ΓΝΩΜΕΣ
06/05/2025 | 06:10
«Άγγελοι Πατρίδας Δοξασμένοι»: Να γίνουμε τα νέα σύμβολα μιας Πατρίδας που δεν υποκύπτει, που δεν ξεχνά, που δεν παραιτείται.. Όπως είπε ο Ελύτης: «Τη λευτεριά δεν τη χαρίζουν, την κερδίζουν»
Δημοσιεύουμε την ομιλία του Κυβερνητικού Εκπροσώπου της Κύπρου κ. Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη στην εκδήλωση του Γυμνασίου Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου με τίτλο «Άγγελοι πατρίδας δοξασμένοι» για τα 70 χρόνια από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-’59.
Αξίζει να διαβαστεί:
Ας επιτρέψουμε σήμερα στη σιωπή να προηγηθεί του λόγου.
- Μια σιωπή που δεν είναι άδεια, αλλά πυκνή από μνήμη, συγκίνηση και χρέος.
- Μια σιωπή που μας φέρνει μπροστά στις πιο φωτεινές και πιο τραγικές στιγμές της Ιστορίας μας.
Πώς να μιλήσει άλλωστε κανείς για την Ελευθερία δίχως πρώτα να σιωπήσει μπροστά στους νεκρούς της;
Πώς να προφέρει λέξεις όταν η Ιστορία έχει ήδη γραφτεί με αίμα, με φωτιά, με τα τελευταία βλέμματα μαθητών που δεν πρόλαβαν να τελειώσουν το σχολείο γιατί διάλεξαν να τελειώσουν ως ήρωες;
Αυτή η σιωπή μάς ταξιδεύει στον χρόνο.
- Σε εκείνο το πρωινό του Φλεβάρη, το 1956. Η Αμμόχωστος ντυμένη στα χρώματα της μαθητικής περηφάνειας, πλημμύριζε από φωνές, λάβαρα, συνθήματα.
Στο προαύλιο του Παγκυπρίου Γυμνασίου Αμμοχώστου, ένας 18χρονος μαθητής, ο Πετράκης Γιάλλουρος, υψώνει τη σημαία και με το σώμα του μπροστάρης οδηγεί το πλήθος των συνομηλίκων του στην ειρηνική διαδήλωση για την Ένωση.
Δεν κρατά όπλο. Όπλα του οι λέξεις, τα ιδανικά, η ελπίδα. Κι όμως, λίγα λεπτά αργότερα πέφτει νεκρός από τα βρετανικά πυρά. Εκεί, στο χώμα του σχολείου του, αφήνει την τελευταία του πνοή.
Ένας μαθητής. Ένα παιδί. Γίνεται σύμβολο. Γίνεται ήρωας.
Το σχολικό κουδούνι σίγησε.
Και ακούστηκε για πρώτη φορά ο ήχος της αιωνιότητας.
- Ο θάνατός του δεν ήταν ατύχημα. Ήταν η θυσία που φώτισε την έναρξη ενός εθνικού ξυπνήματος. Ο Γιάλλουρος δεν έπεσε τυχαία. Έπεσε όρθιος.
Και όρθια έκτοτε στέκει η μνήμη του για να μάς υπενθυμίζει πως η ελευθερία έχει τίμημα.Πως η Ιστορία γράφεται πάντα από εκείνους που τολμούν να πουν “όχι”, ακόμα κι όταν η ζωή τούς λέει “σώπα”.
Και δεν ήταν ο πρώτος. Ούτε ο τελευταίος. Στα ίχνη του βάδισαν νέοι και νέες από κάθε γωνιά της Κύπρου. Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ποιητής και αγωνιστής που απήγγειλε τους στίχους του λίγο πριν ανέβει στην αγχόνη. Ο Μάρκος Δράκος, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Κυριάκος Μάτσης. Όλοι τους παιδιά του λαού. Παιδιά της ελευθερίας.
