Μόρφου 1974-2024: H εξορία από τον χαμένο παράδεισο… Το «κοτσιάνιασμα» της μισής Κύπρου στην Τουρκία, υποθηκεύει και την άλλη μισή στις τουρκικές ορέξεις

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Tρύπα διακίνησης μαύρου χρήματος, καταγγέλλει ο Χρίστος Χριστοφίδης: Τι αναφέρει ο βουλευτής του ΑΚΕΛ σε επιστολή του προς την Ελεγκτική Υπηρεσία

Υπόγειο” “μπούλινγκ” στην Πόπη Ταπανίδου για να την αφήσει στον Κασσελάκη; «Η έδρα του επικρατείας να παραμείνει στους απόδημους» ζητούν οι Οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εξωτερικού…

Να αφήσουν τους Απόδημους ήσυχους: Απαράδεκτο λάθος να τους επιβάλουν δήλωση υπέρ της φιλοτουρκικής λύσης της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας για την Κύπρο

Του ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ*

Μία από τις συγκλονιστικότερες εμπειρίες που είχα τα τελευταία χρόνια εκτυλίχθηκε πριν λίγους μήνες στην οδό Σολωμού στη Μόρφου. Εκεί βρίσκονται, αυτό που αποκαλεί η μάνα μου, «τα σπίθκια μας».

Η Μόρφου ήταν η κατάληξη μιας περιήγησης που είχαμε οικογενειακώς κάνει στους αρχαίους Σόλους και στο ανάκτορο στο Βουνί.

Η κάθε μια από τις ολιγάριθμες επισκέψεις στην κατεχόμενη μας γη, στη γη που μας γέννησε, στη Μόρφου, την όμορφη πόλη, φέρνει αρχικά πάντοτε στο μυαλό μου τους στίχους του Γιάννη Θεοδωράκη (που μελοποίησε εξαίσια ο αδελφός του Μίκης):

«Όμορφη πόλη, φωνές, μουσικές
απέραντοι δρόμοι, κλεμμένες ματιές.
Ο ήλιος χρυσίζει, χέρια σπαρμένα,
βουνά και γιαπιά, πελάγη απλωμένα.
Θα γίνεις δικιά μου πριν έρθει η νύχτα.
Τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα
θα γίνεις δικιά μου».

Όταν λοιπόν σταμάτησε το αυτοκίνητο στην οδό Σολωμού στη Μόρφου και βγήκαμε για να δούμε «τα σπίθκια μας», βρεθήκαμε μπροστά σε ένα σχεδόν αλλόκοτο σκηνικό, με τη μάνα μου να τρέχει πάνω- κάτω στο δρόμο και σχεδόν να «φωνάζει» τις εμπειρίες της από κάθε γωνιά της γειτονιάς.

• Ήταν η παρουσία ενός ανθρώπου ο οποίος κατανοεί, στο τέλος μιας καρτερικής προσμονής, ότι ο χρόνος του έχει εξαντληθεί. Ότι η εξορία από το χαμένο παράδεισο δεν ήταν πρόσκαιρη, αλλά για τον ίδιο τουλάχιστο, μόνιμη και τελειωτική.

Είναι η γενιά των ανθρώπων που κλείδωσαν σε αυτή την καταπράσινη πόλη του κοσμοπολιτισμού και της ταχείας ανάπτυξης (και σε κάθε κατεχόμενη πόλη και χωριό), ολόκληρη τη νεότητά τους. 50 χρόνια μετά συνειδητοποιούν ότι δεν θα την πάρουν ποτέ πίσω.

Κάποιοι από τους ανθρώπους της γενιάς της μάνας μου, εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του ´74 έχασαν σχεδόν τα πάντα: το σπίτι τους, την ευημερία τους, το σύζυγό τους, τους ακατάλυτους δεσμούς με φίλους και συγγενείς, τα χώματα που περπάτησαν και αγάπησαν και ίσως πιο σημαντικό από όλα: το πολυτιμότερο κομμάτι της ψυχής τους.

«Μέρα τη μέρα τριγυρίζω
μα πίσω σβιούν τα βήματά μου
έχουν χαθεί τα χώματά μου».

Τους σπαρακτικούς στίχους της Νίκης Κατσιαούνη θύμισε η αλλόκοτη βόλτα της μάνας μου στη γειτονιά της, στην όμορφη πόλη.

«Νύχτα η νύχτα δεν τελειώνει
πόλη, μητέρα μου χαμένη
αγκάλη που με περιμένει». Μητέρα χαμένη.

Είναι ίσως γι αυτό που κάθε φορά που φεύγουμε από τη Μόρφου, προσκυνητές στον τόπο μας και στα άγια χώματά του, έρχεται πάντα στο μυαλό μου ο στίχος του Κυριάκου Χαραλαμπίδη: «μην μου πικραίνεσαι καλή μου πόλη…».

Η εξορία από τον χαμένο παράδεισο στις 14 του Αυγούστου του 1974 δεν αποτελεί δυστυχώς μόνο μια προσωπική ιστορία. Ούτε καν το άθροισμα όλων των προσωπικών ιστοριών εκατοντάδων χιλιάδων κυπρίων, οι οποίες μαζί συμποσούν άπειρο πόνο, άπειρο δάκρυ και άπειρη καταστροφή. Είναι μια ριζική τομή στη μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου.

Μόνο που η εξορία αυτή δεν ήταν θεόσταλτη, αλλά αποτέλεσμα δαιμόνων που μας πολιορκούσαν για καιρό: ο τουρκικός επεκτατισμός, τα ξένα ιμπεριαλιστικά σχέδια για διχοτόμηση της Κύπρου και οι προδότες-υπηρέτες τους σε Ελλάδα και Κύπρο, οι οποίοι στο όνομα της «πατρίδας» πουλούσαν την πατρίδα και στο όνομα του «έθνους» πουλούσαν, σε τιμή ευκαιρίας, το έθνος.

• Πολλές φορές αυτό το οποίο απουσιάζει από την πολιτική διαχείριση τόσο του Κυπριακού όσο και άλλων κρίσιμων για τον τόπο ζητημάτων, είναι η βαθιά ιστορική αντίληψη και συναίσθηση. Η οποία ενίοτε αντικαθίσταται από μια άγονη διαχειρισιολογία. Η καταστροφή του 1974 είναι μοναδική στη μακραίωνή μας ιστορία.

Οι οποιεσδήποτε δικές μας προσεγγίσεις οφείλουν να λαμβάνουν καθοριστικά υπόψη αυτή τη μέγιστη ιστορική πραγματικότητα. Το 1974 η τουρκική εισβολή έφερε το εθνικό ξεκαθάρισμα στη μισή μας πατρίδα.

Αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά η κυπριακή ελληνική μας λαλιά δεν ακούγεται στις κατεχόμενες περιοχές μας, οι εκκλησίες μας δεν λειτουργούνται και καταστρέφονται, ο πολιτισμός και η δημιουργία μας παραμένουν σαν μια ηχώ από το παρελθόν.

Είναι αλήθεια πώς κατακτητές υπήρξαν πολλοί στη μακραίωνή μας ιστορία. Κατακτητές οι οποίοι ασκούσαν διοίκηση, εκμεταλλεύονταν τη γη μας, τους ανθρώπους μας, τη γεωγραφική μας θέση, πλούτιζαν ή δυνάμωναν, αλλά ποτέ δεν ρίζωναν. Ακόμα πιο σημαντικό: δεν μας ξερίζωναν.

Μπορεί να άφηναν το αποτύπωμά τους στην ιστορική μας πορεία, όμως η ιστορική πορεία σε ολόκληρο το νησί ακολουθούσε την πορεία της, εμπλουτισμένη από την ιστορική εμπειρία. Η γενιά μας ζει μια ιστορικά πρωτόγνωρη κατάσταση η οποία καθιστά το ιστορικό βάρος, το βάρος για τη διάσωση της πατρίδας, πολύ μεγαλύτερο. 50 χρόνια είναι πολλά. Πολλοί, ακόμη και σήμερα, επικαλούνται τον «μακροχρόνιο» του Μακαρίου.

Ακόμα και εάν δεχτούμε ότι αυτή ήταν η πολιτική κατεύθυνση της τότε εποχής, ο Μακάριος μίλησε για «μακροχρόνιο» και όχι «μακροαιώνιο» αγώνα. Νομίζω ότι όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι 30,40 ή 50 χρόνια μετά, μισός αιώνας, είναι μακρύς χρόνος.

Πίστευα και πιστεύω πάντοτε βαθιά ότι η οποιαδήποτε λύση πρέπει να σέβεται απαράβατες αρχές για να μπορεί να γίνει αποδεκτή και να επιβιώσει στο πέρασμα των χρόνων, δημιουργώντας θετικότερες προοπτικές.

Ταυτόχρονα είναι πεποίθησή μου ότι το να ρεμβάζουμε απαθείς ευελπιστώντας σε μια ιστορική τελεολογία που θα φέρει από μόνη της κάποτε τη δικαίωση, αποτελεί μια έμμεση μορφή παράδοσης.

• Τέλος, οφείλουμε να είμαστε ξεκάθαροι: η αποδοχή «λύσης» δύο κρατών (πόσο μάλλον να προτείνεται από την δική μας πλευρά) συνιστά προδοσία. Η νομιμοποίηση των κατοχικών τετελεσμένων, το «κοτσιάνιασμα» της μισής Κύπρου στην Τουρκία, δεν ξεπουλά απλά άπαξ και διά παντός την μισή μας πατρίδα στην Τουρκία, άλλα υποθηκεύει και την άλλη μισή στις τουρκικές ορέξεις.

Ένας τέτοιος αγώνας, αυτό τον αγώνα που χρειαζόμαστε σήμερα, με τόσο ιστορικό βάρος και ευθύνη, χρειάζεται λαό και ηγεσία που να μπορούν να τον διεξάγουν.

Ο τόπος μας διέρχεται μια περίοδο απίστευτης παρακμής κατά την οποία η ανοησία «επαναστατεί», ο ιδιοτελής ατομικισμός επελαύνει σαρωτικά, η διαφθορά των λίγων διαβρώνει τα πάντα, η εικόνα χωρίς περιεχόμενο επιβάλλεται παντού και τα πάντα εμπορευματοποιούνται στη λογική ενός ατέρμονου «δούνε και λαβείν» περιλαμβανομένων αρχών, αξιών, ιστορίας και πατρίδας.

Όπως πριν λίγες μέρες ανέφερα στο συνέδριο των αποδήμων μας, ελπίζω σε μερικά χρόνια να μπορούμε να πραγματοποιούμε μια στοιχειώδη συζήτηση για το μέλλον της πατρίδας μας, η οποία να σέβεται ένα ελάχιστο νοητικό επίπεδο. Να μην επιβληθεί εντελώς η αθλιότητα. Είναι και αυτό ένα ιστορικό χρέος.

* Χρίστος Χριστοφίδης
Βουλευτής ΑΚΕΛ

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Μάχη της Λευκωσίας με σφετεριστές ελληνοκυπριακών περιουσιών: Υπό διερεύνηση πολλές υποθέσεις… Ο νέος παράνομος “πρέσβης” έχει οικονομικά συμφέροντα…