Οι οδυνηρές μνήμες της Κύπρου και η άσβεστη κηλίδα της Ελισάβετ: Η βασιλική χάρη που δεν δόθηκε, ο ήρωας Ευαγόρας και το φιάσκο του 1993 [videos]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τον «αποτροπιασμό του για την παράλογη επίθεση» στο Σίδνεϊ εκφράζει ο βασιλιάς Κάρολος, «σοκαρισμένοι» δηλώνουν Ουίλιαμ και Κέιτ με ανάρτησή τους

“Να παραμείνουμε πρωταγωνιστές και πρωτοπόροι στην αντιμετώπιση των νέων κινδύνων”, δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ: “Εθνοκτόνα σχέδια βρίσκονται υπό εκκόλαψη”

Πρώτη δημόσια εμφάνιση του βασιλιά Καρόλου μετά την διάγνωση του καρκίνου: Στην λειτουργία του Πάσχα στο παρεκκλήσι του κάστρου Ουίνδσορ [video]

Αναπόφευκτες οι συνδέσεις του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ με την Κύπρο, καθώς στον κυπριακό λαό ξυπνούν οι μνήμες από τα χρόνια της ΕΟΚΑ και συγκεκριμένα οι απαγχονισμοί των αγωνιστών.

2 Ιουνίου 1953: Οι Βρετανοί οργάνωσαν εορτασμούς σε όλες τις αποικίες τους, για τη στέψη της νέας βασίλισσάς τους, Ελισάβετ Β’. Στην Πάφο, στο «Ιακώβειο Γυμναστήριο», αναρτούν την αγγλική σημαία. Αυτό εξοργίζει τους μαθητές, οι οποίοι οργανώνουν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Απαιτούν την αφαίρεση της σημαίας από την πύλη του σχολείου τους. Ακολουθούν συγκρούσεις.

• Ένας τολμηρός 15χρονος, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, κατεβάζει το σύμβολο της αποικιοκρατίας και το ξεσκίζει. Οι υπόλοιποι μαθητές βάζουν φωτιά και καίνε τη σημαία. Η συνέχεια της πορείας του συγκεκριμένου μαθητή είναι γνωστή: η απόφασή του να βγει αντάρτης στα βουνά της Πάφου, η σύλληψη και μεταφορά του στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας και οι τελευταίες του δραματικές ώρες στο κελί πριν τον απαγχονισμό του.

Δεν έδωσε βασιλική χάρη (royal pardon)

Αν και οι απόψεις διίστανται, στην Κύπρο είναι διαδεδομένο ευρέως ότι η βασίλισσα Ελισάβετ είχε τη νομική ισχύ και τη δυνατότητα να δώσει βασιλική χάρη (royal pardon) στον 19χρονο Ευαγόρα Παλληκαρίδη και τους άλλους 8 απαγχονισθέντες. Δεν το έπραξε και ο ανήλικος Παλληκαρίδης μαζί με τους άλλους οχτώ αγωνιστές οδηγήθηκαν στην αγχόνη.

Εκτέλεση Παλληκαρίδη

Το 1953, σε ηλικία 15 ετών, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης κατεβάζει και τεμαχίζει την αγγλική σημαία στο Κολέγιο της Πάφου, κατά την ημέρα στέψης της βασίλισσας Ελισάβετ στο Λονδίνο. Στις 18 Δεκεμβρίου 1956 συλλαμβάνεται και κατηγορείται για κατοχή και διακίνηση παράνομου οπλισμού. Η δίκη του ορίζεται για τον Μάρτιο του 1957. Οδηγείται στην αγχόνη στις 14 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς.

To δημοσίευμα της “Καθημερινής Κύπρου”:

«Την 1.30ˊ μεταμεσονύκτιον ελήφθη τηλεγράφημα του πρακτορείου Ρώϋτερ εκ Λευκωσίας αγγέλλον ότι απηγχονίσθη ο νεαρός Κύπριος αγωνιστής Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ετών 19, σπουδαστής, ο οποίος είχε καταδικασθή διότι έφερε πολυβόλον όπλον. Ενώ επλησίαζεν η στιγμή της εκτελέσεως, οι κρατούμενοι εις τας φυλακάς της Λευκωσίας εκραύγαζον διάφορα πατριωτικά συνθήματα από τα κελλιά των. Κάτοικοι της κυπριακής πρωτευούσης, διαμένοντες εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου από των φυλακών, ανέφερον ότι ήκουαν άνδρας και γυναίκας κρατουμένους να κραυγάζουν: ‘‘Ζήτω η Ε.Ο.Κ.Α. ως και άλλα πατριωτικά συνθήματα’’.»

