Με αφορμή τα 50 μαύρα χρόνια από την άνανδρη εισβολή του Αττίλα εναντίον της Κύπρου: Δεν υπάρχει ποτέ “τελευταία ευκαιρία”… Δέκα παρατηρήσεις για το 2024
Η παράνομη ΄”σημαία” του κατοχικού καθεστώτος στον Πενταδάκτυλο. Αυτό το απαράδεκτο θέαμα βλέπουν κάθε βράδι οι Ελληνοκύπριοι που διαμένουν στη Λευκωσία. Φωτογραφία via Αντέννα Κύπρου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ικανοποίηση γιατί το Κυπριακό είναι σε τροχιά διαπραγμάτευσης, εξέφρασε ο Νίκος Χριστοδουλίδης – Συγκρατημένα αισιόδοξος και ρεαλιστής για την προσπάθεια επίλυσης
Διπλωματικές πηγές: «Πολλαπλά τα μηνύματα από τη συνάντηση στο Λευκό Οίκο» – «Ο Τζο Μπάιντεν συνέδεσε το Κυπριακό με τον ρόλο της Κύπρου στην περιοχή»
Εδώ και 70 χρόνια, από το 1954, αναζητούμε διαρκώς το Δίκαιο, τη Δικαιοσύνη, τη Δικαίωση. Προσπάθησαν να μας χωρίσουν σε στρατόπεδα. Εδώ, οι πατριώτες και, εκεί, οι άλλοι. Συχνά, διασχίζαμε την λεπτή αυτή γραμμή και περνάγαμε χωρίς να το καταλάβουμε από τη μια μεριά στην άλλη.
Δεν ανήκω στην κατηγορία εκείνων που συνηθίζουν να παραδίδουν μαθήματα πατριωτισμού στους Κυπρίους, αλλά η φετινή «στρογγυλή» επέτειος των 50 χρόνων από την εποχή του «Αττίλα-1» και του «Αττίλα-2» αποτελεί την ευκαιρία συλλογικής σκέψης και αξιολόγησης όσων έχουν συμβεί.
Προσωπικά, επειδή το ζήτημα μπορεί να καλύψει ακόμα κι ένα πολύτομο βιβλίο, παραθέτω 10 παρατηρήσεις για το 2024.
1. Τι σημαίνει η Κύπρος για την δική μου γενιά; Ιστορία 70 ετών! Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, πρωτάκουσα για τη βάρβαρη βρετανική αποικιοκρατία, τους απαγχονισμούς και τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ. Ήταν τα χρόνια που στις καθημερινές ογκώδεις διαδηλώσεις των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης κυριαρχούσε το σύνθημα της «Ένωσης».
Εκεί ξεκίνησε υποσυνείδητα η πολιτικοποίησή μας. Λίγα χρόνια αργότερα, έμαθα και τον όρο «αυτοδιάθεση» που οδήγησε, φυσιολογικά, στην υπό όρους ανεξαρτησία.
2. Στη συνέχεια, από την εισβολή του 1974, έχουμε το χρέος, την υποχρέωση συνειδησιακής αφύπνισης και την οδυνηρή υπόμνηση διαρκούς δέσμευσης και ανεκπλήρωτης υποχρέωσης που συνοψίζονται στη φράση «Δεν Ξεχνώ»! Αποτελεί χρέος για τον κάθε -εξ Ελλάδος- Έλληνα η επίσκεψη στην Κύπρο. Δεν απαιτείται προσπάθεια, για να αντιληφθεί ο επισκέπτης τις διαρκείς ιστορικές, εθνικές, συμβατικές, πολιτικές και ηθικές μας ευθύνες απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Μας τις υπενθυμίζει, με σκληρό τρόπο, ο Πενταδάκτυλος. Δυστυχώς. Δίπλα-δίπλα απεικονίζονται στο βουνό η τουρκική σημαία και η σημαία του ψευδοκράτους. Μας υπενθυμίζει τη μωρία, την ανικανότητα, τη δειλία, την ακρισία και την προδοσία της χούντας των συνταγματαρχών, ενώ στο έδαφος της Κύπρου πολεμούσαν τους Τούρκους εισβολείς, χωρίς βοήθεια, και ελληνικές δυνάμεις.
