Ο νέος Επίτροπος της Κύπρου, Κώστας Καδής. Copyright: European Union
Του καθηγητή ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ – Ουάσιγκτον
Ο Κώστας Καδής (Κύπρος) θα είναι ο Επίτροπος Αλιείας και Ωκεανών. Η Πρόεδρος της Επιτροπής βασίζεται στην εμπειρία του για να βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός ανθεκτικού, ανταγωνιστικού και βιώσιμου τομέα και στην παρουσίαση του πρώτου Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τους Ωκεανούς.
Δηλαδή, ο Κύπριος Επίτροπος θα είναι υπεύθυνος για την ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κανείς στην Ελλάδα κατάλαβε την αξία αυτής της θέσης για τα συμφέροντα του ελληνισμού και οι εφημερίδες ασχολήθηκαν μόνο με τον νέο Έλληνα Επίτροπο Μεταφορών και Τουρισμού τον κύριο Απόστολο Τζιτζικώστα. O Δρ. Καδής υπήρξε και υπουργός του αείμνηστου Τάσσου Παπαδόπουλου, άρα γνωρίζει από πρώτο χέρι τι είναι η ΑΟΖ.
Η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτουν, αναμφίβολα, μεγάλα θαλάσσια σύνορα, που όμως δεν είναι μόνο τα χωρικά της ύδατα αλλά και οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των κρατών-μελών της! Η ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη μεγαλύτερη ΑΟΖ στην υφήλιο. Έτσι η ΑΟΖ αποκτά ταυτόχρονα και μια σημαντική γεωπολιτική σημασία, που έχει υποβαθμισθεί μέχρι σήμερα από τις Βρυξέλλες.
Ένα έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο «The EU and Ιnternational Οcean Governance» σημειώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) διαθέτει την μεγαλύτερη ΑΟΖ στον κόσμο, που εκτείνεται σε 20 εκατ. τετραγωνικά χιλόμετρα, δηλαδή οι θάλασσές της είναι 380% μεγαλύτερες από το έδαφος της.
Το πιο σημαντικό όμως στοιχείο αυτού του εγγράφου είναι ο επόμενος χάρτης (πολύ πριν τον Χάρτη της Σεβίλλης) που δείχνει τις ΑΟΖ όλων των κρατών της ΕΕ και όπου, ξεκάθαρα, καθορίζεται όχι μόνο η ΑΟΖ της Ελλάδας αλλά επιβεβαιώνεται ότι η χώρα μας έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο.
Αυτή είναι η ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που σύντομα θα βρίσκεται στην δικαιοδοσία του Κύπριου Επιτρόπου!
Ο χάρτης αυτός πρέπει να χρησιμοποιηθεί από την ελληνική κυβέρνηση ως όπλο κατά των εξωφρενικών απαιτήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας του 1982 (UNCLOS), στο Μέρος XVIΙ, Παράρτημα IX, δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής Διεθνών Οργανισμών αμέσως μετά τη συμμετοχή της απολύτου πλειοψηφίας των κρατών-μελών της. Ήδη όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ καθώς και η ίδια η ΕΕ έχουν επικυρώσει αυτή τη Σύμβαση.
Με βάση τα άρθρα 309 και 310 δεν επιτρέπεται να διατυπωθούν επιφυλάξεις ή εξαιρέσεις, όταν διάφορα κράτη καταθέτουν την επικύρωση της Σύμβασης. Έτσι, τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να προβάλουν επιφυλάξεις σχετικά με τις αρμοδιότητες που έχουν μεταβιβάσει στην ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ΕΟΚ τότε υπέγραψε την Τελική Πράξη της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας τον Δεκέμβριο του 1982 στο Montego Bay της Τζαμάικας, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η Κοινότητα σημειώνει ότι τα Κράτη-Μέλη της έχουν μεταβιβάσει σ’ αυτήν τις αρμοδιότητες που αφορούν στην διατήρηση και διαχείριση των αλιευτικών τους πόρων. Επομένως, στα θέματα αλιείας μόνο η Κοινότητα μπορεί να υιοθετήσει τους σχετικούς κανόνες και κανονισμούς (οι οποίοι εκτελούνται από τα Κράτη-Μέλη) και έχει την δυνατότητα να προβαίνει σε συμφωνίες με τρίτα Κράτη ή με διεθνείς οργανισμούς.»
Σήμερα το μήκος των ακτών της ΕΕ των 28 ξεπερνάει τα 66.000 χλμ. και η Ελλάδα διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτή από όλα τη κράτη-μέλη,που φτάνει τα 16,465 χλμ., καθώς επίσης και τα περισσότερα νησιά και νησίδες που αριθμούν 3.100, εκ των οποίων τα 2.463 βρίσκονται στο Αιγαίο Πέλαγος. Βέβαια αν υπολογισθούν και οι βραχονησίδες, τότε ξεπερνούν τις 10.000.
Συγκριτικά, οι ακτές των ΗΠΑ είναι 20.000 χλμ., της Λατινικής Αμερικής 25.000 χλμ., της Αφρικής 30.000 χλμ. και της Αυστραλίας 26.000 χλμ.
Το 2013 ήταν μια σημαντική και κρίσιμη χρονιά για τα θέματα της ΑΟΖ, γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα μελέτη με τίτλο «Βελτιώνοντας τη διακυβέρνηση του θαλάσσιου χώρου: Μια ευκαιρία για Γαλάζια Ανάπτυξη στη Μεσόγειο Θάλασσα».
Αυτή η μελέτη υπογραμμίζει ότι η δημιουργία Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στη Μεσόγειο Θάλασσα θα ωφελήσει την Γαλάζια Ανάπτυξη της Ε.Ε. Η μελέτη παρουσιάζει μια οικονομική ανάλυση για την αξία θέσπισης ΑΟΖ από τα ευρωπαϊκά κράτη, ως προέκταση του σχεδίου «Γαλάζια Ανάπτυξη» της Ευρώπης.
Ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έχει γίνει μεγάλος οπαδός της ΑΟΖ και σε ένα άρθρο του τόνισε:
«Είναι θεσμικώς αυτονόητο ότι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) των Κρατών-Μελών είναι και ΑΟΖ της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και υπ’ αυτό το πρίσμα τίθεται το νομικό -και, κατ’ επέκταση, πολιτικό- ζήτημα της υποχρέωσης και της μορφής σύμπραξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην όλη διαδικασία οριοθέτησης της ΑΟΖ κάθε Κράτους-Μέλους κυρίως με τρίτα προς αυτήν Κράτη.
Επιπροσθέτως, η σύμπραξη αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης νοείται στο σύνολο της διαδικασίας οριοθέτησης της ΑΟΖ με τα τρίτα Κράτη, ήτοι από το προκαταρκτικό στάδιο του προσδιορισμού των εκατέρωθεν ακτών ως το κύριο στάδιο, που καταλήγει στην σύναψη της αντίστοιχης συμφωνίας, ύστερα από την χάραξη, αναλόγως, της μέσης γραμμής ή της μέσης απόστασης μεταξύ των Κρατών, από την εξέταση της ιδιομορφίας της ad hoc περιοχής και από την εντεύθεν αναζήτηση της, επίσης ad hoc, δίκαιης λύσης.
Τέλος, η κατά τ’ ανωτέρω σύμπραξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης νοείται πάντοτε, με την μορφή μιας οιονεί «πρόσθετης παρέμβασης», υπέρ των θέσεων του Κράτους-Μέλους, το οποίο έχει την πρωτοβουλία οριοθέτησης της δικής του ΑΟΖ.»
«Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα υπερασπισθούμε το Έδαφος, τα Σύνορα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μας, που είναι Έδαφος, Σύνορα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Βέβαια οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι τους φέρνουμε σε δύσκολη θέση, όταν απαιτούμε πράγματα, που υποτίθεται δεν πρέπει να ζητούμε από τους εταίρους μας, όπως να δηλώσουν ότι το Καστελόριζο δεν είναι μόνο νησί της Ελλάδας αλλά και νησί της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πολύ φοβούμαι ότι η ΕΕ δεν θα ζητήσει από την Ελλάδα και την Κύπρο να οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους παρότι δίνει συνεχώς εντολές στα κράτη-μέλη της για διάφορα πολιτικά και οικονομικά θέματα, αλλά φαίνεται ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν μόνο υποχρεώσεις και όχι δικαιώματα. Φανταστείτε τις ΗΠΑ, όταν υπάρξει μια διαφορά ανάμεσα στη Φλόριδα και στη Κούβα, να δηλώσουν ότι δεν εμπλέκονται σε αυτή τη διένεξη, γιατί δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν τη Κούβα! Εύχομαι ο κύριος Καδής να αναλάβει μια σημαντική πρωτοβουλία και να βρεθεί σε θέση να ζητήσει από τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου να οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους
Όπως είναι γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ότι παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την μη εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Η προθεσμία υποβολής των θαλασσίων χωροταξικών σχεδίων έχει λήξει ήδη από τις 31 Μαρτίου του 2021.
Φοβούμενη την τουρκική αντίδραση η Ελλάδα ουσιαστικά αρνήθηκε να συμμορφωθεί, δηλαδή να εκπληρώσει την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Ο νέος κύπριος Επίτροπος θα έχει άμεση σχέση με αυτόν τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Όλα τα παράκτια κράτη στη δική τους οικονομική ζώνη διατηρούν τον έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους και μπορούν να τις χρησιμοποιούν με βάση τις εθνικές προτεραιότητές και ανάγκες τους, όπως π.χ. ως πηγή τροφής, εργασίας ή ξένου συναλλάγματος. Βέβαια το παράκτιο κράτος έχει και τρεις βασικές αλληλένδετες υποχρεώσεις:
α. Πρέπει να καθορίσει το συνολικό επιτρεπόμενο μέγεθος του αλιεύματος (total allowable catch) στη δική του ΑΟΖ.
β. Πρέπει να καθορίσει τη δική του αλιευτική ικανότητα (capacity to harvest).
γ. Όταν το παράκτιο κράτος δεν διαθέτει την αλιευτική ικανότητα για το συνολικό επιτρεπόμενο αλίευμα, μπορεί να επιτρέψει σε άλλα κράτη πρόσβαση στο πλεόνασμα αυτό (access to the surplus).
Το μεγάλο πρόβλημα στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος είναι οι Τούρκοι ψαράδες, οι οποίοι, ενώ είναι υποχρεωμένοι να σέβονται τις θάλασσες της ΕΕ, αλωνίζουν το Αιγαίο χωρίς άδειες, παραβιάζοντας την αλιευτική νομοθεσία και δεν δίνουν στοιχεία για την αλιευτική τους δραστηριότητα. Γνωρίζουν ότι ο μεγάλος εχθρός τους είναι η ΑΟΖ, για αυτό μιλούσαν πάντα για υφαλοκρηπίδα και ποτέ για ΑΟΖ! Μπορείτε να δείτε την ΑΟΖ που δικαιούνται στον επόμενο χάρτη.
Είμαι σίγουρος ότι ο νέος Επίτροπος της Ε.Ε. δεν θα ξεχάσει τις παραβιάσεις της Τουρκίας στα θέματα αλιείας γιατί τα ελληνικά ψάρια είναι και ψάρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πολλοί με αγνόησαν, πριν 42 χρόνια, όταν έγραψα ότι ο κύριος λόγος της απόρριψης της ΑΟΖ από την Τουρκία ήταν το θέμα της Αλιείας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι, σήμερα, θέλουν να ανοίξουν ένα μεγαλύτερο μέτωπο αυξάνοντας τις απειλές τους προς τους ψαράδες μας στο Αιγαίο.
Δυστυχώς, οι Κύπριοι και οι Έλληνες ασχολούνται αποκλειστικά με τους υδρογονάνθρακες και δεν βλέπουν την μεγαλύτερη εικόνα που αφορά όλα τα προβλήματα στις σχέσεις μας με τους Τούρκους και όχι μόνο τους υδρογονάνθρακες. Εύχομαι ο Κύπριος Επίτροπος να βοηθήσει Κύπρο και Ελλάδα στα θέματα αλιείας. Είναι η δουλειά του!
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE