Μπορεί ο «Εργατικός» Κιρ Στάρμερ να δώσει στην Αγγλία την πολυπόθητη αλλαγή για την οποία κραυγάζει απεγνωσμένη; Πραγματιστής κεντροαριστερός ή καριερίστας απατεώνας;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Κι όμως υπάρχει πιο χαμηλά για τον Σούνακ και το κόμμα του: Έπεσαν κι άλλο μετά το σκάνδαλο με τον στοιχηματισμό για την ημερομηνία των εκλογών

Στη 8η επέτειο του brexit μόνον το 12% των Βρετανών πιστεύει ότι τους ωφέλησε: Και άρθρο προειδοποίηση του Μισέλ Μπαρνιέ στους Γάλλους που τους βλέπει στον ίδιο δρόμο

Ο Σούνακ θα φύγει και… ατιμασμένος: Τρεις στενοί του συνεργάτες και ένα μέλος της φρουράς του έπαιζαν στοίχημα, ποντάροντας στην ημέρα των εκλογών

Καθώς η Βρετανία πλησιάζει προς τις γενικές εκλογές της στις 4 Ιουλίου , οι δημοσκοπήσεις λένε την ίδια ιστορία που διηγούνταν τα περισσότερα από τα τελευταία τρία χρόνια: Πρόκειται για μια χώρα που κραυγάζει για αλλαγή.

Η κατάσταση ήταν δεινή για τον Πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του στα τέλη του 2022.

Το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα – του οποίου τα 14 χρόνια στην εξουσία στιγματίστηκαν από τα πολιτικά στοιχήματα της λιτότητας, του Brexit και των ριζοσπαστικών οικονομικών αλλαγών – είχε σε δημοτικότητα πίσω από το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις  ήδη γύρω στο Νοέμβριο του 2021, και το χάσμα το μόνο που κάνει είναι να μεγαλώνει έκτοτε.

Εκτός κι αν συμβεί κάποιο αναπάντεχο μεγάλο σοκ, ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ, θα είναι το πρόσωπο που θα περάσει τη διάσημη μαύρη πόρτα της Downing Street 10 σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες.

Ο Στάρμερ έχει υποσχεθεί ότι θα είναι ο παράγοντας της αλλαγής που χρειάζεται η Βρετανία.

Έχει δεσμευτεί να αναπτύξει την οικονομία της χώρας με τη μεταρρύθμιση των νόμων για τον προγραμματισμό και τις επενδύσεις σε μια νέα βιομηχανική στρατηγική. Έχει πει ότι θα δημιουργήσει ένα εθνικό ταμείο πλούτου με 7,3 δισεκατομμύρια στερλίνες (9,3 δισεκατομμύρια δολάρια) δημόσιου χρήματος που θα βοηθήσει στην πληρωμή για τη μετάβαση σε καθαρές μηδενικές εκπομπές.

Μια δημόσια εταιρεία ενέργειας 8,3 δισεκατομμυρίων λιρών, η Great British Energy, θα δει το ενεργειακό δίκτυο του Ηνωμένου Βασιλείου να απελευθερώνεται από τον άνθρακα έως το 2030. Ο Στάρμερ λέει ότι όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν χωρίς αύξηση των φόρων εισοδήματος, αν και δεν υπάρχουν δεσμεύσεις για άλλες εισφορές, όπως φόροι επί των κερδών κεφαλαίου, ο οποίος καταβάλλεται σε χρήματα που προέρχονται από την πώληση περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων ακινήτων και μετοχών.

Το υπόλοιπο μανιφέστο των Εργατικών είναι ένα μείγμα μετριοπαθούς κεντρισμού αναμεμειγμένο με ήπιο σοσιαλισμό.

Περιλαμβάνει την επιβολή φόρων στα ιδιωτικά σχολεία για να βοηθήσει  στην πληρωμή της κρατικής εκπαίδευσης και απροσδόκητες εισφορές σε εταιρείες ενέργειας για τη χρηματοδότηση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Υπάρχουν επίσης δεσμεύσεις για τα δικαιώματα των εργαζομένων, περικοπή λιστών αναμονής για υγειονομική περίθαλψη και επίσης έλεγχος της μετανάστευσης.

