Η Ελλάδα έχει καταθέσει υποψηφιότητα για μία θέση μη μόνιμου μέλους: Οι αδυναμίες του Σ.Α. του ΟΗΕ και το αδιέξοδο για διεύρυνσή του

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όχι θα …παίζουμε, γνωρίζει καλύτερα ο υπουργός!!! Το υπουργείο Άμυνας της κατοχικής Τουρκίας …«εκπαιδεύει» δημοσιογράφους για τη «σωστή» μετάδοση των ειδήσεων!!!

Ο Ρούμπιν εκθέτει και εγκαλεί τον Πρόεδρο Μπάιντεν: Γιατί επιβραβεύεις τους εχθρούς μας και αγνοείς τους συμμάχους μας; Γιατί καλείς τον Ερντογάν και όχι τον Νίκο Χριστοδουλίδη;

Ο Κωστής Χατζηδάκης στο (αλήστου μνήμης) ΔΝΤ με νέο μήνυμα: Η λέξη-κλειδί για Ελλάδα και την Ευρώπη είναι η ανταγωνιστικότητα, δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας

Του ΠΑΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Κάθε χρόνο, με αφορμή την έναρξη των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, επανέρχεται το θέμα για τη διεύρυνση και μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Έτσι και τώρα, στο περιθώριο της 77ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης, βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων σε διμερείς και πολυμερείς επαφές. Σύμφωνα όμως με διπλωματικές πηγές στην έδρα του ΟΗΕ, δεν αναμένεται να προκύψει οποιοδήποτε σημαντικό στοιχείο που θα προσδώσει νέα δυναμική και προοπτική.

Για πρώτη φορά, η θέση για διεύρυνση του Σώματος τέθηκε επίσημα το 2005. Από το 2009, που εγκρίθηκε σχετικό ψήφισμα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, διεξάγονται διαπραγματεύσεις χωρίς απτά αποτελέσματα.

Τότε, είχε ειπωθεί από τους περισσοτέρους αντιπροσώπους των χωρών μελών του διεθνούς Οργανισμού ότι πρόκειται για «ιστορική απόφαση», με στόχο το Συμβούλιο Ασφαλείας να γίνει πιο αντιπροσωπευτικό για τον κόσμο του 21ου αιώνα. Το βασικό εμπόδιο εξακολουθεί να είναι η άρνηση των μονίμων μελών να αποδεχτούν την ένταξη συγκεκριμένων κρατών ως νέα μόνιμα μέλη, τα οποία θεωρούν ότι συμπεριφέρονται απέναντί τους εχθρικά ή ανταγωνιστικά.

• Για παράδειγμα, η Κίνα δεν υποστηρίζει την Ιαπωνία και την Ινδία για να γίνουν μόνιμα μέλη, ενώ οι αφρικανικές χώρες δεν συμφωνούν ποια απ’ αυτές θα αντιπροσωπεύει σε μόνιμη βάση την ήπειρό τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ούτε και οι αραβικές χώρες.
• Επίσης, η Βρετανία και η Γαλλία δεν φαίνεται να ευνοούν την ένταξη άλλου ευρωπαϊκού κράτους (Γερμανία) ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ανάμεσα στις χώρες που διεκδικούν μία μόνιμη θέση σε ένα διευρυμένο Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο συνολικά μπορεί να αποτελείται από 25 μέλη, είναι η Ιαπωνία, η Γερμανία, η Ινδία και η Βραζιλία, οι οποίες είχαν καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για να προστεθούν έξι μόνιμες έδρες: δύο από την Ασία, μία από τη Λατινική Αμερική, μία από τη Δυτική Ευρώπη και δύο από την Αφρική, ενώ πρότειναν και τέσσερις έδρες παρατηρητών από την Αφρική, την Ασία, την Ανατολική Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τη διαμόρφωση συνθηκών ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, εκτιμάται ότι η κατάσταση έγινε ακόμη πιο περίπλοκη και το χάσμα μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων διευρύνθηκε περαιτέρω, κάνοντας σχεδόν αδύνατη την όποια προσπάθεια για να σμικρυνθούν οι διαφορές στο θέμα της διεύρυνσης του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο αποτελείται από 15 μέλη εκ των οποίων τα πέντε είναι μόνιμα και τα δέκα είναι μη μόνιμα μέλη που εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση σε περιφερειακή βάση για διετή θητεία.

Από την ίδρυσή του, μόνιμα μέλη παραμένουν η Κίνα, η Γαλλία, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Και οι πέντε αυτές χώρες είναι πυρηνικές δυνάμεις και έχουν το δικαίωμα αρνησικυρίας (βέτο). Όταν εγκρίθηκε ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών το 1945, το Συμβούλιο Ασφαλείας είχε πέντε μόνιμα και μόνο έξι μη μόνιμα μέλη, συνολικά έντεκα, ενώ από τότε έγιναν μέλη του ΟΗΕ 142 νέα κράτη.

Εκτός από τις τέσσερις προαναφερόμενες χώρες που διεκδικούν μια μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κατά διαστήματα εμφανίζονται και άλλες που έχουν την ίδια φιλοδοξία, όπως η Τουρκία, αλλά και περιφερειακοί οργανισμοί (Ευρωπαϊκή Ένωση), κάτι που δεν προβλέπεται από τον Χάρτη του ΟΗΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) διατηρεί καθεστώς παρατηρητή στη Γενική Συνέλευση. Το 1963, η Γενική Συνέλευση είχε αποφασίσει να επεκτείνει το Συμβούλιο Ασφαλείας δημιουργώντας τέσσερις επιπλέον μη μόνιμες έδρες και αυτή η μεταρρύθμιση τέθηκε σε ισχύ το 1965.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας υπάρχει με τη σημερινή του μορφή από το 1966 και βασικά είναι το κύριο όργανο για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, διατηρώντας ευρείες εξουσίες και έχοντας τη δυνατότητα να λαμβάνει και δεσμευτικές αποφάσεις, όπως η επιβολή κυρώσεων.

• Σύμφωνα με δεξαμενές σκέψης σε ΗΠΑ και Ευρώπη, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αναδείξει τις σοβαρές αδυναμίες του Συμβουλίου Ασφαλείας για την επίβλεψη του πολυμερούς συστήματος, ειδικά για το δικαίωμα αρνησικυρίας των πέντε μονίμων μελών, θεωρώντας ότι αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την ειρήνη και την επιβολή της διεθνούς τάξης.

Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα παρουσιάζεται το συμβάν στις 25 Φεβρουαρίου 2022 όταν η Ρωσία μπλόκαρε σχέδιο ψηφίσματος που απαιτούσε από τη Μόσχα να σταματήσει την επίθεσή της στην Ουκρανία και να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της.

Ενώ 11 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου ψήφισαν υπέρ (Κίνα, Ινδία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απείχαν), το ψήφισμα δεν εγκρίθηκε και παρά το γεγονός ότι 141 από τα 193 μέλη της Γενικής Συνέλευσης είχαν ψηφίσει για να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Σε άλλες περιπτώσεις, το δικαίωμα του βέτο άσκησαν στο παρελθόν και τα άλλα μόνιμα μέλη του Σώματος, ανάλογα με τις δικές τους στρατηγικές.

Στις 26 Απριλίου της τρέχουσας χρονιάς, η Γενική Συνέλευση είχε υιοθετήσει ψήφισμα, που χαρακτηρίστηκε «ορόσημο», με στόχο να λογοδοτήσουν τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη χρήση του βέτο, εν μέσω αυξανόμενης κριτικής για την αδράνειά του όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τροποποιήσεις στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ μπορούν να γίνουν με ψήφο των δύο τρίτων των μελών της Γενικής Συνέλευσης, και έως τώρα έχει συμβεί σε τρεις περιπτώσεις (1963, 1968 και 1971). Μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες για διεύρυνση και μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας απέτυχαν επειδή βασικά τα πέντε μόνιμα μέλη δεν μπορούν να καταλήξουν σε συναίνεση.

• Υποψήφια η Ελλάδα για το ΣΑ

Η Ελλάδα έχει καταθέσει υποψηφιότητα για μία θέση μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη διετία 2025-2026. Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν στη Γενική Συνέλευση τον Οκτώβριο του 2024.

Κατά τις επαφές του στο πλαίσιο των εργασιών της 77ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, προωθεί την ελληνική υποψηφιότητα. Από τα δέκα μη μόνιμα μέλη που έχουν διετή θητεία, κάθε χρόνο αλλάζουν τα πέντε. Η Ελλάδα διετέλεσε στο παρελθόν μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας άλλες δύο φορές, το 2005-2006 και το 1952-1953.

Για την εκλογή της Ελλάδας τη διετία 2005-2006 είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ο τότε μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας στον ΟΗΕ, πρέσβης Αδαμάντιος Βασιλάκης (έφυγε από τη ζωή την περασμένη χρονιά) και ο οποίος είχε εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου προήδρευσε του Σώματος δύο μήνες (ένα το 2005 και ένα το 2006) που η Ελλάδα ήταν επικεφαλής του.

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΝΩΜΕΣ, ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΔΩ

“Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί καμία εισβολή”, είπε ο Ερντογάν! Γι’ αυτό, πάρτε τον στρατό σας από την Κύπρο, αυτό είναι το ζητούμενο!