ΚΟΣΜΟΣ
19/05/2025 | 14:36
Φαινόμενα Μεσοπολέμου στην Ευρώπη: Η άνοδος της ριζοσπαστικής, εθνικιστικής ή άκρας δεξιάς τα τελευταία χρόνια
Μετά τις επιδόσεις της άκρας δεξιάς στις εκλογές στην Πορτογαλία, στην Πολωνία και την Ρουμανία, το πανόραμα της ανόδου της ριζοσπαστικής, εθνικιστικής ή άκρας δεξιάς τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη.
Στην Πορτογαλία, η ακροδεξιά παράταξη Chega (Αρκετά) ξεπέρασε για πρώτη φορά το όριο του 20% στις χθεσινές πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες επικράτησε ο απερχόμενος συνασπισμός της μετριοπαθούς δεξιάς (χωρίς απόλυτη πλειοψηφία). Η Chega απειλεί να ξεπεράσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα ως μεγαλύτερη δύναμη της αντιπολίτευσης, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής εκλογικά αποτελέσματα που δεν περιλαμβάνουν τις ψήφους του εξωτερικού.
Κατά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Πολωνία, ο ευρωπαϊστής δήμαρχος της Βαρσοβίας Ραφάλ Τρασκόφκσι, επικράτησε οριακά και βρίσκεται στήθος με στήθος σχεδόν με τον εθνικιστή ιστορικό Κάρολ Ναβρότσκι που έχει τη υποστήριξη του υπερεθνικιστικού και υπερσυντηρητικού Κόμματος Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS).
Στην Ρουμανία, ο Τζόρτζε Σίμιον, εθνικιστής υποψήφιος και ένθερμος υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, βρισκόταν προ των πυλών της προεδρίας μετά τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στις 2 Μαΐου. Τελικά ηττήθηκε από τον κεντρώο και φιλοευρωπαίο δήμαρχο του Βουκουρεστίου Νικούσορ Νταν.
Το ακροδεξιό κόμμα της Γερμανίας Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) διπλασίασε το σκορ του στις βουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου, στο 20,8%, πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες του Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος συνέπηξε κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD.
Στο Βέλγιο, το κόμμα της άκρας δεξιάς Vlaams Belang (VB) αύξησε την δύναμή του στις βουλευτικές του Ιουνίου 2024 τόσο στο φλαμανδικό κοινοβούλιο (31 από τις 124 έδρες) όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο, όπου πλέον διαθέτει 20 έδρες και συγκροτεί την μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα της αντιπολίτευσης.
Κατά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου 2024 στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις οποίες επικράτησαν οι Εργατικοί, το αντιμεταναστευτικό κόμμα του Νάιτζελ Φαράζ Reform UK συγκέντρωσε το 14% των ψήφων καταλαμβάνοντας τις πρώτες πέντε έδρες του.
Στην Ιταλία, η Τζόρτζια Μελόνι -το μεταφασιστικό κόμμα της οποίας, το Fratelli d’Italia, κατήγαγε ιστορική νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2022 – ηγείται από τον Οκτώβριο του 2022, συνασπισμού με το άλλο ιταλικό κόμμα της άκρας δεξιάς, την Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και το συντηρητικό κόμμα Forza Italia.
Στην Ουγγαρία, ο εθνικιστής Βίκτορ Ορμπαν, πρωθυπουργός από το 2010, επανεξελέγη τον Απρίλιο 2022 για τέταρτη συνεχή θητεία, έπειτα από την συντριπτική νίκη του κόμματός του Fidesz στις βουλευτικές εκλογές. Ο κυβερνών συνασπισμός περιλαμβάνει το χριστιανικό δημοκρατικό κόμμα KDNP. Ο Ορμπαν προετοιμάζεται για τις βουλευτικές εκλογές την άνοιξη του 2026.
Στην Ολλανδία, ο ηγέτης της άκρας δεξιάς Γκερτ Βίλντερς, το κόμμα του οποίου, το Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) ήταν ο νικητής των βουλευτικών εκλογών του Νοεμβρίου 2023, υπέγραψε τον Μάιο 2024 συμφωνία συνασπισμού με τρία κόμματα της δεξιάς αναγκαζόμενος να απεμπολήσει τις πρωθυπουργικές του φιλοδοξίες. Το πρωθυπουργικό πόστο κατέλαβε ο Ντικ Σοφ.
Στην Σλοβακία, ο εθνικιστής πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο (κόμμα Smer-SD) επέστρεψε στην εξουσία τον Οκτώβριο 2023. Είναι ο ένας από τους ελάχιστους ευρωπαίους ηγέτες που πρόσκεινται στο Κρεμλίνο. Εχει συμμαχήσει με το κεντρώο κόμμα Hlas-SD και το ακροδεξιό κόμμα SNS.
Στην Φινλανδία, το Κόμμα των Φινλανδών, παράταξη της άκρας δεξιάς που ήρθε δεύτερο στις βουλευτικές εκλογές του Απριλίου 2023, είναι μέλος του κυβερνητικού συνασπισμού που έχει σχηματίσει ο Πέτερι Ορπο (κεντροδεξιός Εθνικός Συνασπισμός).
Στην Σουηδία, το κόμμα της άκρας δεξιάς Δημοκράτες της Σουηδίας (SD), ήρθε δεύτερο στις βουλευτικές εκλογές του 2022. Δεν έχει εκπρόσωπο στην κυβέρνηση, αλλά είναι στενά συνδεδεμένο με τις αποφάσεις της. Για την ακρίβεια, ο επικεφαλής των συντηρητικών Ουλφ Κρίστερσον έγινε πρωθυπουργός σχηματίζοντας πλειοψηφικό μπλοκ με την υποστήριξη του ακροδεξιού αυτού κόμματος.
Σε άλλες χώρες, η άκρα δεξιά έχει φθάσει προ των πυλών της εξουσίας, χωρίς να τα έχει καταφέρει προς το παρόν.
Το αυστριακό κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ), που έχει ιδρυθεί από πρώην ναζί και του οποίου σήμερα ηγείται ο Χέρμπερτ Κικλ, κατήγαγε ιστορική νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2024, αλλά δεν κατόρθωσε να βρει εταίρους για να σχηματίσει κυβέρνηση.
Στην Γαλλία, χρειάστηκε η συγκρότηση ρεπουμπλικανικού μετώπου στις βουλευτικές εκλογές του καλοκαιριού του 2024 για να αποτραπεί η ανάληψη της εξουσίας από τον Εθνικό Συναγερμό. Ομως το κόμμα της Μαρίν Λε Πεν είναι σήμερα το μεγαλύτερο κόμμα μιας Εθνοσυνέλευσης χωρίς κυβερνητική πλειοψηφία.
Με πληροφορίες από AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ
Γαλλία Παρίσι
