Το μεταναστευτικό δεν έχει λυθεί: Οι αποφάσεις προηγούμενων κυβερνήσεων είχαν ως αποτέλεσμα να μετατραπεί -από το 2015- η Ελλάδα σε κλειστή αποθήκη ψυχών…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για τους αγνοούμενους της Κύπρου στη Λευκωσία: Αναζητούνται τρόποι υλοποίησης της απόφασης του ΕΔΑΔ για τη διακρίβωση της τύχης τους

Δύο χρυσά και συνολικά 15 μετάλλια για την Ελλάδα: Εξαιρετική παρουσία στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα Ζίου Ζίτσου Adults & Youth

Κασσελάκης στα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: «Αν δεν ψηφίσετε για συνέδρους αυτό το Σαββατοκύριακο, δε θα με αφήσουν να είμαι υποψήφιος…Δεν είναι ζήτημα ενός υποψηφίου είναι ζήτημα δημοκρατίας»

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΤ. ΜΠΑΛΑΚΤΑΡΗ*

Το 2015, αμέσως μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, η Ελλάδα πλημμύρισε από παρανόμως εισελθόντες αλλοδαπούς. Υπολογίζεται ότι παραβίασαν τα χερσαία και θαλάσσια (αυτά που πάντα υπάρχουν, αλλά τότε δεν φυλάσσονταν) σύνορα της χώρας περίπου 1.000.000 μετανάστες, τους οποίους η συγκυβέρνηση ωθούσε περαιτέρω σε άλλες χώρες προς βορρά και εντέλει προς το κέντρο της Ευρώπης.

Οι εικόνες που αντίκριζε ο καθένας στην χώρα μας ήταν φοβερές. Οι πλατείες Ομονοίας και Βικτωρίας στο κέντρο της Αθήνας είχαν κυριολεκτικά καταληφθεί. Πολλές άλλες φτωχικές γειτονιές, όπως ο Άγιος Παντελεήμονας, υπέφεραν εξίσου.

Τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου είχαν υπερπληθωρισμό μεταναστών και η μία και μοναδική κεντρική σιδηροδρομική γραμμή, που ενώνει την πρωτεύουσα με την Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία και την Μακεδονία, είχε διακοπεί, λόγω της εγκατάστασης μεταναστών στην Ειδομένη.

• Η κατάσταση ήταν εκρηκτική. Οι πάντοτε φιλόξενοι Έλληνες αναρωτιούνταν μουδιασμένοι πόσους ακόμα μετανάστες είναι σε θέση να υποδεχτεί η Ελλάδα.

Λίγο καιρό μετά, πληροφορηθήκαμε τα εξής: στα σύνορα δεν υφίστατο κανένας έλεγχος και όποιος ήθελε να τα παραβιάσει τα παραβίαζε. Επιπλέον, ότι η συγκυβέρνηση χορηγούσε στους παρανόμως εισελθόντες στην Ελλάδα αλλοδαπούς ένα, άνευ οιασδήποτε εγκυρότητας, έγγραφο, με το οποίο εκείνοι προσπαθούσαν να προωθηθούν αρχικά σε όμορα κράτη και εν συνεχεία στην κεντρική Ευρώπη.

Σε αυτό αναφερόταν η φράση της τότε αρμόδιας υπουργού, κ. Χριστοδουλοπούλου, ότι οι μετανάστες εξαφανίζονται. Έτσι η Ελλάδα νόμιζε ότι έλυνε -κατά τρόπο ιεραποστολικό- το μεταναστευτικό πρόβλημα, ενώ στην πραγματικότητα δημιουργούσε τις συνθήκες για να υποστεί η ίδια ασφυξία.

Όταν ανακαλύφθηκε το σχέδιο της ελληνικής ευρηματικότητας, τα άλλα κράτη δεν επέδειξαν παρόμοια ευρηματικότητα και θεώρησαν αρνητική εξέλιξη όσα συνέβαιναν. Γι’ αυτό αποφάσισαν να επαναφέρουν τους ελέγχους στα σύνορά τους, αναστέλλοντας τον πυρήνα της Συνθήκης Σένγκεν.

Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να μετατραπεί αμέσως η Ελλάδα σε κλειστή αποθήκη ψυχών. Πλέον η χώρα μας δεν ήταν χώρα διέλευσης, αλλά αποκλειστικά χώρα πρώτης υποδοχής και μόνιμης αποδοχής. Οι σκηνές που ακολούθησαν ήταν βγαλμένες από τα πιο ευφάνταστα σενάρια θρίλερ.

