Θα την “πατήσει” πάλι το Ισραήλ; Η Τουρκία χρησιμοποιεί το Εβραϊκό Κράτος για να επιτύχει συμφωνίες στην Ουάσιγκτον!

Turkish Defense Minister Hulusi Akar (R) and Israeli Defense Minister Benny Gantz (L) pose for a photo before their meeting in Ankara, Turkey, 27 October 2022. EPA, ARIF AKDOGAN HANDOUT




Στην ιστοσελίδα της εφημερίδας The Jerusalem Post δημοσιεύεται ανάλυση του Seth Frantzman με τίτλο «Από τον Λίβανο έως την Τουρκία: Η πολιτική του Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο στο προσκήνιο» και υπότιτλο «Θα έχουν τα μεγάλα διπλωματικά επιτεύγματα της σημερινής κυβέρνησης του Ισραήλ απτά αποτελέσματα;»

Ακολούθως παρατίθενται τα σημαντικότερα σημεία του δημοσιεύματος:

Δύο τα μεγάλα διπλωματικά επιτεύγματα της ισραηλινής ηγεσίας αυτή την εβδομάδα: η υπογραφή της συμφωνίας με τον Λίβανο για την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων και το ταξίδι του ισραηλινού Υπουργού Άμυνας Μπένι Γκάντζ (Benny Gantz) στην Τουρκία.

Και τα δύο σηματοδοτούν κρίσιμα σημεία καμπής στις σχέσεις του Ισραήλ: η θαλάσσια συμφωνία θα οδηγήσει λογικά σε μείωση των εντάσεων στο Βορρά και θα επιτρέψει στο Ισραήλ να εξαγάγει ενεργειακούς πόρους, ενώ ο Λίβανος θα μπορέσει να ξεκινήσει την έρευνα στα ανοικτά των ακτών του μέσω εταιρειών κι επενδυτών που συνδέονται με άλλες χώρες, μεταξύ αυτών με τη Γαλλία και το Κατάρ.

Παράλληλα, το ταξίδι του Gantz στην Τουρκία αποτελεί μέρος ενός σχεδίου συμφιλίωσης μεταξύ Ιεροσολύμων και Άγκυρας, το οποίο διαρκεί ήδη έναν χρόνο, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί το ποιοι θα είναι οι καρποί αυτής της αλλαγής πολιτικής πλεύσης. 

  • Το Ισραήλ επιδιώκει να βελτιώσει τις σχέσεις του σε ολόκληρη τη Μεσόγειο

Η Τουρκία είναι απομονωμένη, καθώς έχει απευθύνει απειλές στους περισσότερους από τους γείτονές της και σε πολλές χώρες στην περιοχή.

Σ’ αυτές συμπεριλαμβάνονται η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, το Ιράκ, η Αρμενία κ.ά. Η Άγκυρα έχει επίσης εισβάλει στη Συρία, έχει επιτεθεί στους Κούρδους και έχει ωθήσει το Αζερμπαϊτζάν να αυξήσει την ένταση με την Αρμενία.

Επιπροσθέτως έχει εμπλακεί σε μια συμφωνία που αφορά στην εξαγωγή σιτηρών,  εν μέσω ρωσο-ουκρανικού πολέμου, και έχει προσφερθεί να λειτουργήσει ως ενεργειακός κόμβος για τη Ρωσία.

Αυτή έχει αποδειχθεί μια καλή πολιτική γραμμή για την Άγκυρα: επίδειξη ισχύος και απειλές εκ μέρους μιας χώρας- μέλους του ΝΑΤΟ, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της.

  • Παραδείγματος χάριν, η Τουρκία απείλησε να εμποδίσει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στην αμυντική συμμαχία. Την ίδια στιγμή, στο εσωτερικό της χώρας, ο τουρκικός  αυταρχισμός αυξάνει με επιθέσεις σε ΜΜΕ και στην ελευθερία του λόγου.

Και κατά του Ισραήλ έχει απευθύνει απειλές η Τουρκία προκειμένου να επιτύχει τους σκοπούς της. Η ηγεσία της Άγκυρας συνέκρινε το Ισραήλ με τη ναζιστική Γερμανία, ενθάρρυνε εξτρεμιστικά στοιχεία και συνέλαβε (ισραηλινούς) τουρίστες, υποστηρίζοντας παράλληλα τους τρομοκράτες της Χαμάς.

