EPA/Aaron Schwartz / POOL
Η συνέντευξη είναι προγραμματισμένη για τη 1:30 μ.μ. (τοπική ώρα, 20:30 ώρα Ελλάδας).
«Αυτή θα είναι η τελευταία ημέρα του, αλλά όχι πραγματικά, επειδή θα είναι πάντα μαζί μας, θα βοηθάει συνεχώς», έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα του, την Truth Social.
«Ο Ίλον είναι καταπληκτικός! Θα σε δω αύριο στο Λευκό Οίκο».
Ο περιορισμός του κόστους λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης θα συνεχισθεί, είχε δηλώσει νωρίτερα χθες, Πέμπτη, η εκπρόσωπος του Τραμπ Κάρολαϊν Λέβιτ, προσθέτοντας ότι ο πρόεδρος, το υπουργικό συμβούλιό του και αυτοί που θα παραμείνουν στο υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (Department of Government Efficiency ή DOGE), το οποίο βρισκόταν πίσω από τις δραστικές περικοπές του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού, θα συνεχίσουν να μειώνουν την κυβερνητική σπατάλη και να εξαλείφουν απάτες και την καταχρήσεις.
Ο Μασκ υποστήριξε πως το DOGE εξοικονόμησε για τους φορολογουμένους 160 δισεκατομμύρια δολάρια, όμως διάφορες αναλύσεις το αμφισβητούν, επισημαίνοντας ότι κάποιες αποταμιεύσεις υπολογίσθηκαν διπλά ή είχαν ήδη γίνει πριν από το DOGE. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, ο Μασκ, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος χορηγός της με 250 εκατομμύρια δολάρια, είχε πει ότι θα εξοικονομούσε στην κυβέρνηση 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Με πληροφορίες από BBC, ΑΠΕ-ΜΠΕ
