Μέσα σε μόλις 10 λεπτά σχηματίστηκαν στην απώτερη πλευρά της Σελήνης τεράστια φαράγγια στο μέγεθος του Γκραν Κάνιον: Πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια [video]

Πριν από περίπου 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια, δύο τεράστια φαράγγια σχηματίστηκαν στο φεγγάρι σε διάστημα μικρότερο από 10 λεπτά, ενώ το Γκραν Κάνιον σμιλεύτηκε από τον ποταμό Κολοράντο σε χρονικό διάστημα 6-7 εκατ. ετών, σύμφωνα με νέα έρευνα, όπως μεταδίδει το CNN.

Οι εξαιρετικοί σχηματισμοί των φαραγγιών, ο καθένας συγκρίσιμος σε μέγεθος με το Grand Canyon των ΗΠΑ, είναι κρυμμένοι στην μακρινή πλευρά του φεγγαριού – την πλευρά που βλέπει πάντα πέρα από τη Γη – κοντά στο σεληνιακό νότιο πόλο, όπου η αποστολή Artemis III της NASA στοχεύει να προσγειώσει ανθρώπους στα τέλη του 2026.

• Η δημιουργία τους οφείλεται στην πρόσκρουση με έναν ευμεγέθη αστεροειδή, λόγω της οποίας εκτοξεύτηκαν θραύσματα. Τα εκτοξευόμενα θραύσματα που δημιούργησαν τα φαράγγια πιθανότατα βρέθηκαν πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης και στη συνέχεια συγκρούστηκαν μαζί της με ταχύτητες περίπου 3.600 χιλιόμετρα την ώρα.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε θραύσμα θα μπορούσε να είχε πλάτος έως και 1.250 μέτρα μέγεθος περισσότερο από 60 φορές μεγαλύτερο από τον μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ που εξερράγη πάνω από τη Ρωσία το 2013. 

Η ενέργεια που απελευθερώθηκε από την πρόσκρουση, που δημιούργησε τα φαράγγια, ήταν 1.200 έως 2.200 φορές πιο ισχυρή από αυτήν της πυρηνικής έκρηξης που κάποτε σχεδιαζόταν να ανασκάψει ένα δεύτερο κανάλι του Παναμά, εκτιμούν οι συγγραφείς της μελέτης.

Πρόκειται για το φαράγγι ονόματι Vallis Schrödinger, που έχει μήκος 270 χλμ. και βάθος 2,7 χλμ. και το Vallis Planck, που έχει μήκος 280 χλμ. και βάθος 3,5 χλμ. ενώ το μέγιστο βάθος του Γκραν Κάνιον είναι 1.8 χλμ.

Η σημασία της μελέτης και ο μελλοντικός αντίκτυπος 

Η ερευνητική ομάδα πίσω από την τελευταία έκθεση, μπόρεσε να αναλύσει εικόνες των τεράστιων γεωλογικών χαρακτηριστικών χρησιμοποιώντας φωτογραφίες και δεδομένα υψομέτρου που καταγράφηκαν από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA, το οποίο γυρίζει το φεγγάρι από το 2009.

Μελλοντικές αποστολές θα μπορούσαν να επισκεφθούν τον συγκεκριμένο κρατήρα και να πάρουν δείγματα πετρωμάτων, για να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την προέλευση και την ιστορία του φεγγαριού. Η μελέτη του φεγγαριού θα μπορούσε, επίσης, να αποκαλύψει ποιες ήταν οι συνθήκες τα πρώιμα χρόνια του ηλιακού συστήματος, καθώς αστεροειδείς και άλλα βραχώδη συντρίμμια συγκρούστηκαν με πλανήτες και φεγγάρια.

«Το αρχείο των πρώιμων προσκρούσεων του Ηλιακού Συστήματος έχει διαγραφεί από τη Γη», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ. David Kring, κύριος επιστήμονας στο Lunar and Planetary Institute, ένα ινστιτούτο της Ένωσης Διαστημικής Έρευνας των Πανεπιστημίων. «Καταστράφηκε από τη διάβρωση, την τεκτονική των πλακών και άλλες γεωλογικές διεργασίες. Αν θέλουμε (να) κατανοήσουμε πώς τα γεγονότα πρόσκρουσης επηρέασαν την πρώιμη Γη, πρέπει να συλλέξουμε δείγματα από μέρη στη Σελήνη όπως ο κρατήρας του Σρέντινγκερ και τα φαράγγια της».

