Μια σκληρή βαλκανική ιστορία: Γιατί αναζωπυρώνεται η φωτιά που σιγοκαίει στα σπλάχνα της πρώην Γιουγκοσλαβίας; * Υπάρχει δάκτυλος Πούτιν; [videos]

Οι εντάσεις αυξάνονται επικίνδυνα μεταξύ των Σέρβων και της αλβανικής κυβέρνησης στο Κοσσυφοπέδιο, με αφορμή μια ασήμαντη – όπως εκ πρώτης όψεως θα πίστευε κανείς – διαμάχη για τις πινακίδες που χρησιμοποιούν ή θα πρέπει να χρησιμοποιούν οι Σέρβοι κάτοικοι του Κοσσυφοπεδίου στα αυτοκίνητά τους.

Όμως, με την ιστορία να βαραίνει απειλητικά τις σχέσεις των δυο πλευρών, υπάρχουν φόβοι  ότι η βία μεταξύ Σέρβων και Αλβανών εθνοτικών θα μπορούσε να αναζωπυρωθεί ξανά, 23 χρόνια μετά τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου.

Η ιστορία του Κοσσυφοπέδιου είναι πραγματικά το φυτίλι που πάντα απειλεί να πυροδοτήσει κανονική πολεμική έκρηξη.

Η “ταυτότητα” του Κοσσυφοπεδίου

 

Το Κοσσυφοπέδιο είναι μια μικρή, περίκλειστη περιοχή των Βαλκανίων και συνορεύει με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία.

Οι  Σέρβοι τη θεωρούν γενέτειρα του έθνους τους.

Ωστόσο, από τα 1,8 εκατομμύρια άτομα που ζουν στο Κοσσυφοπέδιο , το 92% είναι Αλβανοί και μόνο το 6% Σέρβοι . Οι υπόλοιποι είναι Βόσνιοι, Τούρκοι και Ρομά.

Πώς απέκτησε την ανεξαρτησία του το Κοσσυφοπέδιο;

 

Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990, το Κοσσυφοπέδιο – επαρχία της χώρας  μέχρι τότε – αναζήτησε τη δική του αυτονομία και ανεξαρτησία.

Η Σερβία απάντησε και η σύγκρουση και καταστολή  των Αλβανών που ζητούσαν ανεξαρτησία επεκτάθηκε. Αυτό έληξε το 1999, με την επιχείρηση βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ κατά της Σερβίας, μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου.

Οι σερβικές δυνάμεις αποχώρησαν από το Κοσσυφοπέδιο – αλλά για πολλούς Αλβανούς και Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου, η σύγκρουση δεν επιλύθηκε ποτέ.

Η υπό το ΝΑΤΟ Δύναμη του Κοσσυφοπεδίου (KFor) εξακολουθεί να εδρεύει στο Κοσσυφοπέδιο, με σημερινή δύναμη 3.762 άτομα.

Το 2008, το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία.

Συνολικά 99 από τις 193 χώρες των Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζουν πλέον την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου , συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και 22 από τις 27 χώρες της ΕΕ.

Όμως η Ρωσία και η Κίνα, που δεν το αναγνωρίζουν και έχουν εμποδίσει την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στον ΟΗΕ.

Και ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έχει υποσχεθεί ότι η Σερβία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητη χώρα.

Ούτε το Κοσσυφοπέδιο ούτε η Σερβία είναι στην ΕΕ – αλλά:

* Η Σερβία είναι υποψήφια για ένταξη χώρα από το 2012
* Το Κοσσυφοπέδιο δήλωσε ότι θα ήθελε να υποβάλει αίτηση μέχρι το τέλος του 2022

Γιατί το βόρειο Κοσσυφοπέδιο είναι τόσο καυτό σημείο;

Το βόρειο Κοσσυφοπέδιο χωρίζεται σε τέσσερις δήμους, με πληθυσμό που είναι σχεδόν αποκλειστικά σερβικός και διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Σερβία. Οι περισσότεροι δεν αναγνωρίζουν  το Κόσοβο ως κράτος. Ωστόσο, οι δήμοι έχουν 10 εγγυημένες έδρες στο κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου και εκπροσωπούνται από δύο υπουργούς στην κυβέρνηση της Πρίστινα.

Από το τέλος του πολέμου του Κοσσυφοπεδίου το 1999, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου δεν είχε ποτέ τον πλήρη έλεγχο στο βόρειο τμήμα της χώρας — αυτό σημαίνει ότι η περιοχή βόρεια του ποταμού Ίμπαρ, που έχει πληθυσμό περίπου 60.000 κατοίκους, είναι ουσιαστικά μια παράνομη ζώνη και επομένως ιδανικό για εγκληματίες και λαθρέμπορους.

Χωρίς εξαίρεση, οι κορυφαίοι Σέρβοι πολιτικοί στην περιοχή είναι πιστοί στον Σέρβο πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς .

Οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση στην Πρίστινα, κάτι που υποστηρίζεται από το γεγονός ότι ειδικές αστυνομικές μονάδες αποστέλλονται τακτικά στη βόρεια περιοχή, υποτίθεται για την καταπολέμηση του εγκλήματος.

Γιατί έχει φουντώσει το πρόβλημα τώρα;

Οι σχέσεις μεταξύ της αλβανοκρατούμενης κυβέρνησης και της σερβικής μειονότητας είναι τεταμένες εδώ και χρόνια.

Το 2022, οι εντάσεις οδήγησαν σε πολιτική ανυπακοή.

Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου ήθελε να κάνει εκείνους στις περιοχές με πλειοψηφία Σερβικής εθνοτικής καταγωγής να ανταλλάξουν τις πινακίδες των αυτοκινήτων τους που εκδόθηκαν από τη Σερβία με τις πινακίδες κυκλοφορίας του Κοσσυφοπεδίου.

Περίπου 50.000 άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές αρνήθηκαν να χρησιμοποιήσουν πινακίδες κυκλοφορίας του Κοσσυφοπεδίου επειδή δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.

Το καλοκαίρι, Σέρβοι στη βόρεια περιοχή του Κοσσυφοπεδίου, που συνορεύει με τη Σερβία, έκλεισαν δρόμους και κάποιοι φέρεται να πυροβόλησαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας.
Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου ανέβαλε την εφαρμογή των νέων κανόνων.

Η ΕΕ μεσολάβησε για μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, εκτονώνοντας την ένταση.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, το Κοσσυφοπέδιο θα εγκαταλείψει το σχέδιό του να επιβάλει πρόστιμο στους κατόχους πινακίδων κυκλοφορίας που έχουν εκδοθεί από τη Σερβία και η Σερβία θα σταματήσει να εκδίδει εγγραφές με τα αρχικά των πόλεων στο Κοσσυφοπέδιο.

Ωστόσο, περαιτέρω αναταραχή προκλήθηκε με τη σύλληψη ενός πρώην Σέρβου αστυνομικού στις 10 Δεκεμβρίου στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Η τοπική αστυνομία αντάλλαξε πυρ με άγνωστες ομάδες.

Η εισαγωγή νέων πινακίδων κυκλοφορίας έχει τεθεί σε αναμονή προς το παρόν, όπως και οι τοπικές εκλογές, ως αποτέλεσμα των πιέσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Δύση κάλεσε επίσης τη Σερβία να βοηθήσει στη μείωση των εντάσεων, αλλά αυτό δεν φαίνεται πιθανό αυτή τη στιγμή.

 

Θα μπορούσε η Σερβία να στείλει στρατεύματα;

Αν και είναι απίθανο η Σερβία να αναπτύξει πραγματικά τα στρατεύματά της, ο Βούτσιτς τα έχει θέσει σε «αυξημένη ετοιμότητα» αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια.

Στα μέσα Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση του Βελιγραδίου ζήτησε επίσημα από την KFOR να επιτρέψει σε Σέρβους αστυνομικούς και στρατιώτες να αναπτυχθούν στο Κοσσυφοπέδιο.

Αυτό το αίτημα είναι δυνατό να εκπληρωθεί βάσει της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που εγκρίθηκε το 1999 μετά από την de facto παράδοση από τη Σερβία. Επιτρέπει την αποστολή μερικών εκατοντάδων αξιωματικών επιβολής του νόμου στο Κοσσυφοπέδιο — αλλά μόνο εάν συμφωνήσει η διεθνής ειρηνευτική αποστολή της KFOR.

Ακόμη και ο Βούτσιτς έχει παραδεχτεί ανοιχτά ότι η πρότασή του μάλλον θα απορριφθεί.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, ασχολείται με την προπαγάνδα. Οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι θέλει να διακριθεί ως πρωταθλητής της υπεράσπισης της “σερβικότητας”.  Παρατηρητές λένε ότι ακόμη κι αν εξέταζε σοβαρά τη στρατιωτική επιλογή, θα ήταν μάταιη γιατί θα οδηγούσε σε άμεση σύγκρουση με τις διεθνείς αστυνομικές και στρατιωτικές μονάδες που σταθμεύουν στο Κοσσυφοπέδιο.

 

Εμπλέκεται η Ρωσία;

Τον Αύγουστο, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου είπε ότι η Σερβία υποκινεί εθνοτικές εντάσεις και ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία την υποστηρίζει.

Η Σερβία και η Ρωσία είναι παραδοσιακοί σύμμαχοι.

Μετά την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία, η Σερβία αρνήθηκε να ενταχθεί στο καθεστώς κυρώσεων που επέβαλαν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες στη Ρωσία.

Τον Μάιο, ο Σέρβος πρωθυπουργός Βούτσιτς υπέγραψε μια ευνοϊκή συμφωνία για το φυσικό αέριο με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Από τον Φεβρουάριο οπότε άρχισε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υπάρχει ανησυχία ότι η  Ρωσία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τους στενούς δεσμούς της με τη Σερβία για να ανοίξει ένα «δεύτερο μέτωπο» στα Βαλκάνια.

Ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Κούρτι έχει πει ότι η Σερβία, όπως και η Ρωσία, ονειρεύεται να αποκαταστήσει έναν «σερβικό κόσμο» στην περιοχή. Από την πλευρά του, ο Σέρβος Βούτσιτς είπε ότι ο Κούρτι συμπεριφέρεται σαν «μικρός Ζελένσκι».

Ο Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Βιόσα Οσμάνι,  είπε ότι ο  Πούτιν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το Κοσσυφοπέδιο για να διευρύνει την τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία και να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την Ευρώπη.

• Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, πάνω από το 80% των Σέρβων απορρίπτουν την επιβολή τους σε ένα «αδελφό κράτος». Η Σερβία δεν εξαρτάται μόνο από το ρωσικό αέριο, αλλά και από τη ρωσική υποστήριξη στο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου.

Ωστόσο, μεγάλο μέρος της σερβικής οικονομίας είναι προσανατολισμένο προς τη Δύση.

Οι γερμανικές εταιρείες στη Σερβία παρέχουν περίπου 75.000 θέσεις εργασίας. 

Δυτικοί πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένου του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, φαίνονται αποφασισμένοι να περιορίσουν τη ρωσική επιρροή στα Βαλκάνια.

Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σήμερα ότι υποστηρίζει τις προσπάθειες της Σερβίας να προστατεύσει τους Σέρβους στο βόρειο Κόσοβο, αλλά αρνήθηκε την κατηγορία της Πρίστινα ότι η Ρωσία τροφοδοτεί με κάποιον τρόπο εντάσεις σε μια προσπάθεια να σπείρει χάος στα Βαλκάνια.

Ερωτηθείς σχετικά με δηλώσεις του Κοσοβάρου υπουργού Εσωτερικών Ξελάλ Σβέκλα ότι η Σερβία, υπό την επιρροή της Ρωσίας, αποσκοπεί να αποσταθεροποιήσει το Κόσοβο υποστηρίζοντας τους Σέρβους του Κοσόβου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι είναι “λάθος” να αναζητείται μια καταστροφική ρωσική επιρροή.

“Η Σερβία είναι κυρίαρχη χώρα και είναι απολύτως λάθος να αναζητείται καταστροφική επιρροή της Ρωσίας εδώ”, σημείωσε ο Πεσκόφ.

“Η Σερβία είναι κυρίαρχη χώρα και φυσικά προστατεύει τα δικαιώματα των Σέρβων που ζουν κοντά σε τόσο δύσκολες συνθήκες και φυσικά αντιδρά με σκληρότητα όταν αυτά τα δικαιώματα παραβιάζονται”, πρόσθεσε ο Πεσκόφ.

“Έχοντας πολύ στενές συμμαχικές σχέσεις, ιστορικές και πνευματικές σχέσεις με τη Σερβία, η Ρωσία παρακολουθεί πολύ στενά τι συμβαίνει, πώς γίνονται σεβαστά και διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Σέρβων”, σημείωσε επίσης ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. “Και βεβαίως, υποστηρίζουμε το Βελιγράδι στις ενέργειες που γίνονται”, κατέληξε.

 

 

 

 

 

 

 

Με πληροφορίες από BBC

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE