ΚΟΣΜΟΣ
26/04/2025 | 11:44
Η κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου ευκαιρία για αυτοσχέδια διεθνή διπλωματία αλλά και άβολες συναντήσεις μεταξύ ηγετών-Ο διαχρονικός ρόλος του Βατικανού
Η κηδεία του Πάπα παρέχει μια απροσδόκητη ευκαιρία για αυτοσχέδια διεθνή διπλωματία και άβολες συναντήσεις. Η έναρξη το πρωί σημαίνει ότι οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών και πολιτικοί ηγέτες θα φτάσουν στη Ρώμη το βράδυ της Παρασκευής, με ένα σύντομο παράθυρο για συναντήσεις εάν το επιθυμούν
Πρέπει ο Ντόναλντ Τραμπ να μείνει μακριά από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι; Ή τον Γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν, ή τον αριστερό ηγέτη της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ή οποιονδήποτε Ιρανό μπορεί να εμφανιστεί; Μπορεί να υπάρχει ανακούφιση που ο Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ότι δεν θα παρευρεθεί;
«Θα υπάρξει κάποια δυνητικά πολύ ενδιαφέρουσα δυναμική στην κηδεία», είπε ο Φράνσις Κάμπελ, ο οποίος ήταν πρεσβευτής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αγία Έδρα μεταξύ 2005 και 2011.
Η τελευταία συγκρίσιμη περίσταση, η κηδεία του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’ τον Απρίλιο του 2005, ήταν το «διπλωματικό γεγονός της χρονιάς», σύμφωνα με το Κέντρο Δημόσιας Διπλωματίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια. «Έφερε πολλούς παγκόσμιους ηγέτες κοντά, συμπεριλαμβανομένων πολλών που κανονικά δεν θα εμφανίζονταν στην ίδια χώρα, πόσο μάλλον στο ίδιο δωμάτιο».
Η κηδεία έγινε εν μέσω της έντασης του πολέμου στο Ιράκ – στον οποίο ο Ιωάννης Παύλος Β’ είχε αντιταχθεί. Όταν μια κοντινή εικόνα του προσώπου του προέδρου Τζορτζ Μπους εμφανίστηκε σε μεγάλες υπαίθριες οθόνες τηλεόρασης, ξέσπασαν αποδοκιμασίες από το πλήθος.
Ο Μπους βρέθηκε να κάθεται κοντά στους ηγέτες του Ιράν, της Συρίας και της Κούβας. Αυτός και ο σύμμαχός του Τόνι Μπλερ τους αντιμετώπισαν με αδιαφορία
Αντίθετα, ο πρίγκιπας Κάρολος διέπραξε διπλωματικό φάουλ σφίγγοντας το χέρι του προέδρου του κράτους παρία της Ζιμπάμπουε Ρόμπερτ Μουγκάμπε, ο οποίος είχε παρακάμψει την απαγόρευση ταξιδιού στην ΕΕ για να παραστεί στη λειτουργία. Ο Κάρολος προφανώς αιφνιδιάστηκε όταν ο Μουγκάμπε έσκυψε για να τον χαιρετήσει. Μια δήλωση αργότερα σημείωσε «ο πρίγκιπας βρίσκει το σημερινό καθεστώς της Ζιμπάμπουε απεχθές».
Μια άλλη χειραψία, μεταξύ των προέδρων των αρχαίων εχθρών του Ισραήλ και του Ιράν, θεωρήθηκε ως μια δυνητικά ιστορική στιγμή – έως ότου ο Μοχάμεντ Χατάμι του Ιράν αργότερα αρνήθηκε ότι έγινε ποτέ χειραψία.
Εν τω μεταξύ, η Κίνα μποϊκοτάρει την κηδεία λόγω της παρουσίας του προέδρου της Ταϊβάν. Το Βατικανό είναι ένα από τα λίγα κράτη που έχουν διπλωματικές σχέσεις με την Ταϊβάν – αν και ο πρόεδρός της δεν θα βρίσκεται στη Ρώμη το Σάββατο.
Η αποτελεσματική μυστική διπλωματία του Βατικανού
Η Αγία Έδρα έχει απεσταλμένους στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Γνωστοί ως νούντσιοι, έχουν διπλωματικό και θρησκευτικό ρόλο.
«Ξέρουν πράγματα που ένας κανονικός πρεσβευτής δεν γνωρίζει», είπε ο Κάμπελ. «Οι άνθρωποι τείνουν να εμπιστεύονται τους ιερείς περισσότερο από τους διπλωμάτες, επομένως οι μοναχοί έχουν πρόσβαση σε τεράστιο όγκο πληροφοριών – ειδικά εκτός πρωτευουσών ή σε χώρες όπου υπάρχει σύγκρουση».
Η Αγία Έδρα έχει κατά καιρούς παρέμβει στα παρασκήνια για να προσπαθήσει να επιλύσει μια κρίση, είπε ο Κάμπελ. «Αλλά δεν το διαφημίζει αυτό», πρόσθεσε.
Το 2007, ο Πάπας Βενέδικτος βοήθησε στην απελευθέρωση 15 Βρετανών ναυτών που αιχμαλωτίστηκαν από το Ιράν. «Ζήτησε την απελευθέρωσή τους το Πάσχα ως χειρονομία καλής θέλησης», είπε ο Κάμπελ. Η παρέμβαση έγινε δημόσια γνωστή μόνο όταν διέρρευσε μια εμπιστευτική ενημέρωση τρία χρόνια αργότερα
Πιο πρόσφατα, το Βατικανό έχει εμπλακεί σε προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και έχει υποστηρίξει την ειρήνη στη Γάζα και στο Νότιο Σουδάν. Νωρίτερα φέτος, το Βατικανό μεσολάβησε σε μια συμφωνία με την Κούβα που οδήγησε στην απελευθέρωση εκατοντάδων ανθρώπων που φυλακίστηκαν για συμμετοχή σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Ο Πάπας Φραγκίσκος προσέγγισε επίσης τον μουσουλμανικό κόσμο, υπογράφοντας μια ιστορική δήλωση αδελφότητας με τον μεγάλο ιμάμη του αλ-Αζχάρ στην πρώτη παπική επίσκεψη στην Αραβική χερσόνησο, το 2019.
«Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία έχει τεράστια παγκόσμια εξάπλωση. Έχει διπλωματικές σχέσεις με σχεδόν κάθε χώρα και σχεδόν το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού προσδιορίζεται ως Καθολικοί.
“Η διπλωματία της εκκλησίας είναι βαθιά και ευρεία, αλλά συχνά είναι αόρατη με γυμνό μάτι. Η Αγία Έδρα έχει μια μοναδική δύναμη σύγκλησης που θα παίξει το Σάββατο.”
Με πληροφορίες από theguardian.com/Harriet Sherwood