Η επίσκεψη της Ελισάβετ στην Κύπρο το 1993

Αυτός ήταν κυρίως ο λόγος που κατά τη δεύτερη επισκεψή της στην Κύπρο, τον Οκτώβριο του 1993, στο πλαίσιο της 29ης Συνόδου Κορυφής της Κοινοπολιτείας, η αντίδραση του κόσμου ήταν δυναμική.

Οι επίσημες αρχές τής απέδωσαν τις τυπικές τιμές, για αρκετούς όμως εξακολουθούσε να θυμίζει την επικεφαλής της αποικιοκρατίας στην Κύπρο και ήταν ανεπιθύμητη. Κατά την παραμονή της στο νησί έγιναν πολλές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ανάμεσα στους διαδηλωτές βρισκόταν και ο γιατρός Χάρης Αριστείδου, ο οποίος δεν δίστασε να σπάσει το τζάμι της λιμουζίνας της που ήταν σταθμευμένη στον αστυνομικό σταθμό Λεμεσού.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, η βασίλισσα έμεινε συνολικά επτά μέρες. Τότε της δόθηκε το «χρυσό κλειδί» της Λευκωσίας, από τον τότε δήμαρχο της πόλης, εν μέσω λαϊκών διαμαρτυριών. Η επίσκεψη από φιέστα εξελίχθηκε σε φιάσκο και ο τότε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης, προέβη σε επίσημη απολογία για τα γεγονότα.

1961

Προηγήθηκε η επίσκεψη της Ελισάβετ στην Κύπρο το 1961, καθοδόν προς την Ινδία. Τότε την υποδέκτηκε ο Πρόεδρος Μακάριος.

Δείτε βίντεο από εκείνη την επίσκεψη:

Ελπίδες για ένωση με την Ελλάδα

Σύμφωνα με τον ιστορικό – ερευνητή Πέτρο Παπαπολυβίου, «εκείνο που έχει ξεχαστεί, με την πάροδο του χρόνου, είναι ότι οι Έλληνες Κύπριοι είχαν υποδεχθεί την άνοδο στον θρόνο της με πολλές ελπίδες για την ένωση με την Ελλάδα, που πήγαζαν από τον γάμο της με τον Φίλιππο, γιο του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας (και της Μικρασιατικής εκστρατείας…), τον Νοέμβριο του 1947.

Όπως έγραφε στο συγχαρητήριο τηλεγράφημά του ο τοποτηρητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου μητροπολίτης Κυρηνείας Μακάριος Μυριανθεύς, ”Πεποίθαμεν, ότι το χαρμόσυνον τούτο γεγονός θα ισχυροποιήση έτι πλέον την πατροπαράδοτον φιλίαν μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδος, με πρώτην εκδήλωσιν της εκχώρησιν της Κύπρου εις την Μητέρα Ελλάδα”.»

Ο κ. Παπαπολυβίου σημειώνει ότι αντίστοιχη εικόνα δίνει και η αναγγελία του γάμου της πριγκίπισσας, τότε, Ελισάβετ, από τον «Νέο Κυπριακό Φύλακα» της Λευκωσίας, μια από τις αρχαιότερες κυπριακές εφημερίδες της εποχής. Η εφημερίδα του Κ. Α. Κωνσταντινίδη εύχεται όπως ο «έρως, ο οποίος συνδέει εις την ευτυχίαν τας Α. Υψηλότητας» να συσφίξει και τους δεσμούς των χωρών τους «διά μιας νέας ρεαλιστικής και ωραίας χειρονομίας της Αγγλίας προς την Ελλάδα».

Σε χαρτονομίσματα και γραμματόσημα

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν η βασίλισσα Ελισάβετ ηταν ιδιαίτερα γνωστή στην Κύπρο και για πρακτικούς λόγους. Απεικονιζόταν στα χαρτονομίσματα κατά τη διάρκεια της τελευταίας φάσης της Αποικοκρατίας. Επίσης σε πολλά γραμματόσημα, που σήμερα περιλαμβάνονται στις συλλογές συλλεκτών.

Με πληροφορίες από “Φιλελεύθερος”

Ζητούμε άμεση επιστροφή των Βαρωσίων: Δηλώσεις Μέτσολα μετά τη συνάντηση με την Πρόεδρο της Βουλής Αννίτα Δημητρίου