ΠΟΛΙΤΙΚΗ
07/04/2025 | 21:44
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προσπαθεί να σταματήσει την πώληση των F-35 στην Τουρκία: “Συνεννοήθηκε” ήδη με τον Ρούμπιο, αναμένει να πείσει και τον Πρόεδρο Τραμπ
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ασκεί πιέσεις στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο για να εμποδίσει την πώληση πολεμικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, επικαλούμενος ανησυχίες για την αυξανόμενη επιρροή της Άγκυρας στη Συρία, ανέφεραν στον ιστότοπο Middle East Eye (ΜΕΕ) τρεις πηγές, συμπεριλαμβανομένων δύο ανώτερων δυτικών αξιωματούχων.
Ο Νετανιάχου έθεσε το ζήτημα των F-35 κατά τη διάρκεια πολλαπλών συνομιλιών με τον Ρούμπιο τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, δήλωσαν οι δύο δυτικοί αξιωματούχοι. Μια τρίτη πηγή που γνωρίζει το θέμα επιβεβαίωσε ότι ο Νετανιάχου είχε πιέσει τον Ρούμπιο για την πώληση όπλων.
Ο Νετανιάχου έχει δηλώσει ιδιωτικά ότι θα πιέσει τον Τραμπ κατά της πώλησης των F-35. Ο Ισραηλινός ηγέτης συνάντησε τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα, τη δεύτερη επίσκεψή του φέτος.
Ο Νετανιάχου είχε μια σειρά φακέλων να συζητήσει με τον Τραμπ, από “περιορισμούς” που επιβλήθηκαν εναντίον του, από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μέχρι τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ και τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα.
Ωστόσο, ο ανταγωνισμός του Ισραήλ και της Τουρκίας “θερμαίνεται” επικίνδυνα στη Συρία.
Την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ βομβάρδισε τρεις στρατιωτικές βάσεις στη χώρα – συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής βάσης Tiyas της Συρίας, γνωστή και ως T4. Τα πλήγματα σημειώθηκαν καθώς το Ισραήλ είδε ένα περιορισμένο παράθυρο ευκαιρίας να επιτεθεί στις βάσεις προτού η Τουρκία μεταφέρει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.
Η Τουρκία αναπτύσσει ένα σύστημα αεράμυνας τύπου Hisar στη βάση Τ4.
Ο έλεγχος των βάσεων από την Τουρκία αποτελεί μέρος ενός εκκρεμούς αμυντικού συμφώνου που η Άγκυρα και η Δαμασκός διαπραγματεύονται από τον Δεκέμβριο. Η συμφωνία προβλέπει ότι η Τουρκία θα παρέχει αεροπορική κάλυψη και στρατιωτική προστασία για τη νέα κυβέρνηση της Συρίας, η οποία επί του παρόντος δεν διαθέτει λειτουργικό στρατό.
Ο Νετανιάχου και οι σύμβουλοί του βλέπουν τον Ρούμπιο ως ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθεια να εμποδίσουν την Τουρκία να αποκτήσει F-35, είπαν οι δυτικοί αξιωματούχοι στο MEE.
Ρούμπιο και Τουρκία
Ο Ρούμπιο είναι ένα από τα κορυφαία γεράκια της Τουρκίας στο υπουργικό συμβούλιο του Τραμπ. Ήταν ένας από τους λίγους Αμερικανούς αξιωματούχους που εξέφρασαν ανησυχία για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρεμ Ιμάμογλου, στις 19 Μαρτίου. Η φυλάκιση του Ιμάμογλου, του κορυφαίου αντιπάλου του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πυροδότησε μαζικές διαδηλώσεις στην Τουρκία.
Εν μέσω των συνεπειών για τη σύλληψη, ο απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, είπε ότι ο Τραμπ είχε μια «πραγματικά μεταμορφωτική» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ερντογάν, λέγοντας ότι «απλά πολλά καλά θετικά νέα έρχονται από την Τουρκία αυτή τη στιγμή».
Οι πηγές είπαν στο MEE ότι ο Νετανιάχου έχει θέσει το ζήτημα των F-35 με τον Ρούμπιο πολλές φορές, μεταξύ άλλων σε μια κλήση που πραγματοποιήθηκε πριν ο Ρούμπιο φιλοξενήσει τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, στην Ουάσιγκτον στις 25 Μαρτίου.
Μια ανάγνωση αυτής της συνάντησης που δόθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι οι δυο τους συζήτησαν «στενή συνεργασία για την υποστήριξη μιας σταθερής, ενοποιημένης, ειρηνικής Συρίας».
Ο Ρούμπιο και ο Φιντάν είχαν επίσης μια θερμή αγκαλιά στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο.