Μας υπενθυμίζει, επίσης, ότι, εδώ και 50 χρόνια, έδαφος κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παράνομα κατέχεται από τις στρατιωτικές δυνάμεις ενός μέλους του ΝΑΤΟ.
3. Όπως προανέφερα, δεν ανήκω στην κατηγορία εκείνων που συνηθίζουν να παραδίδουν μαθήματα πατριωτισμού στους Κυπρίους.
Διαβάζω ότι «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές». Μήπως όμως το δικό μας πρόβλημα είναι η σχέση με την αλήθεια; Οι εκτός Κύπρου, κυρίως, προσπαθούμε να υποτάξουμε την αλήθεια στο «αλάνθαστο» δικό μας ορισμό του πατριωτισμού.
Ξεχνώντας συχνά ότι πατριωτισμός αληθινός είναι όχι μόνο να αρνείσαι, αλλά να παίρνεις αποφάσεις -δύσκολες και αναγκαίες- όταν απαιτηθεί. Να υποθηκεύσεις, δηλαδή, το όνομά σου, αναλαμβάνοντας και την ευθύνη της λύσης.
Όχι όμως μίας οποιασδήποτε «λύσης». Διότι «λύση» εκτός του πλαισίου των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, του ευρωπαϊκού κεκτημένου και του διεθνούς δικαίου σημαίνει ότι συμφωνούμε πως δεν θα μπορούμε πλέον -ούτε η Κύπρος ούτε η Ελλάδα- να επικαλούμαστε το Δίκαιο και τις Συνθήκες έναντι της Τουρκίας. Ούτε στην Κύπρο, ούτε στο Αιγαίο, μήτε στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Αν βάλουμε την υπογραφή μας σε μία στρεβλή και άδικη -εκτός του Δικαίου- συμφωνία στην Κύπρο, θα υποχρεωθούμε να τη βάλουμε, στη συνέχεια, και στο Αιγαίο. Να, γιατί η Κύπρος δεν κείται και δεν πρέπει να κείται μακράν.
4. Ποτέ δεν πίστεψα τελεσίγραφα του τύπου «αυτή είναι η τελευταία σας ευκαιρία». Ούτε την οιμωγή για την «Ιστορία των Χαμένων Ευκαιριών». Δεν υπήρξαν πραγματικές χαμένες ευκαιρίες που να απέκλειαν τη σταθερά επιδιωκόμενη από την Τουρκία (ήδη από τη δεκαετία του ’50), διχοτόμηση, όπως γράφει και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κύριος Νίκος Χριστοδουλίδης, στο βιβλίο του «Οι γεωπολιτικές πραγματικότητες στα σχέδια λύσης του Κυπριακού (1948-1978)» (Εκδόσεις Ι. Σιδέρης).
Ο σύγχρονος τραγωδός δεν έχει προβλέψει τον «από μηχανής θεό». Οι συμμαχίες και οι διευθετήσεις (πολιτικές, στρατιωτικές, οικονομικές) δεν αποτελούν μηχανισμό αποτροπής ή πρόληψης ούτε διαθέτουν αυτοματοποιημένα πολιτικά αντανακλαστικά παρέμβασης. Επιπλέον, έχουν μεταβαλλόμενο -ακόμη και μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- τον προσδιορισμό των συμφερόντων και της απειλής.
Όπως έχουν τα πράγματα, οι καλές μας επιλογές είναι περιορισμένες. Μένουμε υποχρεωτικά προσηλωμένοι στο προνομιακό μας πεδίο: στο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, των Αποφάσεων του ΟΗΕ και των αξιών και κεκτημένου της Ευρωπαϊκής, αλλά και έχοντας συνείδηση των μετρήσιμων -στην πράξη- αποτελεσμάτων.
