ΓΝΩΜΕΣ
10/02/2025 | 06:10
Το δίδαγμα των Ιμίων: Εάν τότε οι ΗΠΑ είχαν υιοθετήσει εξαρχής μια ξεκάθαρη στάση, η εξέλιξη των γεγονότων ενδεχομένως να ήταν διαφορετική
Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ* – Αθήνα
Καθώς η επίλυση της σύνθετης εξίσωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων παραμένει δύσκολη, παρά τη βελτίωση των τελευταίων δύο ετών, η επέτειος της κρίσης των Ιμίων λειτουργεί ως χρήσιμη υπενθύμιση της στρατηγικής που ακολουθεί η Αγκυρα.
Η κρίση δημιουργήθηκε όταν η πολιτικά αποδυναμωμένη τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, επιχείρησε να αξιοποιήσει την αστάθεια εκείνης της περιόδου στην Ελλάδα για να ενισχύσει την εικόνα της στο εσωτερικό.
Η αμφισβήτηση από την Αγκυρα της ελληνικής κυριαρχίας στα Ιμια ήταν αβάσιμη. Αυτή δεν ήταν μόνον η ελληνική θέση, αλλά και η αντίληψη που είχαν για το θέμα οι ΗΠΑ, όπως επιβεβαιώνεται για άλλη μια φορά στην εκτενή συνέντευξη του τότε Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα, Τόμας Νάιλς, στον ιστορικό Τσαρλς Στιούαρτ Κένεντι, στο πλαίσιο της «Συλλογής Προφορικής Ιστορίας Εξωτερικών Υποθέσεων» της Ενωσης Διπλωματικών Σπουδών, που έφερε στο φως η «Καθημερινή» την περασμένη Κυριακή.
«Ξέραμε ότι οι Ελληνες είχαν δίκιο στο επιχείρημα της κυριαρχίας»
Σε αυτήν, ο Νάιλς αναλύει τη στάση των ΗΠΑ στην κρίση, επισημαίνοντας ρητώς ότι η Ουάσιγκτον αναγνώριζε πως η Ελλάδα είχε δίκιο, ωστόσο επέλεξε να διατηρήσει ουδέτερη στάση, προκειμένου να διευκολύνει την παραπομπή της υπόθεσης στο Διεθνές Δικαστήριο, όπου οι Αμερικανοί –αλλά και οι Τούρκοι– γνώριζαν ότι η Ελλάδα θα δικαιωνόταν.
Εκ των υστέρων, ο Νάιλς αναγνωρίζει ότι η αμερικανική προσέγγιση υπήρξε λανθασμένη, καθώς ενίσχυσε τη στρατηγική της Αγκυρας για τη διεύρυνση της ατζέντας των διμερών διαφορών – μια τακτική που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
«Υιοθετήσαμε την άποψη ότι δεν θα παίρναμε θέση για το ζήτημα της κυριαρχίας, αλλά ότι θα ενθαρρύναμε τα κράτη –Ελλάδα και Τουρκία– να το λύσουν», ανέφερε ο έμπειρος Αμερικανός διπλωμάτης και πρόσθεσε:
«Προσωπικά πιστεύω ότι αυτό ήταν μεγάλο λάθος. Ξέραμε από τη στιγμή που πήραμε αυτή τη θέση ότι οι Ελληνες είχαν δίκιο στο επιχείρημα της κυριαρχίας.
Οι Τούρκοι γνώριζαν ότι ξέραμε πως η θέση τους ήταν πολύ αδύναμη. Οταν αρνηθήκαμε να πάρουμε θέση, στείλαμε ένα μήνυμα στους Τούρκους ότι ετοιμαζόμασταν να επιτρέψουμε ή να μην κάνουμε τίποτα για την επιθετική τουρκική συμπεριφορά προς τους Ελληνες στα εδαφικά ζητήματα στο Αιγαίο.
Δεν θέλαμε να προσβάλουμε έναν σημαντικό σύμμαχο, την Τουρκία, αλλά αυτό οδήγησε σε μια σειρά τουρκικών αξιώσεων και δηλώσεων για εδαφικά ζητήματα του Αιγαίου που δηλητηρίασαν ακόμη περισσότερο τη σχέση με την Ελλάδα».
Σήμερα, η θεωρία των λεγομένων «γκρίζων ζωνών» εξακολουθεί να αποτελεί παράγοντα έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Εάν οι ΗΠΑ είχαν υιοθετήσει εξαρχής μια ξεκάθαρη στάση, η εξέλιξη των γεγονότων ενδεχομένως να ήταν διαφορετική. Θα ήταν χρήσιμο τα διδάγματα εκείνης της περιόδου να ληφθούν υπόψη, καθώς χαράσσονται στρατη-γικές για την περιοχή.
* Αθανάσιος Έλλις
Διευθυντής e-Kathimerini
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
