ΚΟΣΜΟΣ
24/03/2025 | 08:16
Η δημοκρατία στον τουρκικό ντορβά: Διεθνής καταδίκη για την προφυλάκιση Ιμάμογλου* Η επόμενη μέρα για τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης και οι πραγματικές προθέσεις Ερντογάν [video]
Η Τουρκία έζησε ένα ιδιαίτερα τεταμένο σαββατοκύριακο, καθώς η προφυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου -λίγες μόλις ώρες μετά την ανάληψη του χρίσματος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) για την προεδρία- πυροδότησε ένα ντόμινο αντιδράσεων τόσο εντός της χώρας όσο και διεθνώς.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος θεωρείται ο βασικότερος πολιτικός αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενόψει των επόμενων προεδρικών εκλογών (προγραμματισμένων για το 2028), προφυλακίστηκε με την κατηγορία της διαφθοράς και της δωροδοκίας σχετιζόμενης με δημόσιους διαγωνισμούς στον Δήμο Κωνσταντινούπολης.
A protester wearing a whirling dervish costume performs as demonstrators try to march to Taksim Square from the Istanbul Municipality headquarters during a protest against the detention of Istanbul Mayor Ekrem Imamoglu in Istanbul, Turkey, 23 March 2025. EPA/ERDEM SAHIN
Η απόφαση ελήφθη λίγες ώρες μετά τη μαζική συμμετοχή – άνω των 15 εκατομμυρίων πολιτών – στην εσωκομματική ψηφοφορία του CHP, μέσα από την οποία ο Ιμάμογλου αναδείχθηκε υποψήφιος πρόεδρος.
Μαζί του προφυλακίστηκαν ακόμη 47 άτομα, μεταξύ αυτών και δύο δήμαρχοι περιφερειών, ενώ 44 ύποπτοι αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους. Το νομικό πλαίσιο της Τουρκίας αναφέρει πως ένας κατηγορούμενος μπορεί να παραμείνει προφυλακιστέος 18 μήνες – όπως και στην χώρα μας – με δικαίωμα επέκτασης για ακόμη 6 μήνες.
Η διεθνής καταδίκη: Ευρώπη κατά Ερντογάν
Η προφυλάκιση προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στην Ευρώπη, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να παίρνουν ξεκάθαρη θέση: Το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τη σύλληψη του Ιμάμογλου οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία και τόνισε:
«Ο πολιτικός ανταγωνισμός δεν πρέπει να διεξάγεται μέσω δικαστηρίων και φυλακών». Ζήτησε ακόμη διαφανή έρευνα και σεβασμό στο κράτος δικαίου, στέλνοντας έμμεσο μήνυμα προς την κυβέρνηση Ερντογάν.
Ακόμη πιο αιχμηρή ήταν η γαλλική διπλωματία, κάνοντας λόγο για: «Σοβαρή επίθεση στη δημοκρατία στην Τουρκία», ενώ υπενθύμισε πως η Άγκυρα, ως υποψήφια προς ένταξη στην Ε.Ε., έχει αναλάβει δεσμεύσεις για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των αιρετών. Ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Πασκάλ Κονφαβρέ, υπογράμμισε: «Η τήρηση των δημοκρατικών δεσμεύσεων είναι κεντρικό στοιχείο των σχέσεών μας.»
A masked protester confronts Turkish riot police as demonstrators try to march to Taksim Square from the Istanbul Municipality headquarters during a protest against the detention of Istanbul Mayor Ekrem Imamoglu in Istanbul, Turkey, 23 March 2025. EPA/ERDEM SAHIN
Το μήνυμα από τις κάλπες: “Φτάνει πια”
Μέσα από τις φυλακές Σηλυβρίας, ο Ιμάμογλου δήλωσε: «15 εκατομμύρια πολίτες πήγαν στις κάλπες και είπαν “αρκετά πια” στον Ερντογάν. Αυτές οι κάλπες θα στηθούν και το έθνος θα δώσει σε αυτή την κυβέρνηση ένα αξέχαστο χαστούκι». Σέ άλλο μήνυνά του στο X έγραψε: Ο φόβος είναι άχρηστος! Θα νικηθείτε από τη δικαιοσύνη μας, το θάρρος μας, την ταπεινότητά μας, το χαμογελαστό μας πρόσωπο! Αγαπητοί άνθρωποι, μην είστε ποτέ λυπημένοι, μην έχετε κατάθλιψη, μην χάνετε την ελπίδα σας».