Δεν είχαν υποχρέωση να θυσιαστούν. Επέλεξαν να το κάνουν. Γιατί αγαπούσαν βαθιά την πατρίδα.
Εδώ στην Πάφο, στη σεμνή αυτή εκδήλωση, δεν τιμούμε απλώς τα 70 χρόνια από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ, της ενδοξότερης περιόδου της σύγχρονης Ιστορίας της πατρίδας μας.Τιμούμε την αλήθεια μιας γενιάς που διάλεξε να μη συμβιβαστεί.
Μιας γενιάς που απάντησε στην αποικιοκρατία, όχι με πείσμα μόνο, αλλά με μεγαλείο.
Που μετέτρεψε τον φόβο σε ελπίδα.
Που πίστεψε στο αδύνατο και το κατέστησε αναπόφευκτο.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ (1955-1959) υπήρξε το επιστέγασμα μιας μακράς εθνικής ωρίμανσης. Δεν ξεκίνησε από το πουθενά.
Ήταν το αποτέλεσμα βαθιάς ιστορικής συνείδησης, εθνικής αφύπνισης και πνευματικής ετοιμότητας. Ήταν η στιγμή που η εθνική θέληση συνάντησε την ιστορική συγκυρία και διεκδίκησε το αυτονόητο: την ελευθερία ενός λαού που δεν ήθελε τίποτα λιγότερο από το να ορίσει μόνος του τη μοίρα του.
- Ήταν η στιγμή που η Κύπρος είπε στον κόσμο: «Είμαι μικρή χώρα, αλλά τεράστια στην ψυχή». Ήταν η στιγμή που ολόκληρος ο λαός – άνδρες και γυναίκες, αγρότες, εργάτες, φοιτητές, εκπαιδευτικοί, ιερείς – συντονίστηκαν με έναν παλμό: τη δίψα για ελευθερία.
Στον αγώνα εκείνο δεν πολέμησαν μόνο ένοπλοι αντάρτες στα βουνά. Πολέμησαν και οι μανάδες που έκρυβαν τους αντάρτες στα σπίτια τους. Οι ιερείς που έδιναν κουράγιο και ελπίδα.
Οι εκπαιδευτικοί που συνέχιζαν το μάθημα, ακόμα και με την απειλή της σύλληψης. Οι μαθητές, οι φοιτητές, τα παιδιά που μοίραζαν προκηρύξεις, που χτυπούσαν καμπάνες, που έβαφαν συνθήματα στους τοίχους.
- Και κάποιοι από αυτούς, όπως ο Παλληκαρίδης, ο Γιάλλουρος, ο Καραολής, δεν γύρισαν ποτέ σπίτι. Έδωσαν τη ζωή τους ως πικρό δώρο, για να μπορέσει η δική μας να είναι ελεύθερη.
Αυτόν τον Αγώνα τιμούμε. Όχι για να εγκλωβιστούμε στο παρελθόν, αλλά για να προσανατολιστούμε στο μέλλον.
Η φλόγα εκείνου του Αγώνα δεν έσβησε. Αντίθετα, διατρέχει τη μνήμη μας και οφείλουμε να την κρατήσουμε ζωντανή. Όχι ως μουσειακό κατάλοιπο. Αλλά ως οδηγό.
Η σημερινή εποχή, αγαπητές και αγαπητοί μαθητές, δεν έχει χαρακώματα ούτε όπλα. Έχει, όμως, την ίδια απαίτηση από εσάς: να επιλέξετε τι αξίζει.
Να επιλέξετε να είστε όρθιοι και όρθιες. Να είστε ενεργοί πολίτες, με κριτική σκέψη, με κοινωνική συνείδηση, με ιστορική επίγνωση.
- Γιατί η Κύπρος και σήμερα δεν είναι ελεύθερη, δεν είναι η χώρα που οραματίστηκαν οι ήρωες που τιμούμε σήμερα.
- Γιατί το 37% του εδάφους της τελεί υπό κατοχή.Γιατί χιλιάδες συμπολίτες μας είναι πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα.Γιατί οι αγνοούμενοι εξακολουθούν να μην έχουν ταφεί με τιμές, αλλά να περιμένουν δικαίωση.
Και αυτό, δεν το ξεχνάμε.
Ως Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας εργαζόμαστε αδιάκοπα και με συνέπεια για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Για μια Κύπρο ενωμένη, ανεξάρτητη, ελεύθερη από στρατεύματα και εγγυήσεις.
Για μια πατρίδα, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα συνυπάρχουν ειρηνικά, ισότιμα, μέσα από ένα κράτος που θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων.
- Υπό την ηγεσία του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη, η εξωτερική μας πολιτική είναι πολυεπίπεδη και μεθοδική.
- Ο συντονισμός με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η κινητοποίηση του ΟΗΕ, η αξιοποίηση κάθε διπλωματικού διαύλου στοχεύει ακριβώς σε αυτό: να καταρριφθεί το αφήγημα του «τετελεσμένου», να επανέλθει στο προσκήνιο το δίκαιο.
Και ακριβώς επειδή η πολιτική και η Ιστορία δεν διαχωρίζονται, ενισχύουμε και την ιστορική συνείδηση.
Αγαπητοί εκπαιδευτικοί,
Εσείς γνωρίζετε καλύτερα από όλους πως η Παιδεία δεν είναι μια απλή μετάδοση γνώσεων. Είναι διαμόρφωση χαρακτήρων. Είναι διάπλαση συνείδησης. Είναι εκείνο το αόρατο εργαλείο που κάνει τον νέο άνθρωπο ικανό να ξεχωρίζει το φως από το σκοτάδι, το σημαντικό από το εφήμερο.
Και απόψε, σας ευχαριστούμε.
- Σας ευχαριστούμε που εμπνέετε.Σας ευχαριστούμε που, μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, κρατάτε ψηλά τις αξίες της αλήθειας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης.
Άλλωστε, δεν θέλουμε μια Ιστορία ξεχασμένη στα ράφια.
Θέλουμε μια Ιστορία ζωντανή μέσα στην ψυχή της νέας γενιάς και εσείς έχετε επωμιστεί το ιερό τούτο καθήκον, το ιερότερο όλων, να μεταλαμπαδεύσετε στις ψυχές των παιδιών μας εκείνες τις αρχές και τις αξίες που κουβαλά ο λαός μας για αιώνες.
Αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες,
Ο Πετράκης Γιάλλουρος, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, οι ήρωες της ΕΟΚΑ, δεν ανήκουν μόνο στην Ιστορία.
Ανήκουν σε εσάς. Είναι δικοί σας. Είναι μέσα στο βλέμμα σας όταν αρνείστε το άδικο. Είναι στην ψυχή σας όταν λέτε «όχι» στον ρατσισμό, στον φανατισμό, στην αδιαφορία. Είναι στην καρδιά σας όταν ονειρεύεστε έναν καλύτερο κόσμο.
Και σήμερα, ο κόσμος έχει ανάγκη εσάς.Τη γενιά που δεν φοβάται.Που δεν κουράζεται.Που παίρνει τη μνήμη και την κάνει προοπτική.
- Κλείνω όπως άρχισα. Με τη μορφή του Πετράκη Γιάλλουρου. Με εκείνη την εκκωφαντική σιωπή που σήμανε τη μετάβαση του στην αιωνιότητα και εκείνη την φλόγα στα μάτια του.
- Τον βλέπω μέσα από τα μάτια σας, να σηκώνει ξανά τη σημαία.Για την εθνική αξιοπρέπεια. Για τη δημοκρατία.Για την ειρήνη. Για την Κύπρο που αξίζει να ζει ολόκληρη και ελεύθερη.
Εσείς είστε η φωνή της επόμενης σελίδας της Ιστορίας. Εσείς κρατάτε το νήμα που ξεκίνησαν ο Πετράκης και ο Ευαγόρας. Στο βλέμμα σας καθρεφτίζεται η ελπίδα αυτού του τόπου.
Μην περιοριστείτε στην αποστήθιση ημερομηνιών. Βουτήξτε στην ουσία. Αναρωτηθείτε γιατί ένα παιδί 18 χρονών έδωσε τα πάντα για ένα ιδανικό. Σκεφτείτε τι σημαίνει ελευθερία για εσάς και πώς την προασπίζεστε.
Στην εποχή μας, οι μάχες δίνονται με άλλα μέσα: με τη γνώση, με τη συμμετοχή, με τον διάλογο. Ο πολιτισμός, η παιδεία, η δημοκρατική συνείδηση, είναι τα σύγχρονα όπλα μας. Κρατήστε τα με σιγουριά. Μην επιτρέψετε σε κανέναν να σας πείσει πως τίποτα δεν αλλάζει.
Γιατί αλλάζει. Και αλλάζει όταν οι νέοι αρνούνται να βολευτούν.
Ο Γιάλλουρος, ο Παλληκαρίδης και οι υπόλοιποι «άγγελοι πατρίδας» δεν ανήκουν στο παρελθόν. Ανήκουν στο παρόν μας.
Στον τρόπο που μιλάμε για την πατρίδα. Στον τρόπο που ζούμε. Στον τρόπο που επιλέγουμε να στεκόμαστε απέναντι στην αδικία.
Μην αφήσετε τη ζωή σας να γίνει ουδέτερη. Δώστε της περιεχόμενο. Μελετήστε. Αγωνιστείτε. Ονειρευτείτε. Και πάνω απ’ όλα, να θυμάστε:
Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος της Κύπρου κ.
Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης στην εκδήλωση του Γυμνασίου Α΄ Αγίου Θεοδώρου Πάφου με τίτλο «Άγγελοι πατρίδας δοξασμένοι» για τα 70 χρόνια από την έναρξη του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-’59. Φωτογραφία από τους οργανωτές
- Η πατρίδα δεν είναι μόνο ένας γεωγραφικός τόπος. Είναι το σύνολο των αξιών που κουβαλάτε. Είναι η ελευθερία σας, η μνήμη σας, η ευθύνη σας.
- Εσείς κρατάτε το νήμα.
- Να μην επιτρέψετε ποτέ να γίνει η σημαία ένα απλό πανί. Να της δώσετε περιεχόμενο: με τη σκέψη, την πράξη, τον λόγο, την ευθύνη.
- Να ανυψώνετε καθημερινά την πατρίδα λίγο ψηλότερα. Να υπερασπίζεστε το δίκαιο. Να διεκδικείτε το σωστό. Να μη φοβάστε να σταθείτε όρθιοι απέναντι στο άδικο.
Ας επιστρέψουμε για λίγο εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε: στη σιωπή. Όχι τη σιωπή της λήθης, αλλά τη σιωπή της βαθιάς περισυλλογής. Εκεί όπου οι φωνές του Γιάλλουρου και του Παλληκαρίδη δεν εκφέρονται — αλλά αισθάνονται. Δεν ηχούν με ήχους — αλλά με ευθύνη. Είναι μια φωνή που μιλά απευθείας στην καρδιά: Εσείς, νέοι της Κύπρου, κρατάτε ψηλά τη φλόγα μας.
Μέσα σε αυτή τη σιγή, ο χρόνος καταργείται. Ο χώρος παύει να περιορίζει. Η σκέψη μας, και προπαντός η ψυχή μας, σπάζει τα δεσμά της κατοχής, διαλύει τα σύννεφα της λήθης και πετά, ταξιδεύει.
