Οι Τούρκοι συνειδητοποιούν ότι το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν: Είναι ο ισλαμιστής πρόεδρος ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρώπης;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Ευρώπη θέλει να εκμεταλλευθεί τα μεγάλα αποθέματά της σε λίθιο, αλλά φοβάται τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις: Όμως αυτό θα κρίνει τη «μάχη» με την Κίνα

Η Ευρώπη σε αδιέξοδο: Για την Ελλάδα και την Κύπρο, από τη στιγμή που η Ε.Ε. περνά μια υπαρξιακή κρίση, η εξάρτηση από τις ΗΠΑ θα είναι απόλυτη…

Σαρώνει Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη η καταιγίδα Μπόρις: Τουλάχιστον 17 νεκροί και ένα τοπίο καταστροφής * «Θα χρειαστεί μία αιωνιότητα για να τα επαναφέρουμε σε τάξη» [videos]

Του ΜΑΪΚΛ ΡΟΥΜΠΙΝ*

Για δεκαετίες, αρχής γενομένης από τον 19ο αιώνα, οι Ευρωπαίοι αναφέρονταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως «ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης».

Αρχικά οι σουλτάνοι και αργότερα οι λεγόμενοι μεταρρυθμιστές που δρούσαν στο όνομά τους, επιδίωξαν να εδραιώσουν την απολυταρχική εξουσία. Η Υψηλή Πύλη κάλυπτε την επιδεινούμενη οικονομία με μεγαλεπήβολα έργα και προσπαθούσε να αναπληρώσει τη φθίνουσα δημοτικότητα με καταστροφικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό.

Στα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι τουρκικές αρχές χειραγώγησαν εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες, στρέφοντάς τες τη μία ενάντια στην άλλη, με σκοπό να εδραιώσουν την εξουσία τους και να προχωρήσουν σε εθνοκάθαρση στην Ανατολία. Τελικά, το ερώτημα των διπλωματών κατά τη διάρκεια και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν ήταν αν η Οθωμανική Αυτοκρατορία θα κατέρρεε, αλλά πότε.

Οι Τούρκοι είναι πρόθυμοι να ασπαστούν τις δόξες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όταν βρισκόταν στο απόγειό της, αλλά αποποιούνται την ευθύνη για την παρακμή της, υποστηρίζοντας ότι η σύγχρονη Τουρκία είναι απλώς ένα διάδοχο κράτος που προέκυψε από μια κατακερματισμένη αυτοκρατορία, όπως έγινε και με την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Συρία.

• Αυτό το αφήγημα τους επιτρέπει να διεκδικούν ιστορική νομιμοποίηση, αποφεύγοντας παράλληλα την ευθύνη για τις γενοκτονίες των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Ασσυρίων.

Σήμερα η Ιστορία φαίνεται να επαναλαμβάνεται σε μικρότερη κλίμακα. Η Τουρκία μπορεί να μην είναι ο «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης», ο δικτάτοράς της, όμως, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σίγουρα είναι.

Ο Ερντογάν είναι κυριολεκτικά άρρωστος, είτε παθαίνει επιληπτική κρίση μέσα σε ένα θωρακισμένο αυτοκίνητο είτε δίνει μάχη με τον καρκίνο του παχέος εντέρου είτε παθαίνει πιθανώς καρδιακή προσβολή στον τηλεοπτικό αέρα.

Στα 70 του χρόνια ο Ερντογάν είναι ακόμη σχετικά νέος, αλλά η ενέργειά του φθίνει, έχει επανειλημμένα αποκοιμηθεί κατά τη διάρκεια τηλεοπτικών ομιλιών και κρατικών συνεδριάσεων.

Οι σύμβουλοί του μπορεί να τον προστατεύουν και οι στρατιές των τρολ να τον εξυμνούν, ωραιοποιώντας μέχρι και την κατάσταση της υγείας του, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, όπως και με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ, η ηλικία έχει υπερκεράσει τη φιλοδοξία.

Υπάρχει λόγος που ο Ερντογάν προωθεί όλο και περισσότερο τον γιο και τον γαμπρό του, καθώς και οι δύο προετοιμάζονται για τη διαδοχή.

Ο «μεγάλος ασθενής» επαναλαμβάνει την Ιστορία με διαφορετικό τρόπο. Ο Ερντογάν έχει αναβιώσει και απολαμβάνει την οθωμανική πολιτική της γενοκτονίας τόσο στην Τουρκία όσο και στο Αζερμπαϊτζάν.

Καθώς συνεχίζει να αρνείται τη γενοκτονία των Αρμενίων πριν από περισσότερο από έναν αιώνα, αυτός και ο συνεργός του Ιλχάμ Αλίγιεφ αναβιώνουν τις στρατηγικές που χρησιμοποίησαν οι Νεότουρκοι.

• Η πρώτη πράξη της γενοκτονίας των Αρμενίων, για παράδειγμα, ήταν η σύλληψη Αρμενίων πολιτικών και διανοουμένων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η φυλάκιση των ηγετών του Αρτσάχ, μετά την υποστηριζόμενη από την Τουρκία εισβολή του Αζερμπαϊτζάν σε μια περιοχή όπου ζούσαν Αρμένιοι, είναι τόσο ανατριχιαστική.

Ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Αρμενίας από την Τουρκία παραβιάζει τη Συνθήκη της Μόσχας του 1921.

Οι ενέργειες του Ερντογάν για τη μετατροπή εκκλησιών σε τζαμιά και την παρέμβαση στην ελληνορθόδοξη περιουσία και τις θεολογικές σχολές στην Τουρκία είναι ανησυχητικές από μόνες τους, αλλά η ανάμειξή του στη σχολική εκπαίδευση της ελληνικής κοινότητας στην Τουρκία θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα της νέας γενιάς να διατηρήσει τις πολιτιστικές της παραδόσεις και να διαφυλάξει τις διαχρονικές σχέσεις που αποτελούν τον πυρήνα της κοινότητας.

• Mπορεί να αποσπά την προσοχή του λαού με ισλαμιστική ρητορική, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει να χάσουν οι Τούρκοι τις αποταμιεύσεις τους λόγω του πληθωρισμού.

Η στοχοποίηση από τον Ερντογάν των Κούρδων και των Γεζίντι ακολουθεί τη στρατηγική του Ταλαάτ Πασά κατά των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων στο αποκορύφωμα της γενοκτονίας. Κατά τη διάρκεια της αρχικής γενοκτονίας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Κούρδοι απέφυγαν σε μεγάλο βαθμό τις διώξεις διότι η ταυτότητά τους συνδεόταν τότε περισσότερο με τη θρησκεία παρά με την εθνότητα.

Οχι πια. Σήμερα, οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας φυλακίζουν εκλεγμένους Κούρδους ηγέτες, ενώ τουρκικά στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και F-16 του τουρκικού στρατού βομβαρδίζουν Κούρδους αγρότες και χωριά στη Συρία και το Ιράκ. Οι περισσότεροι από τους 2.000 Γεζίντι που πουλήθηκαν από το Ισλαμικό Κράτος και παραμένουν σήμερα σε αιχμαλωσία, κρατούνται σκλάβοι εντός της Τουρκίας.

Αν ο Ερντογάν δεν είχε αποτύχει στις ακαδημαϊκές του σπουδές, ίσως να αντιλαμβανόταν ότι η στρατηγική του «μεγάλου ασθενούς» που ακολουθεί σήμερα θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή της Τουρκίας.

Αυτή η στρατηγική τού να στρέφονται οι εθνοτικές ομάδες η μία ενάντια στην άλλη και να αναδεικνύονται οι Τούρκοι σε προνομιούχα τάξη, όχι μόνο δεν διατήρησε την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά βάθυνε τις διαιρέσεις και τελικά οδήγησε στην κατάρρευσή της.

Οπως οι οθωμανικές αρχές προσπάθησαν να καλύψουν τη δική τους οικονομική ανικανότητα, έτσι και ο Ερντογάν επιχειρεί να κάνει ακριβώς το ίδιο. Η Τουρκία έχει πτωχεύσει. Η μεταρρύθμιση δεν ήταν ούτε αρκετή ούτε έγκαιρη. Ο Ερντογάν μπορεί να αποσπά την προσοχή του λαού με ισλαμιστική ρητορική, αντισημιτισμό και εθνοτικό μίσος, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει να χάσουν οι Τούρκοι τις αποταμιεύσεις τους λόγω του πληθωρισμού.

• Ακριβώς όπως οι δικτατορίες οδήγησαν την Αιθιοπία και το Σουδάν στη διαίρεση, έτσι και ο Ερντογάν καθιστά αναπόφευκτη την κατάρρευση της Τουρκίας.

Παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν ασπάζεται τον νεοοθωμανισμό, ο οποίος στοχεύει στην αποκατάσταση της επιρροής της Τουρκίας στα πρώην οθωμανικά εδάφη, η Τουρκία έχει χάσει οριστικά την επιρροή της στο Ιράκ, στη Συρία, στην Αίγυπτο, στη Βουλγαρία και την Ελλάδα.

Παίζοντας λοιπόν το εθνοτικό και θρησκευτικό χαρτί στο εσωτερικό της χώρας, το μόνο που θα καταφέρει είναι να οδηγήσει την ίδια την Τουρκία σε κατακερματισμό. Οι Κούρδοι δεν απαντούν στην καταστολή με την απώλεια της ταυτότητάς τους, αλλά με την ενίσχυση της δέσμευσής τους σε αυτήν.

Με κάθε επίθεση κατά των Κούρδων, ο Ερντογάν ανοίγει τον δρόμο για την ανάδυση του Κουρδιστάν στην ανατολική Ανατολία. Ακριβώς όπως οι δικτατορίες οδήγησαν την Αιθιοπία και το Σουδάν στη διαίρεση, έτσι και ο Ερντογάν καθιστά αναπόφευκτη την κατάρρευση της Τουρκίας.

Καθώς οι Τούρκοι συνειδητοποιούν ότι το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο Ερντογάν, ίσως βρεθεί αντιμέτωπος με μια μοίρα παρόμοια με αυτή του Ταλαάτ Πασά, ειδικά αν τα θύματά του γίνουν τόσο ανυπόμονα που να μην μπορούν να περιμένουν την εμφανή παρακμή του. Οπως και να έχει, οι Τούρκοι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ειρωνεία.

Ενώ ο Ερντογάν προωθεί τη λύση των δύο κρατών για την Κύπρο, η δική του κληρονομιά θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μια λύση δύο κρατών μέσα στην ίδια την Τουρκία.

* Ο κ. Μάικλ Ρούμπιν είναι διευθυντής ανάλυσης πολιτικής στο Middle East Forum και ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο American Enterprise. Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Όταν είναι άκεφος ο Ταγίπ θα βυθιζόμαστε στο σκοτάδι! Η ηλεκτρική διασύνδεση και τα σχέδια της Άγκυρας… Η Κύπρος να προχωρήσει στη βάση των συμφερόντων της…