ΚΥΠΡΟΣ
11/03/2025 | 14:39
Ομιλίες στην Ευρωβουλή για αύξηση αμυντικών δαπανών της ΕΕ: «Πρόβλημα συνιστά και η Τουρκία, η οποία κατέχει παράνομα το βόρειο τμήμα της Κύπρου»
Οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τόνισαν σήμερα την επείγουσα ανάγκη για αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ, κατά τις ομιλίες τους στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημείωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος των νέων επενδύσεων στην άμυνα, μπορεί να προέλθει μόνο από τα κράτη μέλη, ενώ αναφέρθηκε και σε ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της Κομισιόν προς τα κράτη μέλη, το οποίο χαιρέτισε ο Πρόεδρος του Συμβουλίου.
Η κ. φον ντερ Λάιεν είπε ότι τις στρατιωτικές δαπάνες πρέπει να ξεπεράσουν το 3% του ΑΕΠ, σημειώνοντας ότι σήμερα ολόκληρος ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός φτάνει μόνο το 1% του ΑΕΠ, γεγονός που καθιστά «κρίσιμη την κινητοποίηση των εθνικών προϋπολογισμών». Η Πρόεδρος της Επιτροπής ανέφερε ότι οι δαπάνες για την άμυνα τώρα είναι ελαφρώς μικρότερες από το 2% του ΑΕΠ, αλλά πρόσθεσε ότι κάθε ανάλυση συμφωνεί ότι πρέπει να αυξηθούν πέραν του 3%.
Μετά την ομιλία της κ. φον ντερ Λάιεν, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, σημείωσε ότι τα κράτη μέλη αύξησαν τις δαπάνες τους για την άμυνα κατά 30% τα τελευταία τρία χρόνια και πρόσθεσε ότι 23 κράτη μέλη, που είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, έφτασαν στο 2% του ΑΕΠ τους για τις αμυντικές δαπάνες, επιτυγχάνοντας τον στόχο δαπανών που έχει θέσει το ΝΑΤΟ.
Τόσο η κ. φον ντερ Λάιεν, όσο και ο κ. Κόστα υπογράμμισαν την ανάγκη για επείγουσες, γρήγορες και ευέλικτες αποφάσεις για την εφαρμογή του σχεδίου για την ενίσχυση της άμυνας της Ευρώπης και σημείωσαν ότι η κοινή άμυνα θα αποσκοπεί στην αποτροπή απειλών, αλλά και στην κάλυψη των κενών στον στρατιωτικό εφοδιασμό της Ουκρανίας, στην εγγύηση της ασφάλειάς της και στην ενίσχυση της ικανότητάς της να αμυνθεί.
Η φον ντερ Λάιεν σημείωσε ότι υπήρξε μια άνευ προηγουμένου συναίνεση εκ μέρους των κρατών μελών σχετικά με το σχέδιο αυτό. Εξήγησε ότι, με την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν έως και 650 δισ. τα επόμενα τέσσερα χρόνια, προσθέτοντας 1,5% του ΑΕΠ στους αμυντικούς προϋπολογισμούς για τέσσερα χρόνια.
Εκτός από τη ρήτρα εθνικής διαφυγής, μίλησε επίσης για ένα νέο χρηματοοικονομικό μέσο, το Security Action for Europe, μέσω του οποίου η Επιτροπή θα προσφέρει στα κράτη μέλη έως και 150 δισ. σε δάνεια, για να επενδύσουν, μεταξύ άλλων, στην αεράμυνα σε drones, σε στρατηγικούς παράγοντες στον κυβερνοχώρο.
«Αυτά τα δάνεια θα πρέπει να χρηματοδοτούν αγορές από Ευρωπαίους παραγωγούς, για να βοηθήσουν στην ενίσχυση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής και πρόσθεσε ότι «οι συμβάσεις πρέπει να είναι πολυετείς, για να δώσουν στη βιομηχανία την προβλεψιμότητα που χρειάζεται».
Η Πρόεδρος της Επιτροπής μίλησε, επίσης, για τη σημασία των κοινών προμηθειών, εξηγώντας ότι αυτές οι παραγγελίες βοηθούν τη βιομηχανία να κλιμακωθεί, ενώ οι τιμές μειώνονται. «Αυτό ακριβώς χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή: ταχύτητα και κλίμακα», είπε και εξήγησε ότι η διαδικασία έκτακτης ανάγκης σύμφωνα με το άρθρο 122, επιλέχθηκε ως «ο μόνος δυνατός τρόπος για έκτακτη οικονομική βοήθεια».
Καταλήγοντας, η κ. φον ντερ Λάιεν είπε ότι η Επιτροπή προσφέρει στα κράτη μέλη την επιλογή να ανακατευθύνουν οικειοθελώς ορισμένα από τα μη δεσμευμένα κεφάλαια από το ταμείο συνοχής, σε έργα που σχετίζονται με την άμυνα, όπως υποδομές ή έρευνα και ανάπτυξη.
Σημείωσε επίσης ότι το REARM Europe περιλαμβάνει και μέτρα για την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, και ανέφερε ότι θετικά αποτελέσματα θα προκύψουν από τέτοιες επενδύσεις στην οικονομία και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια του ΕΚ στο Στρασβούργο, χαιρέτισε την εισαγωγή του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου της Επιτροπής για δάνεια έως 150 δισ. για αμυντικές δαπάνες.
Σημείωσε ότι η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να διευρύνει την εντολή της για περισσότερα δάνεια στον αμυντικό τομέα, θα βελτιώσει την πρόσβαση στην ιδιωτική χρηματοδότηση.
Πρόσθεσε ότι τα κράτη μέλη συμφώνησαν να προχωρήσουν με κοινές προμήθειες, να διασφαλίσουν την τυποποίηση και να απλοποιήσουν τις απαιτήσεις αδειοδότησης και υποβολής εκθέσεων.
«Η ανταγωνιστικότητα και η άμυνα πρέπει να συμβαδίζουν για να ενισχύσουν τη βιομηχανική και τεχνολογική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης», είπε ο κ. Κόστα.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ζήτησε περισσότερη ενότητα μεταξύ των κρατών μελών, υπό τις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες. Επεσήμανε, επίσης, τις θετικές αντιδράσεις εκ μέρους εταίρων στο ΝΑΤΟ, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Τουρκίας, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας, στα συμπεράσματα του Ειδικού Συμβουλίου της 6ης Μαρτίου.
Η χρηματοδότηση
Ο κ. Κόστα μίλησε επίσης για τη δέσμευση των κρατών μελών να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία στον πόλεμο, καθώς και στις διαπραγματεύσεις για ειρήνη, μόλις η χώρα αποφασίσει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, σημείωσε ότι τα κράτη μέλη έχουν παράσχει περισσότερα από 135 δισ. για υποστήριξη στην Ουκρανία από το 2022 και ορισμένα από αυτά έχουν ήδη ανακοινώσει τις δεσμεύσεις τους για έως και επιπλέον 15 δισ.
Εξάλλου, στην καταληκτική του τοποθέτηση ο κ. Κόστα υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς άμυνα. Σημείωσε, δε, ότι οι ενέργειες της ΕΕ για στήριξη της Ουκρανίας στον πόλεμο, δεν είναι μόνο για στήριξη ενός κράτους. «
Αυτός ο πόλεμος αφορά και το διεθνές δίκαιο», είπε, «και τον σεβασμό των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων, είτε είναι στην Δημοκρατία του Κονγκό, είτε είναι στο Βασίλειο της Δανίας, είτε είναι στην Κύπρο».
Θετικά ως προς τους σχεδιασμούς που παρουσίασαν Κομισιόν και Συμβούλιο τοποθετήθηκαν στην πλειοψηφία τους οι Ευρωβουλευτές. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος σημείωσε την ανάγκη για ανάληψη δράσης από πλευράς ΕΕ, σε συνέχεια της στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Ουκρανία, επεσήμανε ότι Επιτροπή και Συμβούλιο θα πρέπει να παρουσιάζουν τις αμυντικές δαπάνες προς έγκριση από το Κοινοβούλιο.
Από την πλευρά των Σοσιαλδημοκρατών, η Γκαρσία Πέρεζ αναφέρθηκε στην πρόταση που έχουν καταθέσει για αξιοποίηση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για στήριξη της Ουκρανίας.
Επιφυλάξεις
Επιφυλάξεις διατύπωσε ο Μάρτιν Σίρντεβαν εκ μέρους της Αριστεράς, για τους δημοσιονομικούς κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν από τη διοχέτευση 800 δισ. για αμυντικές δαπάνες, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι το ποσό αυτό θα διοχετευθεί κυρίως προς τη βιομηχανία των ΗΠΑ.
Από πλευράς των Πρασίνων, ο Μπας Έικαουτ ανέφερε ότι, πέραν από την αγορά εξοπλισμών, χρειάζεται και η ανάπτυξη υποδομών, καθώς και η διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας της ΕΕ.
Παρέμβαση κατά τη συνεδρίαση έκανε και ο Κύπριος Ευρωβουλευτής, Γεάδης Γεάδη, εκφράζοντας σύμφωνη θέση με τους σχεδιασμούς για κοινή άμυνα στην ΕΕ, επισημαίνοντας όμως ότι πρόβλημα για την ασφάλεια συνιστά για την ΕΕ και η Τουρκία, η οποία κατέχει παράνομα το βόρειο τμήμα της Κύπρου.
«Αποτελεί πρόκληση η παρουσία της Τουρκίας στη συνάντηση του Λονδίνου, και η προσπάθεια να συμπεριληφθεί στην Ευρωπαϊκή Άμυνα, ως εγγυήτρια ασφάλειας της Ευρώπης», είπε, καταλήγοντας ότι «η Τουρκία, όχι μόνο δεν έχει θέση στην Ευρώπη, αλλά ούτε στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια».
Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ – Γιαννούκου Εύα
Strasbourg, Γαλλία
