Θέλει να στρίψει το τιμόνι της Αρμενίας ανάποδα ο ηγέτης του Εθνικού Δημοκρατικού Συνασπισμού: Συνέντευξη με τον Αρμένιο Jirayr Sefilian

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το State Department «τυλίγει» την Τουρκία σε 86… κόλλες χαρτί: Βασανιστήρια, εξαφανίσεις, ελεγχόμενη δικαιοσύνη, πολιτική καταπίεση, βία κατά δημοσιογράφων

Στο στόχαστρο των ΗΠΑ τράπεζες της Κίνας που στηρίζουν την ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία: Φτιάχνουν λίστα και ετοιμάζουν κυρώσεις

Η επιδημία φιλοπαλαιστινιακών διαδηλώσεων «εξαπλώνεται» στα κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια: Δεκάδες συλλήψεις αλλά και απειλές από Εβραίους δωρητές [photos, video]

Του ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΣΦΙΚΗ, Ουάσιγκτον

Ο Jirayr Sefilian είναι ο άνθρωπος που θέλει να πάρει το τιμόνι της Αρμενίας στα χέρια του για να το στρίψει ανάποδα, πηγαίνοντας τη χώρα όσο πιο δυτικά γίνεται.

Ο εν αποστρατεία συνταγματάρχης του αρμενικού στρατού που αναδείχθηκε στα πεδία των μαχών για την ανεξαρτησία του Ναγκόρνο Καραμπάχ τη δεκαετία του 1990 είναι σήμερα ο ηγέτης της «Εθνικής Δημοκρατικής Συμμαχίας», ενός πολιτικού κινήματος που ευαγγελίζεται ότι θα αποτινάξει τον «ρωσικό ζυγό» από τη χώρα με στόχο να οικοδομήσει ένα πραγματικά ανεξάρτητο και δυτικό κράτος.

Αυτός ο «νέος πολιτικός δρόμος» που θέλει να ακολουθήσει ο Sefilian τον οδήγησε μοιραία προς την Ουάσιγκτον, όπου είχε μια σειρά επαφών με ανώτερους παράγοντες της αμερικανικής πολιτικής ζωής.

Το συναντήσαμε ένα μεσημέρι για καφέ και τον ακούσαμε να μας μιλάει για τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, τη πισώπλατη μαχαιριά από τη «σύμμαχο» Ρωσία, το ρόλο των ΗΠΑ, αλλά και για το διαφορετικό πολιτικό μέλλον που οραματίζεται για την Αρμενία.

• Πρόσφατα σημειώθηκε ένα νέο επεισόδιο όπου Αρμένιοι και Αζέροι στρατιώτες συγκρούστηκαν κοντά στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Είστε αισιόδοξος ότι αυτή η εύθραυστη κατάπαυση του πυρός μπορεί να συνεχιστεί και ανησυχείτε ότι η αζερική πλευρά μπορεί να προσπαθήσει να πυροδοτήσει νέες εντάσεις για να βρει πρόσχημα για να ξεκινήσει μια νέα επίθεση;

Επειδή οι δυτικοί εταίροι έχουν εντείνει τη ρητορική τους για το θέμα του Καραμπάχ τους τελευταίους μήνες, δεν αναμένουμε να ακολουθήσει μια μεγάλης κλίμακας εισβολή από το Αζερμπαϊτζάν. Η μικρότερης κλίμακας επιθέσεις που επιχειρεί το Μπακού στοχεύουν στην υποταγή και την αποθάρρυνση του αρμενικού πληθυσμού ώστε να τον καταστήσουν ακόμα πιο εξαρτημένο από τη Ρωσία και το Μπακού.

Αυτή η πιο πρόσφατη ανάφλεξη χρησιμοποιείται από τους Αζέρους, αλλά και δυστυχώς από την αρμενική πλευρά για να δικαιολογήσουν την είσοδος ειρηνευτικών δυνάμεων στην Αρμενία, υποστηρίζοντας μια ισχυρότερη παρουσία του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας (ΟΣΣΑ) στην Αρμενία.

Έτσι, ο αγώνας είναι μεταξύ των φιλοδυτικών πολιτικών δυνάμεων που θέλουν να ενθαρρύνουν ισχυρότερη Δυτική παρουσία και της σημερινής κυβέρνησης που υποστηρίζει την ισχυρότερη παρουσία της Ρωσίας και των άλλων χωρών του ΟΣΣΑ. Αρά σε αυτό το σημείο συνοψίζεται η ουσία του διαλόγου και η βασική μας διαφορά.

• Μπορείτε να μας ενημερώσετε με για την κατάσταση που επικρατεί στον διάδρομο του Λατσίν; Συνεχίζει το Αζερμπαϊτζάν τον αποκλεισμό και ποιες είναι οι συνέπειες για τους αμάχους που ζουν σε αυτή την περιοχή;

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η επιχείρηση για την αποκοπή του διαδρόμου του Λατσίν ήταν μια κοινή επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας. Η κάθε μεριά είχε τους δικούς της ξεχωριστούς λόγους για να επιδιώκει το κλείσιμο του διαδρόμου.

Η πρόθεση της Ρωσίας είναι να αναγκάσει τη διοίκηση στο Ερεβάν να ανοίξει μια οδό μέσω της Αρμενίας για να επιτρέψει στη Ρωσία να εξασφαλίσει έναν χερσαίο διάδρομο που θα τη συνδέει μέσω του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας με την Τουρκία. Η Ρωσία θέλει να έχει έναν χερσαίο διάδρομο με την Τουρκία, ειδικά τώρα που βρίσκεται υπό το καθεστώς των κυρώσεων.

Από την άλλη πλευρά, ο στόχος του Αζερμπαϊτζάν είναι να δημιουργήσει όσο το δυνατόν χειρότερες συνθήκες διαβίωσης για τον αρμενικό πληθυσμό που ζει στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Και ελπίζουν ότι εάν διατηρήσουν αυτές τις αφόρητα πιεστικές συνθήκες θα καταφέρουν να αποψιλώσουν τον αρμενικό πληθυσμό.

Για αυτό αφήνουν τους Αρμένιους να βγουν αλλά όχι να μπουν, οπότε ο αποκλεισμός του διαδρόμου λειτουργεί μόνο προς τη μια κατεύθυνση. Ευτυχώς, ο λαός μας έχει δείξει μεγάλο σθένος και αντοχή, συνεχίζοντας να παραμένει στις πατρογονικές του εστίες παρά τους αζέρικους σχεδιασμούς.

• Έχετε στρατιωτική εμπειρία στην πρώτη γραμμή του Ναγκόρνο Καραμπάχ και γνωρίζετε καλά ότι την περίοδο μεταξύ 2009-2019 το Αζερμπαϊτζάν επένδυσε έξι φορές περισσότερο από την Αρμενία σε αμυντικές δαπάνες. Θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί ότι το Αζερμπαϊτζάν ετοιμάζεται να επιτεθεί και εάν ναι γιατί η Αρμενία πιάστηκε εξαπίνης;

Ο κύριος λόγος πίσω από την ήττα μας δεν είναι η οικονομική δυνατότητα του Αζερμπαϊτζάν να εξοπλιστεί περισσότερο από εμάς. Ο κύριος λόγος είναι ότι ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια, η κυβέρνηση του Πούτιν άσκησε ένα απόλυτο έλεγχο στην Αρμενία που διαπέρασε όλα τα κοινωνικά στρώματα.

Πρώτον, υπονόμευσε τη δυνατότητα μας να αμυνθούμε, περιορίζοντας την ανάπτυξη των στρατιωτικών ικανοτήτων της Αρμενίας μέσω αρνητικών πολιτικών στελέχωσης του στρατεύματος. Επέβαλαν, λοιπόν, αμυντικές στρατηγικές στον αρμενικό στρατό που υποβάθμισαν την αποτελεσματικότητα του και τον έκαναν πιο αδύναμο. Δημιούργησαν μια κοινή αντιαεροπορική δύναμη.

Για εμάς ήταν σαφές ότι όταν θα έφτανε η ώρα η Ρωσία θα κρατούσε δεμένα τα χέρια του αρμενικού στρατού μέσω αυτών των κοινών δυνάμεων και θα επέτρεπε στο Αζερμπαϊτζάν να κερδίσει. Οι Ρώσοι παρείχαν πληροφορίες στους Αζέρους και δεν επέτρεψαν στην αντιαεροπορική άμυνα της Αρμενίας να λειτουργήσει κατά τη διάρκεια του πολέμου, επειδή ακριβώς βρισκόταν υπό κοινό έλεγχο.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, όταν έχεις μια χώρα που στην ουσία βρίσκεται υπό κατοχή (από τη Ρωσία) με μια κυβέρνηση μαριονέτα που υπηρετεί τα συμφέροντα του κατακτητή, τότε είναι αναμενόμενο ότι θα χάσεις.

• Έχετε συνάψει αμυντικό σύμφωνο με τη Ρωσία. Αν και αυτό το σύμφωνο δεν καλύπτει την περιοχή του Καραμπάχ, είστε ικανοποιημένος από τη ρωσική υποστήριξη και τη διπλωματική διαμεσολάβηση ή νιώθετε ότι η Μόσχα σας εγκατέλειψε τη στιγμή που την χρειαζόσασταν ως σύμμαχο περισσότερο από ποτέ;

Δεν ήταν έκπληξη για εμάς αυτό που συνέβη το 2020. Είχαμε προειδοποιήσει ότι η Ρωσία δεν είναι και δεν μπορεί να είναι αληθινός σύμμαχος της Αρμενίας.

Ιστορικά, η Ρωσία δεν μας έχει προσφέρει τίποτα. Δεν βοήθησε την Αρμενία όταν την είχαμε ανάγκη. Είναι κατανοητό ότι τα συμφέροντα της Αρμενίας και της Ρωσίας όχι μόνο δεν ευθυγραμμίζονται στην περιοχή αλλά είναι και διαμετρικά αντίθετα.

Δυστυχώς, το μήνυμά μας ότι η Ρωσία είναι εχθρός της Αρμενίας όσο είναι και η Τουρκία δεν έχει εισακουστεί όλα αυτά τα χρόνια. Οπότε, εάν υπάρχει κάτι θετικό που βγήκε από την καταστροφή που συνέβη το 2020, είναι ότι οι άνθρωποι κατάλαβαν επιτέλους ότι η Ρωσία δεν είναι ένας φίλος της Αρμενίας.

• Υπάρχουν καλά τεκμηριωμένες καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου. Ωστόσο, τόσο το Μπακού όσο και το Γερεβάν δεν αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Εάν το NDA ανέλθει στην εξουσία, θα σκεφτείτε να αναγνωρίσετε τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου;

Δεν θα περιοριστούμε μόνο με την αναγνώριση του καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αλλά θα ασκήσουμε και όλα τα νομικά μέσα εναντίον του Αλίεφ και όλων εκείνων που έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου. Είμαστε πεπεισμένοι ότι μετά τον Πούτιν ο επόμενος κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου θα είναι ο Αλίεφ.

• Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει νομοθετικές πρωτοβουλίες στο Κογκρέσο που επιδιώκουν να σταματήσουν την παροχή αμυντικής βοήθειας προς το Αζερμπαϊτζάν και να εξετάσουν το εάν τα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιούν αμερικανική τεχνολογία ή εξαρτήματα. Πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν διπλωματικούς μοχλούς πίεσης σε αυτή τη σύγκρουση και τι είδους βοήθεια ζητάτε από τους Αμερικανούς ομολόγους σας;

Θεωρούμε ότι οι προσπάθειες των παραδοσιακών ομάδων της ομογένειας κινούνται σε μεγάλο βαθμό προς την λάθος κατεύθυνση, η οποία δεν πρέπει να είναι ο περιορισμός της αμυντικής βοήθειας των ΗΠΑ προς  το Αζερμπαϊτζάν ή εξέταση της πιθανής χρήσης αμερικανικής τεχνολογίας στα τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ο πρώτος στόχος θα έπρεπε να πούμε στη διεθνή κοινότητα ότι η Αρμενία δεν είναι ο κατακτητής. Το Αζερμπαϊτζάν είναι αυτό που καταλαμβάνει το Καραμπάχ ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο. Έχουμε μια διεθνώς αναγνωρισμένη πράξη για το Καραμπάχ από την εποχή του Γούντροου Ουίλσον.

Και η δεύτερη κίνηση που θα έπρεπε να γίνει είναι να ζητήσουμε στρατιωτική βοήθεια αλλά να αποκτήσουμε το στάτους του σημαντικού συμμάχου των ΗΠΑ εκτός του ΝΑΤΟ. Αυτές θα έπρεπε να είναι οι κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής μας.

• Ευαγγελίζεστε μια εντελώς ανεξάρτητη Αρμενία που θα ανήκει στη Δύση. Πολλές χώρες, όπως η Ουκρανία ή η Γεωργία, αντιμετώπισαν καταστροφικές συνέπειες. Φοβάστε ότι αυτή μπορεί να είναι μια απόφαση υψηλού ρίσκου και ίσως δυνητικά επικίνδυνη;

Ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος εάν συνεχίσουμε να παραμένουμε στη ρωσική κατοχή από το να προσπαθούμε να απελευθερωθούμε από αυτή.

Είμαι βέβαιος ότι οι επιπτώσεις για την Αρμενία θα είναι σύντομα πολύ λιγότερες γιατί περιμένουμε ότι πολύ σύντομα η Ρωσία θα έχει μεγάλο πρόβλημα στην Ουκρανία, επιτρέποντας μας να πραγματοποιήσουμε τη μετάβαση σε ένα πραγματικά ανεξάρτητο κράτος χωρίς κάποιον ιδιαίτερο κίνδυνο. Οπότε ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι σίγουρα κρίσιμος.

• Θα ήθελα να σταθούμε στο συγκεκριμένο θέμα για να μας εξηγήσετε λίγο περισσότερο το σχέδιο σας για το πως θα μπορέσετε αποδεσμευτείτε από τη Ρωσία και συγχρόνως να διασφαλίσετε την ασφάλεια της Αρμενίας. Πιστεύετε ότι πρέπει πρώτα να έχει διασφαλιστεί η ένταξη σε κάποιο βασικό δυτικό θεσμό, όπως το ΝΑΤΟ ή ΕΕ;

Υπάρχουν πολιτικά κόμματα όπως ο Εθνικός Δημοκρατικός Συνασπισμός (NDA) και μικρότερες ομάδες που ζητούν αντίσταση και αναμένουμε ότι αυτό το κύμα αντίστασης θα μεγαλώσει.

Είμαστε τυχεροί που ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο. Και ελπίζουμε ότι με τη βοήθεια μιας επικείμενης αντεπίθεσης στην Ουκρανία, τα δόντια του ρωσικού στρατού θα σπάσουν, προκαλώντας πολιτική αναταραχή στη Μόσχα, και η Ρωσία θα σταματήσει να παρεμβαίνει στις υποθέσεις των χωρών του Νοτίου Καυκάσου.

Έτσι θα μας δοθεί μια ιστορική ευκαιρία για να αποκτήσουμε πραγματική ανεξαρτησία. Και τώρα προετοιμαζόμαστε για εκείνο το σημείο που θα καλέσουμε τον λαό της Αρμενίας να κατέβει στους δρόμους για να απαλλαγεί από αυτήν την κυβέρνηση μαριονέτα.

• Το μήνυμα σας είναι ιδιαίτερα τολμηρό. Πως το εκλαμβάνουν οι συνομιλητές σας εδώ στην Ουάσιγκτον;

Μέχρι στιγμής οι συνομιλητές μας είναι δεκτικοί σε αυτά που έχουμε να πούμε, ειδικά στο ζήτημα των ισχυρότερων και πιο ουσιαστικών σχέσεων μεταξύ της Αρμενίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στην πραγματικότητα, έχουμε εκπλαγεί ευχάριστα από τους υψηλού επιπέδου συνομιλητές που μας είπαν ότι βλέπουν ότι είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών να έχουν έναν φίλο όπως η Αρμενία στην περιοχή.

-Η Ελλάδα είναι ένα σημαντικό μέλος στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ που έχει διαχρονικούς ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με την Αρμενία. Εάν το NDA ανέλθει στην εξουσία, πώς μπορεί η Ελλάδα να βοηθήσει την Αρμενία να στραφεί προς τη Δύση;

Μπορούμε να δούμε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων στα οποία η Ελλάδα μπορεί να μας βοηθήσει, ειδικά υπό το φως της πολύ στενής αμυντικής συνεργασίας που έχει η Αθήνα με την Ουάσιγκτον. Και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι όταν καταφέρουμε να ανακτήσουμε την ανεξαρτησία από τη Ρωσία, ο ρόλος που θα παίξει η Ελλάδα θα είναι τεράστιος. Νομίζω ότι πρωτίστως αυτό που θα έπαιζε ρόλο είναι τα κοινά συμφέροντα Ελλάδας και Αρμενίας στην περιοχή. Όλα αυτά θα ενισχύονταν ακόμα περισσότερο από τους μακροχρόνιους πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και Αρμενίας.