Οι επικριτές στα δεξιά λένε ότι ο Στάρμερ θα χρειαστεί να αυξήσει τους φόρους για να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά του, ενώ οι σκεπτικιστές στα αριστερά λένε ότι το μανιφέστο του δεν είναι αρκετά τολμηρό ή φιλόδοξο για να αλλάξει τη Βρετανία προς το καλύτερο.

Αυτή είναι μια Βρετανία, φυσικά, που είχε πληθωρισμό ρεκόρ τα τελευταία δύο χρόνια, παρακολούθησε τα επιτόκια να εκτοξεύονται, είχε δει τη λίρα να πέφτει σε ιστορικό χαμηλό  έναντι του δολαρίου, εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίση κόστους ζωής, είχε τους μεγαλύτερους χρόνους αναμονής για ιατρικές επεμβάσεις στην πρόσφατη ιστορία και πέρασε τα τελευταία οκτώ χρόνια σε πολιτική αναταραχή μετά το δημοψήφισμα του 2016 υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εν ολίγοις, αυτός είναι ένας μακρύς κατάλογος πραγμάτων που πρέπει να διευθετηθούν σε μια πενταετία όταν τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται σε αταξία. Το ερώτημα για τον Στάρμερ, εάν κερδίσει, είναι αν το χάος είναι πολύ μεγάλο για να το διορθώσει και αν έχει την πολιτική ικανότητα να επιφέρει την αλλαγή που έχει υποσχεθεί.

Ποιος είναι ο Κιρ Στάρμερ

Στα χαρτιά, ο 61χρονος Στάρμερ μοιάζει με μια κλασική φιγούρα του κατεστημένου.

Κάποτε ήταν κορυφαίος δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, έγινε Διευθυντής Δημοσίων Εισαγγελιών (DPP) το 2008, διευθύνοντας την Εισαγγελική Υπηρεσία του Στέμματος της Αγγλίας και της Ουαλίας – μια θέση υψηλού προφίλ για την οποία ανακηρύχθηκε ιππότης, καθιστώντας τον τον πρώτο ηγέτη των Εργατικών που εισήλθε στον πολιτικό βίο με τον τίτλο “Sir” στο όνομά του.

Ο Στάρμερ, ωστόσο, είναι -με τα πρότυπα των σύγχρονων πολιτικών ηγετών- από σχετικά ταπεινή καταγωγή.

Γεννημένος το 1962,  μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη στα νότια του Λονδίνου. Ο πατέρας του ήταν κατασκευαστής εργαλείων που δούλευε σε εργοστάσιο, η μητέρα του ήταν νοσοκόμα που υπέφερε από σοβαρές σωματικές αναπηρίες, κάτι που τελικά οδήγησε στον ακρωτηριασμό του ενός ποδιού της.

Ενώ ο Στάρμερ δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι υπέφερε από φτώχεια, μίλησε για οικονομικούς αγώνες που επηρέασαν την οικογένειά του, καθώς και για τις μαθησιακές δυσκολίες που εμπόδισαν τον μικρότερο αδερφό του.

Σαφώς, αυτές οι πρώιμες εμπειρίες διαμόρφωσαν την πολιτική του Στάρμερ. Έχει μιλήσει για το ότι παρατηρούσε ανθρώπους που κοίταζαν περιφρονητικά τον πατέρα του επειδή εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο ή έκαναν εκφοβισμό στον αδερφό του. Οι γονείς του ήταν έντονα πολιτικοποιημένοι κι έτσι προκύπτει ότι έδωσαν στον μεγάλο τους γιο το όνομα του μεγαλύτερου ηγέτη των Εργατικών στο Κοινοβούλιο, του Κιρ Χάρντι.

«Είναι ο πρώτος ηγέτης των Εργατικών σε μια γενιά που μίλησε για τάξεις και σνομπισμό», είπε στο CNN ο Τομ Μπάλντουϊν, συγγραφέας βιογραφίας του Στάρμερ [«Keir Starmer: The Biography»].

