O τρομακτικός σεισμός στην Τουρκία καθιστά δύσκολη την επανεκλογή του Ερντογάν: Περιέπλεξε την πολεμική στάση του στην εξωτερική πολιτική

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

24 Απριλίου στο Γερεβάν: Ο αγώνας για την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων συνεχίζεται, μνήμη και τιμή στους νεκρούς της τουρκικής θηριωδίας, το 1915

Ενδεικτικό της νοοτροπίας της Τουρκίας είναι η μη παραδοχή της διάπραξης της Γενοκτονίας των Αρμενίων: Η ΕΔΕΚ τιμά τους δολοφονημένους από τις ορδές των Νεότουρκων

Απαράδεκτη η προκλητική ατιμωρησία της κατοχικής Τουρκίας ύστερα από 50 χρόνια παράνομης εισβολής και κατοχής στην Κύπρο, υπογραμμίζει ο Προκόπης Παυλόπουλος

Το Council on Foreign Relations (CFR) δημοσιεύει άρθρο του Henri J. Barkey με τίτλο Erdoğan Is In Danger το οποίο αναφέρει ότι ο τρομακτικός σεισμός στην Τουρκία προκάλεσε τέτοιες ανθρώπινες και υλικές απώλειες που θα είναι δύσκολο για τον Ταγίπ Ερντογάν (Erdogan) να τις ξεπεράσει πολιτικά, ενόψει των εκλογών του 2023.

Ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου ισοπέδωσε πολλές περιοχές τουρκικών επαρχιών, ο αριθμός των νεκρών, που ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε σχεδόν 50.000, αναμένεται να αυξηθεί, ενώ περισσότερα από 156.000 κτίρια είτε έχουν καταρρεύσει είτε θα πρέπει να κατεδαφιστούν.

Η καταστροφή είναι συγκλονιστική σε τέτοιο βαθμό που είναι πολύ πιθανό να αλλάξει δραματικά το πολιτικό τοπίο της Τουρκίας, στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 14 Μαΐου. Ο αυταρχικός-λαϊκιστής Πρόεδρος της Τουρκίας, Erdogan, βρίσκεται τώρα σε σοβαρό κίνδυνο, αναφέρει εισαγωγικά ο αρθρογράφος.

Η κυβέρνηση Erdogan αντέδρασε υποτονικά στην τραγωδία και ο ίδιος ο Πρόεδρος Erdogan εμφανίστηκε σοκαρισμένος και άβουλος από την έκταση της καταστροφής. Ο κρατικός μηχανισμός δεν ήταν έτοιμος με τον απαραίτητο εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό, ενώ ο Erdogan απέτυχε ακόμη και να αναπτύξει αποτελεσματικά τον στρατό της Τουρκίας για να βοηθήσει τους σεισμόπληκτους.

Επίσης, η λαϊκιστική κυβέρνηση Erdogan, που φαινόταν περισσότερο ανήσυχη για την προστασία της εικόνας της, προσπάθησε να ρίξει την ευθύνη σε άλλους, ειδικά στους εργολάβους οικοδομών, εκ των οποίων αρκετοί έχουν συλληφθεί.

Επίσης, προσπάθησε να αποτρέψει την εξάπλωση της αρνητικής κριτικής για την κακή απόδοση, μπλοκάροντας προσωρινά το Twitter, συλλαμβάνοντας επικριτές, τιμωρώντας τηλεοπτικούς σταθμούς και ιστοσελίδες με αυστηρές κριτικές και καταδιώκοντας δημοφιλείς ανθρωπιστικές ΜΚΟ, όπως η Ahbap.

• Από την άλλη πλευρά, σε αντίθεση με την κυβέρνηση, η Κοινωνία των Πολιτών της Τουρκίας ανέλαβε αποτελεσματική δράση. Εθελοντές, επαγγελματικές εμπορικές οργανώσεις, τοπικές οργανώσεις και ποδοσφαιρικοί σύλλογοι από όλες τις περιοχές της χώρας, που δεν επηρεάστηκαν από το σεισμό, συγκεντρώθηκαν για να βοηθήσουν.

Κάποιοι έστειλαν εθελοντές, άλλοι συγκέντρωσαν τα απαραίτητα για τη βοήθεια των σεισμόπληκτων ή έστειλαν ομάδες για να αξιολογήσουν τις συνθήκες. Η αντίθεση της κινητικότητας τους με την αργή αντίδραση της κυβέρνησης ήταν έντονη.

Η συγκλονιστική καταστροφή και η κακή διαχείρισή της έχουν ήδη ρίξει την σκιά τους στις επερχόμενες εκλογές. Οι τέσσερις κατεστραμμένες επαρχίες της Τουρκίας αντιπροσωπεύουν περίπου το 16% του πληθυσμού της Τουρκίας. Είναι πολύ απίθανο οι δημοσκοπήσεις να διεξαχθούν αντικειμενικά, δεδομένου ότι έως και 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι θα αναγκαστούν να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλα μέρη της χώρας.

Τα προβλήματα είναι πολλά για τον Erdogan. Στις εκλογές του 2018, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ήταν ξεκάθαρος νικητής στις τέσσερις επαρχίες που επλήγησαν από αυτόν τον σεισμό, οι οποίες μέχρι τώρα αποτελούσαν αξιόπιστες δεξαμενές ψήφων για τον Erdogan. Σε άλλες περιοχές, υπάρχουν ενδείξεις αυξανόμενης εχθρότητας προς την ηγεσία της χώρας, όπως εκκλήσεις για παραίτηση της Κυβέρνησης που ακούστηκαν σε αγώνες ποδοσφαίρου.

Ένα σημαντικό πρόβλημα για τον Erdogan είναι η αντίληψη της κοινής γνώμης για τη βαθιά και τοξική πολιτική και οικονομική συμμαχία του καθεστώτος και του κόμματος του Erdogan με τον κατασκευαστικό κλάδο. Αυτός ο κλάδος είναι ένας από τους πιο ωφελούμενους της κρατικής γενναιοδωρίας και, με τη σειρά του, χρησιμεύει ως κινητήρια δύναμη οικονομικής ανάπτυξης.

Το 2018, εν όψει των πρώτων εκλογών με το νέο Προεδρικό σύστημα, ο Πρόεδρος Erdogan και οι σύμμαχοί του στην Εθνοσυνέλευση ψήφισαν μια «κατασκευαστική αμνηστία» που πρόσφερε συγχώρεση σε όλους όσους είχαν παραβιάσει τους οικοδομικούς κανόνες, υπό την προϋπόθεση ότι πλήρωναν πρόστιμο το οποίο εισέρρεε στο ταμείο.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη νομιμοποίηση κακής ποιότητας κατασκευών, συμπεριλαμβανομένης και της προσθήκης μη εξουσιοδοτημένων επιπλέον ορόφων που, σε ορισμένες περιπτώσεις, ισοδυναμούσαν όπως φάνηκε το 2023, με θανατική ποινή για τους ενοίκους.

Επισημαίνεται ότι ο Erdogan θα αγωνιστεί για να μεταθέσει την ευθύνη σε άλλους. Εκτός από τους τοπικούς οικοδόμους, ορισμένοι από τους οποίους έχουν τεθεί υπό κράτηση, ο Erdogan χρειάζεται ανθρώπους που θα θυσιαστούν για χάρη του.

Μερικοί μπορεί να είναι τοπικοί κυβερνήτες διορισμένοι από την Άγκυρα, άλλοι ανώτερα στελέχη της γραφειοκρατίας και ίσως ένας ή δύο αξιωματούχοι του Κόμματος. Θα είναι αρκετό αυτό; Μάλλον όχι, καθώς κανένας αριθμός αποδιοπομπαίων τράγων ή βοήθειας για την ανοικοδόμηση δεν είναι πιθανό να σβήσει τον πόνο του λαού από την απώλεια που βιώνει λόγω αυτής της καταστροφής.

• Σημειώνεται ότι μία άλλη πτυχή του προβλήματος αφορά στον μεγάλο αριθμό Σύριων προσφύγων στην Τουρκία, καθώς μέχρι στιγμής η τουρκική υποστήριξη προς αυτούς ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρη. Αλλά τώρα οι εντάσεις έχουν αρχίσει να μεγαλώνουν, καθώς κάποιοι καιροσκόποι πολιτικοί στοχεύουν στην υποκίνηση της εχθρότητας εναντίον τους και το έδαφος παραμένει ώριμο για παραπληροφόρηση.

Ο σεισμός περιέπλεξε επίσης την έως τώρα πολεμική στάση του Erdogan στην εξωτερική πολιτική. Οι πικρόχολες επιθέσεις σε συμμάχους και γείτονες είχαν γίνει βασικό στοιχείο της ρητορικής του Erdogan, των Υπουργών του και των φιλικών του ΑΚΡ ΜΜΕ, τα οποία κυριαρχούν στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Αντίθετα, η διεθνής αντίδραση στον σεισμό, ήταν συντριπτικά υποστηρικτική. Χώρες στις οποίες ο Erdogan έχει στραφεί επιθετικά – όπως οι ΗΠΑ, η Ελλάδα, η Αρμενία, το Ισραήλ, η Σουηδία και άλλες -κινητοποίησαν γρήγορα τους διασώστες τους για την παροχή βοήθειας. Πρόσφατα, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Anthony Blinken υποσχέθηκε νέα βοήθεια 100 εκατομμυρίων δολαρίων τόσο στην Τουρκία όσο και στη Συρία.

Για τους επόμενους μήνες, θα είναι δύσκολο για την Άγκυρα να ξαναρχίσει τις λεκτικές της επιθέσεις, στερώντας έτσι τον Erdogan από ένα βολικό και φτηνό όπλο πολιτικού αντιπερισπασμού. Η επιθετικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα και η επίθεση στις ΗΠΑ για την υποστήριξή τους στους Κούρδους της Συρίας που πολεμούν το ISIS, θα πρέπει να περιοριστεί, τουλάχιστον προς το παρόν.

Το ίδιο ισχύει και για τη Σουηδία, η οποία οργάνωσε τη βοήθεια της ΕΕ ως χώρα που είχε την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ. Η Σουηδία ήταν αγαπημένος στόχος του Erdogan, ο οποίος άσκησε βέτο στην αίτησή της για είσοδο στο ΝΑΤΟ, απαίτησε την παράδοση «120 τρομοκρατών» – κυρίως πολιτικών προσφύγων που συνδέονται με την κουρδική αντιπολίτευση της Τουρκίας ή συμμάχους του εχθρού του Φετουλάχ Γκιουλέν, ενός κληρικού που ζει στις ΗΠΑ. Προς το παρόν, ο Erdogan θα πρέπει να αναγκαστεί να συγκρατήσει μια τέτοια επιθετικότητα.

Κατά ειρωνικό τρόπο, ήταν πάλι η κακοδιαχείριση της τότε κατεστημένης κυβέρνησης κατά τον φονικό σεισμό του 1999 στο Izmit που βοήθησε στην ώθηση του AKP στην εξουσία το 2002. Ο Erdogan γνωρίζει πολύ καλά αυτό το προηγούμενο, ενώ ο κρατικός μηχανισμός του έχει καθυστερήσει να ξεκινήσει μια τεράστια προσπάθεια ανοικοδόμησης.

Καθώς οι πιέσεις αυξάνονται, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο ο Erdogan να καταφύγει και σε εκλογικές παραβιάσεις, καθώς από τα χιλιάδες κτίρια που έχουν καταστραφεί, μερικά είναι πιθανό να χρησιμοποιούνταν ως εκλογικά κέντρα.

• Αυτό θα οδηγήσει σε σύγχυση, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για εκλογικές παραβιάσεις από την κυβέρνηση για να ενισχύσει τις πιθανότητες επανεκλογής της – τακτική που είναι ολοένα και πιο συνηθισμένη τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν φαίνονται καλά για τον Erdogan. Επί χρόνια εξισώνει επιδέξια τη δική του επιτυχία με την επιτυχία της Τουρκίας, χτίζοντας ένα βαθιά προσωποκεντρικό πολιτικό σύστημα.

Όπως υποστήριξε ο Galip Dalay, προεκλογικά ο Erdogan αναζητούσε μεγαλύτερη προβολή για τον εαυτό του και την Τουρκία στη διεθνή σκηνή. Τώρα, όλη η προσοχή θα είναι στραμμένη στην καταστροφή.

Καθώς τα μάτια σηκώνονται από τα ερείπια, θα μπορούσαν κάλλιστα να στραφούν στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα—και στον άνθρωπο που πέρασε δύο δεκαετίες, αναδιαμορφώνοντας τη χώρα με τη δική του εικόνα.

ΠΗΓΗ: Council on Foreign Relations (CFR) – Άρθρο του Henri J. Barkey

Επιτέλους το χώνεψαν! Και …κλάμα στην Τουρκία για την απώλεια των F-35: Ένα άρθρο με ποταμούς δακρύων!!!