ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
06/04/2025 | 08:41
Οι δασμοί Τραμπ σόκαραν τον πλανήτη: Κι όμως, το μεγαλύτερο σφυροκόπημα το δέχεται η οικονομία των ΗΠΑ, λένε οι αναλυτές* Σε κλοιό συγκεντρώσεων η Ουάσιγκτον
Ο πλανήτης πάγωσε κυριολεκτικά την περασμένη Τετάρτη, όταν ο Αμερικανός πρόεδρός Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μια πρωτοφανή σειρά δασμών σε εισαγωγές από περισσότερες από 180 χώρες. Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε σοκ στις παγκόσμιες αγορές, πυροδοτώντας μαζικές πωλήσεις μετοχών στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου, σε επίπεδα που ξεπέρασαν ακόμα και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.
Η κατακόρυφη πτώση των χρηματιστηρίων άρχισε την Πέμπτη και εντάθηκε την Παρασκευή, ειδικά μετά την άμεση αντίδραση της Κίνας, που επέβαλε υψηλούς δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα και προχώρησε σε περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών προς τις ΗΠΑ. Στην Wall Street, η πτώση ήταν ιδιαίτερα έντονη, με τον δείκτη S&P 500 να χάνει περίπου 11% μέσα σε δύο ημέρες, προκαλώντας μείωση της κεφαλαιοποίησης κατά 5,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο Nasdaq υποχώρησε κατά 12%. Στην Ευρώπη, ο δείκτης Stoxx 50 έκλεισε με απώλειες της τάξης του 8%.
Το δολάριο επίσης βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση, με το ευρώ να ενισχύεται κατά περίπου 2%, ξεπερνώντας προσωρινά το όριο των 1,10 δολαρίων, αν και τα κέρδη περιορίστηκαν στη συνέχεια.
Οι επιπτώσεις στην ίδια την αμερικανική οικονομία
Οι αγορές εξέφρασαν ξεκάθαρα την αποδοκιμασία τους για αυτήν τη δασμολογική κλιμάκωση, με συντελεστές που επανέρχονται σε προπολεμικά επίπεδα, τονίζοντας πως η παγκόσμια οικονομία οδηγείται προς επικίνδυνα μονοπάτια. Οι επενδυτές εκτιμούν πως, παρά τις σοβαρές συνέπειες που θα αντιμετωπίσουν όλες οι οικονομίες, η μεγαλύτερη ζημιά θα γίνει στην ίδια την αμερικανική οικονομία, με ορατό πλέον τον κίνδυνο μιας ύφεσης.
Αναλυτές κορυφαίων τραπεζών, όπως η JP Morgan, εκτιμούν ήδη ύφεση 0,3% στις ΗΠΑ εντός του έτους, σε αντίθεση με τις προηγούμενες προβλέψεις για ανάπτυξη 1,3%, με την ανεργία να αυξάνεται στο 5,3%. Παρόμοιες είναι οι εκτιμήσεις και για την Ευρώπη, όπου η Barclays προειδοποιεί για πιθανή ύφεση στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, οι επιπτώσεις από τους νέους δασμούς (που για τα ευρωπαϊκά προϊόντα φτάνουν το 20%) μπορεί να είναι άμεσες μεν περιορισμένες, δεδομένου ότι οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αποτελούν μόλις το 4,8% του συνόλου και αφορούν κυρίως αγροτικά προϊόντα, μέταλλα και καύσιμα. Ωστόσο, οι έμμεσες επιπτώσεις θα είναι σημαντικές, καθώς αναμένεται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης σε χώρες που αποτελούν κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας, όπως η Γερμανία και η Ιταλία.
Οι νέοι δασμοί του Τραμπ χαρακτηρίζονται από πολλούς ως αυθαίρετοι, καθώς η κλιμάκωση βασίζεται στο ύψος του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με κάθε χώρα και όχι σε πραγματικά κριτήρια δικαιοσύνης ή ανταγωνιστικότητας. Η Κίνα αντιμετωπίζει πλέον συνολικά δασμούς 54%, ενώ για άλλες χώρες ανακοινώθηκαν ακόμη υψηλότερα ποσοστά.
Ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αναθεώρησης των μέτρων μέσω διμερών διαπραγματεύσεων, αλλά οι απαιτήσεις που υπονόησε πως θα έθετε είναι τόσο υψηλές που καθιστούν έναν πιθανό συμβιβασμό εξαιρετικά δύσκολο.
Ήδη, η σκληρή απάντηση της Κίνας με δασμούς 34% από τις 10 Απριλίου, και οι έντονες προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αντίμετρα, σηματοδοτούν την απαρχή ενός εμπορικού πολέμου με σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, αυξάνοντας τις πιθανότητες ύφεσης σε παγκόσμια κλίμακα.
Την ίδια ώρα, δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί ξεκίνησαν από το μεσημέρι του Σαββάτου να συγκεντρώνονται στην Ουάσινγκτον αλλά και σε άλλες πόλεις σε όλες τις ΗΠΑ, σε αυτό που αναμένεται να είναι μια πρώτη μεγάλη λαϊκή κινητοποίηση κατά των πολιτικών του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και κατά των δρακόντειων περικοπών στον προϋπολογισμό του ομοσπονδιακού κράτους που κάνει ο Ίλον Μασκ.
Περίπου 150 ομάδες ακτιβιστών έχουν απευθύνει κάλεσμα για διαδηλώσεις που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν και στις 50 αμερικανικές πολιτείες συν τον Καναδά και το Μεξικό.
Πολυάριθμα αριστερά κινήματα πολιτών έχουν καλέσει σε διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα ενάντια σε αυτό που περιγράφουν ως «αρπαγή εξουσίας» από τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αθήνα, Ελλάδα