Δεν είναι αρκετά. Χαιρετίζουμε τα πρόσφατα -υποτονικά έστω- Συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της Ένωσης για την Τουρκία. Δεν συνιστούν, εν τούτοις, ικανή δύναμη αποτροπής, ανάσχεσης και περιορισμού της επιθετικότητας της γειτονικής Τουρκίας. Επιμένουμε στη δύναμη του Δικαίου. Ή Άγκυρα προκρίνει το δίκαιο της Ισχύος.
5. Η Τουρκία επί 50 χρόνια κομπάζει, διατηρώντας το αποκλειστικό «προνόμιο» να μεταφράζει σαν «ειρηνευτική επιχείρηση» τις αγριότητες, τους φόνους, τους ομαδικούς βιασμούς και τις κακοποιήσεις, την κακή μεταχείριση και τον βασανισμό κρατουμένων, τις εκτελέσεις αμάχων και αιχμαλώτων, την εξαφάνιση πολιτών και στρατευμένων, τους ομαδικούς τάφους, την καταστροφή, τη λεηλασία εκκλησιών, την, την…
Το επαναλαμβάνει και τώρα με πομπώδεις ανακοινώσεις. Ηγεσία, πολιτικοί, διπλωμάτες και στρατιωτικοί της Τουρκίας γνωρίζουν ότι, με χαρακτηριστική επιμέλεια και αντικειμενικότητα, οι δήθεν «ειρηνευτικές επιχειρήσεις» του δικού της στρατεύματος έχουν πλήρως καταγραφεί στην καταδικαστική ‘Έκθεση της αδέκαστης Ευρωπαϊκής Επιτροπής (νυν Δικαστηρίου) Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο).
Των -κατά συρροή- ωμοτήτων που διέπραξε ο τουρκικός στρατός, των αξιωματικών συμπεριλαμβανομένων, κατά την εισβολή στην Κύπρο. Αποτελεί έναν, άνευ προηγουμένου, κόλαφο του καταξιωμένου δικαιοδοτικού ευρωπαϊκού θεσμού για την Τουρκία. Απορρίπτει τον εξωραϊσμό της τουρκικής εισβολής και των απάνθρωπων πρακτικών των τουρκικών στρατευμάτων.
6. Η -ξεχασμένη στα συρτάρια μας- Έκθεση ήταν το αποτέλεσμα δύο διακρατικών προσφυγών 6780/1974 και 6950/1975 της Κύπρου κατά της Τουρκίας. Υιοθετήθηκε στις 10 Ιουλίου 1976.
Η Επιτροπή εξέτασε πλήθος μαρτυριών, έλαβε υπόψη τις θέσεις της Άγκυρας και της Λευκωσίας, κατέγραψε συστηματικά τα γεγονότα και θεμελίωσε την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας για τις παραβιάσεις της Σύμβασης της Ρώμης. Παλιότερα, είχαμε κωδικοποιήσει τα συμπεράσματά της, ώστε να είναι προσιτά και εύληπτα.
Σήμερα, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον πόλεμο στη Γάζα και τις αιτιάσεις του κ. Ρ. Τ. Ερντογάν κατά του Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου σκέφτομαι ότι η Λευκωσία θα μπορούσε να ξαναφέρει στην επιφάνεια την έκθεση. Θυμίζοντας, με τον τρόπο αυτό, ότι το ατιμώρητο της Τουρκίας δημιούργησε ιστορικό προηγούμενο στην Ευρώπη.
7. Αναφέρθηκα ήδη στην προδοσία της χούντας των συνταγματαρχών. Η πρώτη, όμως, καθοριστική για την άμυνα της Μεγαλονήσου –εγκληματική για στρατιωτικούς– ενέργεια είχε συντελεστεί κρυφά μετά το φιάσκο της ελληνοτουρκικής συνάντησης του Έβρου, το Σεπτέμβριο του 1967, επί παντοδυναμίας του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου.
