Η μεγαλύτερη τραγωδία για το Ιράν είναι η σπατάλη όχι των φυσικών πόρων αλλά των ανθρώπινων πόρων του: Η σπείρα του πολέμου μεταξύ της Τεχεράνης και του Εβραϊκού Κράτους

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όλα τα σημάδια δείχνουν ότι ούτε το Ισραήλ ούτε το Ιράν επιθυμούν να ανοίξουν ένα ευρύτερο μέτωπο: Το «πινγκ πονγκ» του Εβραϊκού Κράτους με την Τεχεράνη

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ Ντέιβιντ Λάμι συνομίλησε με τον Ισραηλινό και τον Ιρανό ομόλογό του με σκοπό την αποτροπή της κλιμάκωσης: Νέα αεροπορική επιδρομή στον Λίβανο

Έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας την Δευτέρα κατόπιν αιτήματος της Τεχεράνης: Yποστηρίχθηκε από την Αλγερία, την Kίνα και την Ρωσία, διευκρίνισε η προεδρία

Του ΜΙΧΑΛΗ ΨΥΛΟΥ, Ναυτεμπορική, Αθήνα

Το Ισραήλ εξαπέλυσε κατά τη διάρκεια της νύχτας την αναμενόμενη επιδρομή στο Ιράν, σε αντίποινα για την επίθεση της Τεχεράνης με βαλλιστικούς πυραύλους την 1η Οκτωβρίου.

Περίπου 20 τοποθεσίες επλήγησαν και σύμφωνα με το Ισραήλ οι στόχοι ήταν μόνο στρατιωτικοί και όλα τα αεροσκάφη «επέστρεψαν με ασφάλεια».

Ο Λευκός Οίκος είπε ότι είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για τα σχέδια του Ισραήλ, αλλά ότι η Αμερική δεν συμμετείχε στην επίθεση.

Το Ιράν επιβεβαίωσε «περιορισμένες ζημιές» σε ορισμένες στρατιωτικές βάσεις και στην Τεχεράνη. Προειδοποίησε βέβαια το Ισραήλ ότι «θα αντιμετωπίσει μια ανάλογη αντίδραση».

Όσο βέβαια το Ιράν δεν έχει στην κατοχή του πυρηνική βόμβα, δεν μπορεί να απειλήσει σοβαρά το Ισραήλ.
Προφανώς, πάντως, είχαν δίκιο όσοι υπέθεσαν ότι η επίθεση του Ισραήλ θα έπρεπε να γίνει πριν από τις αμερικανικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Και έτσι έγινε. Χωρίς να πληγούν πετρελαϊκές και πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Το Ισραήλ υπάκουσε στο ζήτημα αυτό στην κυβέρνηση Μπάιντεν. Να μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πριν από πέντε ημέρες, υπήρξε μια διαρροή πληροφοριών σχετικά με τα σχέδια του Ισραήλ να επιτεθεί στο Ιράν, από «πληροφοριοδότη» στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Άρα το Ιράν γνώριζε τους στόχους!

• Η επίθεση ξεκίνησε μάλιστα την ώρα που το αεροπλάνο του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν προσγειωνόταν στη βάση Αντριους, στην περιοχή της Ουάσιγκτον, επιστρέφοντας από την 11η αποστολή του στη Μέση Ανατολή, από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.

Αυτά είναι τα μέχρι τώρα στοιχεία και το ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει. Πώς και αν θα αντιδράσει η Τεχεράνη και ποια θα είναι εκ νέου η απάντηση του Ισραήλ. Γιατί είναι σαφές ότι η πολεμική σπείρα θα συνεχίσει να ξετυλίγεται…

Ειδικά αν κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου εκτιμά πώς θα έχει λευκή επιταγή για « να κάνει ό,τι νομίζει».

Εάν οι επιχειρήσεις περιοριστούν πάντως, θα σημαίνει ότι το Ισραήλ δεν φοβάται το Ιράν, στο οποίο αποδίδονται πολεμικές δυνατότητες που δεν μπορούμε να φανταστούμε.

Αν όμως ακολουθήσουν πιο σκληρές επιθέσεις, θα σημαίνει ότι το Ισραήλ έχει άλλες πληροφορίες για την πραγματική απειλή που μπορεί να αποτελέσει το Ιράν. Επί του παρόντος, ωστόσο, αυτή είναι μια χαμηλότερη απειλή από αυτή ενός Ιράν με πυρηνικό όπλο: « Είναι καλύτερα να αντιμετωπίσουμε 1000 πυραύλους τώρα, μέχρι να έχουν πυρηνικές κεφαλές», λέει στη «Ν» Ισραηλινός αναλυτής στην Ιερουσαλήμ.

• Ιράν όπως …ΕΣΣΔ

Από την άλλη πλευρά, τα προβλήματα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν είναι προφανή. Η χώρα μοιάζει με τη Σοβιετική Ένωση στο τελευταίο της στάδιο. Μια χώρα οικονομικά και ιδεολογικά χρεοκοπημένη, αλλά πέρα από τα σύνορά της, ωστόσο, η Τεχεράνη είναι πιο ισχυρή από ποτέ στη σύγχρονη ιστορία της.

Οι πληρεξούσιοι και οι πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν κυριαρχούν σε τέσσερα διαλυμένα αραβικά κράτη-Ιράκ, Λίβανος, Συρία και Υεμένη-καθώς και στη Γάζα. Η Τεχεράνη έχει επίσης μεγάλη επίδραση σε πολλά παγκόσμια ζητήματα ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης των πυρηνικών όπλων, του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία , της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και στη ροή του πετρελαίου.

Αν και το Ιράν έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου , οι εξαγωγές του είναι μόλις 1,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Υπολογίζεται ότι το 90% των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου προορίζονται για την Κίνα, που με την σχετική επιβράδυνση της οικονομίας της μπορεί να ζήσει και χωρίς αυτά.

Ακόμη και αν διακοπεί η εξαγωγή τους, δεν θα υπάρξει πρόβλημα στον εφοδιασμό της αγοράς, καθώς η πλεονάζουσα παγκόσμια ημερήσια δυναμικότητα είναι πέντε εκατομμύρια βαρέλια. Δεδομένης πάντως της οικονομικής και στρατηγικής εξάρτησης του Ιράν από την Κίνα, οποιαδήποτε στρατηγική των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση των πυρηνικών και περιφερειακών φιλοδοξιών της Τεχεράνης θα απαιτήσει πιθανώς κάποια συνεργασία με το Πεκίνο.

Το αμερικανικό περιοδικό Foreign Affairs γράφει μάλιστα πώς «υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι μια τέτοια συνεργασία είναι δυνατή παρά τον παγκόσμιο ανταγωνισμό του Πεκίνου και της Ουάσιγκτον. Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τελικά κοινά συμφέροντα στην περιοχή: δηλαδή, πολιτική σταθερότητα και ελεύθερη ροή εμπορίου και ενέργειας».

Η μεγαλύτερη τραγωδία για το Ιράν είναι άλλωστε η σπατάλη όχι των φυσικών πόρων αλλά των ανθρώπινων πόρων του.

Η ετήσια διαρροή εγκεφάλων της χώρας -υπολογίζεται ότι 150.000 Ιρανοί φεύγουν ετησίως- στοιχίζει στην οικονομία ένα εκπληκτικό ποσό 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο, περισσότερο από τέσσερις φορές τα έσοδα από το πετρέλαιο από το 2023.

• Το μέλλον του Ιράν

Πολυάριθμοι δείκτες πολιτικής αναταραχής έχουν κατατάξει επίσης το Ιράν μεταξύ των λιγότερο σταθερών κυβερνήσεων στον κόσμο. Μόνο τα τελευταία 15 χρόνια, το Ιράν γνώρισε τρεις μεγάλες εθνικές εξεγέρσεις —το 2009, το 2019 και το 2022-που έφεραν εκατομμύρια πολίτες στους δρόμους. Ωστόσο, ο 86χρονος αγιατολάχ Χαμενεΐ είναι ένας από τους πιο μακροβιότερους ηγέτες στον κόσμο, κυβερνώντας από το 1989.

Και το θεοκρατικό καθεστώς αψηφά τις προβλέψεις για μεγάλη αναταραχή, αν έρθει και για τον Χαμενεΐ το «πλήρωμα του χρόνου».

Μέχρι τώρα, το ιρανικό καθεστώς έχει συντρίψει τις μαζικές διαδηλώσεις.

Το παρελθόν υποδηλώνει επίσης ότι επιτυχημένες λαϊκές εξεγέρσεις τείνουν να συμβαίνουν όχι σε κράτη που υποφέρουν από συνεχείς στερήσεις, όπως το Ιράν, αλλά σε χώρες όπου το βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο δημιουργεί αυξημένες προσδοκίες.

Όπως έχει γράψει ο Αμερικανός φιλόσοφος Ερικ Χόφερ, «Δεν είναι η πραγματική ταλαιπωρία, αλλά η γεύση των καλύτερων πραγμάτων που ενθουσιάζει τους ανθρώπους να επαναστατήσουν».

Οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις μπορούν επίσης να ανοίξουν την πόρτα σε ξαφνικές αλλαγές, κάτι που το Ιράν απέφυγε επιμελώς. Ο Μακιαβέλι παρατήρησε ότι «δεν υπάρχει τίποτα πιο επικίνδυνο ή πιο αβέβαιο για την επιτυχία του, από το να πρωτοστατείς στην εισαγωγή μιας νέας τάξης πραγμάτων».

Για αυτόν τον λόγο, ο Χαμενεΐ, έχοντας διδαχθεί από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, έχει αφοσιωθεί σταθερά στις ιδεολογικές αρχές της ισλαμικής επανάστασης του 1979, πιστεύοντας ότι ο εκδημοκραρισμός θα επιτάχυνε την πτώση της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Όπως έγραψαν οι πολιτικοί επιστήμονες Στίβεν Λεβίτσκι και Λούκαν Γουέι στο βιβλίο τους «Revolution and Dictatorship»,τα επαναστατικά καθεστώτα που γεννήθηκαν από «συνεχή, ιδεολογική και βίαιη πάλη» τείνουν να αντέξουν επειδή καταστρέφουν ανεξάρτητα κέντρα εξουσίας, παράγουν συνεκτικά κυβερνώντα κόμματα και θέτουν αυστηρό έλεγχο σε τρομερές δυνάμεις ασφαλείας.

Στο Ιράν, ισχύουν όλοι αυτοί οι παράγοντες, συμβάλλοντας στην προστασία της Ισλαμικής Δημοκρατίας από στρατιωτικά πραξικοπήματα.

* Μιχάλης Ψύλος
[email protected]

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Πρέπει να περιμένει μια νέα ευκαιρία μήπως και εντάξει την Τουρκία στον κύκλο των ισχυρών κρατών: Ποιος γκρέμισε το όνειρο του Ερντογάν για ένταξη στους BRICS;