«Αυτό δεν τον κάνει ταξικό πολεμιστή, αλλά κάποιον που καταλαβαίνει τα διαφορετικά επίπεδα υπερηφάνειας, φιλοδοξίας και ενοχής… Νιώθει το κέντρισμα της ασέβειας που βίωσε ο πατέρας του… Μιλάει πολύ για την αδερφή του που έζησε μια επισφαλή ζωή, αφού δεν έχει πάει στο πανεπιστήμιο», πρόσθεσε ο Μπάλντουϊν.

Ο Στάρμερ επέλεξε να σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο του Λιντς, πριν ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Αρχικά πίστευε ότι θα είχε μια νομική καριέρα δουλεύοντας για τα συνδικάτα, αλλά καθώς η πολιτική του αντίληψη εξελίχθηκε σύμφωνα με τις σπουδές του, άρχισε να ενδιαφέρεται ολοένα και περισσότερο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Τι πιστεύει;

Ο Στάρμερ έχει κάνει κάτι σαν ταξίδι από τότε που μπήκε στην πολιτική. Εξελέγη βουλευτής το 2015 σε ηλικία 52 ετών και μπήκε στο σκιώδες υπουργικό συμβούλιο λίγο περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα.

• Ο Τζέρεμι Κόρμπιν, τότε ηγέτης των Εργατικών, έκανε τον Στάρμερ επικεφαλής του Brexit μετά το δημοψήφισμα του 2016.

Ο Κόρμπιν είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στη βρετανική πολιτική και το ότι υπηρέτησε στην ηγετική ομάδα του εξακολουθεί να είναι κάτι που στοιχειώνει τον Στάρμερ. Ο Κόρμπιν ήταν ιστορικά στην άκρα αριστερά του Εργατικού Κόμματος. Πριν γίνει ηγέτης το 2015, ο Κόρμπιν είχε υποστηρίξει σε διάφορα σημεία της μακροχρόνιας καριέρας του τον πυρηνικό αφοπλισμό και την αποχώρηση από το ΝΑΤΟ ενώ είχε χαρακτηρίσει «τραγωδία» το ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν σκοτώθηκε αντί να δικαστεί.

• Ο Στάρμερ ήταν στο σκιώδες υπουργικό συμβούλιο του Κόρμπιν για τις γενικές εκλογές του 2017 και του 2019 – κάτι που οι Συντηρητικοί αναφέρουν τακτικά ως απόδειξη ότι αποτελεί απειλή για την εθνική ασφάλεια, έχοντας προσπαθήσει δύο φορές να κάνει τον Κόρμπιν πρωθυπουργό.

Ωστόσο, ο Στάρμερ έκτοτε έδιωξε τον Κόρμπιν από το Εργατικό Κόμμα μετά από έρευνα για τον αντισημιτισμό κατά την εποχή του Κόρμπιν ως ηγέτη. Ο Στάρμερ έχει δηλώσει επίσης ότι υποστήριξε τον Κόρμπιν γνωρίζοντας ότι θα έχανε. Πιεζόμενος να απαντήσει σε μια συνέντευξή του στο BBC, είχε πει πως «θα ήταν καλύτερος πρωθυπουργός» από «αυτόν που βγάλαμε» , εννοώντας τον Μπόρις Τζόνσον .

• Ο Στάρμερ υποστηρίζει επίσης ότι επανέφερε τους Εργατικούς σε θέση εκλογιμότητας.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτό είναι αλήθεια, αλλά οι επικριτές του Στάρμερ στα αριστερά λένε ότι χρησιμοποίησε τον Κόρμπιν και την αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος για να κερδίσει την ηγεσία του κόμματος το 2020 – δεσμευόμενος σε αρκετές αριστερές θέσεις όπως η εθνικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, η κατάργηση των πανεπιστημιακών διδάκτρων αμοιβές και αντιστροφή των συντηρητικών μεταρρυθμίσεων κοινωνικής πρόνοιας – μόνο για να εγκαταλείψει αυτές τις δεσμεύσεις μόλις πλησιάσει στην εξουσία.

Ο Τζέιμς Σνάιντερ, πρώην υπεύθυνος επικοινωνίας του Κόρμπιν, είπε στο CNN: «Ο Στάρμερ δεν είναι άνθρωπος με αρχές. Η εκστρατεία του να γίνει ηγέτης των Εργατικών ήταν συστημικά ανέντιμη. Ο κυνισμός του και η έλλειψη πολιτικών για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων θα οδηγήσει σε μια βαθιά απογοήτευση που θα μπορούσε είτε να τροφοδοτήσει τη σκληρή δεξιά είτε ένα μελλοντικό λαϊκό κίνημα για αλλαγή».

• Ο Στάρμερ έχει απαντήσει σε διάφορες περιστάσεις στις κατηγορίες που του προσάπτουνότι έχει παρασυρθεί πολιτικά λέγοντας ότι βάζει τη χώρα του πάνω από το πολιτικό του κόμμα και ότι είναι δυνατό να αλλάξεις τα πράγματα μόνο αν είσαι στην εξουσία.

Μπορεί ο Στάρμερ να αλλάξει τη Βρετανία;

Είτε πιστεύει κανείς ότι το τρέχον σχέδιο του Στάρμερ είναι μη φιλόδοξο, ανέντιμο ή ακριβώς αυτό που χρειάζεται η Βρετανία, είναι αδύνατο να προωθηθεί η πολιτική χωρίς πολιτικό και προσωπικό κεφάλαιο.

Ο Ντόμινικ Γκριβ, ένας συντηρητικός πολιτικός που υπηρέτησε ως γενικός εισαγγελέας μιλά με τα καλύτερα λόγια για αυτήν την περίοδο.

«Διεύθυνε το τμήμα του πολύ αποτελεσματικά και αποτελεσματικά σε μια πραγματικά δύσκολη στιγμή, επειδή ο προϋπολογισμός του είχε περικοπεί. Ήταν πραγματικά πολύ εντυπωσιακό», είπε ο Γκριβ στο CNN.

Για όσους βρίσκονται στα δεξιά, ο Στάρμερ είναι ένας άνθρωπος που θα πει τα πάντα για να πάρει την εξουσία. Είναι κάποιος που στα μάτια τους θα υποστηρίξει τον Κόρμπιν, ο οποίος είναι αντιΝΑΤΟϊκός και έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα ως υποστηρικτής των τρομοκρατών, για να πάρει αυτό που θέλει και αποτελεί κίνδυνο για τη Βρετανία.

Στα αριστερά, είναι κάποιος που δεν έχει την πεποίθηση να κάνει ριζικές αλλαγές και, μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του, δεν θα είναι ουσιαστικά τόσο διαφορετικός από έναν ηγέτη των Συντηρητικών.

Εάν οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις είναι ακριβείς,  ο Στάρμερ θα κερδίσει μια ιστορική και τεράστια πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων. Αλλά το μέλλον μπορεί να μην είναι τόσο απλό.

Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης των οικονομικών της Βρετανίας, των συνθηκών της πιθανής νίκης των Εργατικών και, ακόμη και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του ίδιου του Στάρμερ, μπορεί να σημαίνει ότι δεν έχει την λευκή επιταγή που θα απολάμβανε συνήθως ένας ηγέτης χωρίς ουσιαστικά αντιπολίτευση στο κοινοβούλιο.

Μια αδυναμία να μετατρέψει αυτή την κοινοβουλευτική εξουσία σε απτά αποτελέσματα σε μια εποχή που οι ψηφοφόροι \κραυγάζουν ζητώντας κάτι διαφορετικό θα μπορούσε να σημαίνει ότι σε πέντε χρόνια από τώρα, το μετριοπαθές, πρώτο κεντροαριστερό πρόγραμμά του μπορεί τελικά να θεωρηθεί εξίσου μεγάλο πολιτικό στοίχημα. όπως οποιοδήποτε από αυτά που πήραν οι Συντηρητικοί τα τελευταία 14 χρόνια.

Με πληροφορίες από CNN

Μια εβδομάδα πριν τις εκλογές η άκρα δεξιά «καλπάζει» προς ιστορική νίκη στη Γαλλία: Για να πάρει απόλυτη πλειοψηφία επενδύει σε μετωπική σύγκρουση με την Αριστερά