Ο αρχιτέκτονας της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. ήταν ο Γιάννος Κρανιδιώτης: Σταθερός υπερασπιστής των εθνικών συμφερόντων, ακαταπόνητος εργάτης και οραματιστής

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η γεωπολιτική σημασία της ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο Κύπριος Επίτροπος Αλιείας: Η Τουρκία αυξάνει τις απειλές της προς τους Έλληνες ψαράδες στο Αιγαίο

Στο Baa2 αναβάθμισε την Ελληνική Τράπεζα της Κύπρου ο Moody’s, θετικές οι προοπτικές: Συνεχής βελτίωση της φερεγγυότητας της Τράπεζας

Πάνω από 50 οργανισμοί στην Κύπρο χρησιμοποιούν ήδη την Τεχνητή Νοημοσύνη, είπε ο επικεφαλής επιστήμονας για την έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογία

Του ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ*

Πέρασαν 25 ολόκληρα χρόνια που ο Γιάννος Κρανιδιώτης δεν είναι πια κοντά μας. 25 χρόνια που φαίνονται σαν χθες και φαίνεται σαν αιώνας. Τον νιώθουμε κοντά μας και ταυτόχρονα τον αναζητούμε στο χρόνο και στο τόπο μας και διακατεχόμεθα από μία αίσθηση κενού.

Είναι το κενό που άφησε φεύγοντας. Το κενό που ανέκυψε μετά τον θάνατο του.

Όσοι από εμάς τον είχαμε γνωρίσει από κοντά, χάσαμε ένα φίλο, ένα άνθρωπο σπάνιου ήθους, ένα στενό συνεργάτη, ένα δάσκαλο που είχε πάντα ένα καλό λόγο για όλους που καθοδηγούσε και ενέπνεε.

Στα παιδικά του χρόνια γαλουχείται από τα ιδανικά και την δραστηριότητα του οικογενειακού του περιβάλλοντος, και ειδικά του πατέρα του Νίκου Κρανιδιώτη. Ενός εξέχοντα παράγοντα της ζωής της Κύπρου. Στενού συνεργάτη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, Πρεσβευτή και διανοούμενου, ο οποίος συνέδεσε τους διπλωματικούς και εθνικούς αγώνες με την αντιαποικιακή εξέγερση.

Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και έζησε το παλμό της Κυπριακής νεολαίας για τον αγώνα της ΕΟΚΑ.

Φοιτητής στην Αθήνα εντάσσεται στην Ένωση Κυπρίων Φοιτητών. Υπηρετεί την στρατιωτική του θητεία στην Εθνική Φρουρά Κύπρου και γίνεται ιδρυτικό μέλος του νεοσύστατου τότε κόμματος της ΕΔΕΚ.

• Μετά την μεταπολίτευση γνώρισα το Γιάννο -έτσι τον αποκαλούσαμε όλοι- πρωτοστάτη στην ίδρυση του Συλλόγου Κυπρίων Επιστημόνων (ΣΚΕ).

Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν από τη θέση του Βοηθού της έδρας του Διεθνούς Δικαίου της Παντείου Ανώτατης Σχολής Πολιτικών Επιστημών και του Προέδρου του Συλλόγου Κυπρίων Επιστημόνων (ΣΚΕ), προσπαθούσε ακατάπαυστα και αποφασιστικά να συστρατεύσει και να κινητοποιήσει όλες τις Κυπριακές Δυνάμεις, Φοιτητές, Επιστήμονες, Δημοσιογράφους και να μοιραστεί μαζί τους τα οράματα, τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του γύρω από το εθνικό θέμα της Κύπρου.

Υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, Ειδικός Σύμβουλος στο ΥΠΕΞ, Ειδικός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου για το Κυπριακό. Διευθυντής Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) (1988 – 1990). Σύμβουλος της Κυπριακής Κυβέρνησης για την προετοιμασία της Κυπριακής υποψηφιότητας (1991 – 1992). Το 1995 γίνεται Υφυπουργός Εξωτερικών για Ευρωπαϊκά θέματα και ακολούθως εκλέγεται Ευρωβουλευτής. Το 1997 – 1999 ξανά Υφυπουργός Εξωτερικών μέχρι το Φεβρουάριο του 1999 όπου διορίζεται Αναπληρωτής Υπουργός μέχρι το θάνατο του.

Η ανησυχία του όμως για την πορεία του μεγάλου εθνικού θέματος της Κύπρου τον οδήγησε στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας χωρίς ποτέ να ξεχάσει την ακαδημαϊκή του καριέρα.

Κουβαλώντας πάντα τη Κύπρο μέσα του, μετέφερε τα «ακαδημαϊκά του δικαιώματα» στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μπαίνοντας την Διοικούσα Επιτροπή.