Απέσυρε την ελληνική μεραρχία, η οποία είχε με μυστικότητα σταλεί στην Κύπρο επί κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου. Διπλή εγκατάλειψη λοιπόν. Και όμως, υπάρχουν κάποιοι χειροκροτητές των συνταγματαρχών που ακόμη και σήμερα τολμούν να ισχυρίζονται ότι «δικαιώθηκαν». Δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι μεταξύ αυτών είναι και οι υποστηρικτές της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και θιασώτες του κ. Βλ. Πούτιν.
8. Σκέπτομαι ότι τα όσα συμβαίνουν σήμερα με την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία -όπως, επίσης, το 2014 στην Κριμαία και το 2008 στη Γεωργία= Έχουν ως ιστορικό ευρωπαϊκό προηγούμενο την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Δεν μπορούν όμως στην Ευρώπη να ισχύουν δύο μετρά και δύο σταθμά. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες. Να ισχύσουν, δηλαδή, οι Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Κύπρο. Περιττεύει να προσθέσω ότι τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν ενεργούν πλέον σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αλλά σύμφωνα με τα στενά τους συμφέροντά.
Γνωρίζω ότι δεν πρωτοτυπώ, αλλά καλόν είναι να το θυμόμαστε. Σήμερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών έχει στην κυριολεξία παραλύσει λόγω του ψυχροπολεμικού κλίματος που επικρατεί.
Επίσης, η Ρωσία λόγω Ουκρανίας, έχει χαρακτηριστικό πρόβλημα έλλειψης πειστικότητας να διατηρήσει τις θέσεις που στο παρελθόν πρόβαλλε στο Κυπριακό. Μπορεί σήμερα η Μόσχα, αν έστω υποθέσουμε ότι το επιθυμούσε, να καταγγείλει την τουρκική εισβολή, κατοχή, την προσάρτηση κ.λπ.; Η απάντησή είναι αρνητική.
9. Θλιβερό είναι, κατά καιρούς, να αφήνονται να διαρρέουν πληροφορίες περί διχογνωμίας ή ψυχρότητας στις σχέσεις μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας.
Διαφορές εκτιμήσεων και ανάλυσης φυσικό είναι ότι υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν. Θλίβομαι όμως, όταν βλέπω επίμονη αρθρογραφία που βέβαιον είναι ότι υπαγορεύεται. Να ξεκαθαρίσουμε, λοιπόν, ότι τυχόν εκούσια απομάκρυνση των Αθηνών από την Λευκωσία λειτουργεί, πρωτίστως, σε βάρος της αξιοπιστίας και του κύρους της Ελλάδος και σε δεύτερο βαθμό σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
10. Η τελευταία αυτή παρατήρηση έχει σχέση και με την απουσία προοπτικής για εξεύρεση λύσης συμβατής με τις Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το Διεθνές Δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Σήμερα, είναι 50 ετών οι κάτοικοι της Κύπρου -Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι- που γεννήθηκαν το 1974.
Αντιστοίχως, 60 ετών είναι αυτοί που ήσαν 10 ετών, όταν έγινε το πραξικόπημα της χούντας κατά του Μακαρίου, η τουρκική εισβολή, η προσφυγιά και η εθνοκάθαρση. Κοντά δύο γενιές Κυπρίων δεν γνώρισαν ποτέ την έννοια του συνανήκειν, δηλαδή του ανήκειν σε ένα ενιαίο κράτος.
Δεν έζησαν ποτέ μαζί. Τους χώριζε για 50 χρόνια η διαχωριστική γραμμή, αποτέλεσμα της διχοτομικής πολιτικής της Άγκυρας και της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής. Δεν γνωρίζουν τι σημαίνει να ζεις σε ένα κράτος. Υπάρχουν σήμερα κίνητρα ενίσχυσης του αισθήματος του «συνανήκειν»;
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΔΩ, ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ ΕΔΩ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ
ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΕΔΩ – ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΥΝΑΣ ΕΔΩ
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE