FILE PHOTO: Ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος κατά τη διάρκεια συναυλίας στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στο πλαίσιο για τις εκδηλώσεις για τα 50 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών , Πέμπτη 7 Ιουλίου 2005. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, που με τις πρωτοποριακές συνθέσεις του άνοιξε μουσικούς δρόμους σε προηγούμενες δεκαετίες πέθανε το Σάββατο 10 Ιουνίου 2023, σε ηλικία 82 ετών. ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ, ΜΠΙΛΙΟΣ ΧΑΡΗΣ
Η μουσική ψυχή της Ελλάδας σίγησε. Όμως, θα μείνει ζωντανή στη μνήμη μας, αναφέρει ανακοίνωση της οικογένειας του μεγάλου μας Γιάννη Μαρκοπούλου, που έφυγε χθες από τη ζωή.
Ο μουσικός νοσηλευόταν από τις αρχές Μαΐου στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και ήταν διασωληνωμένος σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. (ΕΔΩ ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ)
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, που με τις πρωτοποριακές συνθέσεις του άνοιξε μουσικούς δρόμους σε προηγούμενες δεκαετίες πέθανε χθες Σάββατο 10 Ιουνίου 2023, σε ηλικία 82 ετών.
Ο σπουδαίος συνθέτης, που τον τελευταίο χρόνο έπασχε από καρκίνο, είχε εισαχθεί την Παρασκευή 5 Μαϊου στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Αλεξάνδρα» μετά από επιπλοκές στην υγεία του. Χθες γράφτηκε το τέλος μίας μεγάλης πορείας.
Ανάμεσα στα αναγνωρισμένα έργα του είναι:
Τα τραγούδια του, όπως οι Οχτροί, τα Λόγια και τα χρόνια, τα Χίλια μύρια κύματα, η Λένγκω (Ελλάδα), ο Γίγαντας, το Κάτω στης Μαργαρίτας το αλωνάκι, το Καφενείον η Ελλάς, το Ο τόπος μας είναι κλειστός, τα Παραπονεμένα λόγια, το Μιλώ για τα παιδιά μου και πολλά άλλα, γίνονται σύμβολα και μύθοι.
Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει με τα μουσικά του έργα Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Ο Στράτης ο Θαλασσινός ανάμεσα στους Αγάπανθους, Ήλιος ο Πρώτος, Χρονικό, Ιθαγένεια, Οροπέδιο, Θητεία και Μετανάστες – σε ποίηση και στίχους Σολωμού, Σεφέρη, Ελύτη, Κ.Χ. Μύρη, Μιχ. Κατσαρού, Ελευθερίου, Σκούρτη, Θεοδωρίδη αλλά και δικούς του.
Το 1976 συνθέτει τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά του ΒΒC, Who Pays the Ferryman? και το μουσικό θέμα φτάνει στη κορυφή των αγγλικών charts, αποκτώντας διεθνή φήμη.
Το 1977 έρχονται «Oι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» βασισμένοι στο ποίημα του Διονυσίου Σολωμού που παρουσιάζεται την ίδια χρονιά ενώπιον 22.000 νέων σε στάδιο της Αθήνας υπό την διεύθυνση του συνθέτη.
Ο συνθέτης έκανε αλλεπάλληλα ταξίδια ανά τον κόσμο, δίνοντας συναυλίες σε ΗΠΑ, Καναδά, Σουηδία, Ολλανδία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Αγγλία καθώς και διάφορες πόλεις της Ρωσίας και της Αυστραλίας.
Τον Ιανουάριο του 1981 ενώνεται και στη ζωή με την τραγουδίστρια και συνεργάτιδά του Βασιλική Λαβίνα και γεννιέται η κόρη τους Ελένη.
Το 1994 παρουσιάζεται ένα από τα σημαντικότερα έργα του, η Λειτουργία του Ορφέα, που παρουσιάζεται στο Palais des Beaux-Arts των Βρυξελλών.
Στην ανακοίνωση της οικογένειας τονίζονται τα εξής:
«Με θλίψη ανακοινώνουμε ότι σήμερα (χθες) το απόγευμα απεβίωσε, μετά από σκληρή μάχη με τον καρκίνο, ο μεγάλος εθνικός μας συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος. Η μουσική ψυχή της Ελλάδας σίγησε. Όμως, θα μένει ζωντανή στη μνήμη μας, μέσα από τα τραγούδια του, που τραγουδήθηκαν και θα τραγουδιούνται από γενιές και γενιές Ελλήνων και Ελληνίδων».
Σε ό,τι αφορά την κηδεία, αναφέρεται πως λεπτομέρειες θα ακολουθήσουν σε επόμενη ανακοίνωση.
«Τα λόγια δεν μπορούν παρά να είναι “παραπονεμένα” για την απώλεια του συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου. Ένα πλήγμα για τον πολιτισμό μας, που χάνει έναν πιστό υπηρέτη του. Αλλά και για την κοινωνία μας και την αγαπημένη του Κρήτη, που χάνει μία ευγενική μορφή της», αναφέρει σε δήλωσή του ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης για την απώλεια του Γιάννη Μαρκόπουλου.
Και επισημαίνει:
«Επί δεκαετίες, ο Γιάννης Μαρκόπουλος συνόδευσε τη νεοελληνική ζωή με τις μελωδίες του. Μελοποιώντας αξεπέραστα ποιήματα. Συνθέτοντας πρωτοποριακά έργα για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Και ενώνοντας τους συμφωνικούς με τους παραδοσιακούς ήχους, σε ένα κίνημα που ο ίδιος όρισε ως “επιστροφή στις ρίζες για τον σχεδιασμό του μέλλοντος”.
“Τον αποχαιρετούμε με ευγνωμοσύνη για όσα μας πρόσφερε τόσο μέσα από τη μουσική διαδρομή του, όσο και με την αξιοπρεπή δημόσια παρουσία του. Ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους πολλούς φίλους του», καταλήγει στη δήλωσή του ο κ. Μητσοτάκης.
Συλλυπητήρια για την απώλεια του μεγάλου μουσικοσυνθέτη, εκφράζει με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.
«Δεν ήταν μόνο ένας μεγάλος συνθέτης. Ήταν ένας άνθρωπος της μουσικής μπροστά από την εποχή του. Όταν η ιδιοφυία του συνδύαζε τη συμφωνική ορχήστρα με τη λύρα, το σαντούρι και άλλα παραδοσιακά όργανα, αυτά ήταν πρωτόγνωρα, άγνωστα τοπία για τον κόσμο της διεθνούς μουσικής σκηνής.
Από το Χρονικό και την Ιθαγένεια μέχρι τη Θητεία και τους Ελεύθερους Πολιορκημένους. Από τη Λένγκω και τα Παραπονεμένα λόγια μέχρι τα Μαλαματένια λόγια και Τα λόγια και τα χρόνια.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος ήταν βαθιά ελληνικός και απέραντα παγκόσμιος. Και ταυτόχρονα, μία προσωπικότητα διαχρονικά ταγμένη στη δημοκρατία και την πρόοδο. Σήμερα, ξεριζώθηκε ένα κομμάτι από τις Ρίζες μας. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους δικούς του ανθρώπους» αναφέρει στην ανάρτησή του ο Αλέξης Τσίπρας.
Με μεγάλη θλίψη αποχαιρετά τον μεγάλο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο, που σφράγισε με τη μουσική του τη νεότερη ελληνική ιστορία, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης.
«Οι ρίζες μας και οι αγώνες του λαού μας ήταν πηγή έμπνευσης του κορυφαίου δημιουργού. Ξεκίνησε από την Ιεράπετρα της Κρήτης όπου έκανε τα πρώτα του βήματα και κατέκτησε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο, με τη συμφωνική μουσική του, αλλά και μελοποιώντας τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές. Η πίστη του στη Δημοκρατία και την Ελευθερία χαρακτήριζε το έργο του και τη δράση του. Οι Έλληνες τον αποχαιρετούν με ευγνωμοσύνη. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του» τονίζει σε δήλωσή του.
«Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό αποχαιρετούμε τον Γιάννη Μαρκόπουλο, έναν από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες μας, που το σπουδαίο και ξεχωριστό έργο του αποτέλεσε σταθμό στην πορεία του μουσικού μας πολιτισμού» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΚΚΕ.
Τονίζει στη συνέχεια τα εξής:
«Ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν μιμήθηκε τη μουσική μας παράδοση, ούτε επέστρεψε σ’ αυτή με αναπόληση και νοσταλγία. Τη μετουσίωσε σε ζωντανή πραγματικότητα του καιρού μας. Σ’ αυτή τη γόνιμη αξιοποίηση των εξελίξιμων στοιχείων της παράδοσης βρίσκεται η πεμπτουσία της τέχνης του, το μυστικό της ιδιαιτερότητας και της πρωτοτυπίας της. Με το έργο του μας έδειξε τον τρόπο να ερμηνεύουμε δημιουργικά της κληρονομημένες πνευματικές και αγωνιστικές αξίες μας, την ανάγκη να τις απαλλάσσουμε από τα νεκρά τους στοιχεία, να τις ανακατατάσσουμε, να τις αναγεννάμε και να τις βάζουμε να μιλούν στο σήμερα και για το σήμερα.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπήρξε πάντα ευαίσθητος στα προστάγματα της εποχής, θερμαινόταν από τα ζωτικά ενδιαφέροντά της και είχε την ικανότητα να αγκαλιάζει το πνεύμα και τις ανάγκες των πλατειών λαϊκών στρωμάτων. Αυτά τα στοιχεία τον έκαναν να αγαπηθεί από το φοιτητικό κυρίως κοινό στα σκληρά χρόνια της δικτατορίας. Ένα κοινό που αγνοώντας τις απαγορεύσεις της χούντας δημιουργούσε το αδιαχώρητο στις μπουάτ όπου νέοι ερμηνευτές, ανάμεσά τους και ο Νίκος Ξυλούρης, παρουσίαζαν τα έργα του συνθέτη.
Δικαιολογημένα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση κατάκτησε τις καρδιές του πλατιού λαϊκού κοινού, που τον αποθέωνε στις συναυλίες του, όπως στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ από το πρώτο κιόλας το 1976.
Το ανεπανάληπτο «Χρονικό» των παθών, των αγώνων και των ιδανικών του βασανισμένου λαού μας στην πρόσφατη ιστορία του, έκφραζε τους καινούριους πόθους του, έσπρωχνε «με του δασκάλου τη φωνή το χέρι του εργάτη» να γράψει καινούρια τραγούδια για τη λευτεριά. Οι κύκλοι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Μετανάστες, Ιθαγένεια, Θητεία, Θεσσαλικός Κύκλος και μια σειρά νέα τότε τραγούδια του συνθέτη γύριζαν σε κάθε στόμα, μα πάνω απ’ όλα το «εμείς είμαστε οι εργάτες», στο οποίο η ταξική συνείδηση της εργατικής τάξης βρήκε μια ασύγκριτη μέσα στην απλότητα και τη λαϊκότητά της μουσική έκφραση. Με τη νέα μουσική ματιά του τραγούδια όπως το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» ή το «Αγρίμια κι αγριμάκια μου» μετατράπηκαν σε λαϊκούς ύμνους ενάντια στην κοινωνική καταπίεση κάθε είδους και μορφής, όχι μόνο στα χρόνια της δικτατορίας, αλλά ως τις μέρες μας. Μεγάλοι λαϊκοί τραγουδιστές όπως οι αξέχαστοι Νίκος Ξυλούρης και Μαρία Δημητριάδη, αλλά και ο Λάκης Χαλκιάς κι ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, σημάδεψαν με τις ερμηνείες τους αυτές τις ξεχωριστές στιγμές.
Στίχος και μουσική στο έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου βρίσκονται σε μια ολοκληρωμένη αρμονία, σε ένα τέλειο συνταίριασμα που συνδέει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μιας δίκαιης και ευτυχισμένης ζωής. Είναι πραγματικά ευτύχημα που η ελεύθερη σκέψη, ο βαθύς ποιητικός στοχασμός, η ολοζώντανη γλώσσα και ο πλαστικός, μουσικός στίχος του Σολωμού συναντήθηκαν με την πλούσια καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Γιάννη Μαρκόπουλου, τη βαθιά γνώση του στο περιεχόμενο του σολωμικού έργου και την εντρύφησή του στη λαϊκή μουσική μας παράδοση στο ιδιαίτερα απαιτητικό έργο του «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι».
Η τέχνη του ενώνει τα καταπιεσμένα κοινωνικά στρώματα ενάντια στους καταπιεστές τους και γι’ αυτό είναι τέχνη πολιτική: Ένα προσκύνημα στη χάρη του λαού, μια υπόκλιση στα βάσανά του και ένας απέραντος θαυμασμός στα έργα του: τα μικρά, μες στην καθημερινή βιοπάλη του, αλλά και μεγάλα στους κρίσιμους ταξικούς αγώνες του, όπως το εκφράζει στο τραγούδι του «Προσκυνώ τη χάρη σου λαέ μου» που ο συνθέτης αφιέρωσε στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας το 1980 στο 6ο της Φεστιβάλ.
Το έργο του Μαρκόπουλου – μακριά πάντα από τις σειρήνες της ευκολίας και τους πειθαναγκασμούς της εμπορευματοποίησης – δεν αποτελεί απλά παθητικό δέκτη των μηνυμάτων του καιρού. Είναι ένας ενεργητικός πομπός που μεταβάλλεται σε κοινωνική πράξη, που επενεργεί στη ζωή με τα ιδανικά που εκφράζει και εξυπηρετεί τα αιτήματα μιας φωτεινότερης κι ομορφότερης ζωής για τους όπου γης αδικημένους. Και γι’ αυτό είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει με αμείωτη τη δύναμή του διαχρονικά να ζεσταίνει τις ανθρώπινες καρδιές. Κάθε νέα γενιά που θα έρχεται θα το ξανα-ανακαλύπτει, γιατί θα εκφράζει και τους δικούς της πόθους, ανάγκες και οράματα».
Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στην οικογένεια και τους οικείους του.
Συλλυπητήρια για την απώλεια του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο, εκφράζει με ανακοίνωσή του ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Γιώργος Κουμεντάκης.
«Η μελέτη της παραδοσιακής μουσικής, οι έντονες επιρροές από αυτήν και η ανανεωτική της προσέγγιση, μαζί με τη μελοποίηση των μεγάλων Ελλήνων ποιητών, του Ελύτη, του Σεφέρη, του Σολωμού, του Κατσαρού, μεταξύ πολλών άλλων, υπήρξαν από τα κύρια χαρακτηριστικά της πολύπλευρης πορείας του Γιάννη Μαρκόπουλου, ενός από τους τελευταίους της γενιάς των σπουδαίων μεταπολεμικών Ελλήνων συνθετών.
Με κλασικές σπουδές στη μουσική, ο Γιάννης Μαρκόπουλος άγγιξε στην παράδοση και μετέφερε μοτίβα της στα τραγούδια του, στο συμφωνικό του έργο και στις συνθέσεις του για τον κινηματογράφο και το θέατρο. Ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπήρξε ένας πλήρης δημιουργός, με ξεχωριστή ταυτότητα, ο οποίος αγάπησε και τίμησε την ελληνική μουσική.
Το σημαντικό του έργο θα συνεχίσει να μας θυμίζει τη δημιουργική σχέση της έμπνευσης με τις ρίζες. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στη Βασιλική Λαβίνα και στην κόρη τους» επισημαίνει στην ανακοίνωσή του ο Γιώργος Κουμεντάκης.
Συλλυπητήρια για την απώλεια του κορυφαίου μουσικοσυνθέτη Γιάννη Μαρκούπουλου εκφράζει ο πρώην υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης.
«Σπουδαίε και μοναδικέ, Γιάννη Μαρκόπουλε, έφυγες για το μεγάλο ταξίδι, αλλά θα μείνεις για πάντα μαζί μας με τις μελωδίες σου. Με το τεράστιο και υψηλής ποιότητας μουσικό σου έργο ήσουν από τους κορυφαίους στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Ενέπνευσες γενιές, τίμησες την αγαπημένη σου Κρήτη, την καταγωγή σου, τη χώρα ολόκληρη, όρισες μουσικά την κοινωνία μας.
Η Ελλάδα, η Κρήτη, το Ηράκλειο, σε αποχαιρετούμε ευγνώμονες για όσα προσέφερες στον τόπο μας και στην παγκόσμια προβολή του!Βαθιά συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους σου» γράφει σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Λευτέρης Αυγενάκης.
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE