ΚΟΣΜΟΣ
25/05/2025 | 07:34
Κάν’το όπως η Βρετανία; Η χώρα επιστρέφει τους σιδηροδρόμους στο Δημόσιο* Πρώτο βήμα η South Western Railway
Σε μια κίνηση με ισχυρό πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα, η κυβέρνηση των Εργατικών του Κιρ Στάρμερ ξεκίνησε επίσημα τη διαδικασία επανεθνικοποίησης των σιδηροδρόμων της Βρετανίας, με την South Western Railway να γίνεται σήμερα η πρώτη εταιρεία που επιστρέφει σε δημόσιο έλεγχο.
Το βρετανικό Υπουργείο Μεταφορών χαρακτήρισε την εξέλιξη ως την αρχή «μιας νέας εποχής για τους σιδηροδρόμους», εγκαινιάζοντας ένα νέο μοντέλο λειτουργίας με στόχο την αναβάθμιση των υπηρεσιών, την εξάλειψη των χρόνιων δυσλειτουργιών και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης του επιβατικού κοινού.
«Θα πούμε αντίο σε 30 χρόνια αναποτελεσματικότητας, σπατάλης και απογοήτευσης», δήλωσε η νέα υπουργός Μεταφορών, Χάιντι Αλεξάντερ, κατά την επίσκεψή της σε αμαξοστάσιο στη νότια Αγγλία. «Προχωράμε με αυτοπεποίθηση σε ένα νέο μοντέλο λειτουργίας που έχει στο επίκεντρο τον πολίτη και όχι το κέρδος».
Από την ιδιωτικοποίηση στην επιστροφή στο Δημόσιο
Η ιδιωτικοποίηση των βρετανικών σιδηροδρόμων ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 από την κυβέρνηση του Τζον Μέιτζορ, στο πλαίσιο των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εγκαινίασε η Μάργκαρετ Θάτσερ τη δεκαετία του ’80.
Αν και αρχικά οι ιδιωτικές εταιρείες υποσχέθηκαν καλύτερες υπηρεσίες και λιγότερο βάρος για το κράτος, το σύστημα γρήγορα ήρθε αντιμέτωπο με έντονες επικρίσεις.
Τα προβλήματα συσσώρευαν: καθυστερήσεις, ακυρώσεις, υψηλό κόστος εισιτηρίων και σοβαρά ατυχήματα, όπως ο εκτροχιασμός του 2000 με τέσσερις νεκρούς και δεκάδες τραυματίες, υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Παρά την αρχική αύξηση των επενδύσεων και των επιβατών, οι ελλείψεις σε συντονισμό και η αδυναμία ελέγχου της ποιότητας των υπηρεσιών οδήγησαν σε σταδιακή επαναφορά σημαντικού μέρους του δικτύου στο Δημόσιο, μέσω του κρατικού φορέα Network Rail.
Νέο μοντέλο: Great British Railways
Η νέα κυβέρνηση, που ανέλαβε την εξουσία τον Ιούλιο, υιοθέτησε ένα στρατηγικό σχέδιο για τη σταδιακή επανεθνικοποίηση όλων των ιδιωτικών φορέων εκμετάλλευσης σιδηροδρόμων, με τη δημιουργία ενός ενοποιημένου κρατικού οργανισμού με την ονομασία Great British Railways. Ο σχετικός νόμος που εγκρίθηκε στα τέλη Νοεμβρίου προβλέπει την επιστροφή των εταιρειών στο Δημόσιο είτε με τη λήξη των συμβάσεών τους (έως το 2027), είτε νωρίτερα σε περιπτώσεις κακοδιαχείρισης, αποφεύγοντας έτσι την καταβολή αποζημιώσεων.
Μετά τη South Western Railway, η εθνικοποίηση θα συνεχιστεί με την c2c στις 20 Ιουλίου και τη Greater Anglia στις 12 Οκτωβρίου.
Θετική η αντίδραση των συνδικάτων
Τα συνδικάτα του κλάδου, που τα τελευταία χρόνια προχώρησαν σε σειρά απεργιακών κινητοποιήσεων υπό την πίεση της ακρίβειας και του πληθωρισμού, υποδέχτηκαν θετικά την κυβερνητική πρωτοβουλία.
«Όλοι γνωρίζουν ότι η ιδιωτικοποίηση δεν λειτούργησε και εξακολουθεί να μην λειτουργεί», δήλωσε ο Μικ Γουίλαν, γενικός γραμματέας του συνδικάτου ASLEF των μηχανοδηγών.
Η υπουργός Μεταφορών, πάντως, προειδοποίησε ότι η μετάβαση σε ένα πιο αποτελεσματικό και δίκαιο σιδηροδρομικό σύστημα «θα απαιτήσει χρόνο», καθώς τα διαρθρωτικά προβλήματα είναι βαθιά και δεν λύνονται από τη μια μέρα στην άλλη.
Η Βρετανία δείχνει έτσι να εγκαταλείπει οριστικά το πείραμα της ιδιωτικοποίησης στους σιδηροδρόμους, επενδύοντας σε ένα δημόσιο σύστημα μετακινήσεων που θα λειτουργεί – όπως δηλώνει η κυβέρνηση – «για το συμφέρον των επιβατών, όχι των μετόχων».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP
Λονδίνο, Βρετανία
