ΓΝΩΜΕΣ
28/02/2025 | 06:30
Η αμηχανία των Βρυξελλών και μία παλιά πρόταση του Ανδρέα Παπανδρέου: Χωρίς κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και άμυνας η Ε.Ε. είναι χαμένη…
Του ΓΙΑΝΝΑΚΗ Λ. ΟΜΗΡΟΥ* – Λευκωσία
Η ανατροπή της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) στο Ρωσο-ουκρανικό μετά την εγκατάσταση του Προέδρου Ντόναλντ Τράμπ στο Λευκό Οίκο οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) σε μια πρωτοφανή αμηχανία.
Μπορεί ο Εμμανουέλ Μακρόν να συγκαλεί συσκέψεις επί συσκέψεων και να επαναλαμβάνει τα περί «σωστής πλευράς της ιστορίας», ωστόσο η αδυσώπητη πραγματικότητα είναι ότι η Ευρώπη παραμένει μετέωρη, αδύναμη αλλά και διχασμένη απέναντι στις εξελίξεις.
Το μέγα θέμα της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας επανέρχεται στο προσκήνιο. Ως «η αχίλλειος πτέρνα» μιας στιβαρής παρουσίας της Ένωσης στη διεθνή πολιτική σκηνή.
Ας ξεκινήσουμε με μια βασική επισήμανση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ασφαλώς μια υπερδύναμη σε επίπεδο οικονομικό. Πολιτικά όμως εξακολουθεί να έχει σοβαρότατες αδυναμίες. Οι δυνατότητες της να έχει σοβαρή επίδραση στο παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι είναι περιορισμένες. Ο λόγος είναι απλός. Δεν έχει κοινή εξωτερική πολιτική ούτε κοινή άμυνα.
Οι πόλεμοι στα Βαλκάνια, ο πόλεμος στον Κόλπο, το χάος στο Αφγανιστάν, η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η Μεσανατολική πολεμική κρίση, έχουν επιβεβαιώσει αυτό το Ευρωπαϊκό πρόβλημα. Αν η Ευρώπη είχε συλλογική εξωτερική πολιτική και άμυνα δεν θα ζητούσε την αμερικανική παρέμβαση στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
- Η απουσία μιας πραγματικά κοινής εξωτερικής πολιτικής για ένα θέμα τόσο δικό της, σε μια γειτονιά της Ευρώπης, οδήγησε τους Ευρωπαίους ηγέτες στο να ζητήσουν από την Ουάσιγκτον να παρέμβει.
Με τον ίδιο τρόπο η Ευρώπη αν υπήρχε ως συντεταγμένη πολιτική οντότητα θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο σε μια περιοχή που την αφορά ακόμα και περισσότερο από τις ΗΠΑ.
Στη Μέση Ανατολή και τον Περσικό Κόλπο. Σε ότι αφορά την Ρωσοουκρανική κρίση η Ε.Ε ποδηγετήθηκε πλήρως από την υπερατλαντική δύναμη τα τελευταία τρία χρόνια.
Και τώρα βρίσκεται έκθετη και εκτεθειμένη.
Ο ΤΡΑΜΠ ΑΔΕΙΑΣΕ ΤΗΝ ΑΒΟΥΛΗ ΕΥΡΩΠΗ
Δυστυχώς καμία σκέψη για ανάληψη ενός μεσολαβητικού ρόλου για τερματισμό του πολέμου. Πράγμα που πράττει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλτ Τράμπ «αδειάζοντας» την άβουλη Ευρώπη.
Θεμελιώδης προϋπόθεση για μια επανατοποθέτηση της Ευρώπης στο παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι είναι μια Ευρωπαϊκή Ένωση ομοσπονδιακού χαρακτήρα που να ελέγχεται δημοκρατικά από ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και που να μπορεί να μετέχει αποφασιστικά στο διεθνές πολιτικό παιγνίδι.
Αυτό με τη σειρά του προϋποθέτει εγκατάλειψη της φοβίας και της αγωνίας για εθνικές πολιτιστικές ταυτότητες, του πανικού για το εθνικό κράτος και των κάθε λογής ευρωσκεπτικιστικών αντιλήψεων που κατάφεραν να καθυστερήσουν σοβαρά την ουσιαστική ευρωπαϊκή πολιτική ενοποίηση.
Αν αυτές οι τάσεις, αντιλήψεις και νοοτροπίες δεν εγκαταλειφθούν και μάλιστα γρήγορα, θα έχουμε μεν μια οικονομικά ενωμένη Ευρώπη, τη μεγαλύτερη αγορά του πλανήτη, δεν θα έχουμε όμως μια συντεταγμένη πολιτική δύναμη, ισχυρή πολιτική εξουσία και συνεπώς ούτε κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και άμυνας.
Συμπέρασμα. Η Ευρώπη για να προασπίσει τα συμφέροντα της, την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στον κόσμο, οφείλει να συγκροτηθεί σε μια πραγματική πολιτική οντότητα, δηλαδή να αποκτήσει κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας και άμυνας και τα μέσα για να υλοποιεί την πολιτική αυτή.
Οι αποφάσεις για την ΚΕΠΠΑ το 1993 (συνθήκη Μάαστριχτ), του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κολωνίας το 1999, του Ελσίνκι το 1999 για δημιουργία Ευρωπαϊκού Στρατού, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Πορτογαλικής πόλης Φέϊρα το 2000 και της θεσμοθέτησης της PESCO το 2017, περί αξιοποίησης των αμυντικών δυνατοτήτων της Ε.Ε, έμειναν διακηρύξεις.
Το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσο αυτή τη φορά η Ε.Ε θα περάσει από τα λόγια στην πράξη για διαμόρφωση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Με κατανόηση βέβαια ότι ούτε κοινή εξωτερική πολιτική, ούτε ασφάλεια μπορεί να υπάρξει χωρίς ισχυρή και αποτελεσματική κοινή άμυνα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η προσφορά ορισμένων Ευρωπαϊκών χωρών να αποστείλουν ειρηνευτικά – εγγυητικά στρατεύματα στην Ουκρανία μετά τον τερματισμό του πολέμου μας παρέχει την ευκαιρία να επαναφέρουμε την πρόταση του Ανδρέα Παπανδρέου την δεκαετία του 1980 για αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο και την εγκατάσταση ειρηνευτικών – εγγυητικών στρατευμάτων από την Ε.Ε. μέχρι την εφαρμογή μιας λύσης στο Κυπριακό και την πλήρη εξομάλυνση της κατάστασης. Άλλωστε η Κύπρος είναι Ευρωπαϊκή χώρα, η Ουκρανία όχι.
* Γιαννάκης Λ. Ομήρου
Πρώην Προέδρου της Βουλής Των Αντιπροσώπων
27 Φεβρουαρίου 2025
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