Korkunun ecele faydası yok!
Öyle de yenileceksin! Böyle de yenileceksin.
Haklılığımıza, cesaretimize, tevazumuza, güler yüzümüze yenileceksin!
Aziz Milletim;
Asla üzülmeyin, mahzun olmayın, umudunuzu yitirmeyin.Demokrasimize yapılan bu darbeyi, bu kara lekeyi el birliğiyle…
— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) March 23, 2025
Η μαζική συμμετοχή, ακόμη και από μη μέλη του CHP, θεωρείται ευρύτερη έκφραση διαμαρτυρίας προς την τουρκική κυβέρνηση και τις πρακτικές της απέναντι στην αντιπολίτευση.
Νέες διαδηλώσεις και καταστολή στους δρόμους
Για δεύτερο συνεχόμενο βράδυ, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν έξω από το δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης, αψηφώντας την απαγόρευση συγκεντρώσεων.
Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα υπέρ του Ιμάμογλου και της δημοκρατίας, με την παρουσία της αστυνομίας να είναι έντονη. Οι δυνάμεις ασφαλείας έκαναν χρήση αντλιών νερού, σπρέι πιπεριού και χημικών για να διαλύσουν το πλήθος.
Ανάμεσα στους διαδηλωτές, πολλοί πολίτες εξέφραζαν την αγωνία τους για το μέλλον της δημοκρατίας στη χώρα:
«Φοβόμαστε ότι θα γίνουμε σαν τη Ρωσία – μια χώρα χωρίς αντιπολίτευση», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας 38χρονος διαδηλωτής στο Associated Press.
Ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για την Τουρκία
Η υπόθεση Ιμάμογλου φαίνεται να ξεπερνά τα όρια του CHP και να εξελίσσεται σε ζήτημα θεσμικής δημοκρατίας για τη χώρα, με έντονες διεθνείς και εσωτερικές προεκτάσεις. Όπως δήλωσε και ένας από τους διαδηλωτές:
«Δεν είναι πλέον πρόβλημα του CHP – είναι πρόβλημα για τη δημοκρατία στην Τουρκία».
Η δίωξη κατά του Ιμάμογλου σηματοδοτεί την κορύφωση ενός κύματος συλλήψεων και ερευνών που στοχεύει πολιτικούς της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφους και άλλους αντιφρονούντες από τις αρχές του έτους., σημειώνει το Bloomberg.
Μερικοί από τους επικριτές του Τούρκου προέδρου λένε ότι ο Ερντογάν προσπαθεί να αποδυναμώσει την αντιπολίτευση – μια κατηγορία που η κυβέρνηση αρνείται, υποστηρίζοντας ότι η κράτηση του Ιμάμογλου δεν έχει καμία σχέση με τον Ερντογάν ή το κόμμα του.
Άλλοι όμως υποστηρίζουν ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τις αλλαγές στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του στο εσωτερικό: έχει καλή σχέση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και στενούς δεσμούς με τον Ρώσο Βλαντιμίρ Πούτιν. Συν τοις άλλοις, το διευρυνόμενο στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας καθιστά τον Ερντογάν βασικό μεσολαβητή σε διάφορες περιφερειακές συγκρούσεις από την Ουκρανία έως τη Συρία και χρήσιμο σύμμαχο για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς το μπλοκ ανησυχεί για μια πιθανή υποχώρηση των ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, BBC, Bloomberg
