ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ
12:08
Εφυγε από τη ζωή στα 80 του χρόνια ο ποιητής και στιχουργός Μιχάλης Γκανάς: Οι στίχοι του μελοποιήθηκαν από σημαντικούς έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες
Έφυγε από τη ζωή ο ποιητής και στιχουργός Μιχάλης Γκανάς, που γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944 και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, ως επιμελητής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών και ως κειμενογράφος. Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και ο Νίκος Ξυδάκης. Το 1994 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης για το έργο του «Παραλογή» και το 2011 βραβεύτηκε για το σύνολο του ποιητικού του έργου από την Ακαδημία Αθηνών.
Έργα του
- Χριστουγεννιάτικη ιστορία, Μελάνι, 2014
- Ποιήματα 1978-2012, Μελάνι, 2013
- Άψινθος, Μελάνι, 2012
- Γυναικών: μικρές και πολύ μικρές ιστορίες, Μελάνι, 2010.
- Μητριά πατρίδα: αφήγημα, Μελάνι, 2007 (1η έκδοση: Κείμενα, 1981) (επανέκδοση: Καστανιώτης, 1989)
- Μαύρα λιθάρια. Καστανιώτης, 2007 (1η έκδοση: Κείμενα, 1980. επανέκδοση: Καστανιώτης, 1993)
- Άσμα ασμάτων, Μελάνι, 2005 (διασκευή)
- Γυάλινα Γιάννενα, Καστανιώτης, 2004 (1η έκδοση: 1989)
- Ο ύπνος του καπνιστή, Καστανιώτης, 2003.
- Στίχοι. Μελάνι, 2002
- Τα μικρά: 1969-1999: άγνωστα και γνωστά ποιήματα, Καστανιώτης, 2000 Ακάθιστος δείπνος. Καστανιώτης, 1994 (1η έκδοση: Κείμενα, 1978)
- Παραλογή. Αθήνα, Καστανιώτης, 1993.
- Ποίηση. Αθήνα, Καστανιώτης, 1975. Σελ.: 85.
Έργα του μεταφράστηκαν στα γερμανικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα αλβανικά και έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες στα αγγλικά, βουλγαρικά, γαλλικά, γερμανικά, γεωργιανά, ισπανικά, ιταλικά, κινεζικά, ουγγρικά, πολωνικά, ρουμανικά, τσέχικα και φινλανδικά.
Κατ. Σακελλαροπούλου: λάμπρυνε την ελληνική ποίηση με την ένταση των απλών, δονούμενων από βαθύ αίσθημα στίχων του
Mε βαθιά θλίψη η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αποχαιρετά τον Μιχάλη Γκανά, επισημαίνοντας ότι με το έργο του σημάδεψε ανεξίτηλα τη συλλογική μας ευαισθησία και λάμπρυνε την ελληνική ποίηση με την ένταση των απλών, δονούμενων από βαθύ αίσθημα στίχων του.
Ειδικότερα, σε ανάρτησή της στο Facebook, η κ. Σακελλαροπούλου αναφέρει:
«Λυρικός, δραστικός και λιτός, ο Μιχάλης Γκανάς λάμπρυνε την ελληνική ποίηση με την ένταση των απλών, δονούμενων από βαθύ αίσθημα στίχων του, με τη μετουσίωση των ρυθμών και των τρόπων της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ηπείρου, σε σύγχρονο ιδίωμα, με την ξεχωριστή ικανότητά του να μοχλεύει τη συγκίνηση χωρίς ίχνος μελοδραματισμού. Με λόγο ακαλλώπιστο και στιβαρό μίλησε για τον έρωτα και τον θάνατο, για την υποβλητικότητα της ελληνικής φύσης και τον αυστηρό κόσμο της παλιάς ορεινής Ελλάδας, για τον ξεριζωμό και την εσωτερική ερήμωση στη σκληρή καθημερινότητα της μεγαλούπολης, για τα οδυνηρά βιώματα της ιστορίας, για τις μεγάλες απώλειες και τα μικρά κέρδη μιας ζωής χαρακωμένης από τη μνήμη. Από τον Ύπνο του καπνιστή και τα Γυάλινα Γιάννενα ως το συγκλονιστικό αφήγημα Μητριά πατρίδα, και από τις “μικρές και πολύ μικρές ιστορίες” Γυναικών -ποιητική μετοίκηση σε “μια χώρα μυστική, όπου γυναίκες υφαίνουν τα σύνορά της με τα λεπτά νήματα της αγάπης” -ως την συνομιλία του με την Αποκάλυψη του Ιωάννη στη συλλογή του Άψινθος, ο Μιχάλης Γκανάς, βουτώντας στα “πικρά νερά” των καιρών μας, αναζήτησε -και βρήκε- την ιαματική δύναμη της αγάπης, σημαδεύοντας ανεξίτηλα τη συλλογική μας ευαισθησία. Τον αποχαιρετώ με βαθιά θλίψη. Στους οικείους του, τους φίλους του, τους πολλούς αναγνώστες του, απευθύνω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».
Εξέχων εκπρόσωπος της σύγχρονης ποίησης, λέει η Μενδώνη
Πληροφορούμενη την απώλεια του Μιχάλη Γκανά, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Μιχάλη Γκανά, ενός από τους εξέχοντες εκπροσώπους της σύγχρονης ποίησής μας.
Με την τέχνη του, που εκκινεί από τον «Ακάθιστο δείπνο», διέρχεται από το σκληρά βιωματικό αφήγημα «Μητριά Πατρίδα» και καταλήγει στην «Άψινθο», ο Μιχάλης Γκανάς ύμνησε τον γενέθλιο τόπο του και μετουσίωσε ποιητικά τον πόθο του μεγάλου νόστου: Την ανέφικτη επιστροφή στην αυθεντικότητα των εικόνων του παιδικού χωροχρόνου, των αγνών ανθρώπων και της αθωότητας. Το έργο του διατρέχει η παιδική μνήμη, για έναν κόσμο ονειρικό, που όμως υπήρξε, σε αντιδιαστολή με την εμπειρία της μεγάλης πόλης και της σύγχρονης ζωής. Η διαρκώς παρούσα αγάπη- «αν είναι να μιλήσει κάποιος, ας πει για την αγάπη»- μια αγάπη τρυφερή, ανόθευτη, σπαραχτική, που θέτει σε κίνηση τη μνήμη για τους τόπους και τους ανθρώπους που παρήλθαν, αλλά και αναζωογονητική και λυτρωτική.
Ο Μιχάλης Γκανάς αντλούσε ακατάπαυστα από τον ρυθμό, το μέτρο και τους τρόπους της ισχυρότατης παράδοσης του δημοτικού τραγουδιού, κάτι που ίσως εξηγεί και την τεράστια απήχηση των στίχων του, μελοποιημένων και μη. Αλλά πάνω από όλα, ο Μιχάλης Γκανάς υπήρξε ένας δημιουργός πηγαίος, με οξύ ποιητικό ένστικτο, το οποίο μετουσίωσε σε στίχους απλούς, αλλά βαθείς και ευθύβολους. Επιστρέφοντας διαρκώς στη μνήμη, τις «πράσινες λιμνούλες της μνήμης», και την αγάπη, ο Μιχάλης Γκανάς μας χάρισε ένα έργο σπάνιας εκφραστικότητας και αφηγηματικότητας, αλλά και μεγάλης ποιητικής έντασης, που προκαλούσε σε κάθε του εκδήλωση αυθεντική συγκίνηση.
Στην οικογένειά του και τους πολλούς φίλους του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