Οι Αμερικανοί πεζικάριοι που περίμεναν στα πλοία δεν ξεχνούν τη συμπεριφορά της Άγκυρας: Οι περίεργες σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και το μόνιμο όχι του Ερντογάν στη Σουηδία

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο «σουλτάνος» πάει στα δικαστήρια τον Ιμάμογλου : Ο Ταγίπ Ερντογάν μηνύει τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης για συκοφαντική δυσφήμιση

Ο διχασμός για την εθνική πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Πρώην πρωθυπουργοί όχι μόνο δικαιούνται, αλλά οφείλουν να παρεμβαίνουν ιδιαίτερα στα μείζονα εξωτερικά ζητήματα…

Παράνομες γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο και στα ανοικτά της Κύπρου από την Τουρκία το 2025, σύμφωνα με δημοσίευμα

Καταγράφεται άρθρο γνώμης στην t24 της ειδικευμένης σε θέματα διεθνών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής φιλοδυτικής δημοσιογράφου Barçın Yinanç με τίτλο «Η πορεία του ζητήματος της Σουηδίας θυμίζει το Διάταγμα της 1ης Μαρτίου».

Αναφέρει τα εξής:

#Η διαδικασία της έγκρισης της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ βαίνει προς ένα σημείο που θα αφήσει μόνιμες ζημιές στις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με το κοινοβουλευτικό Διάταγμα της 1ης Μαρτίου, το οποίο έχει προκαλέσει σοβαρό τραύμα στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις.

 Όπως είναι γνωστό, το 2003, μετά από μακρά διαπραγμάτευση, το τουρκικό Κοινοβούλιο δεν επέτρεψε στις ΗΠΑ να ανοίξουν μέτωπο κατά του Ιράκ διαμέσω τουρκικών εδαφών.

Ορισμένοι αποδίδουν την [τρέχουσα] επιδείνωση των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων στο γεγονός ότι η Τουρκία έχει γίνει αρκετά ισχυρή ώστε να είναι πλέον σε θέση «να μην κάνει ό,τι της λέει ο σημαντικότερος εταίρος της».

Αν και αυτή η άποψη είναι εν μέρει σωστή, δεν θεωρώ ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος για την επιδείνωση των σχέσεων, όπως ούτε και το 2003. — Η Αμερική δεν θύμωσε επειδή δεν μπόρεσε να περάσει το διάταγμα της 1ης Μαρτίου λέγοντας «πώς μπόρεσε ο μικρός μας εταίρος να αρνηθεί κάτι που θέλουμε;». Θύμωσε λέγοντας «πώς ο σύμμαχός μας μπορεί να μας εγκαταλείπει στα μισά του δρόμου;!».

Η οργή της Ουάσιγκτον δεν θα ήταν τόσο έντονη εάν η κυβέρνηση του ΑΚΡ είχε πει από την αρχή στις ΗΠΑ ότι δεν έβλεπε ζεστά το άνοιγμα ενός μετώπου προς το Ιράκ μέσω της Τουρκίας.

Εκείνη την εποχή, το ΑΚΡ είχε μπει σε μια διαδικασία διαπραγματεύσεων με την αμερικανική κυβέρνηση, […] που διήρκησαν για μήνες και ήταν τόσο αναλυτικές ώστε έφταναν μέχρι και στη φορολόγηση των καυσίμων που θα κατανάλωναν τα αμερικανικά αεροπλάνα τα οποία θα χρησιμοποιούσαν τον τουρκικό εναέριο χώρο.

Και η αμερικανική πλευρά πιστεύοντας ότι θα περνούσε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο [από την Τουρκία], έστειλε πλοία γεμάτα πεζικό στη Μεσόγειο, σαν να είχε σίγουρο ότι θα εγκριθεί το διάταγμα, και είχε προχωρήσει σε προετοιμασίες όπως η ενοικίαση αποθηκών στα νοτιοανατολικά της χώρας. Και η τουρκική πλευρά το είχε επιτρέψει αυτό. — Λέγεται ότι οι πεζικάριοι εκείνοι, που περίμεναν στα πλοία επί μέρες με ναυτία λόγω της θαλασσοταραχής, σήμερα βρίσκονται στην ανώτατη διοίκηση των ΗΠΑ και ως εκ τούτου η 1η Μαρτίου επισκιάζει τις σχέσεις ακόμη και σήμερα.

• Τα ίχνη της οργής της 1ης Μαρτίου διαρκούν ακόμη

Την 1η Μαρτίου [2003], η αμερικανική πλευρά υπέστη απόλυτο σοκ, τόσο επειδή ήρθαν τα πάνω κάτω σε όλα της τα σχέδια όσο και επειδή έπρεπε να σχεδιάσει τα πάντα από την αρχή.

[…] Αν το ΑΚΡ δεν είχε μπει από την αρχή στις διαπραγματεύσεις, αν είχε πει εξαρχής “μην μας εμπιστεύεστε, εμείς δεν είμαστε μέσα σε αυτή τη δουλειά”, αυτό δεν θα προκαλούσε αυτή τη μόνιμη οργή.

Φυσικά, εκείνη την εποχή το ΑΚΡ είχε μόλις έρθει στην εξουσία και δεν ήταν σίγουρο αν θα παρέμενε ή όχι. Κυρίως δε επειδή χρειαζόταν την υποστήριξη της Δύσης για τη νομική του υπόσταση, δεν είχε την πολυτέλεια να πει όχι στις ΗΠΑ από την πρώτη στιγμή. Επιπλέον, έψαχνε πραγματικά το πως θα μπορούσε να βρει τρόπο για να επωφεληθεί από αυτό.

