Ερντογάν, δεν μπορείς να πλεύσεις ένα πλοίο με λόγια: Η απάντηση-κόλαφος κορυφαίου Ισραηλινού καθηγητή στον ισλαμιστή πρόεδρο της Τουρκίας για την απειλή περί …εισβολής!!!

Ο ισλαμιστής πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν με τη σύζυγό του Εμινέ σε εκδήλωση εθνικιστών. Φωτογραφία από την Τουρκική Προεδρία, Recep Tayyip Erdoğan, @RTErdogan




Του EFRAT AVIV*, BESA**

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Η απειλή του Ταγίπ Ερντογάν ότι η Τουρκία θα εισέλθει στο Ισραήλ, όπως έκανε στη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, είναι μια από τις πιο σοβαρές δηλώσεις στην ιστορία των σχέσεων των δυο χωρών.

Αυτό το άρθρο περιγράφει το πολιτικό πλαίσιο και το υπόβαθρο αυτής της απειλής και διερευνά τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτήν και πού μπορεί να οδηγήσει στις σχέσεις μεταξύ των χωρών.

Αναλύει τις πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν, με έμφαση στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια.

Αν και οι απειλές του Ερντογάν πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, είναι απίθανο να υλοποιηθούν σε αυτό το στάδιο, αν και είναι σημαντικό να παρακολουθούμε στενά τις ενέργειες της Τουρκίας στο μέλλον.

  • Το 2017, δημοσίευσα ένα βιβλίο για τον αντισιωνισμό και τον αντισημιτισμό στην Τουρκία. Σε εκείνο το βιβλίο, εκτός από την περιγραφή της ανάπτυξης αντισημιτικών και αντι-ισραηλινών φαινομένων στην Τουρκία με τα χρόνια, διερεύνησα το ερώτημα εάν ο ίδιος ο Ερντογάν είναι αντισημίτης.

Υποστήριξα ότι είτε είναι προσωπικά αντισημιτικός είτε όχι –μια κρίση που αφήνω στον αναγνώστη– το κρίσιμο ζήτημα είναι η επιρροή του στην άνοδο και τη διάδοση του αντισημιτικού συναισθήματος στην τουρκική κοινωνία. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, ο αντισημιτισμός και ο αντισιωνισμός στην Τουρκία συχνά υπαγορεύονται από τα πάνω.

Μου το θύμισε αυτό μετά την πρόσφατη απειλή του Ερντογάν προς το Ισραήλ, στην οποία υποστήριξε ότι η Τουρκία θα έμπαινε στο Ισραήλ όπως είχε εισέλθει στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτα για να το αποτρέψει.

«Πρέπει να είμαστε ισχυροί ώστε το Ισραήλ να μην συνεχίσει τις γελοίες ενέργειές του εναντίον της Παλαιστίνης», είπε. Αυτή η απειλή, που εν μέρει είχε σκοπό να δημιουργήσει φόβο ότι το Ισραήλ μπορεί να κάνει στους Τούρκους ό,τι φέρεται να έκανε στους Παλαιστίνιους, ήρθε μετά την ομιλία του Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Κογκρέσο, αλλά δεν σχετίζεται απαραίτητα με αυτήν, παρά μόνο ως προσπάθεια να κερδίσει δημοτικότητα σε μια αρένα διαφορετική από την Ουάσιγκτον.

Ο Ερντογάν έχει εμμονή με τον Νετανιάχου, παρουσιάζοντάς τον στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ως νέο Χίτλερ. Αυτή η ρητορική αποδεικνύεται από μια διαφήμιση δρόμου με ένα γραφικό του προσώπου του πρωθυπουργού του Ισραήλ που σταδιακά μεταμορφώνεται σε αυτό του Χίτλερ.

  • Η εικόνα έχει λεζάντα: «Ο Χίτλερ δεν πέθανε, αλλάζει μόνο σχήμα». Η ομιλία του Νετανιάχου στο Κογκρέσο μπορεί να ήταν καταλύτης για την απειλή, αλλά δεν ήταν το σημείο εκκίνησης της εχθρότητας του Ερντογάν.

Η δήλωση του Ερντογάν ήρθε μια ημέρα μετά τη σφαγή από τη Χεζμπολάχ 12 παιδιών Δρούζων στο Majdal Shams, μια εκδήλωση στην οποία δεν αναφέρθηκε. Ακόμη και μετά τις 7 Οκτωβρίου, ο Ερντογάν είπε απλά: «Καλούμε όλα τα μέρη να ενεργήσουν λογικά και να αποφύγουν παρορμητικά μέτρα».

Σκοπεύει ο Ερντογάν να στείλει στρατιωτικές μονάδες στη Γάζα ή να παράσχει βοήθεια στη Χαμάς με τη μορφή πυρομαχικών; Οι εξαγωγές όπλων της Τουρκίας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Το 2022, η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας κατέγραψε κύκλο εργασιών 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με εξαγωγές όπλων στα 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να αυξηθούν.

Το τουρκικό drone Bayraktar, το οποίο έχει παίξει σημαντικό ρόλο στον πόλεμο της Ρωσίας και της Ουκρανίας καθώς και στη Συρία, τη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, δεν είναι το μόνο όπλο που παράγει η Τουρκία.

Το Ισραήλ εξεπλάγη από την απειλή του Ερντογάν, αν και οι αποδείξεις των προθέσεών του εμφανίστηκαν ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτό το γεγονός επισκιάστηκε από τη σφαγή του Οκτωβρίου 2023.

Τον Σεπτέμβριο, οι τελωνειακοί υπάλληλοι στο λιμάνι του Ashdod αποκάλυψαν μια προσπάθεια της Τουρκίας να μεταφέρει λαθραία 16 τόνους πυραυλικού υλικού στη Λωρίδα της Γάζας.

Δύο εμπορευματοκιβώτια που περιείχαν 54 τόνους σάκους γύψου που εστάλησαν από την Τουρκία στη Γάζα βρέθηκαν να περιέχουν χλωριούχο αμμώνιο, το οποίο χρησιμοποιείται από τρομοκρατικές οργανώσεις στη Λωρίδα για την παραγωγή πυραύλων.

  • Ποιοι παράγοντες οδήγησαν τον Ερντογάν να κάνει μια τόσο σοβαρή απειλή κατά του Ισραήλ;

Αυτές οι απειλές πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο της προσέγγισης της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράν. Ο Ερντογάν πέρασε μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας προσπαθώντας να ανατρέψει το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, μετά από μια στενή προσωπική σχέση με τον Άσαντ μεταξύ του 2007 και του 2010 ως μέρος της πολιτικής «μηδενικών προβλημάτων» της Άγκυρας με τους γείτονές της.

Κάποια στιγμή, ο Ερντογάν προσπάθησε ακόμη και να μεσολαβήσει στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Συρίας και Ισραήλ. Η τρέχουσα τουρκική προσέγγιση με τον Άσαντ, τον οποίο ο Ερντογάν έχει αποκαλέσει τρομοκράτη πολλές φορές, σχετίζεται κυρίως με αντισυριακές ταραχές σε αρκετές τουρκικές πόλεις.

Στην Άγκυρα, τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζητούν τη μαζική απέλαση των Σύριων προσφύγων και η κυβέρνηση στρέφεται στο συριακό καθεστώς που κάποτε προσπάθησε να ανατρέψει για να βοηθήσει στην επίλυση αυτού του προβλήματος.

Οι ταραχές αποκάλυψαν μακροχρόνιες εντάσεις μεταξύ Σύριων και Τούρκων που επιδεινώνονται από τις οικονομικές πιέσεις από τον υψηλό πληθωρισμό της Τουρκίας. Το συριακό ζήτημα αποτελεί απειλή για τη δημοτικότητα του Ερντογάν στην Τουρκία και ενισχύει την κριτική εναντίον του.

Πέρα από τη Συρία και το Ιράν, υπάρχει και σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας. Τον Μάιο του 2023, οι υπουργοί Εξωτερικών της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Συρίας και του Ιράν συναντήθηκαν στη Μόσχα. Αυτή η θέρμανση των σχέσεων με τους εχθρούς της Δύσης είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη καθώς η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ.

  • Η τουρκική απειλή για το Ισραήλ και οι τουρκο-ισραηλινές συγκρούσεις την τελευταία μιάμιση δεκαετία έχουν δώσει επανειλημμένα στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και στον ηγέτη του ευκαιρίες να τοποθετηθούν ως υπέρμαχοι του Ισλάμ, μια εικόνα που προσπαθούν να προβάλουν για να ενισχύσουν την εκλογική τους βάση.

Αυτή η βάση απειλείται λόγω της διάβρωσης της πολιτικής εξουσίας και της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, καθιστώντας ζωτικής σημασίας για τον Ερντογάν να δράσει εξέχοντα κατά του Ισραήλ. Θυμηθείτε ότι πριν από περίπου μια δεκαετία, κατά την πρώτη του προεδρική εκστρατεία, ο Ερντογάν έστησε μεγάλες διαφημιστικές πινακίδες που τον έδειχναν ως τον άνθρωπο που έκανε το Ισραήλ να ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό στο Mavi Marmara.

Αυτός είναι επίσης ο λόγος που η αεροπορία, ο τουρισμός και οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας διακόπηκαν σχεδόν πλήρως με την εντολή του Ερντογάν παρά τον τριπλασιασμό που είχαν απολαύσει μέσω των οικονομικών δεσμών των χωρών.

Ωστόσο, ο Ερντογάν συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικές εγχώριες επικρίσεις και διαμαρτυρίες σχετικά με την πολιτική του απέναντι στο Ισραήλ. Σε ορισμένους κύκλους, θεωρείται πολύ επιεικής, καθώς δεν έχει αναστείλει τις διπλωματικές σχέσεις και συνεχίζει να επιτρέπει τη διέλευση ουσιαστικής προμήθειας φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Τουρκίας στο δρόμο προς το Ισραήλ.

Η κριτική προέρχεται κυρίως από άτομα που βρίσκονται κοντά στον Ερντογάν – ιδιαίτερα το Yeniden Refah Partisi (Νέο Κόμμα Ευημερίας), το οποίο κέρδισε δημοτικότητα εις βάρος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν στις τελευταίες τοπικές εκλογές (το κόμμα κέρδισε το 6,19% των ψήφων).

Στην ομιλία του απειλώντας το Ισραήλ, ο Ερντογάν καταδίκασε τον Doğan Bekin, βουλευτή του Νέου Κόμματος Πρόνοιας της Κωνσταντινούπολης της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, δημιουργώντας έτσι μια άμεση σύνδεση μεταξύ της απειλής για το Ισραήλ και αυτού του κόμματος.

  • Οι διαμαρτυρίες κατά του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης δεν αφορούν αποκλειστικά την οικονομία ή την εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Υπάρχει επίσης διαμάχη σχετικά με έναν προτεινόμενο νόμο που απαιτεί την ευθανασία αδέσποτων σκύλων που δεν φιλοξενούνται σε κυνοκομεία.

Αυτός ο νόμος, που ψηφίστηκε χωρίς συνεννόηση με κτηνιάτρους, πυροδότησε διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα. Τέτοιες διαμαρτυρίες θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ένα ευρύτερο κίνημα, οδηγώντας δυνητικά σε διαδηλώσεις που οδηγούνται από τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση. Αυτές οι διαδηλώσεις θα μπορούσαν να είναι παρόμοιες με τις ταραχές στο πάρκο Gezi του 2013 ή ακόμη πιο σοβαρές. Επομένως, είναι κρίσιμο για τον Ερντογάν να διατηρήσει την εγχώρια υποστήριξη.

Επιπλέον, πρέπει να τονιστεί η σχέση της Τουρκίας με τη Χαμάς. Παρά τις εκκλήσεις προς τους ηγέτες της Χαμάς να εγκαταλείψουν την Τουρκία μετά τις 7 Οκτωβρίου, δεν έγινε καμία ενέργεια για την επιβολή αυτής της εντολής.

Η τουρκική υποστήριξη στη Χαμάς επηρεάζει αρνητικά τους απλούς Τούρκους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των Τούρκων Εβραίων. Ο νόμος που απαγορεύει τη διπλή υπηκοότητα με το Ισραήλ επιδεινώνει περαιτέρω τα υποτιθέμενα ζητήματα πίστης μεταξύ των Τούρκων Εβραίων.

  • Ποια είναι λοιπόν η πραγματική σημασία της απειλής του Ερντογάν;

Είναι απίθανο η Τουρκία να στείλει στρατιωτικές μονάδες στη Γάζα σε αυτό το σημείο. Διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ εξακολουθούν να υπάρχουν. Η Τουρκία απείλησε να στείλει στολίσκους και να επιτεθεί στο Ισραήλ μετά το περιστατικό του Μαρμαρά το 2010 και μετά την άρνηση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα μετά τις 7 Οκτωβρίου, αλλά αυτές οι απειλές αποδείχθηκαν απλή ρητορική.

Η τρέχουσα απειλή, αν και είναι εξίσου απίθανο να πραγματοποιηθεί, θα μπορούσε να υποδεικνύει σχέδια για αποστολή όπλων και βοήθειας πληροφοριών στους αντιπάλους του Ισραήλ.

Δεύτερον, καθώς η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, είναι απίθανο οι ΗΠΑ να επιτρέψουν ένα τέτοιο σενάριο. Είτε οι απειλές του Ερντογάν έχουν ουσία είτε όχι, το απλό γεγονός ότι ο πρόεδρος μιας χώρας απειλεί με στρατιωτική εισβολή σε μια χώρα με την οποία έχει διπλωματικές σχέσεις είναι σοβαρό.

Αυτό είναι σημαντικό για το Ισραήλ, αλλά και για άλλες χώρες με τις οποίες η Τουρκία έχει σχέσεις. Σημειωτέον, εκτός από τον ηγέτη της ακροδεξιάς στην Ολλανδία, Geert Wilders, κανένα άλλο κόμμα δεν έχει απαντήσει στην απειλή κατά του Ισραήλ.

Αυτός ο μήνας σηματοδοτεί την 50ή επέτειο από την κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία και η Τουρκία συνεχίζει να απειλεί την Ελλάδα και την Κύπρο παρά τις ειρηνευτικές συνομιλίες.

Η τελευταία προειδοποιήθηκε από τον Σεΐχη Νασράλα να μην επιτρέψει στο Ισραήλ να επιτεθεί από το έδαφός του σε περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, αλλά κλήθηκε επίσης να «μείνει μακριά» από τη σύγκρουση από τον Χακάν Φιντάν, τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η Τουρκία μπορεί να καταδικάσει και να απειλήσει τη Συρία και την Ελλάδα, αλλά εξακολουθεί να διαπραγματεύεται μαζί τους, όπως έκανε με το Ισραήλ πριν από την εποχή του Ερντογάν. Ο Ερντογάν φέρεται πρόσφατα να είπε:

«Πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμο να ανοίγουμε σφιγμένες γροθιές. Θέλουμε οι διαφορές να επιλύονται μέσω αμοιβαίου διαλόγου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Αλλά είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Τουρκία του Ερντογάν είναι ικανή να κάνει τέτοιες δηλώσεις σχετικά με το Ισραήλ (που μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα εάν ο Ερντογάν είναι ή όχι αντισημίτης).

Τέλος, για τον Majdal Shams: Η σφαγή 12 παιδιών κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ποδοσφαίρου θα έπρεπε να είχε συγκλονίσει τον Ερντογάν, ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής.

* Ο καθηγητής Efrat Aviv είναι ανώτερος ερευνητής στο BESA Center και ανώτερος λέκτορας στο Τμήμα Γενικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan.
** BESA Center Perspectives Paper No. 2,294, 4 Αυγούστου 2024

  • Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ

Ας μην επιχαίρει κανείς για την κλιμάκωση του πολέμου: Οι εχθροπραξίες φέρνουν όλο και πιο κοντά τον κίνδυνο άμεσης εμπλοκής, και στο κατώφλι του παγκόσμιου ολέθρου….

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: