Η “καυτη πατάτα”… Ένα σοβαρότατο ζήτημα με το οποίο πρέπει να ασχοληθούν οι Ευρωπαίοι: Ποια θα είναι τα καθήκοντα του νέου Ευρωπαίου Επιτρόπου για θέματα Άμυνας;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Ευρώπη θα πρέπει να διαθέτει δική της αμυντική βιομηχανία για να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας»: Παρέμβαση Δένδια που ζητά αλλαγή δημοσιονομικών κανόνων για την άμυνα

Σε πέντε βασικούς άξονες στηρίζεται η “Ατζέντα 2030” δηλώνει ο Δένδιας: Η ενίσχυση της στρατιωτικής μας ισχύος περνά και μέσα από αναβάθμιση της Αμυντικής Βιομηχανίας

Έκθεση-αποκάλυψη: Οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν εδώ και πολύ καιρό να συνεργαστούν σε έργα αμυντικής βιομηχανίας, αλλά περιέργως απουσιάζει η κατοχική Τουρκία…

Τα καθήκοντα με τα οποία θα είναι επιφορτισμένο το νεοσύστατο χαρτοφυλάκιο του Επιτρόπου για θέματα αμυντικής βιομηχανίας που έχει στα σκαριά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (Ursula von der Leyen), και τις αντιξοότητες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, επιχειρεί να ανιχνεύσει το Euronews, (κείμενο της Paula Soler και του Jack Schickler).

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, όποιος κι αν αναλάβει αυτή την ‘καυτή πατάτα’, θα πρέπει να ενώσει και να ενισχύσει μια εξαιρετικά κατακερματισμένη βιομηχανία.

Και τούτο διότι τα σχέδια για την ενοποίηση των κανόνων στην ενιαία αγορά αντιμετωπίζουν πάντα ένα τείχος αντίθεσης από χώρες που θεωρούν εαυτές «χαμένες» – και ακόμη περισσότερο σε αυτόν τον ευαίσθητο, και σε μεγάλο βαθμό εθνικό, τομέα.

Ωστόσο πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να οικοδομηθεί η νεοσύστατη βιομηχανία της ΕΕ και να διατηρηθεί το μπλοκ ασφαλές, καθώς η Ρωσία γίνεται ολοένα και περισσότερο φιλοπόλεμη  και η υποστήριξη των ΗΠΑ δυνητικά υποχωρεί.

Πολλοί πολιτικοί παραδέχονται τώρα ότι η Ευρώπη, που εδώ και καιρό είχε συνηθίσει να περιορίζει τις στρατιωτικές της δαπάνες, πρέπει να βελτιώσει τις προδιαγραφές  της μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας.

• Από το 1999 έως το 2021, οι συνδυασμένες αμυντικές δαπάνες στο μπλοκ αυξήθηκαν κατά 20%, ενώ της Ρωσίας αυξήθηκαν κατά 300% και της Κίνας κατά 600%, ανέφερε η von der Leyen σε ένα πολιτικό μανιφέστο που κυκλοφόρησε στις 18 Ιουλίου.

Ωστόσο, παρατηρεί το Euronews, η εγγενής βιομηχανία της ΕΕ δεν είναι καν αρκετά ισχυρή για να ανταποκριθεί σε αυτή την αδύναμη ζήτηση:

Οι περισσότερες αμυντικές εξαγορές από κράτη μέλη εξακολουθούν να γίνονται από χώρες εκτός Ευρώπης, ενώ η παγκόσμια αγορά κυριαρχείται από αμερικανικές εταιρείες. Εντός της Ευρώπης, πρωτοστατούν τα συστήματα BAE του Ηνωμένου Βασιλείου, των οποίων τα αμυντικά έσοδα είναι σχεδόν διπλάσια από αυτά του πλησιέστερου αντιπάλου της στην ΕΕ, του ιταλικού Leonardo.

Αυτό αφήνει αρκετά κενά στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σε άρθρο του Μαρτίου για το Carnegie Endowment for International Peace, η αναλύτρια Sophia Besch αναφέρει τα πυρομαχικά και την επιτήρηση ως δύο τομείς, που λείπουν από την ικανότητα της ΕΕ.

Παράλληλα, ενώ η ΕΕ είναι συνήθως υπεύθυνη για την ενοποίηση των εθνικών αγορών, ένα σύστημα βέτο των κρατών μελών επιτρέπει επίσης σε σκεπτικιστές όπως η Ουγγαρία να μπλοκάρουν τις αμυντικές αποφάσεις των Βρυξελλών, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης προς την Ουκρανία. Όλα αυτά φέρνουν την ΕΕ σε δυσμενή θέση, παρά τη συνεργασία και τις συγχωνεύσεις, δήλωσε στο Euronews ο Dylan Macchiarini Crosson του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής.

«Η αμυντική βιομηχανική βάση της ΕΕ είναι απίστευτα κατακερματισμένη αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Crosson, ερευνητής στο think tank που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

«Οι ευρωπαϊκές εταιρείες σε γενικές γραμμές εξακολουθούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός εθνικού πελάτη – του Υπουργείου Άμυνας τους». Την ανάλυσή του μοιράζονται πολιτικοί στις Βρυξέλλες.

• «Δεν υπάρχει αρκετή χρηματοδότηση, δεν υπάρχει αρκετός συντονισμένος σχεδιασμός και δεν υπάρχει πραγματική ενιαία αγορά για τις αμυντικές βιομηχανίες», δήλωσε η γαλλίδα ευρωβουλευτής Nathalie Loiseau. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με την τρέχουσα κατάσταση».

Σε μια τέτοια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η διόρθωση αυτών των προβλημάτων θα είναι ένα δύσκολο έργο για τον νέο Επίτροπο της  von der Leyen, εκτιμά το Euronews.

Μια επιλογή είναι να δαπανηθεί από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, μια δεξαμενή περίπου 170 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Σε μια στρατηγική που αποκαλύφθηκε τον Μάρτιο, η Επιτροπή δεσμεύτηκε ήδη να κινητοποιήσει επενδύσεις στον αμυντικό τομέα αξίας 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα τριών ετών – αλλά η βιομηχανία διαπίστωσε ότι το ποσοστό αυτό ήταν ανεπαρκές.

«Οι αυξήσεις του προϋπολογισμού που βλέπουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι στο επίπεδο που θα χρειαζόταν για να διασφαλιστεί ότι η Ευρώπη μπορεί να αμυνθεί  δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για την αποκατάσταση των ‘τεράστιων’ ελλειμμάτων », δήλωσε στο Euronews ο Burkard Schmitt της ASD Europe.

Η βιομηχανία αναζητά καλύτερο σχεδιασμό καθώς και περισσότερα χρήματα, πρόσθεσε ο Schmitt, διευθυντής στην ομάδα λόμπι που είναι αρμόδια για τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας.

«Για να είναι πιο αποτελεσματικά και να μειώσουν το κόστος, νομίζω ότι θα ήταν σημαντικό για τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη να ευθυγραμμίσουν και να συγχρονίσουν τις ανάγκες τους”, είπε ο Schmitt, προσθέτοντας: “Υπάρχει ακόμη έλλειψη σαφήνειας, ορατότητας και αξιοπιστίας με το βλέμμα στο μέλλον. .»

• Μια άλλη σημαντική πολιτική πρόκληση για τον νέο Επίτροπο Άμυνας θα είναι το πόσο μακριά θα πρέπει να καλυφθούν οι ανάγκες της ΕΕ από εγχώριες πηγές.

Η πρόσφατη στρατηγική της ΕΕ πρότεινε ότι το 35% των αμυντικών δαπανών θα πρέπει να προέρχεται από το μπλοκ έως το 2030 – ένα σχετικά μέτριο ποσοστό που εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μια σημαντική αύξηση από το 22% που παρατηρήθηκε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή.

Επισημαίνεται ότι υπάρχουν σαφείς λόγοι για τους οποίους η Ευρώπη θέλει να ενισχύσει τη δική της βιομηχανία – κυρίως ο κίνδυνος μιας δεύτερης κυβέρνησης Trump στις ΗΠΑ, η οποία μπορεί να αποδυναμώσει τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.

«Η εξάρτηση από τα οπλικά συστήματα των ΗΠΑ ήταν δυνατή μια φορά αμέσως μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας, αλλά θα ήταν απερίσκεπτο για τους Ευρωπαίους να χρησιμοποιήσουν ξανά αυτό το δεκανίκι», είπε ο Crosson.

Οι φορολογούμενοι είναι επίσης πιο πιθανό να υποστηρίξουν δαπάνες που υποστηρίζουν τις ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, σημειώνουν πολλοί.

«Σε έναν κόσμο όπου οι μεγάλοι παίκτες ευνοούν τις δικές τους αμυντικές βιομηχανίες, θα πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε αφελείς και να οικοδομήσουμε μια ευρωπαϊκή προτίμηση», είπε η Loiseau – αλλά αυτό δεν πρέπει απαραίτητα να περιορίζεται στην ΕΕ.

• «Πρέπει να φανταστούμε ad hoc συνασπισμούς ικανών και πρόθυμων να αυξήσουν και να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή άμυνα», είπε. «Αυτοί οι συνασπισμοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία», πρόσθεσε.

Πάνω απ ‘όλα, ορισμένοι υποστηρίζουν, ένας νέος Επίτροπος Άμυνας της ΕΕ θα πρέπει να είναι υπομονετικός, δεδομένης της μακροπρόθεσμης φύσης της επιχείρησης.

«Μετά από δεκαετίες υποεπενδύσεων και συρρίκνωσης της παραγωγικής ικανότητας, αυτή η προσαρμογή δεν μπορεί να γίνει εν μία νυκτί», είπε ο Schmitt.

«Θα ήταν συνετό να έχουμε μια προσεκτική αξιολόγηση για να καθορίσουμε ποιες δυνατότητες μπορούμε να δεχτούμε να εξαρτόμαστε από μη ευρωπαϊκές πηγές και για ποιες δυνατότητες θα πρέπει να βασιστούμε καλύτερα στους ευρωπαίους παραγωγούς», εξήγησε.

ΠΗΓΗ: Euronews, Paula Soler, Jack Schickler – What will the EU’s defence industry commissioner do?

Η Γερμανία εξακολουθεί να μπλοκάρει την πώληση των αεροπλάνων Eurofighter Typhoon στην Τουρκία: Ενστάσεις λόγω των απειλών κατά της Ελλάδας και της Κύπρου