Islamist President Recep Tayyip Erdoğan made a speech at the Closing Ceremony of IDEF’23 16th International Defense Industry Fair at TÜYAP Fair and Congress Center. Photo via Turkish Presidency
Το περιοδικό Foreign Policy φιλοξενεί ενδιαφέρουσα ανάλυση του Στίβεν Κουκ (Steven Cook), μέλους του Council on Foreign Relations με τίτλο “Τι θέλει πραγματικά η Τουρκία;”.
Ο αρθρογράφος, στην εκτεταμένη ανάλυση του αναφέρεται στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας υπό την διακυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) – ξεκινώντας από το 2002 όταν το ισλαμικό κόμμα AKP κατέκτησε την εξουσία – η οποία έχει διαχρονικά τρεις στόχους, στρατηγική αυτονομία, αναζήτηση ισχύος και ευημερίας και διακρίνεται σε τέσσερις αλληλοεξελισσόμενους κύκλους.
Στο πλαίσιο αυτό, όλα αυτά τα χρόνια, η τουρκική εξωτερική πολιτική με μία σειρά ελιγμών και υπαναχωρήσεων, αναζητεί την επίτευξη των στόχων αυτών, είτε προσεγγίζοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε), κάτι στο οποίο απέτυχε, είτε επιδιώκοντας να παίξει ουσιαστικό περιφερειακό ρόλο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, κάτι στο οποίο επίσης απέτυχε, είτε ενισχύοντας τις σχέσεις της με την Ρωσία και, εσχάτως, επιστρέφοντας στην αναζήτηση των στόχων αυτών, και πάλι, στη Δύση. [..]
Οι τέσσερις κύκλοι λοιπόν, της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής ξεκίνησαν το 2022, με στόχο την ένταξη στην ΕΕ. Κάτι τέτοιο τελείωσε γρήγορα, εξαιτίας της ευρωπαϊκής αντίθεσης και των υπαναχωρήσεων της Τουρκίας. Αφού λοιπόν αυτό δεν επιτεύχθηκε, στη συνέχεια στράφηκε στον στόχο ανάδειξη της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη στην Μέση Ανατολή.
Στην προσπάθεια να επιτύχει κάτι τέτοιο, προσπάθησε να παρουσιαστεί ως ο διαπραγματευτής που επιλύει προβλήματα, παρεμβαίνοντας στην Γάζα και υποστηρίζοντας τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στην Αίγυπτο. Λάθος επιλογές που οδήγησαν στην αλλαγή πολιτικής με αποτέλεσμα να υπάρξει προσπάθεια προσέγγισης με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ.
Εν τω μεταξύ, όπως αναφέρεται, «μία συμμαχία Αιγύπτου, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Γαλλίας, ΗΑΕ και Σαουδικής Αραβίας εναντιώθηκε στην άσκηση ισχύος εκ μέρους της Τουρκίας.
Εν μέρει, αυτή η προσπάθεια εξισορρόπησης έλαβε την μορφή του Eastern Mediterranean Gas Forum, στο οποίο συμμετέχουν η Αίγυπτος, η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ.
Αυτό το forum αποτέλεσε, κατά κάποιο τρόπο, μία ad hoc μορφή πολυμερούς συντονισμού ασφαλείας, υπό τον μανδύα της οικονομικής, ενεργειακής συνεργασίας.
Σίγουρα, υπάρχει πολύ φυσικό αέριο για εκμετάλλευση στην περιοχή και κίνητρα για περιφερειακή συνεργασία για την μεταφορά του στις αγορές, αλλά δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει κανείς ότι οι Αεροπορίες της Σαουδικής Αραβίας, των Εμιράτων, του Ισραήλ και της Ελλάδας έκαναν κοινές ασκήσεις στην Μεσόγειο, ενώ το γαλλικό Ναυτικό περιπολούσε στην περιοχή, κοντά στην Κύπρο…
Απομονωμένος και ταλαιπωρημένος από μία νομισματική κρίση που προκάλεσε ο ίδιος, ο Erdogan αποφάσισε να αλλάξει και πάλι προσανατολισμό, επιδιώκοντας την αποκατάσταση των σχέσεων με την Αίγυπτο, την Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και τα Εμιράτα, επιδιώκοντας επενδύσεις και καλύτερες σχέσεις με την Ουάσιγκτον».
Ο Erdogan μπορεί να άλλαξε πορεία στην Μέση Ανατολή, αλλά παρέμεινε συνεπής στην προσέγγισή του με την Ρωσία, μία πορεία που έχει αφετηρία την επιδίωξή του για μία αδέσμευτη εξωτερική πολιτική και αύξηση του γοήτρου της Τουρκίας. [..]
Και τέλος, φτάνουμε στο Vilnius. Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ προσέφερε μία ευκαιρία για τον Erdogan να παρουσιάσει την Τουρκία ως μία ισχυρή δύναμη που μπορεί να ακολουθήσει μία αδέσμευτη πολιτική και έχει ισχύ. [..]
Ο Erdogan προσπάθησε να αναστείλει την διεύρυνση του ΝΑΤΟ για αρκετό καιρό ώστε να αποσπάσει μία δέσμευση από τον πρέοδρο Τζο Μπάιντεν (Biden) για την πώληση των αμερικανικών μαχητικών F-16, αλλά και να πείσει τους ηγέτες της Ε.Ε. να ανανεώσουν τη συνεργασία με την Τουρκία, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε μια ενισχυμένη συμφωνία τελωνειακής ένωσης.
Το πέτυχε (εννοεί τα F-16 και την Ε.Ε.) και στη συνέχεια συμφώνησε (με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ -αν και εκκρεμεί το “ναι” από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση).
ΠΗΓΗ: Foreign Policy, Steven Cook – What Does Turkey Actually Want?
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE