LIFE
20/02/2025 | 09:04
Τσικνοπέμπτη με χορό, τραγούδι, παραδοσιακά έθιμα: Για ποιο λόγο τσικνίζουμε* Ευκαιρίες διασκέδασης στην Αθήνα και ανά την Ελλάδα [videos]
Γιορτή της ορθόδοξης παράδοσης αποτελεί η Τσικνοπέμπτη, αφού σήμερα καταναλώνεται κρέας και, παρά το τσουχτερό κρύο, η παράδοση απαιτεί διασκέδαση και ξεφάντωμα.
Έχει καθιερωθεί την Πέμπτη, λόγω του ότι οι μέρες Τετάρτη και Παρασκευή θεωρούνται νηστίσιμες, της δεύτερης εβδομάδας των Αποκριών, την αποκαλούμενη Κρεατινή.
Προηγείται αυτής η πρώτη κατά σειρά Προφωνή και ακολουθεί η τρίτη εβδομάδα της Τυροφάγου. Πραγματοποιείται κάποιες μέρες πριν από την έναρξη της μεγάλης νηστείας της Σαρακοστής.
Το έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του. Εικάζεται, όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού.
Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το φαγοπότι και το γλέντι της ημέρας είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης».
Την Τσικνοπέμπτη, που βρίσκεται στο μέσο του Τριωδίου, ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα. Ανάλογες γιορτές υπάρχουν στη Γερμανία (Schmutziger Donnerstag = Λιπαρή Πέμπτη) και στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ (Mardi Gras = Λιπαρή Τρίτη), που συνδυάζονται με καρναβαλικές εκδηλώσεις.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις του Δήμου Αθηναίου
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, ο Δήμος Αθηναίων έχει ετοιμάσει ένα ειδικό αποκριάτικο πρόγραμμα με εκδηλώσεις και δράσεις που απλώνονται σε ολόκληρη την πόλη και απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους.
Ο σημερινός εορτασμός της Τσικνοπέμπτης ξεκινά στις 11 το πρωί από το Σύνταγμα με με μία εθιμική διαδρομή από την Πολιτιστική Εταιρία Ορχηστικής Τέχνης «Βάκχαι» η οποία θα περάσει από την Ερμού, την Αιόλου, πλατεία Κοτζιά, την Βαρβάκειο Αγορά και πλατεία Μοναστηρακίου ενώ στην πλατεία Κοτζιά θα γίνει αναπαράσταση του εθίμου των Κορδελάτων της Νάξου.
Επίκεντρο των εκδηλώσεων θα είναι και φέτος η Βαρβάκειος Αγορά. Στις 11.30 πρωί θα παίξει η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων ενώ στις 12.00 θα πραγματοποιηθεί συναυλία από το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής Δήμου Αθηναίων με ερμηνευτές τους ∆ώρα Λοΐζου και Βασίλη Σκουλά.
Το απόγευμα η δράση θα μεταφερθεί στην Πλατεία Κοτζιά. Στις 19:00 διοργανώνεται συναυλία παραδοσιακής μουσικής με το μουσικό σχήμα ΚωΓιαMan – Κώστας Τσαρούχης (Ούτι) Γιάννης Ριζόπουλος (κρουστά), Μανώλης Χριστοδούλου (Κανονάκι) ενώ στις 20.30 τη σκυτάλη παίρνει το μουσικό σχήμα Γκιντίκι με τους Τάσο Κοφοδήμο (λαούτο, τραγούδι), Κωνσταντίνο Λάζο (κλαρίνο, γκάιντα, κιθάρα, φωνή), Κωσταντή Παπακωνσταντίνου ( κρουστά) και Θοδωρή Σιούτη (βιολί, φωνή)
Επιπλέον, μπορείτε να επισκεφθείτε, εντελώς δωρεάν, από τις 11.00 έως τις 16.00, την έκθεση συλλογικού αφηγηµατικού κεντήµατος που φιλοξενείται στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» (Αγγ. Χατζημιχάλη 6 Πλάκα).∆εκαέξι Λαρισαίες κεντήστρες αποτυπώνουν µέσα από την τέχνη τους την προετοιµασία του παραδοσιακού ελληνικού γάµου, εµπλουτισµένη µε τελετουργίες που στόχευαν στην αποτροπή του κακού. Οι εικόνες σχολιάζουν κοινωνικά ζητήµατα µε χιούµορ, σάτιρα, θυµό ή νοσταλγία. Η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία µε το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας «Γιώργος και Λένα Γουργιώτη».
Τέλος, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, διοργανώνεται, από τις 20.00 και μασκέ πάρτι με ζωντανή μουσική από την Banda Calda και μουσικές επιλογές από την dj Λιάνα Μαστάθη.
Η Τσικνοπέμπτη ανά την Ελλάδα
- Στην Αρκαδία η Τσικνοπέμπτη είναι μέρα κρεατοφαγίας, οικογενειακής συγκέντρωσης και διασκέδασης.
- Στην Πάτρα έχουμε το έθιμο της Κουλουρούς. Η Γιαννούλα η Κουλουρού πιστεύει λανθασμένα πως ο Ναύαρχος Ουίλσον είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να την παντρευτεί. Γι’ αυτό ντύνεται νύφη και με τη συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της στο λιμάνι. Γύρω της οι Πατρινοί διασκεδάζουν με τα καμώματά της.
- Στην παλαιά πόλη της Κέρκυρας τελούνται τα Κορφιάτικα Πετεγολέτσια ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια. Η πετεγολέτσα, το πετεγουλιό όπως το λένε οι Κερκυραίοι, δεν είναι άλλο από το γνωστότατο κουτσομπολιό. Η πετεγολέτσα πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία “Κουκουνάρα”, της πόλης τής Κέρκυρας.
- Στις Σέρρες ανάβονται μεγάλες φωτιές στις αλάνες, στις οποίες αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους. Στο τέλος κάποιος από την παρέα με χιούμορ αναλαμβάνει τα «προξενιά», ανακατεύοντας ταυτόχρονα τα κάρβουνα με ένα ξύλο.
- Στην Κομοτηνή καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την επόμενη Κυριακή (της Απόκρεω). Αυτήν την ημέρα τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια ανταλλάσσουν δώρα φαγώσιμα. Ο αρραβωνιαστικός στέλνει στην αρραβωνιαστικιά του μια κότα, τον κούρκο, και εκείνη στέλνει μπακλαβά και μια κότα γεμιστή. Όλα αυτά πραγματοποιούν την παροιμία πως ο «έρωτας περνάει από το στομάχι».
- Στο Ηράκλειο της Κρήτης, μικροί και μεγάλοι περιδιαβαίνουν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, τραγουδώντας και χορεύοντας.