- Στα χρυσά λιβάδια της Μεσαορίας. Στις αμμουδιές της Αμμοχώστου. Στις κορυφές του Πενταδακτύλου. Στους θρόνους του Βουφαβέντο, του Αγίου Ιλαρίωνα, στους ήχους των καμπαναριών του Αποστόλου Ανδρέα και του Βαρνάβα. Στα σχολεία, στα σπίτια και στις εκκλησιές που άφησαν πίσω τους οι πρόσφυγες.
Ταξιδεύει η ψυχή μας στη Λύση του Αυξεντίου, στο Δίκωμο του Μάτση. Εκεί όπου το αίμα έγινε σημαία. Εκεί όπου η θυσία έγινε πυξίδα.
Και τότε, μέσα σε αυτή την εσωτερική πορεία, μέσα σε αυτό το αόρατο προσκύνημα, κάτι αλλάζει: Δεν νιώθουμε πια μόνοι. Στεκόμαστε στην ίδια όχθη με όλους εκείνους που θυσιάστηκαν για να είμαστε εμείς ελεύθεροι. Και είναι σαν να μας μιλούν. Όχι με στόμα — με παράδειγμα. Όχι με διδασκαλία — με ζωή.
Γι’ αυτό κι εμείς σήμερα, εδώ, μαζί σας, μαθητές της ελεύθερης Κύπρου, δεν αποτυπώνουμε απλώς ένα κεφάλαιο της Ιστορίας. Ανοίγουμε ένα νέο. Όχι με μελάνι — αλλά με πράξεις.
- Γιατί εσείς, νέες και νέοι της Κύπρου, δεν είστε απλοί θεατές ενός ηρωικού παρελθόντος. Είστε οι φορείς του μέλλοντος. Είστε εκείνοι που θα φέρετε την πατρίδα ένα βήμα πιο κοντά στη δικαίωση.
- Με όπλα σας τις αξίες και τα ιδανικά. Όχι με κραυγές — αλλά με τη δύναμη της προσφοράς, της γνώσης, της αλήθειας, κυρίως της ενότητας.
Η σημερινή εποχή έχει κι αυτή τις μάχες της. Είναι η μάχη για τη δημοκρατία, για τη δικαιοσύνη, για την παιδεία, για την ελευθερία της σκέψης, για την προάσπιση της ταυτότητας μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται. Κι αυτές οι μάχες, ζητούν ήρωες. Όχι ήρωες του πολέμου, αλλά του καθήκοντος. Του καθημερινού, αθόρυβου, αλλά σπουδαίου αγώνα.
Γι’ αυτό σας καλώ, σήμερα, να πάρετε θέση. Στα σχολεία σας. Στις γειτονιές σας. Στις εθελοντικές ομάδες. Στους αγώνες για ένα καλύτερο αύριο. Να γίνετε τα νέα σύμβολα μιας πατρίδας που δεν υποκύπτει, που δεν ξεχνά, που δεν παραιτείται.
Γιατί όπως είπε ο Ελύτης: «Τη λευτεριά δεν τη χαρίζουν – τη κερδίζουν.»
Ας σηκώσουμε το βλέμμα.
Ας σηκώσουμε το μέτωπο.
Ας σηκώσουμε τη σημαία.
Ας σηκώσουμε την Κύπρο ψηλά.
Και ας δώσουμε την απάντηση όχι με λόγια, αλλά με τη στάση ζωής μας:
Ας υποσχεθούμε στους ήρωες μας, εδώ και τώρα, πως δεν θα προδώσουμε τη θυσία τους.
Πως θα είμαστε οι φωνές εκείνων που δεν πρόλαβαν να μιλήσουν.
Πως θα αγωνιστούμε να φτιάξουμε την πατρίδα που εκείνοι ονειρεύτηκαν.
Γιατί η Ιστορία δεν τελείωσε. Εμείς τη συνεχίζουμε. Εσείς την συνεχίζετε!
Μέχρι την ευλογημένη ώρα που τούτη η γη θα είναι λεύτερη.
Σας ευχαριστώ.
* Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης
Κυβερνητικός Εκπρόσωπος της Κύπρου
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