Όσοι από εμάς εργαστήκαμε μαζί του, (και υπάρχουν αρκετοί σήμερα εδώ) διατηρούμε νωπές τη μνήμη μας τις τεκμηριωμένες αναλύσεις επί των προβλημάτων που άπτονται των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων της επίλυσης του Κυπριακού, της Ενταξιακής πορείας της Κύπρου καθώς και των προβλημάτων της ευαίσθητης περιοχής των Βαλκανίων.

Ο Γιάννος, άκαμπτος εργάτης και πρωτεργάτης των εθνικών δικαίων, δεν υποτάχθηκε ποτέ στις δυσκολίες της μοίρας και των απροσδόκητων συγκυριών. Γνώριζε την τέχνη της διαπραγμάτευσης και την επιστήμη της πολιτικής. Είχε μία άκρα αμεσότητα επαφών, ήταν δημιουργικός και απέβαινε αποτελεσματικός. Και μόνο η φυσική του παρουσία, αυτή καθ’ εαυτή, με το δράμα και τον μύθο της Κύπρου που εξέπεμπε με την δική του ιστορία και παράδοση πνευματική και διπλωματική, υπέβαλλαν σεβασμό και επέβαλλαν τον άνθρωπο κατά τρόπο ακαταμάχητο. Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν αγαπητός και σεβαστός.

• Σε μία εποχή κατά την οποία πολλοί νόμιζαν ότι όλα είναι διαπραγματεύσιμα, όπου οι ένοχοι επεδίωκαν να καταστήσουν τους υπόλοιπους συνένοχους στις ανομίες τους, γνώρισα τον άνθρωπο που πίστευε σε αρχές, αξίες και είχε ηθικό ανάστημα. Στο πρόσωπο του εφαρμόστηκε η σημασία της λαϊκής ρήσης «Αυτός ο άνθρωπος υπήρξε για όλους μας, την Κύπρο και την Ελλάδα, ένα στολίδι».

Καμία δυσκολία δεν έκαμπτε την θέληση του να αγωνιστεί για μια Κύπρο ενιαία, ελεύθερη, δημοκρατική και Ευρωπαϊκή. Και αυτό γιατί πίστευε στην επίλυση του Κυπριακού, πίστευε στο όραμα της ενωμένης Ευρώπης, πίστευε σε μια Ελλάδα ισχυρή και ανοιχτή στους νέους ορίζοντες χωρίς τα σύνδρομα περιχαράκωσης στον εαυτό της.

Στη πολιτική βρίσκει κανείς κατά κανόνα, ανθρώπους που διαθέτουν ανεπτυγμένο πολιτικό κριτήριο, που ωστόσο τους λείπει η συστηματική και εξειδικευμένη γνώση, ή αλλιώς άτομα που έχουν βαθιά ακαδημαϊκή και εμπειρική γνώση χωρίς όμως να είναι πάντοτε σε θέση να την διοχετεύσουν με τρόπο εποικοδομητικό στην πολιτική πρακτική.

Ο Γιάννος αποτελούσε Φωτεινή Εξαίρεση στον κανόνα. Συνδύαζε μια γνώση σοφή μέσα από χρόνια σπουδών στην Ελλάδα, όπου μεγάλωσε, καθώς και στο εξωτερικό μαζί με ένα μοναδικό πολιτικό κριτήριο.

Η σκέψη του μου θυμίζει τον στοίχο του Ευριπίδη:

«ές γην εναλίαν Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν οικείν Απόλλων»

Στη δημόσια σκηνή μπορεί να συναντήσει κανείς πολλούς ανθρώπους που ντρέπονται για την καταγωγή τους και προσπαθούν να τους αγνοούν στην πράξη. Ορισμένοι άλλοι επιδιώκουν να υποτάσσουν το γίγνεσθαι στο χώρο της δράσης τους. Και οι μεν και οι δε δεν μπορούν να συνδυάσουν το επιμέρους με το γενικό και το τοπικό με το εθνικό.

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης συνδύαζε τις ανάγκες του τόπου καταγωγής του με τις απαιτήσεις του Ελληνισμού συνολικά καθώς και των υποχρεώσεων της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής.

• Έδωσε χρώμα στο Κυπριακό και στη κατανόηση των προβλημάτων της Μεγαλονήσου από τους Ελληνικούς θεσμούς, καλλιέργησε την κατανόηση του Κυπριακού Ελληνισμού για τους χειρισμούς της Ελληνικής Πολιτείας, εμπλούτισε την Ελληνική Εξωτερική Πολιτική με την Ευρωπαϊκή διάσταση του Κυπριακού.

Ο Γιάννος υπήρξε ο εκλεκτότερος εκπρόσωπος του Κυπριακού Ελληνισμού στο θεσμικό πολιτειακό σύστημα της Ελλάδας και αποτελεσματικός φορέας των θέσεων της Ελληνικής Πολιτείας στη Λευκωσία.

Ο λόγος αυτής της επιτυχίας ήταν το γεγονός ότι ουδέποτε προσπάθησε να αντιπαραθέσει, ή να ιεραρχήσει με αυστηρότητα αυτά τα δύο αλλά τα αντιμετώπισε ως συστατικά μιας διαλεκτικής διαδικασίας ενδυνάμωσης του Ελληνισμού και αντιμετώπισης των προβλημάτων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και εντός του κοινοτικού γίγνεσθαι.

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης συγκαταλεγόταν στους λίγους πολιτικούς που γνώριζαν το διεθνές περιβάλλον και μπορούσαν να είναι παραγωγικοί με την παρουσία τους σε αυτό. Αυτό του το προτέρημα τον οδήγησε στους διαδρόμους της διεθνούς πολιτικής σκηνής όπου χάθηκε τόσο δραματικά και απροσδόκητα, παίρνοντας μαζί του και τον μονάκριβο του γιο, τον Νικόλα. Μαζί του χάθηκε ένα ζεστό ανθρώπινο χαμόγελο ενός πολιτικού που άξια στεκόταν καρτερικός και όρθιος στις δύσκολες εποχές για το Κυπριακό.

Όνειρο ζωής για το Γιάννο αποτέλεσε η επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάστηκε για την μετατροπή του σε Ευρωπαϊκό πρόβλημα.

Έγινε ο αρχιτέκτονας της διαδικασίας ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση που με τις ακούραστες και επίμονες προσπάθειες του συνέβαλε αποφασιστικά στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, χωρίς προϋποθέσεις επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος, την οποία πολλοί θεωρούσαν ανέφικτη.

• Σταθερός υπερασπιστής των εθνικών μας συμφερόντων, ακαταπόνητος εργάτης και οραματιστής για ένα καλύτερο μέλλον στην Ελλάδα και την Κύπρο, μέσα σε μια σταθερή πορεία δίκαιης λύσης. Έπεσε κυριολεκτικά επί των επάλξεων του εθελούσιου χρέους και του πατριωτικού καθήκοντος.

Υπέρμαχος της ανάγκης εξομάλυνσης των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων ήταν από τους εμπνευστές της σύνδεσης τους με το πλέγμα των Ευρω-Τουρκικών σχέσεων. Σίγουρα πρόσφατα έγιναν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά βρισκόμαστε ακόμα μακριά από αυτό που ήταν όνειρο ζωής του Γιάννου. Συνέβαλε ουσιαστικά στην βελτίωση των σχέσεων με την γείτονα χώρα και πέτυχε την ενσωμάτωση τους στο πλαίσιο των Ευρω-Τουρκικών σχέσεων.

Ο Γιάννος ήταν ο άνθρωπος που συνέδεσε τον Ελληνισμό όλου του κόσμου σε ένα σύνολο, είτε στην Ελλάδα, είτε στη Κύπρο είτε στη διασπορά.

Παράλληλα ασχολήθηκε συστηματικά και με το Μεσανατολικό όπου πρωτοστάτησε στην σύγκληση επιτυχημένων συναντήσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστίνιων Κοινοβουλευτικών στο διάλογο της Βουλιαγμένης που σήμερα είναι το πιο επίκαιρο πρόβλημα στην Ευρύτερη περιοχή. Ήταν μαχητής της Ειρήνης, χάθηκε όμως σε ένα ταξίδι για την Ειρήνη, την συναντίληψη, την αλληλοκατανόηση και την αλληλοβοήθεια στα Βαλκάνια και για την φιλία των λαών των χωρών τους.

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης ήταν βαθιά πατριώτης και Ευρωπαϊστής. Το όραμα του για την Ελλάδα, την Κύπρο και τον Ελληνισμό γενικότερα παραμένει διαχρονικό αλλά και επίκαιρο όσο ποτέ. Ήταν για όλους μας και για ολόκληρο τον Ελληνισμό μια ηλιαχτίδα ελπίδας, ένα ηθικό τίναγμα και άπλωμα μέσα στην οικουμένη.

Φίλε Γιάννο, θα ήθελα να κλείσω με τους στίχους του πατέρα σου:

«Θα σταθούμε στη γη που μας γέννησε
Σαν δέντρα που τα μάχεται ο άνεμος
Που τα δέρνει η μπόρα, μα ασάλευτα
Τον καρπό ετοιμάζουν στα σπλάχνα»

Kαι να σε ευχαριστήσουμε για όσα πρόλαβες να προσφέρεις για την Κύπρο, την Ελλάδα και ολόκληρο τον Ελληνισμό.

Πάντα θα σε θυμόμαστε και δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ!!

* Χρίστος Αβραάμ
Εμπειρογνώμονας πρεσβευτής σύμβουλος Α, Υπουργείο Εξωτερικών Ελλάδος
Επιμνημόσυνος λόγος στο ετήσιο μνημόσυνο Γιάννου Κρανιδιώτη, στην εκκλησία Αγίου Προκοπίου, Μετόχι Κύκκου Λευκωσία

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Η τουρκική, τρόπος του λέγειν, “Παιδεία” που… παράγει Αττίλες και λογοκριτές: Η παράνομη «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν και τα υπό κατοχή σχολεία της Κύπρου μας