Όταν ήταν Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής, ο Ρούμπιο έδειξε ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο. Πέρασε νομοθεσία για την προώθηση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ.
Ο Ρούμπιο συνέγραψε τον Νόμο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία της Ανατολικής Μεσογείου του 2019, ο οποίος εξουσιοδότησε την ξένη στρατιωτική χρηματοδότηση για την Ελλάδα και ήρε την απαγόρευση πωλήσεων όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Ελλάδα είναι ο ιστορικός εχθρός της Τουρκίας στην περιοχή. Η Τουρκία εισέβαλε παράνομα στην Κύπρο το 1974, εκεμεταλλευόμενη το προδοτικό πραξικόπημα της Χούντας των Αθηνών. Η Τουρκία διατηρεί παράνομα περισσότερους από 35.000 κατοχικούς στρατιώτες στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Το παράνομο μόρφωμα των κατεχομένων δεν αναγνωρίζεται από κανένα κράτος μέλος του ΟΗΕ εκτός από την Τουρκία.
Η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν ανησυχήσει από την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή μετά την ανατροπή της κυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ από ισλαμιστές αντάρτες πέρυσι στη Συρία.
Με τους συμμάχους της Άγκυρας να βρίσκονται στη Δαμασκό, η Ελλάδα και η Κύπρος ανησυχούν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να επαναλάβει μια θαλάσσια συμφωνία που έκλεισε με την κυβέρνηση της Λιβύης που εδρεύει στην Τρίπολη.
Η Ελλάδα και το Ισραήλ εμβαθύνουν τους στρατιωτικούς τους δεσμούς εδώ και μια δεκαετία με την υποστήριξη των ΗΠΑ, εν μέρει ως απάντηση σε αυτή τη θαλάσσια συμφωνία με τη Λιβύη.
Αυτή η συνεργασία έχει επιταχυνθεί ως απάντηση στην αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Ισραήλ στις 30 Μαρτίου και η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες με το Ισραήλ για την αγορά των συστημάτων αεράμυνας μεσαίου βεληνεκούς Barak.
Ο Τραμπ και η «μη φιλική εξαγορά»
Ενώ ο Τραμπ συχνά διαφημίζει την καλή του σχέση με τον Ερντογάν, συχνά ασκεί κριτική στην Τουρκία.
Ο Τραμπ είπε τον Δεκέμβριο ότι ο Ερντογάν ενορχήστρωσε μια «μη φιλική κατάληψη» της Συρίας μετά την ανατροπή της κυβέρνησης του Άσαντ από το Hay’at Tahrir al-Sham (HTS). Εξέφρασε την ανησυχία του για τον τουρκικό επεκτατισμό, λέγοντας: «Το ήθελαν [τη Συρία] για χιλιάδες χρόνια και το πήρε».
Ο Στιβ Μπάνον, πρώην σύμβουλος του Τραμπ, του οποίου το podcast War Room έγινε απαραίτητο να ακούει όσους αναζητούν μια ματιά πίσω από την κοσμοθεωρία του νυν Προέδρου είπε πρόσφατα ότι ο Ερντογάν ήταν «ένας από τους πιο επικίνδυνους ηγέτες» στον κόσμο και αποκάλυψε ότι θέλει «να επανιδρύσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία».
Οι εξωτερικοί παράγοντες έχουν αυξανόμενη επιρροή στον Λευκό Οίκο του Τραμπ, όπως υπογραμμίστηκε από την ανατροπή αρκετών αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας από τη δεξιά συνωμοσιολόγο Laura Loomer.
Η διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ για τα F-35 χρονολογείται από το 2019 όταν η Άγκυρα αγόρασε το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-400 και εκτοξεύτηκε από τη συμπαραγωγή του πολεμικού αεροπλάνου. Το επόμενο έτος, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία.
Η ΜΕΕ αποκάλυψε ότι η Άγκυρα εξετάζει την προσωρινή ανάπτυξη συστημάτων αεράμυνας S-400 στο Τ4 ή στην Παλμύρα στη Συρία για να εξασφαλίσει τον εναέριο χώρο κατά την ανακατασκευή των βάσεων. Ωστόσο, δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση και η Ρωσία θα πρέπει να δώσει την έγκρισή της.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, η Τουρκία πρέπει να παραιτηθεί από την κατοχή του συστήματος S-400 για να γίνει εκ νέου δεκτή στο πρόγραμμα F-35. Αλλά η ανάπτυξη των S-400 στη Συρία πιθανότατα θα ανησυχούσε το Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει από καιρό απολαύσει το βέτο στις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ σε άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής για να διασφαλίσει ότι διατηρεί ένα ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα στην περιοχή.
ΠΗΓΗ: Middle East Eye (ΜΕΕ)