Τώρα πάντως η Άγκυρα μοιάζει να αλλάζει πορεία πλεύσης, επιδιώκοντας στενότερους δεσμούς με το εβραϊκό κράτος. Δεν είναι σαφές κατά πόσο αυτοί οι στενότεροι δεσμοί αποτελούν απλώς και μόνο μέρος μιας βραχυπρόθεσμης ατζέντας, ώστε η Άγκυρα να κερδίσει «χάρες» στην Ουάσιγκτον ή αν η Τουρκία σκοπεύει πράγματι να αλλάξει τη ρητορική της.

Το Ισραήλ απ’ την πλευρά του έχει ως επιδίωξη τη βελτίωση των σχέσεών του με άλλες χώρες στη Μέση Ανατολή. Οι Συμφωνίες του Αβραάμ οδήγησαν σε σημαντική αλλαγή της θέσης του: από ένα απομονωμένο κράτος μετατράπηκε σε μια χώρα που μπορεί να διαδραματίσει ρόλο κέντρου περιφερειακών σχέσεων.

Η επόμενη Σύνοδος Κορυφής μεταξύ Ισραήλ, Μπαχρέιν, Μαρόκου, ΗΑΕ, Αιγύπτου και Ιορδανίας έχει προγραμματιστεί να λάβει χώρα τον Ιανουάριο στο Μαρόκο.

  • Η ισραηλινή κυβέρνηση σημείωσε μεγάλα διπλωματικά επιτεύγματα

Η σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση προσπάθησε να βελτιώσει τους δεσμούς της χώρας μέσω δημοσίων συναντήσεων καθώς και μέσω ταξιδιών του Gantz, του Προέδρου Herzog, του πρωθυπουργού Lapid και του πρώην πρωθυπουργού Bennett.

Στην πραγματικότητα η σημερινή ηγεσία φαίνεται να πραγματοποίησε περισσότερες σημαντικές δημόσιες συναντήσεις με άλλες χώρες, -από τον Περσικό Κόλπο μέχρι το Μαρόκο και το Αζερμπαϊτζάν, σε ένα μόλις έτος- απ’ ό,τι η κυβέρνηση Netanyahu σε δέκα. Πρόκειται για σημαντικό επίτευγμα. Το ερώτημα βέβαια είναι κατά πόσο αυτό θα έχει και απτά αποτελέσματα κι επίσης κατά πόσο το Ισραήλ θα μπορέσει να «τα βγάλει πέρα» με τις ανησυχίες διαφόρων χωρών της περιοχής.

Η αναθέρμανση των περιφερειακών δεσμών είναι ορατή στο πεδίο της αμυντικής τεχνολογίας. Η Israel Aerospace Industries (IAI) θα εκπροσωπηθεί στη Διεθνή Αεροπορική Έκθεση του Μπαχρέιν εντός του Νοεμβρίου και θα παρουσιάσει πολλά από τα «πλέον «σύγχρονα αεροπορικά προϊόντα της». (…)  Πρόκειται για την πρώτη φορά που ισραηλινή εταιρεία μετέχει στην εν λόγω έκθεση.

Σ’ ό,τι αφορά σε κοινές απειλές, κύριο μέλημα του Ισραήλ είναι το Ιράν. Οι σχέσεις Ιράν- Ρωσίας, σ’ ό, τι αφορά στην προμήθεια των drones, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αυξήσουν τη ρωσική υποστήριξη στην ιρανική αμυντική τεχνολογία. Δεν είναι ακόμη σαφείς τυχόν επιπτώσεις στον ρόλο του Ιράν και της Ρωσίας στη Συρία, δηλαδή στα σύνορα του Ισραήλ.

Δεν είναι επίσης σαφές εάν η συμφωνία με τον Λίβανο θα ανακόψει την κλιμάκωση της έντασης από την Χεζμπολάχ, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ξένες επενδύσεις στα ανοικτά των ακτών του Λιβάνου για να κρυφτεί πίσω από ξένες εταιρείες που ερευνούν για φυσικό αέριο.

  • Τα Ιεροσόλυμα θα μπορούσαν θεωρητικά να βρεθούν σε μια τέτοια περίπτωση σε δύσκολη θέση, εάν χρειαζόταν να αντεπιτεθούν στη Χεζμπολάχ, με κίνδυνο να θεωρηθεί ότι βλάπτουν τις ξένες επενδύσεις.

Η συμφωνία με τον Λίβανο θα μπορούσε να είναι επωφελής και για τις δύο χώρες, όμως θα μπορούσε και να επιτρέψει στη Χεζμπολάχ να δημιουργήσει μια συνθήκη, κατά την οποία το Ισραήλ θα υποχρεούτο να τηρεί τις δεσμεύσεις προς τον Λίβανο, την ώρα που η Βηρυτός θα συνέχιζε να επιτρέπει στην τρομοκρατική ομάδα να διεξάγει παράνομες δραστηριότητες (όπλα και χρήση drones).

Εν τω μεταξύ η Τουρκία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει τους καλύτερους δεσμούς της με το Ισραήλ για να επιχειρήσει να βλάψει τους ισραηλινούς δεσμούς με τις Ελλάδα και Κύπρο. Τα Ιεροσόλυμα, η Αθήνα και η Λευκωσία έχουν επιτύχει συνεργασίες χωρίς προηγούμενο όλα τα τελευταία χρόνια. Οι χώρες προχώρησαν σε αμυντική συνεργασία και υποτίθεται ότι θα προχωρούσαν και στο έργο του αγωγού East Med.

Πέρυσι ανακοινώθηκε η δημιουργία στην Ελλάδα ενός εκπαιδευτικού κέντρου πτήσεων, στο πλαίσιο συνεργασίας Ισραήλ- Ελλάδας, το οποίο και εγκαινιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα.

Σε σχετική ανακοίνωσή του, ο ισραηλινός ΥπΑμ Gantz δήλωσε ότι «αυτή η συμφωνία συνεργασίας βασίζεται στην αριστεία της ισραηλινής αμυντικής βιομηχανίας και στις ισχυρές σχέσεις μεταξύ των Υπουργείων Άμυνας των δύο χωρών».

«Είμαι βέβαιος», δήλωσε επίσης, «ότι το έργο αυτό θα αναβαθμίσει τις δυνατότητες και θα ενισχύσει τις  οικονομίες του Ισραήλ και της Ελλάδας κι ότι, ως εκ τούτου, η εταιρική σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας θα επιτύχει περαιτέρω εμβάθυνση σε αμυντικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο».

Η Τουρκία στο μεταξύ επιθυμεί να διαδραματίσει ρόλο ενεργειακού κόμβου. Δεν είναι σαφές κατά πόσο η Άγκυρα θα συνεχίσει να προκαλεί αναταραχή στην περιοχή. Έχει συνάψει νέες αμυντικές συμφωνίες και συμφωνίες για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με τη Λιβύη, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους απειλούσε την Ελλάδα.

Προσφάτως ο γερμανός Καγκελάριος Olaf Scholz απέρριψε τουρκικούς ισχυρισμούς περί κυριαρχίας στα ελληνικά νησιά, δηλώνοντας ότι δε θεωρείται αποδεκτό μια χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ, όπως είναι η Τουρκία, να απειλεί άλλο κράτος- μέλος, όπως είναι η Ελλάδα.

  • Η Τουρκία χρησιμοποιεί το Ισραήλ για να επιτύχει συμφωνίες στην Ουάσιγκτον

Το Ισραήλ δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε μεγάλες διαμάχες στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο κατά το παρελθόν η Τουρκία επιχείρησε να χρησιμοποιήσει τις σχέσεις με τα Ιεροσόλυμα προκειμένου να εξασφαλίσει συμφωνίες στην Ουάσιγκτον, κι εκμεταλλεύτηκε τους δεσμούς της με τη Χαμάς για να απειλήσει την ειρήνη στην περιοχή.

Είναι λογικό ότι η Τουρκία όχι μόνο θα αυξήσει τις απειλές κατά της Ελλάδας, αλλά θα προσπαθήσει και να χρησιμοποιήσει τους νέους δεσμούς της με το Ισραήλ για να επιτύχει παραχωρήσεις ή να εξασφαλίσει τη σιωπή των Ιεροσολύμων. Είναι ξεκάθαρο ότι η Δύση, που ήδη υποστηρίζει την Ουκρανία, δεν μπορεί να αντέξει μια κρίση και με την Ελλάδα.

