ΓΝΩΜΕΣ
25/01/2025 | 01:38
Η εκδημία του Κώστα Σημίτη και η υπέρβαση του ελληνικού μέτρου: Στην Ελλάδα και στην Κύπρο αξιολογούμε πρόσωπα και γεγονότα με συναισθηματισμό και υπερβολές
Του ΠΑΥΛΟΥ Κ. ΠΑΥΛΟΥ* – Λευκωσία
Τώρα που πέρασαν λίγες μέρες από την εκδημία του Κώστα Σημίτη (Κ.Σ.), είναι πιο δόκιμο να εκθέσουμε χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις κάποιες σκέψεις και σχόλια, καθώς στις πρώτες ώρες της απώλειας ενός ανθρώπου, ακόμη και στις περιπτώσεις αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων, κάτι που ασφαλώς δεν ισχύει για τον πρώην Έλληνα δις πρωθυπουργό, εκφράζονται πιο πολύ τα θετικά χαρακτηριστικά, αποσιωπώνται τα αρνητικά και συχνότατα υπερισχύει η υπερβολή.
Τούτο ίσχυσε και στην περίπτωση ενός ανθρώπου, πολιτικού και επιστήμονα, που αν κάτι τον χαρακτήριζε ήταν ο πραγματισμός, ο ορθολογισμός, ο λιτός λόγος, η ουσία παρά η εντύπωση. Η υπέρβαση τού μέτρου ίσχυσε τόσο στις περιπτώσεις των θαυμαστών όσο και των επικριτών τού ανδρός. Οι μεν θεοποιώντας τον, οι δε στέλλοντάς τον εις το πυρ το εξώτερον!
Η Δάφνη Σημίτη, άτομο με αυτόνομη προσωπικότητα, «με πολλή προσοχή στην αισθητική, την αρμονία και στο ωραίο», κατά την περιγραφή του πρώην πρωθυπουργού. Μετά τον θάνατο τού συζύγου της, χωρίς καθυστέρηση, ζήτησε να επιστραφεί στο κράτος το υπηρεσιακό αυτοκίνητο και να μην έχει αστυνομικούς για προσωπική ασφάλεια. Παράδειγμα προς μίμηση.
Ισότιμος και ισάξιος του Ελευθερίου Βενιζέλου χαρακτηρίστηκε και ήταν αυτή η μεγαλύτερη υπερβολή, καθώς τον κατέταξαν στους πιο καταξιωμένους στην ιστορία της Ελλάδας πρωθυπουργούς και τον καλύτερο από τη Μεταπολίτευση, ψηλότερα και από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πολιτικό που ενέταξε την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην μετά το 1974 περίοδο κέρδισε καθολική αναγνώριση, ακόμη και από δεδηλωμένους πολιτικούς του αντιπάλους.
Εθνικά επικίνδυνο τον χαρακτήρισαν πολλοί κι ήταν και αυτή μια μεγάλη υπερβολή. Αρνητική ήταν και η επιλογή των πρώην πρωθυπουργών Αντώνη Σαμαρά, Κώστα Καραμανλή και Γιώργου Παπανδρέου, όπως και του πρώην ΠτΔ Προκόπη Παυλόπουλου, να απουσιάσουν επιδεικτικά από την κηδεία, ενώ απαράδεκτη και κάκιστη εμφανίστηκε για μία ακόμη φορά με δημόσιες αμετροεπείς δηλώσεις, η Δήμητρα Λιάνη Παπανδρέου.
Σ’ αυτόν οφείλεται η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Σκέφτομαι και απορώ: Αν ο Σημίτης είναι ο αρχιτέκτονας και ιθύνων νους για τη μεγαλύτερη, μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας, επιτυχία της Κύπρου, γιατί πολλοί άλλοι θεωρούν ότι κατά κύριο λόγο τούτο οφείλεται στον Γιάννο Κρανιδιώτη;
Και καλά, αυθαιρετούν οι εκπρόσωποι της κυπριακής Δεξιάς, όταν με υπερηφάνεια μνημονεύουν Γλαύκο Κληρίδη για το ιστορικό αυτό επίτευγμα; Κι εγώ που πολύ καλά γνωρίζω ότι πίσω από τη μεγαλύτερη προς ανατολάς διεύρυνση της Ε.Ε. μετά την κατάρρευση τής άλλοτε κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης ήταν κάποιος άλλος και μάλιστα μη Ευρωπαίος αλλά Αμερικανός για προφανείς λόγους, ο πολιτικός και συγγραφέας Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, κάνω λάθος;
Ποιος δικαιούται, λοιπόν, τα πιο πολλά εύσημα; Δεν θα ήταν καλύτερα να θυμόμαστε και να επιστρέφουμε από καιρού εις καιρόν στο ξεχασμένο Ελληνικό Μέτρο, το διαχρονικό εργαλείο που μας προστατεύει από λανθασμένες κρίσεις, αξιολογήσεις και υπερβολικούς επαίνους; Αποδίδοντας, εν προκειμένω, τα εύσημα σε όλους τους προμνημονευθέντες, αφού όλοι συνέβαλαν και όλοι τα δικαιούνται.
Σημίτης-Κληρίδης εμπέδωσαν από κοινού άριστη συνεργασία. Το ακούσαμε κι αυτό, μάλιστα από ανθρώπους με αξίωμα στην υπό αναφορά περίοδο, άρα και γνώστες της πραγματικότητας. Είναι, όμως, ακριβής αυτή η άποψη;
Η ΠΟΛΥΚΡΟΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ S-300
Γνωρίζουμε ότι ένα ιδιαίτερα δύσκολο θέμα που έπρεπε να χειριστούν Ελλάδα και Κύπρος, ήταν η πολύκροτη ιστορία των ρωσικών πυραύλων S300, που αγοράστηκαν με μεγάλη δαπάνη από την κυβέρνηση Κληρίδη, με πλήρη γνώση της ελληνικής κυβέρνησης.
Όταν, ως αποτέλεσμα των απειλών της Τουρκίας και την εκβιαστική στάση των Αμερικανών, έπρεπε να ληφθεί τελική απόφαση, όσα διαδραματίστηκαν καθόλου δεν επιβεβαιώνουν την πιο πάνω άποψη.
Τα ακριβή γεγονότα που προηγήθηκαν και όσα διαδραματίστηκαν στη σύσκεψη της Αθήνας (27 Νοεμβρίου 1998), για να ληφθεί η τελική απόφαση, τα έζησε ως υπουργός Άμυνας ο Γιαννάκης Ομήρου και τα κατέγραψε στο βιβλίο του «Καταγραφή» (εκδόσεις Καστανιώτη, κεφάλαιο 4, σελ. 95-136), που απ’ ό, τι γνωρίζω ποτέ και από κανέναν δεν διαψεύσθηκαν.
Η περιγραφή Ομήρου «για την εμφανή νευρικότητα και παγωμάρα που επικρατούσε στην αίθουσα» λέει πολλά, όπως και η δήλωση Κληρίδη ότι ουσιαστικά είχε προαποφασιστεί από την κυβέρνηση Σημίτη η μεταφορά των πυραύλων στην Κρήτη, με αποτέλεσμα «να παρουσιαστεί η ελληνική κυβέρνηση ως υποχωρήσασα και το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα να υποστεί πλήγμα».
Δεν είναι στην πρόθεση του γράφοντος να παρουσιάσει εξαντλητικά το θέμα. Όσοι ενδιαφέρονται ας ανατρέξουν στις διαθέσιμες πηγές. Καταγράφω μόνο από το βιβλίο τον εξής αποκαλυπτικό διάλογο, που απαντά ευγλώττως στην άποψη περί αρμονικών σχέσεων Κληρίδη-Σημίτη:
ΚΛΗΡΙΔΗΣ: «Το 1967 μία άλλη ελληνική κυβέρνηση μη δημοκρατική απέσυρε τη μεραρχία από την Κύπρο και την άφησε γυμνή. Το 1974 μία άλλη κυβέρνηση δημοκρατική εγκατέλειψε την Κύπρο ανυπεράσπιστη στον δεύτερο Αττίλα. Δεν θέλω να πιστέψω ότι θα συμβεί και τώρα το ίδιο. Κινδυνεύει το γόητρο και υπόσταση του μετώπου Κύπρου-Ελλάδας, το οποίο χτίσαμε με κόπο και μόχθο.»
ΣΗΜΙΤΗΣ: «Κύριε Πρόεδρε, με εκπλήσσει ο τρόπος που μιλάτε. Είναι απαράδεκτος. Η Ελλάδα και αυτή η ελληνική κυβέρνηση ουδέποτε θα εγκαταλείψουν την Κύπρο. Ένα τέτοιο θέμα δεν θα έπρεπε να το εγείρετε.»
Ο Σημίτης δεν είχε καμιά σχέση με τη διαφθορά, λέχθηκε επίσης και είναι σωστό. Υπουργοί του, όμως, με πρώτο βιολί τον Άκη Τσοχατζόπουλο, καταλήστεψαν τον ελληνικό λαό, αντιμετώπισαν δικαστήρια και δημόσιο διασυρμό. Συνεπώς, ο Κ.Σ. ελέγχεται για την αποτυχία του στην επιλογή τίμιων και αποτελεσματικών συνεργατών, στοιχείο που δεν συνάδει με την εικόνα ενός μεγάλου ηγέτη.
Αποφεύγω τα επίμαχα και αμφιλεγόμενα κεφάλαια των Ιμίων και του Σχεδίου Ανάν, για οποία και πάλι οι κρίσεις για τους χειρισμούς Σημίτη συνοδεύονται από διθυράμβους ή αναθέματα.
Συμπερασματικά, τον Κ.Σ., όπως και κάθε πολιτικό ηγέτη, θα τον κρίνει η ιστορία και μάλλον θα του προσδώσει θετικό πρόσημο για το συνολικό έργο του. Ήταν πολιτικός με επιστημονικό και πνευματικό υπόβαθρο, εκσυγχρονιστής, μεθοδικός, με επιτυχίες και αποτυχίες.
Αυτό που με το παρόν άρθρο ο γράφων προσπάθησε να καταδείξει, είναι την τάση που επικρατεί ανάμεσά μας, παραβιάζοντας το μέτρο να αξιολογούμε πρόσωπα και γεγονότα με συναισθηματισμό και υπερβολές, στοχεύοντας μάλλον να αποδείξουμε την ορθότητα δικών μας απόψεων και βεβαιοτήτων.
* Παύλος Κ. Παύλου
Δημοσιογράφος -E-mail: [email protected]
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