Συνδυάζοντας ένα αρχαίο αντίκτυπο

Φαράγγια και χαράδρες που δημιουργούνται από λωρίδες βραχωδών συντριμμιών ακτινοβολούν από τη λεκάνη του Schrödinger.

Οι σεληνιακόι γεωλόγοι γνώριζαν πάντα ότι τα δύο φαράγγια που παρουσιάστηκαν στη νέα μελέτη, που ονομάζονται Vallis Schrödinger και Vallis Planck, ήταν ιδιαίτερα μεγάλα.

Η ερευνητική ομάδα πίσω από την τελευταία έκθεση, ωστόσο, μπόρεσε να αναλύσει εικόνες των τεράστιων γεωλογικών χαρακτηριστικών χρησιμοποιώντας φωτογραφίες και δεδομένα υψομέτρου που καταγράφηκαν από το Lunar Reconnaissance Orbiter της NASA , το οποίο γυρίζει το φεγγάρι από το 2009. Τα δεδομένα επέτρεψαν στην ομάδα να κατασκευάσει χάρτες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της λεκάνης και του περιβάλλοντός της.

Οι μετρήσεις έδειξαν ότι αυτά τα δύο φαράγγια ήταν παρόμοια σε πλάτος και μήκος με το Grand Canyon. Ο Vallis Schrödinger έχει μήκος 168 μίλια (270 χιλιόμετρα) και βάθος 1,7 μίλια (2,7 χιλιόμετρα) και ο Vallis Planck έχει μήκος 174 μίλια (280 χιλιόμετρα) και βάθος 2,2 μίλια (3,5 χιλιόμετρα).

«Έχω εκπαιδεύσει σπουδαστές και αστροναύτες στην περιοχή του Γκραντ Κάνυον και έκανα πολλά ταξίδια στο ποτάμι μέσω του Γκραντ Κάνυον, οπότε συνειδητοποίησα ότι το Γκραντ Κάνυον ήταν ένας σημαντικός τρόπος για να βοηθήσω τους ανθρώπους να κατανοήσουν τη δραματική κλίμακα του σεληνιακού τοπίου», είπε ο Κρινγκ.

Τα δεδομένα του διαστημικού σκάφους βοήθησαν επίσης τους ερευνητές να προσδιορίσουν τις αποστάσεις κατά μήκος κάθε φαραγγιού από το σημείο πρόσκρουσης. Η ομάδα χρησιμοποίησε τις αποστάσεις στους υπολογισμούς των κρατήρων κρούσης για να υπολογίσει τις ταχύτητες των βράχων που παρήγαγαν τα φαράγγια και τα μεγέθη του υλικού σε αυτά τα βράχια, είπε ο Κινγκ.

• Οι υπολογισμοί επέτρεψαν στους ερευνητές να συνδυάσουν αυτό που πιστεύουν ότι συνέβη πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια σε μια εποχή που αστεροειδής και κομήτες βομβάρδιζαν τη Γη και τη Σελήνη.

Το ουράνιο αντικείμενο που όργωνε στο φεγγάρι πιθανότατα χτύπησε με ταχύτητα μεγαλύτερη από  55.000 χιλιόμετρα την ώρα. Το κρουστικό εκκρεμές δημιούργησε τη λεκάνη του Σρέντινγκερ, η οποία έχει πλάτος σχεδόν 200 μίλια (320 χιλιόμετρα), ενώ προωθεί επίσης συντρίμμια που χάραξαν βαθιές αυλακώσεις που οδηγούν μακριά από τη λεκάνη.

Στη συνέχεια, τα εκτοξευόμενα συντρίμμια που δημιούργησαν τα φαράγγια πιθανότατα ανέβηκαν πάνω από την επιφάνεια της Σελήνης και στη συνέχεια συγκρούστηκαν μαζί της με ταχύτητες περίπου 2.237 μιλίων την ώρα (3.600 χιλιόμετρα την ώρα). Αυτοί οι δευτερεύοντες κρατήρες πρόσκρουσης σχημάτισαν τα φαράγγια, σύμφωνα με τη μελέτη.

Με πληροφορίες από CNN