Η σιδηροδρομική ραχοκοκαλιά της Ελλάδας κατέληγε σε έναν θρόμβο μεταναστών που απαγόρευαν την πρόσβαση. Τα ναυάγια με μετανάστες να πνίγονται στο Αιγαίο προξενούσαν θλίψη. Η συγκυβέρνηση ήταν ανήμπορη να πράξει οτιδήποτε, διότι είχε απωλέσει την όποια αξιοπιστία της στην Ευρώπη και την αποτροπή της στα δίκτυα των διακινητών.

• Γιατί τα θυμάμαι όλα αυτά; Διότι διατρέχουμε τον κίνδυνο ενός τρομακτικού déjà vu.

Είναι αλήθεια ότι, μετά το ναυάγιο της Πύλου για το οποίο η χώρα μας δεν έφερε καμία ευθύνη, άλλαξε η αποτρεπτική τακτική της, κυρίως στη θάλασσα. Τις προάλλες στη ΔΕΘ, ο νυν υπουργός Μετανάστευσης, κ. Παναγιωτόπουλος, αποδέχθηκε ότι οι ροές είναι αρκετά αυξημένες, παρότι τις απέδωσε στο θέρος.

Αυτό, φυσικά, ήταν φανερό σε όποιον παρακολουθούσε στοιχειωδώς τελευταία την ελληνική πολιτική, αφού η κυβέρνηση και οι αρμόδιες αρχές είχαν εντέχνως παραλλάξει την ρητορική τους επί του μεταναστευτικού. Τούτο οφειλόταν στο γεγονός ότι η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε χώρα διέλευσης, καθώς αρκετοί παρανόμως εισελθόντες στην επικράτειά της αλλοδαποί έβρισκαν τρόπο να προωθηθούν προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Παραδοχή, την οποία έκανε και στο ραδιόφωνο, στις 12/9/2024, ο πρώην υπουργός Μετανάστευσης, Δημήτρης Καιρίδης. Η επιλογή, όμως, της ελληνικής κυβέρνησης σημαίνει δύο τινά: πρώτον, ότι επέτρεπε περισσότερες παράνομες εισόδους αλλοδαπών από πριν και δεύτερον, ότι αν αποφάσιζαν οι χώρες δεύτερης υποδοχής να κλείσουν τα σύνορά τους, τότε η Ελλάδα θα αντιμετώπιζε πολύ μεγάλο πρόβλημα.

Ακριβώς σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα.

Ως συνήθως, θρυαλλίδα των εξελίξεων αποτέλεσε κάτι, το οποίο ήλπιζαν οι πολιτικές εξουσίες στην Ευρώπη ότι θα αποφευχθεί: η άνοδος της λεγόμενης ακροδεξιάς στις πρόσφατες εκλογές στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας στη Γερμανία.

Σημειωτέον ότι στη Θουριγγία το AfD ήρθε πρώτο με 32,8%. Το σοκ ανάγκασε τον Καγκελάριο Σολτς να ανατρέψει την μέχρι τώρα πλαδαρή μεταναστευτική του πολιτική.

Μετά τις πρώτες ενδεικτικές δηλώσεις για αναμενόμενη σκλήρυνση της στάσης της Γερμανίας στο θέμα, ήρθε το νομοσχέδιο που συζητείται στις 12/9/2024 στο γερμανικό κοινοβούλιο, με έναρξη ισχύος την Δευτέρα 16/9/2024. Περιεχόμενο του; Η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων υποδοχής μεταναστών από την Γερμανία, η ενεργοποίηση απελάσεων και η επιστροφή τους στις χώρες πρώτης υποδοχής.

• Εν ολίγοις, η Γερμανία αποφασίζει να κλείσει τα σύνορά της και να στείλει στην Ελλάδα όσους μετανάστες εισήλθαν παρανόμως από τα ελληνικά σύνορα. Η ψήφιση του σχετικού νόμου θα έχει, μετά βεβαιότητας, μιμητές και σε άλλες χώρες. Κι αυτό, για την Ελλάδα, θα είναι απλά καταστροφικό.

Το ενδεχόμενο να στοιβαχτούν, εντός του ελληνικού εδάφους, εκατοντάδες χιλιάδες ταλαιπωρημένοι αλλοδαποί, σε μια τραγική επανάληψη των ετών 2015-2016, θα έχει καταλυτική επίδραση στην πολιτική σταθερότητα της χώρας. Ήδη, η κυβέρνηση δεν διανύει μία από τις καλύτερες περιόδους της και οι πολίτες είναι καχύποπτοι απέναντί της.

Είναι αυτονόητο ότι τυχόν μεταναστευτική κρίση θα οδηγήσει την κοινωνία στα πολιτικά της όρια και την ευταξία σε αποδρομή. Συγχρόνως, η Ελλάδα θα βαδίσει στα βήματα της γερμανικής πολιτικής σκηνής.

Οι «πολιτικάντηδες χωρίς πολιτική» θα βρεθούν σε πλεονεκτική θέση και θα διεκδικήσουν την πολύτιμη ψήφο των πολιτών, οι οποίοι διαμαρτυρόμενοι για την κατάσταση που θα έχει δημιουργηθεί θα ανεβάσουν δημοσκοπικά (ή και εκλογικά) τα ποσοστά των άκρων. Συχνά, αυτές οι εκλογικές κατολισθήσεις παίρνουν τη μορφή χιονοστιβάδας, όπως στη Γερμανία, στη Γαλλία και αλλού.

Η απάντηση στα μάλλον σκούρα μελλούμενα δεν μπορεί να είναι θεωρητική. Διαβάζω και ακούω με απορία τους βουλευτές της συμπολίτευσης και πρώην υπουργούς Μετανάστευσης με έργο στο υπουργείο, τους κ.κ. Καιρίδη και Μηταράκη, να επικαλούνται τις πράγματι θεμελιώδεις αρχές της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού για να πείσουν τη Γερμανία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη να μην επιβαρύνουν υπέρμετρα την Ελλάδα με μετανάστες.

Πληροφορούμαι ότι ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Χρυσοχοΐδης, ψέγει την Γερμανία, γιατί όσα πάει να κάνει είναι κόντρα στο Σύμφωνο της Μετανάστευσης. Άκουσα τον Πρωθυπουργό, κ. Μητσοτάκη, να λέει: «η απάντηση δεν μπορεί να είναι η μονομερής κατάργηση της Σένγκεν και να πετάξουμε το μπαλάκι στις χώρες πρώτης εισόδου».

Και αναρωτιέμαι: είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται ότι η διαφαινόμενη ακαμψία της Γερμανίας στο μεταναστευτικό υπαγορεύεται από τις δικές της εκλογικές αναγκαιότητες; Δεν βλέπουν ότι ο μόνος τρόπος να εφελκύσουν τους Γερμανούς ψηφοφόρους ξανά πίσω στα παραδοσιακά κόμματα είναι να εφαρμόσουν τις πολιτικές που φαίνεται να επιθυμούν οι πολίτες;

• Αν αυτά τα κατανοεί η ελληνική κυβέρνηση (προσωπικά, φρονώ ότι επί τη βάσει αυτής της χρηστικής πολιτικής ανάλυσης θα επιχειρηματολογεί όπου και όταν πρέπει), τότε ταυτόχρονα θα κατανοεί ότι ο μόνος τρόπος να μην βρεθεί με μια βόμβα μεγάλης ισχύος στα χέρια είναι να ανασχέσει τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές και να διακηρύξει ότι δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί άλλους μετανάστες.

Η πολιτική αυτή δεν είναι ρηξικέλευθη. Εφαρμόστηκε με επιτυχία από την πρώτη κυβέρνηση Μητσοτάκη, ελαχιστοποιώντας και τα θύματα σε αυτό το διεθνές έγκλημα εμπορίας ανθρώπων που παραμένει ατιμώρητο.

Στο προσεχές χρονικό διάστημα θα βιώσουμε αναταράξεις που θα σχετίζονται με το μεταναστευτικό πρόβλημα. Σε περίπτωση που η Ελλάδα ενεργήσει εγκαίρως και ορθώς, οι συνέπειες του κλεισίματος των συνόρων άλλων χωρών θα είναι διαχειρίσιμες.

Σε περίπτωση, ωστόσο, που οι ελληνικές αρχές δεν αναζητήσουν πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, θα κληθούν να ελέγξουν, αφενός μεν, μια κατάσταση μη αναστρέψιμη και, αφετέρου δε, την κάθετη απώλεια εμπιστοσύνης των πολιτών.

Όλα ξεκινούν από την πραγματικότητα ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα δεν έχει λυθεί.