• Το ζήτημα της Σουηδίας θα προκαλέσει μόνιμη ζημιά στις σχέσεις με τις ΗΠΑ

Σήμερα, σε μια διαφορετική συγκυρία, διεξάγεται μια κουραστική διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον.

Το ΑΚΡ δεν μπορεί πλέον να κρυφτεί με την δικαιολογία της απειρίας, όπως έκανε στην αρχή της διακυβέρνησής του. Ωστόσο, η διαδικασία έγκρισης της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εξελίσσεται προς ένα σημείο όπου θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη ζημιά στις σχέσεις των δύο πλευρών, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με το Διάταγμα της 1ης Μαρτίου.

Στην πραγματικότητα, τον περασμένο Ιούλιο, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το θέμα φαινόταν να έχει διευθετηθεί.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, ένας διπλωμάτης που τον εμπιστεύεται ο Πρόεδρος Recep Tayyip Erdoğan και μιλάει με τα καλύτερα λόγια για αυτόν, βγαίνοντας από τις συνομιλίες Σουηδίας-Τουρκίας δήλωσε ότι η Τουρκία θα επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο Κοινοβούλιο το συντομότερο δυνατό.

Και τότε ο πρόεδρος Erdoğan δεν είπε «όχι, εγώ δεν έδωσα μια τέτοια υπόσχεση».

[…] Η ένταξη της Σουηδίας θα επικυρωνόταν μόλις άνοιγε το Κοινοβούλιο.

Μετά τις διπλωματικές κινήσεις των καλοκαιρινών μηνών, πληροφορήθηκα από διάφορες πηγές ότι είχε επιτευχθεί πλήρης συμβιβασμός μεταξύ των δύο πλευρών. Η αμερικανική πλευρά είχε ενημερώσει την Άγκυρα ότι έπεισε το Κογκρέσο ‘από την πίσω πόρτα’ για την πώληση των F-16 και πως, αμέσως μετά την έγκριση της ένταξης της Σουηδίας, η Κυβέρνηση θα ειδοποιούσε το Κογκρέσο για την πώληση (όπως και για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα).

Την 1η Οκτωβρίου, την ημέρα που άνοιξε το Κοινοβούλιο, ανατράπηκαν όλα τα σχέδια εξαιτίας της τρομοκρατικής επίθεσης που σημειώθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών στην Άγκυρα.

Και εκεί που η Άγκυρα έλεγε ας περιμένουμε λίγο ακόμα, αυτήν τη φορά η Χαμάς πραγματοποίησε επίθεση στις 7 Οκτωβρίου. Η άνευ όρων υποστήριξη που παρείχαν οι ΗΠΑ στις δυσανάλογες επιθέσεις του Ισραήλ έφερε την [Τουρκική] Κυβέρνηση σε δύσκολη θέση.

Ο Πρόεδρος Erdoğan θεώρησε ότι η λύση ήταν να υπογράψει το πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας και να το στείλει στο Κοινοβούλιο στις 23 Οκτωβρίου.

Και τώρα λέει: «Εγώ έκανα αυτό που μου αναλογούσε», αφήνοντας να εννοηθεί ότι περιμένει να γίνουν αντίστοιχα βήματα στη διαδικασία έγκρισης της πώλησης των F-16.

Δεν θα με εξέπληττε μάλιστα αν έχει πλέον σταλεί το εξής μήνυμα στην Ουάσιγκτον: «Τα πράγματα άλλαξαν λόγω της Γάζας –η έγκριση της Σουηδίας έχει γίνει προβληματική– θα ήταν πιο εύκολο για εμάς αν η [Αμερικανική] Διοίκηση ενημέρωνε πρώτα το Κογκρέσο και ενέκρινε την πώληση».

Δυτικοί διπλωμάτες λένε: «Δεν ήταν έτσι η συμφωνία. Ο Ερντογάν αλλάζει συνεχώς τους όρους, μετακινεί το τέρμα καθώς το ματς συνεχίζεται».

Και αυτό με φέρνει στο πραγματικό πρόβλημα, στη ρίζα της επιδείνωσης μεταξύ των δύο χωρών. Στη δυσπιστία.

Η Ουάσινγκτον δεν εμπιστεύεται την Άγκυρα. Μετά την έγκριση της πώλησης των F-16, η Άγκυρα ψάχνει να δει τι άλλους όρους θα θέσει. Ωστόσο, η Κυβέρνηση ανησυχεί επίσης για το αντιτουρκικό κλίμα στο Κογκρέσο. […] Η Άγκυρα ανησυχεί για το τι θα γίνει αν υπάρξει εμπλοκή στην πώληση των F-16 αφού εγκριθεί η ένταξη της Σουηδίας.

Η δυσπιστία μεταξύ των δύο συμμάχων έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που μια εξίσωση με απλή λύση έχει μετατραπεί σε ιστορία με φίδια. Όσο περισσότερο τραβήξει αυτή η ιστορία, τόσο πιο μόνιμη θα είναι η ζημιά που θα προκληθεί στις σχέσεις.#

ΠΗΓΗ: t24, άρθρο γνώμης, Barçın Yinanç

Ο Τζο Μπάιντεν και ο Ερντογάν μίλησαν και για τη “νέα σχέση” της Ελλάδας με την Τουρκία: Τι αναφέρει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για τη συνομιλία των δύο Προέδρων