Η Άγκυρα έχει επίσης εκβιάσει το ΝΑΤΟ, απειλώντας να παρεμποδίσει την ένταξη στη συμμαχία βορειοευρωπαϊκών χωρών, ενώ συνεργάζεται με τη Ρωσία και απειλεί με νέες στρατιωτικές επιθέσεις στη Συρία.

Βομβαρδίζει εταίρους των ΗΠΑ στη Συρία, τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις που μάχονται κατά του ISIS, χρησιμοποιώντας drones για να δολοφονεί μαχητές τους. Την ίδια στιγμή, το Ιράν ανησυχεί για τις εντάσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας, οι οποίες θα μπορούσαν εξίσου να οδηγήσουν σε μια ακόμη κρίση στον Καύκασο.

Την Τουρκία τη συμφέρουν οι κρίσεις: αποσπά έτσι την προσοχή των πολιτών της από τα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα, την ώρα που η χώρα οδεύει σε εκλογές, και παράλληλα της δίδεται η δυνατότητα  να εξασφαλίζει παραχωρήσεις από τη Δύση κι από άλλους για να διατηρεί την ειρήνη.

  • Θέτοντας εαυτήν σε ρόλο ενεργειακού κόμβου και «παίκτη» που συνεργάζεται με τις Ρωσία και Ουκρανία, η Τουρκία μπορεί να «παίξει και στις δύο πλευρές». Αυτός είναι ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί να επιτυγχάνει τους στόχους της: και να είναι στο ΝΑΤΟ αλλά και να μετέχει σε συνέδριο του SCO (Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης) στην Κεντρική Ασία ή να συνεργάζεται με αυταρχικά καθεστώτα όπως είναι η Κίνα, η Ρωσία ή το Ιράν.

Στόχος του Ισραήλ είναι να διατηρεί θετικές σχέσεις με όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Το Ισραήλ διατηρεί ήδη δεσμούς με τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Γαλλία και το Αζερμπαϊτζάν. Οι σχέσεις με την Τουρκία είναι επίσης σημαντικές.

Ωστόσο, όπως φαίνεται κι από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, το Ισραήλ πρέπει πάντοτε να προσέχει, ώστε να μη βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, καθώς στη συνέχεια του ζητείται να εμπλέκεται σε συγκρούσεις-, κι αυτό συμβαίνει την ώρα που το Ισραήλ αντιμετωπίζει αρκετές απειλές στα σύνορά του όπως κι από το Ιράν. Η αυξανόμενη πίεση στα Ιεροσόλυμα να βοηθήσουν στρατιωτικά το Κίεβο δημιουργεί μεγάλα διακυβεύματα.

Επιπροσθέτως φαίνεται ότι η συμφωνία για το φυσικό αέριο με τον Λίβανο και οι δεσμοί με την Τουρκία σχετίζονται και με το θέμα των εκλογών: η Άγκυρα διατηρούσε ψυχρές σχέσεις με το Ισραήλ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Netanyahu, ο δε πρώην πρωθυπουργός ήταν πάντοτε πρόθυμος να επικρίνει την Τουρκία, επειδή φιλοξενούσε τη Χαμάς ή επειδή επιτίθετο στους Κούρδους.

Ο Netanyahu υπήρξε εξάλλου επικριτικός και στο ζήτημα της συμφωνίας με τον Λίβανο. Μια νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ ή η περίπτωση να προκληθεί χάος λόγω αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης θα μπορούσε να αλλάξει τις προτεραιότητες της Τουρκίας, το δε Ισραήλ θα μπορούσε να βρεθεί σε δύσκολη θέση, τόσο όσον αφορά στις σχέσεις με τον Λίβανο όσο και γενικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο, εφόσον αναζωπυρωθούν οι εντάσεις σε οποιαδήποτε περιοχή.

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα The Jerusalem Postανάλυση του Seth Frantzman

Η Ελλάδα εγκαθιστά τα γερμανικά άρματα Marder στα σύνορα με την Τουρκία: Εκεί θα είναι περισσότερο χρήσιμα…

Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: