ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
15/05/2025 | 09:46
Ανακάλυψη-σταθμός: Γνήσιο αντίγραφο της Magna Carta του 1300 βρέθηκε στη Βιβλιοθήκη της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ
Ένα έγγραφο που για σχεδόν 80 χρόνια θεωρούνταν λανθασμένα ως ανεπίσημο αντίγραφο της Magna Carta, επιβεβαιώθηκε πως είναι αυθεντικό και χρονολογείται από το έτος 1300, επί βασιλείας του Εδουάρδου Α΄.
Η σημαντική αυτή ανακάλυψη σημαίνει ότι το εν λόγω χειρόγραφο αποτελεί ένα από τα μόλις επτά αυθεντικά αντίγραφα της Magna Carta που εκδόθηκαν το 1300 και διασώζονται μέχρι σήμερα.
Η ταυτοποίηση έγινε από τον καθηγητή μεσαιωνικής ιστορίας David Carpenter του King’s College London, ο οποίος εντόπισε το έγγραφο –γνωστό ως HLS MS 172– κατά την αναζήτησή του σε ψηφιακά αρχεία της βιβλιοθήκης της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ. Το χειρόγραφο ήταν καταχωρισμένο ως ανεπίσημο αντίγραφο του 1327.
«Έψαχνα σε διαδικτυακά αρχεία με νομικά κείμενα όταν ξαφνικά σκέφτηκα: Θεέ μου, αυτό μοιάζει εκπληκτικά με αυθεντικό αντίγραφο της επικύρωσης της Magna Carta από τον Εδουάρδο Α’ το 1300 – αν και φυσικά, η εμφάνιση μπορεί να είναι παραπλανητική», δήλωσε ο Carpenter.
Μαζί με τον καθηγητή Nicholas Vincent από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, χρησιμοποίησαν μια σειρά από τεχνικές –συμπεριλαμβανομένων υπεριώδους φωτισμού και φασματικής απεικόνισης– για να αναλύσουν το χειρόγραφο λέξη προς λέξη και να το συγκρίνουν με τα υπόλοιπα έξι αυθεντικά. «Ταίριαζε απόλυτα», επιβεβαίωσε ο Carpenter.
A view of the Magna Carta, seen on public display before the auctioning of the document on 18 December 2007, at Sotheby’s auction house in New York, New York, USA, on 07 December 2007. EPA/JUSTIN LANE
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο που επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα ήταν η μορφή των γραμμάτων στην αρχή του κειμένου – συγκεκριμένα το αρχικό “E” και το επόμενο “D” της λέξης Edwardus, τα οποία ήταν και τα δύο κεφαλαία, κάτι σπάνιο αλλά υπαρκτό και σε άλλο αυθεντικό έγγραφο της ίδιας περιόδου.
Το πρώτο έγγραφο που έβαζε περιορισμούς στη βασιλική εξουσία
Η Magna Carta, που εκδόθηκε αρχικά το 1215 από τον βασιλιά Ιωάννη, αποτέλεσε το πρώτο έγγραφο που διακήρυττε την αρχή ότι ο βασιλιάς και η κυβέρνηση υπόκεινται στον νόμο.
Ο Carpenter χαρακτήρισε το HLS MS 172 ως «ένα από τα πιο πολύτιμα έγγραφα στον κόσμο» και τόνισε τη σημασία του: «Διακηρύσσει μια θεμελιώδη αρχή – ότι ο ηγεμόνας υπόκειται στον νόμο. Δεν μπορεί απλώς να πει “φυλακή”, “αποκεφαλισμός”, “κατάσχεση περιουσίας”. Οφείλει να ενεργεί βάσει νομικής διαδικασίας. Είναι η θεμέλια λίθος του δυτικού νομικού και δημοκρατικού πολιτισμού».
Η Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ είχε αγοράσει το έγγραφο το 1946 για μόλις $27,50, πιστεύοντας πως επρόκειτο για αντίγραφο. Έναν μήνα νωρίτερα, το είχε πουλήσει ένας βετεράνος της RAF στους εκδότες Sweet & Maxwell έναντι £42. «Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί καταχωρίστηκε λάθος τότε», σχολίασε ο Vincent. «Το 1945 ήταν δύσκολη χρονιά, όλοι ήταν κουρασμένοι. Η πραγματική του αξία είναι… αναρίθμητα πολλαπλάσια.»
Οι δύο καθηγητές πιστεύουν πως το έγγραφο είχε εκδοθεί για την κοινοβουλευτική περιφέρεια του Appleby στην Κάμπρια, και στη συνέχεια πέρασε μέσα από μια σειρά ιδιοκτησιών, συμπεριλαμβανομένης της αριστοκρατικής οικογένειας των Λόουδερ, του Τόμας Κλάρκσον (ηγέτη του κινήματος κατά της δουλείας), και τέλος στον Forster Maynard, πιλότο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και διοικητή της αεροπορικής βάσης της Μάλτας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Amanda Watson, βοηθός κοσμήτορας της Βιβλιοθήκης του Χάρβαρντ, δήλωσε: «Συγχαρητήρια στους καθηγητές Carpenter και Vincent για αυτή τη φανταστική ανακάλυψη. Το έργο τους δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί όταν σπουδαίες συλλογές, όπως αυτή της Βιβλιοθήκης Νομικής του Χάρβαρντ, είναι προσβάσιμες σε λαμπρούς ερευνητές.»
Με πληροφορίες από Guardian
